گروه جنگ نرم مشرق- اخبار ایران و تحلیل‌های پیرامون آن به طور مستمر در رسانه‌های خارجی - اعم از غربی، شرقی و منطقه‌ای - منعکس می‌شود. نگاهی به موضوعات پرداخته شده درباره ایران می‌تواند تصویری کلی از نقاط تمرکز این رسانه‌ها در داخل و نحوه انعکاس و جهت‌دهی آن به فضای افکار عمومی در کشورهای خود و جهان ارائه دهد.

***

چرا نظریات گلن بک درباره ایران کاملاً اشتباه است

گلن بِک یکی از مشهورترین مجریان تلویزیون آمریکا است و چندین برنامه پرطرفدار و پربیننده در تلویزیون این کشور دارد. پایگاه سالون به اظهار نظرهای وی در یکی از برنامه‌هایش پرداخته است. وی در این برنامه گفته بود: یهود ستیزی اروپایی پس از سقوط هیتلر از نازی ها به ایران منتقل شده است.

پایگاه سالون می‌نویسد: نژادپرستی با یهودستیزی کاملاً متفاوت است. نژادپرستی ریشه در عوامل اقتصادی، ملی‌گرایی، استعمارگری یا دیگر مسائل دنیوی دارد. اما ریشه یهودستیزی در اروپا به علت اعتقادات مذهبی است زیرا مسیحیان یهود را قاتل حضرت عیسی (ع) می‌دانند.

نژادپرستی ضد یهود مسلماً در خاورمیانه نیز وجود دارد. حماس به صورت ویژه به خاطر استفاده از شعارهای ضدیهودی در تبلیغات خود گناهکار است. اما باید به این مساله توجه کرد که این مسائل بیشتر جنبه سرزمینی و دنیوی دارند و هیچ‌ ارتباطی به مسائل مذهبی و ماوراء الطبیعه ندارند. پس زمانیکه جرم فرهنگی یهود ستیزی به ایرانی‌ها و اعراب یا هر کس دیگری که مسیحی غربی نیست نسبت داده می‌شود، واقعیت این است که کسی می‌خواهد به شما درباره تاریخ دروغ بگوید یا خودش اطلاع درستی از تاریخ ندارد.

دشوار است که بگوییم که کدامیک از موارد فوق درباره گلن بک صدق می کند. وی در آخرین نظریه خود قصد دارد که به ما به باوراند که یهود ستیزی اروپایی پس از سقوط هیتلر از نازی ها به ایران منتقل شده است.

گلن بک می گوید: قبل از آنکه حکومت رایش سوم سقوط کند، وی تخم یهودستیزی را در خاورمیانه کاشت. او این تخم را در پارس کاشت. نمی‌دانم دقیقاً چطور پارس به ایران تغییر نام داد. ایران در فرهنگ پارسی به معنای آریان است. آنها این نام را آریان به عنوان هدیه‌ای به رایش سوم تغییر دادند. آنها فکر می‌کردند که حق با آنهاست و می‌توانند تمامی یهودیان را بکشند.

از کجا برای توضیح این حرفهای نامربوط شروع کنیم؟ نخست، این‌که تصورکنیم که آلمانی‌های پوست روشن، مو طلایی و چشم آبی اعراب یا پارس‌های پوست تیره رابه عنوان وارث نژاد برتر خود انتخاب کرده باشند احمقانه به نظر می‌رسد.

دوم، مسمانان هیچ‌گونه آموزه دینی برای متنفر بودن از یهودیان ندارند. به گفته اسلام، مسیحیان و یهودیان هر دو اهل کتاب هستند. آنها هر دو دارای پیامبران اولوالعزم هستند.

رهبران ایرانی ممکن است که از اقدامات رژیم صهیونیستی برای تحریک ایرانی‌ها و تقویت نظام خود استفاده نمایند. حتی حماس هم ممکن است که از همین شیوه بهره برد. اما این ربطی به یهودستیزی ایجاد شده توسط مسیحیان اروپایی ندارد. برغم صحبتهای مقامات ایرانی، این کشور به دنبال حذف یهودیان از روی زمین به خاطر اینکه آنها به صورت ازلی گناهکار هستند نیست. حتی حماس هم نژادپرستی ضدیهود خود را بر اساس اقدامات رژیم صهیوسنتی بنا نهاده است و به یهودیان به چشم شیاطین ازلی نگاه نمی‌کند.

