گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.
*******
روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات روز چهارشنبه را با تمرکز بر طرح سه فوریتی مجلس شورای اسلامی مبنی بر توقف مذاکرات هسته‌ای آغاز کردند؛ رسانه‌های زنجیره‌ای اصلاحات این طرح را «جعلی»، «مخدوش» و «تقلبی» دانستند.
از سوی دیگر روزنامه آرمان‌امروز در گمانه زنی‌ها پیرامون تغییرات در کابینه سه گزینه رحمانی فضلی، نعمت‌زاده و فانی را محتمل‌ترین افراد برای تغییر چینش کابینه دولت یازدهم دانست.
ارگان رسمی حزب مردم‌سالاری چهارشنبه را با تیترهای«توافق نهایی بر مبنای تفاهم لوزان» و «حرکت کشتی نجات ایران در آب‌های آزاد به سمت یمن» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.
· اما و اگرهای طرح سه فوریتی
طرح سه فوریتی توقف مذاکرات هسته‌ای از سوی تعدادی از نمایندگان تقدیم هیات‌رییسه مجلس شد. برخی از نمایندگان امضاکننده این طرح آن را دارای خدشه دانستند و از رفتارهای کریم قدوسی انتقاد کردند.
گروه سیاسی روزنامه مردم‌سالاری این طرح را «جعلی» دانست و در همین راستا نوشت: «مذاکرات هستهاي به روز خوش خود نزديک مي‌شود و قرار است تيم مذاکره کننده به تمامي مشکلات ناشي از تحريم‌ها و تهديدهايي که عليه ايران ايجاد مي‌شد، پايان دهد. اما گويا عده‌اي بنا ندارند شرايط امن و آرام بر کشور حاکم شود و با هر دستاويزي به دنبال حاشيه‌سازي هستند. يکي از اين موارد، تهيه طرح 3 فوريتي عليه مذاکرات هستهاي بود که جواد کريمي قدوسي، نماينده مشهد و عضو کميسيون امنيت ملي مجلس با زمينه‌سازي به دنبال تضعيف مذاکرات هستهاي و اشکال تراشي در روند آن بود. اگر چه کريمي‌قدوسي اعلام کرد اين طرح با امضاي نمايندگان به هيات رييسه تقديم شده است اما بسياري از نمايندگان نظر ديگري دارند و اعلام کرده‌اند که کريمي‌قدوسي با عنوان بيانيه از آنها امضا گرفته است. و اما محمدحسين فرهنگي، عضو هيات رييسه مجلس شوراي اسلامي درباره طرح سه فوريتي که جواد کريمي‌قدوسي در اختيار رسانه‌ها قرار داده بود گفت: برخي نمايندگان نسبت به رفتار وي شکايت و گلايه خود را به هيات رييسه منتقل کردند. محمدحسين فرهنگي به ايرنا گفت: اين نمايندگان در گلايه‌هاي خود به هيات رييسه ابراز کردند که آقاي کريمي‌قدوسي به عنوان بيانيه، تذکر و يا نامه از آنها امضا گرفته و متاسفانه اين امضاها را پيوست طرح سه فوريتي کرده است. حجت‌الله خدايي سوري نماينده سلسله و دلفان نيز گفت: طرحي که توسط کريمي‌قدوسي در اختيار رسانه‌ها قرار گرفت جعلي است و به هيچ عنوان امضاهايي که جمع شده و به آن پيوست شده براي تهيه طرح سه فوريتي نبوده است.»
روزنامه ابتکار چهارشنبه را به تیترهای «یارکشی جعلی دلواپسان» و «موازنه مثبت آمریکا به نفع توافق با ایران» اختصاص داد.