همین باورهای اشتباه باعث می‌شود که ما مقاصد و اهداف بازیگرانی از قبیل ایران، حزب‌الله، فلسطین و دیگران را باهم اشتباه بگیریم. تلفیق همین مسائل باعث شده است که نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی در زمان سخنرانی‌ اخیر خود در کنگره آمریکا ایران را با نازی‌ها مقایسه ‌کند. هدف این سخنان این است که انگیزه ایران نسل‌کشی است و بنابراین اقدام نظامی علیه یک حکومت قاتل راحت‌تر از انجام چنین اقدامی علیه یک نظام منطقی است.

بنابراین، دو هدف ضد و نقیض به نظام ایران نسبت داده می‌شود. از ما انتظار می‌رود که باور کنیم که حاکمیت ایران تشنه قدرت است و برای حفظ این قدرت حاضر است تا تمامی اعتراضات دموکراتیک را سرکوب نماید. و با این حال، از ما خواسته می‌شود که باور کنیم که آنها هیتلرهای جدیدی هستند که اهداف یهودستیزی دارند و با اولین موشک اتمی که به دست می‌آورند به تلاویو حمله می‌کنند.

دفاع سفیر پیشین آلمان در ایران  از مواضع  کشورمان در نشست ضد ایرانی بنیاد کنراد ادنائر  

توجه محتاطانه ایران به یمن

روزنامه گاردین درباره تحولات یمن و ادعای غربی‌ها و کشورهای عربی درباره دخالت ایران در این کشور می‌نویسد: زمانی که حسن روحانی در سال 2013 رئیس جمهور ایران شد، وی قول داد تا روابط تهران با ریاض را بهبود دهد. نقش وی در مذاکرات همکاری سال 1998 که به دنبال سفر محمد خاتمی به عربستان حاصل شد خیلی‌ها را تشویق به پذیرش این مسأله کرد که این امر شدنی است.

روز شنبه گذشته زمانی که حملات سعودی‌ها به یمن ادامه داشت، روحانی با بیان اینکه دولت ریاض بی‌تجربه است و نمی‌تواند مسائل منطقه‌ای و جهانی را بفهمد به این کشور حمله کرد. آیت الله علی خامنه‌ای حتی بی‌پرده‌تر در این باره سخن گفتند. در اوایل آوریل، ایشان سعودی‌ها را به نسل‌کشی متهم کردند. ایشان همچنین این اتهام را که ایران سلاح برای حوثی‌های یمن می‌فرستد را رد کردند.

اما برای سعودی‌ها، سلمان شاه نسبت به ملک عبدالله صراحتی بیشتری برای انتقاد از ایران دارد. در آخرین اجلاس شورای همکاری خلیج فارس که هفته گذشته برگزار شد، سلمان گفت: قدرت‌های خارجی (یعنی ایران) می‌خواهند قدرت خود را اعمال کنند و باعث افزایش تنش‌های فرقه‌گرایانه شوند. نظارت محمد بن سلمان وزیر دفاع 29 ساله عربستان حکایت از روی کار آمدن نسل جدید و بی‌پروایی در عربستان دارد.

رهبران عربی و رسانه‌های عربی به دنبال القای این خط فکری هستند که ایران به عنوان بخشی از نقشه‌اش برای کنترل جهان عرب به حوثی‌های یمن کمک نظامی می‌کند. آنها استدلال می‌کنند که این مسأله تا حدی به علت خروج نیروهای آمریکایی از منطقه رخ داده است.

اما مسأله یمن کاملاً قابل لمس است. یمن دهه‌هاست که درگیر جنگ است. این کشور که فقیرترین کشور در جهان عرب محسوب می‌شود در حال تجربه یک بحران قبیله‌ای و محلی بود که حمله عربستان آن را به بحرانی منطقه‌ای و بین‌المللی مبدل کرد.

بحران یمن بیشتر جنبه فرقه‌ای دارد چراکه حوثی‌های یمن که شیعه زیدی هستند مسئول سرنگونی منصور الهادی هستند. اما عربستان در گذشته از دو رهبر زیدی‌ها یعنی علی عبدالله صالح و منصور الهادی حمایت کرد.

فاجعه امروز یمن حاصل تنش‌های وسیع‌تر بین عربستان و ایران و بین شیعیان و اهل تسنن است که همیشه به دنبال برتری سیاسی بوده‌اند. سعودی‌ها از همان زمان پیروزی انقلاب اسلامی در ایران احساس خطر کردند و این احساس هم با سرنگونی حکومت صدام حسین و روی کار آمدن یک حکومت شیعی در عراق بیشتر هم شد.

تنش‌های بین تهران و ریاض به خاطر جنگ چهار ساله سوریه وخیم‌تر هم شده است چرا که ایران از بشار اسد و حکومت علویان در سوریه و ریاض از گروه‌های مخالف اهل تسنن حمایت می‌کند.

حمله سعودی‌ها به یمن شکل دیگری از اعزام نیرو به بحرین برای سرکوب کردن معترضان سیاسی است. عربستان در سال گذشته به چهارمین کشوری مبدل شده که بیشترین هزینه را صرف تجهیزات نظامی‌ می‌کند. به طور کلی، کل بودجه نظامی کشورهای حاشیه خلیج فارس در سال 2012 چیزی بالغ بر 98.5 میلیارد دلار بود که این میزان ده برابر از بودجه 10.6 میلیارد دلاری ایران بیشتر است. ایران می‌داند که نمی‌تواند با کشورهای عربی رقابت تسلیحاتی داشته باشد. روحانی چندی پیش قراردادهای جدید تسلیحاتی اعراب را زیر سوال برد.

از این رو، واکنش ایران به وقایع یمن متفاوت بوده است. رسانه‌های ایران گزارش‌هایی درباره کشتار غیرنظامیان پخش می‌کنند و همچنین به ماجرای خلبان ایرانی که از جانب هواپیماهای سعودی تهدید شده بود که اگر فرود بیاید مورد حمله قرار خواهد گرفت پخش می‌کنند. همچنین در روز جمعه گذشته نیز مردم ایران در حمایت از مردم یمن تظاهرات کردند. اما بسیاری از سیاستمداران ایرانی مبهم حرف می‌زنند. به عنوان مثال، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و محسن رضایی درباره نقشه آمریکا برای تجزیه یمن، سوریه و عراق سخن می‌گویند.

مقامات ایران رفتار غیرقابل پیش‌بینی سعودی‌ها را احساس کرده‌اند و منتظر تحولات آتی هستند. از این رو، آنها همچنان بر تعداد کشته‌ شدگان یمنی اشاره می‌کنند و سعی می‌کنند که حمله سعودی‌ها به یمن را به حملات رژیم صهیونیستی به غزه و لبنان تشبیه نمایند.

دلیل دیگری برای اینکه ایران همچنان می‌تواند منتظر بماند وجود دارد. بمباران هوایی نتوانسته‌ است که حوثی را از مواضع راهبردیشان از قبیل شهر صنعا و فرودگاه‌های بین‌المللی حدیده و صنعا بیرون کند. هیچ شکی وجود ندارد که بسیاری در حاکیمت ایران از حملات بی‌هدف ارتش بی‌تجربه عربستان لذت می‌برند.

ایران همچنین فهمیده است که عربستان در حمله به یمن فقط از حملات هوایی استفاده خواهد کرد و 15000 نیروی زمینی که در مرز یمن قرار دارند برای ممانعت از اقدامات تلافی‌جویانه حوثی‌ها می‌باشند. به همین خاطر، عربستان از سنگال، پاکستان، سودان و مصر خواسته است تا 21000 نیروی زمینی به یمن اعزام کنند، اما این کشورها همگی دعوت سعودی‌ها را رد کرده‌اند.

نویسنده این مقاله در انتها می‌نویسد: در هر صورت تهران، ریاض را بازنده این تنش‌ها می‌داند. اما نباید شکست ریاض را به عنوان پیروزی تهران در نظر گرفت چرا که تنش‌های بین این دو قدرت منطقه‌ای همچنان ادامه خواهد یافت.

روابط حسنه بین ایران، آمریکا و عربستان سعودی شرط دستیابی به صلح در سوریه

پایگاه ای‌اس‌ان درباره بحران سوریه و نقش سه کشور ایران، عربستان و آمریکا برای حل این بحران می‌نویسد: غرب این واقعیت را فهمیده است که بحران‌های سوریه و عراق به هم وابسته است. در حالی‌که بخش‌هایی از سرزمین عراق که در اختیار داعش قرار داشت از این گروه پس گرفته شده است و برخی از فرماندهان آن به هلاکت رسیده‌اند، هنوز این گروه عراق را تهدید می‌کند و ممکن است که سرزمین‌های از دست داده را پس بگیرد. به عنوان مثال، خبرها از این حکایت دارند که داعش ممکن است که شهر الرمادی مرکز استان الانبار را دوباره تصرف نماید. به علاوه، داعش با همکاری گروه وابسته به القاعده النصره در سوریه در حال پیشروی است.

غرب برای مبارزه با این گروه‌های تروریستی به همکاری نیاز دارد. اقدام موفقیت‌آمیز علیه داعش در عراق زمانی‌که این گروه در سوریه در حال پیشروی است بی‌فایده می‌باشد. حال زمان آن رسیده است که فکر کنیم.