· مقایسه سفرهای استانی در دو دولت
گروه سیاسی روزنامه ابتکار به مقایسه سفرهای استانی در دولت محمود احمدی‌نژاد و حسن روحانی پرداخته است؛ گروه سیاسی روزنامه ابتکار معتقد است که دولت روحانی باید از اشتباهات سفرهای استانی دولت دهم عبرت بگیرد و برای نمونه به جای استقبال‌های اجباری از ستادهای مردمی استفاده کند. در بخشی از این یادداشت پیرامون تفاوت سفرهای استانی دو دولت فعلی و پیشین نوشته شده است «سفرهای استانی روحانی و احمدی‌نژاد از نظر شکلی نیز تفاوت‌هایی دارد. احمدی‌نژاد در سفرهایش شهر به شهر می‌رفت و در هر شهر در میان مردم حاضر می‌شد و سخنرانی می‌کرد، دیدارهای مردمی برگزار می‌کرد و رودررو با مردم به مشکلات آنها گوش می‌داد و پاراف‌های دستور و سفارش پای نامه‌هایشان می‌زد (کاری که گویا هنوز هم پس از پایان ریاست‌جمهوری‌اش انجام می‌دهد و از آن دست برنداشته است) و در نهایت در یک جلسه هیات دولت طرح‌هایی را برای استان تصویب می‌کرد. طرح‌هایی که گاه بالغ بر 200 تا 300 طرح می‌شدند که این همه تنها در یک جلسه دو تا سه ساعته به تصویب می‌رسید. وزرای احمدی‌نژاد هم مسئولیت داشتند به شهرهایی که احمدی‌نژاد فرصت بازدید روحانی در سفرهای استانی خود به غیر از یک سخنرانی مردمی در مرکز استان، دیداری با نخبگان استان برگزار می‌کند، در جلسه شورای سرمایه‌گذاری استان حاضر می‌شود، در مواردی به پروژه‌های خاص سرکشی می‌کند و در نهایت در نشستی خبری با رسانه‌های استانی حاضر می‌شود. به علاوه دیگر از تصویب طرح‌های چند صدتایی خبری نیست و تنها طرح‌های کلان و ملی به عنوان تصمیم‌های دولت برای استان اعلام می‌شوند و سایر طرح‌ها در خود منطقه تعیین و پیگیری خواهند شد.»
گروه سیاسی روزنامه ابتکار در انتهای یادداشت به دولت یازدهم تذکراتی نسبت به سفرهای استانی دارد و در همین راستا نوشت «دولت روحانی نیز باید مواظب باشد که گرفتار آسیب‌های این سفرها نشده و ایرادهای خود را در این زمینه برطرف کند تا به انتقادهای صورت گرفته از دولت قبل دچار نشود. مسائلی مثل شعارهای بزرگ، انتقاد از دولت‌های پیشین، دردسرهای کاروان‌های موتوری و تلاش ادارات و سازمان‌های دولتی استانی برای خودشیرینی و خودنمایی در هنگام سفر استانی رئیس‌جمهوری از جمله آفاتی است که دولت باید با ابلاغ نامه‌ها و بخشنامه‌ها و نظارت دقیق و نیز تدبیر بهتر تیم برنامه‌ریزی سفرهای استانی از آنها بکاهد.»
روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نیم‌تای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «احمدی‌نژاد شانسی ندارد» و «امضاهای مخدوش طرح دلواپسی» اختصاص داده است.
· هيچ اختلافي در درون جبهه اصلاحات نيست/ آقاي جنتي از رد صلاحیت هاشمی پشيمان است/ خاستگاه روحانی اصولگرايي معتدل است/ روحانی سیاست‌های هاشمی و رییس دولت اصلاحات را پیگیری می‌کند
حسين مرعشي، فعال سياسي اصلاح‌طلب و عضو تاثيرگذار حزب كارگزاران سازندگي در گفت‌وگو با گروه احزاب روزنامه اعتماد به بررسی آرایش سیاسی جریان اصلاح‌طلب برای انتخابات آتی پرداخته است. حسین مرعشی درباره سیاست راهبردی این جریان برای رابطه پیرامون- مرکز اظهار داشت: «رابطاني براي استان‌ها تعيين شده، آنها پيام‌ها را به استان‌ها رسانده‌اند و كارها در حال انجام است. چند سياست راهبردي انتخاب شده كه محل هيچ اختلافي در درون جبهه اصلاحات نيست. مهم‌ترين سياست راهبردي اين است كه نه در تهران و نه در مركز استان براي حوزه‌هاي انتخابيه تصميم‌گيري نشود.»
عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی پیرامون نحوه مواجه با تصمیمات شورای نگهبان ابراز داشت: «در استراتژي‌هاي ملي‌مان ما اصلاح‌طلبان پذيرفته‌ايم در همان زميني دست به بازي بزنيم كه شوراي نگهبان به صورت محدود براي مانور سياسي تشخيص مي‌دهند، كافي است. اين تجربه را از سال ٩٢ به دست آورده‌ايم. در آن سال اولويت ما رييس دولت اصلاحات بود. ايشان به دلايلي كه معلوم بود نيامد، آقاي هاشمي هم كه آمد به دلايلي كه معلوم بود، رد صلاحيت شد و مردم هم به دلايلي كه معلوم بود، دست به بازي در همان زمين محدود زدند. به نظر من امروز آقاي جنتي از آن رفتار پشيمان است. البته من ايشان را نديده‌ام كه از خودشان بپرسم اما به نظرم كساني كه تصميم گرفتند رييس دولت اصلاحات نيايد و آقاي هاشمي هم اگر آمد رد صلاحيت شود آنها امروز خيلي دستاوردي نصيب‌شان نشده است. آقاي روحاني سياست‌هاي همان دو نفر را پيگيري مي‌كند، تازه‌نفس هم هست در خيلي از موارد نرمش آن دو بزرگوار را هم نشان نمي‌دهد. اين يك تجربه ملي بود كه به ما نشان مي‌دهد به عنوان اصلاح‌طلبان اولا با چهره‌هايي به ميدان خواهيم رفت كه دليلي ندارد رد صلاحيت شود. دوما اگر شوراي نگهبان نه بر اساس ضوابط قانوني بلكه بر اساس سليقه‌هاي سياسي دست به اقداماتي براي شكل دادن مجلسي از نوع مجلس هشتم و نهم زد ما در آن سبد باقيمانده دست به انتخاب خواهيم زد.»
حسین مرعشی در ادامه آرایش سیاسی جریان اصولگرا را این‌گونه ترسیم کرد: «جريان مقابل ما داراي پايگاه اجتماعي با انگيزه‌اي است. جبهه اصولگرايي جبهه ريشه‌دار و تاريخي است اما مشكلش اين است كه نقش آفريني بزرگان اين جبهه كم شده و يك مقدار جبهه پايداري و نيروهاي افراطي گرداننده شده‌اند. من هميشه تصورم اين بوده كه دولت آقاي روحاني نه فقط براي اصلاح‌طلبان كه براي اصولگرايان هم فرصتي را ايجاد كرده تا خود را بازسازي كنند. بالاخره آقاي روحاني عضو موثر جامعه روحانيت مبارز بوده است. خاستگاهش اصولگرايي معتدل است. اصولگرايان هنوز هم فرصت دارند كه از اين شعارهاي روحاني و فضايي كه او در سطح اجتماع ساخته جبهه خودشان را متحد كنند و با شعارهاي نو به جامعه بازگردند. در جبهه اصولگرايي يك نكته وجود دارد و آن اين است كه آنها به دليل اينكه معمولا دسترسي به نهادهاي حاكميتي و حمايت‌هاي آنان دارند احساس نياز به مردم نمي‌كنند. اين خطاي بزرگي است. در تكامل سياسي كشور شوراي نگهبان در مقام يك داور بيطرف قرار مي‌گيرد و اصولگرايان و اصلاح‌طلبان با هم رقابت مي‌كنند. حالا اينكه يك دوره اصلاح‌طلبان راي بياورند و دوره بعد اصولگرايان اصلا مساله‌اي نيست. ما بايد با اين نگاه كشور را اداره كنيم. سياست كشور چارچوب مي‌خواهد اينكه به بهانه فتنه و ساكت فتنه و سران فتنه رد صلاحيت كنند مساله كشور را حل نمي‌كند.»
روزنامه شرق صفحه اول خود را به تیترهای«تقلب برای توقف مذاکرات هسته‌ای» و«کاش جان داشتم» اختصاص داد.
· هاشمی اهل عقب‌نشینی نیست/ هاشمیِ خوب، هاشمی ساکت و غیرمنتقد است / دانشجویان منتقد از بیرون از دانشگاه خط می‌گیرند
بار دیگر غلامعلی رجایی، مشاوررئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، دست به قلم شده است؛ وی چند ماه قبل در مقابل سخنان احمد توکلی در صحن مجلس درباره رفتارهای غیرقانونی مهدی هاشمی به حمایت از فرزند «رئیس» خود پرداخت؛ وی سپس در رویه حمایت همه‌جانبه و همیشگی خود از «رئیس» خاطرات وی از امام خمینی (ره) را همواره دارای صحت دانست و این‌بار از حضور «رئیس» خود در دانشگاه امیرکبیر سخن می‌گوید.