واشنگتن که در سال 2013 نتوانست حکومت بشار اسد را سرنگون کند، تلاش کرد که فشارها علیه حکومت سوریه را با تسلیح گروه‌های مخالف اما میانه‌ور افزایش دهد. با این حال، تلاش‌ها برای ایجاد مدلی سوریه‌ای از جنبش سنی ضد جهادی شکست خورده است.

تنها کلید حل بحران سوریه خروج برنامه‌ریزی اسد از قدرت می‌باشد، راه‌حلی که بدون مذاکره و موافقت حامی اصلی وی یعنی نظام ایران ممکن نیست. اما جدا کردن اسد از حامیان خارجی‌اش تنها گام نخست در بازگرداندن صلح به سوریه محسوب می‌شود. اگر تهران ببیند که شرایط تغییری نکرده است همچنان به طرفداری از بشار اسد ادامه می‌دهد. به عنوان مثال، ایران زمانی‌که متوجه شد نوری المالکی مشروعیت خود را در عراق از دست داده است، دیگر از وی حمایت نکرد. با نزدیک شدن به توافق هسته‌ای با ایران، به نظر می‌رسد که زمان آن رسیده است که به آرامی روابط خود را با نیمی از دلیل بحران‌های سوریه و عراق به حالت عادی در آوریم.

در سوریه به چیزی شبیه توافق طائف در لبنان نیاز داریم، توافقی که باعث پایان بخشیدن به جنگ داخلی در این کشور شد. هر گونه چانه‌زنی باید از جانب ایران، آمریکا و عربستان سعودی مورد حمایت قرار گرفته و شامل اصلاحات سیاسی، بازگشت آوارگان و خلع سلاح تمامی شبه‌نظامیان دولتی و غیردولتی می‌شود. این توافق با توجه به وقوع بحران یمن در کوتاه‌مدت غیرمحتمل به نظر می‌رسد چرا که بحران سوریه بخش جدایی ناپذیر کشمکش‌های ایران و عربستان به عنوان دو قدرت منطقه محسوب می‌شود.

به علاوه، توافق هسته‌ای اخیر با ایران نشان داد که بهترین راه برای حل بحران سوریه این است که این مساله را از دیگر وقایع منطقه‌ای منفک نماییم. زمانی توافق هسته‌ای حاصل سد که غرب تصمیم گرفت موضوع هسته‌ای تهران را از دیگر اقدامات آن مجزا کند.

با داد و فریادهای عربستان درباره افزایش تاثیرگذاری ایران در دمشق، بغداد، بیروت و حالا صنعا، دستیابی به چنین فرآیندی بعید به نظر می‌رسد. اما، اگر به همکاری ایران و آمریکا در عراق برای مبارزه با دعش نگاه کنیم، می‌فهمیم که طرفین دارند زمینه‌های همکاری را با هم بررسی می‌کنند.

نویسنده این مقاله در انتها می‌نویسد: تهران شاهد افزایش تاثیرگذاریش در منطقه است، اما این افزایش تاثیرگذاری به معنای افزایش هزینه‌ها برای اقتصاد خراب ایران است. حسن روحانی بیش از آنکه به دنبال صدور انقلاب اسلامی باشد در صدد است تا وضعیت معیشتی مردم را بهبود دهد. تمامی این مسائل بدین معناست که نزدیکی ایران و آمریکا برخلاف نظر بسیاری از منتقدان بسیار در دسترس‌تر است.

اوباما نمی‌تواند کشورهای عربی حاضر در اجلاس اعراب را برای پشتیبانی از توافق با ایران مجبور کند

مجله فورنت پیج درباره عدم حضور تعدادی از کشورهای عربی در کمپ دیوید می‌نویسد: مشکل کوچکی درباره دعوت اوباما از سران کشورهای عربی برای شرکت در کمپ دیوید برای حمایت از توافق هسته‌ای با ایران وجود دارد. برخی کشورهای عربی در این جلسه حاضر نشدند.

تلاش برای خنثی‌سازی مخالفت رژیم صهیونیستی با تکیه بر کشورهای عربی هرگز جواب نمی‌دهد. تنها کشوری که با ایران هسته‌ای موافق است قطر یعنی همان حامی اصلی داعش است.

پادشاه عربستان به همراه پادشاه بحرین از شرکت در اجلاس اعراب در کمپ دیوید خودداری کردند. بحرین اساساً پیرو عربستان سعودی است و اگر عربستان حکومت این کشور را با زور تانک نگه نمی‌داشت، الان ایران بر این کشور هم مسلط بود.

مقامات ارشد عرب حاضر در این جلسه درباره موضوعات مطرح شده درباره ایران و سوریه ابراز نارضایتی کردند. این یعنی که اوباما بجز ارائه ضمانت‌های امنیتی به کشورهای عربی کار دیگری انجام نداده است. باید دانست که عربستان مانند رژیم صهیونیستی نیست.

فهمیدن این مساله مهم است که اعراب احمق نیستند. اگر اوباما حاضر نشد که از جزایر مارشال حمایت کند، چطور وی‌ می‌خواهد که تنها به استناد یک برگ کاغذ از اعراب حفاظت نماید.

تاثیرگذاری ایران به آینده بشار اسد بستگی دارد

شورای آتلانتیک در گزارشی درباره ارتباط تنگاتنگ ایران و سوریه می‌نویسد: شکست‌های اخیر ارتش سوریه در شمال و جنوب این کشور به بن‌بستی که برای بیش از یک سال در این کشور وجود داشت پایان داد و این امکان را برای غرب و هم‌پیمانان منطقه‌ای آن در جهان عرب فراهم ساخت تا به دنبال راه‌حل مسالمت‌آمیزی برای خاتمه بخشیدن به جنگ پنج‌ساله سوریه باشند. اما طرف مذاکرات صلح در سوریه بشار اسد رئیس جمهور این کشور نیست، بلکه ایران است.

ایران شاید بیش از 25 میلیارد دلار برای حمایت مالی و نظامی از نظام سوریه و حفاظت از منافع راهبردی‌اش در این کشور هزینه کرده است. بدون حمایت‌های ایران و هم‌پیمانان منطقه‌ای شیعی این کشور در لبنان، عراق و اخیراً هم افغانستان، حکومت بشار اسد تا حالا سرنگون شده بود.

کلید اصلی موفقیت‌های میدانی مخالفان نظام سوریه در صحنه نظامی تصمیم پادشاه جدید عربستان برای مقابله با افزایش تاثیرگذاری ایران در جهان عرب است. حمله اعراب به رهبری عربستان سعودی به حوثی‌های یمن یک نمونه از این تصمیم سعودی‌ها محسوب می‌شود. اما تحولات میدانی سوریه به اندازه تحولات یمن اهمیت دارد.

منافع راهبردی ایران با منافع اسد تفاوت دارد. اولویت ژئواستراتژیک ایران حفظ خطوط ارتباطی بین دمشق و ساحل مدیترانه خصوصاً بندر طرطوس که در نزدیکی لبنان قرار دارد با هدف تامین تسلیحات مورد نیاز حزب الله می‌باشد.

اسد روز ششم مارس راهپیمایی هواداران خود را به راه انداخت تا نشان دهد که جنگ را نباخته است. اما ایران و سوریه برای جلوگیری از شکست‌های بیشتر در صحنه میدانی با انتخاب‌های سختی مواجه هستند. به نظر می‌رسد که ایران در واکنش به درخواست دمشق برای دریافت پول نقد بیشتر (6 میلیارد دلار در ابتدای سال که در انتهای سال به 4 میلیارد دلار کاهش داد) مبلغ یک میلیارد دلار برای این کشور در نظر گرفته است. تا کنون، ایران نیروهای بیشتری را به صحنه جنگ سوریه اعزام نکرده است.

مخالفان سوریه‌ای اصرار می‌کنند که کنار رفتن بشار اسد از قدرت تنها راه برای پایان بخشیدن به بحران سوریه است. این مساله تا کنون توسط نظام سوریه و حامیان آن رد شده است. ایران تاثیرگذاری بی‌سابقه‌ای در سوریه دارد. برخی ناظران و دیپلمات‌های منطقه‌ای معتقدند که تهران آنقدر در سوریه تاثیرگذار است که بتواند برای حذف بشار اسد از قدرت و جایگزین کردن وی با فردی که بتواند به بحران سوریه پایان دهد برنامه‌ریزی کند.

گردهم آمدن اعراب در کمپ دیوید این فرصت را فراهم می‌کند تا برای مجبور کردن ایران به اتخاذ چنین تصمیمی برنامه‌ریزی کنند. عربستان و ترکیه باید از این مساله اطمینان حاصل نمایند که اتحاد تازه تشکیل شده بین نیروهای مخالف سوریه‌ای همچنان ادامه یابد و فشار بیشتری بر ارتش سوریه و هم‌پیمانان شیعی آن وارد شود. در هفته‌های منتهی به 30 ژوئن، واشنگتن باید از مذاکرات درباره میزان و سرعت برداشته شدن تحریم‌ها به عنوان اهرمی علیه ایران درباره آینده سوریه استفاده کند.