مشاور هاشمی رفسنجانی دانشجویان منتقد به هاشمی را بدون تحلیل توصیف کرده است که از بیرون از دانشگاه خط می‌گیرند و در همین راستا نوشت: «اینها غالبا با انگیزه‌هایی پاک براساس دستور و هماهنگی قبلی در چنین مراسمی حضور می‌یابند تا منویاتی را که به آنها دیکته شده پیاده کنند. خبری که ظاهرا در صحتش هیچ شک و تردیدی نیست، این است که مدت‌هاست کمیته‌ای در جایی درست شده که برای مهار جریان منتقدان، به‌دقت رفت‌وآمدهای آنها را زیر نظر دارد. این کمیته برای هر مورد نسخه‌ای خاص می‌پیچد و آن را به رده میانی ابلاغ می‌کند و در ادامه این جوانان صاف و بعضا صادق که از عمق مطالب و جریانات پیچیده سیاسی تقریبا اطلاعی ندارند- و طبیعی است که نداشته باشند - مجری این منویات می‌شوند. آنان که آقای هاشمی را در این چند دهه شناخته و می‌شناسند، به‌خوبی می‌دانند آقای هاشمی کسی نیست که اجازه دهد دیگران برایش تصمیم بگیرند یا تسلیم جوی بشود که بعضی برایش می‌سازند. می‌دانند اساسا آقای هاشمی اهل عقب‌نشینی نیست و در این مسیر حاضر به پرداخت هر هزینه‌ای هم هست.»
غلامعلی رجایی سپس به تحلیل واکنش اصولگرایان نسبت به سخنان هاشمی پرداخت و نوشت: «هاشمی در مراسم تجلیل از استادان در دانشگاه امیرکبیر از ضرورت تحقق شعار همدلی و هم‌زبانی رهبری در سال جدید و اقتدار کشور و ملت ایران در برابر توطئه‌های استعمار در ناامن‌کردن منطقه و توطئه آمریکا در تقسیم بعضی کشورها از جمله عراق، سوریه و یمن به دو یا سه کشور، حرف زد که رسانه‌ها و سایت‌های اصولگرا نیم‌نگاهی هم به آن نکردند و با درج تیترها و خبرهای گمراه‌کننده به‌دنبال صید ماهی خود از این آب گل‌آلود‌شده بودند. به نظر می‌‌رسد تأکید هاشمی بر دیدگاه‌های رهبری هم به مذاق این دوستان خوش نمی‌آید. این‌گونه که از شواهد امر برمی‌آید از نظر این دوستان، هاشمیِ خوب، یک هاشمیِ ساکت و غیرمنتقد است.»
روزنامه آرمان‌امروز صفحه اول خود را به تیترهای «گلایه‌های حامیان دولت را قبول داریم» و «کار تابلو دلواپسان در بهارستان» اختصاص داد.
· رحمانی فضلی، نعمت‌زاده و فانی گزینه‌های تغییر کابینه دولت یازدهم
گروه سیاسی روزنامه آرمان‌امروز به بررسی گزینه‌های تغییر در دولت یازدهم پرداخته است، پس از اظهارات حسام‌الدین آشنا پیرامون امکان تغییرات در بدنه دولت تب گمانه‌زنی آغاز شده است. روزنامه آرمان‌امروز سه گزینه را برای تغییرات در کابینه پیش‌بینی می‌کند تا اولین تغییرات از سوی رییس‌جمهور از میان سه گزینه رحمانی فضلی، نعمت‌زاده و فانی می‌باشد.
گروه سیاسی روزنامه آرمان‌امروز پیرامون چرایی برکناری عضو سالخورده کابینه نوشت: «او در دولت یازدهم بی‌تردید سابقه زیادی دارد. ازجمله نقدهایی که به نعمت‌زاده وارد شده است، می‌توان به این مورد اشاره کرد که در این وزارتخانه نتوانست مطابق انتظارات دولت، برنامه و اقدامات مناسبی برای رفع مشکلات حوزه تجارت بالاخص تنظیم بازار انجام دهد. برخی نه‌تنها از عملکرد وی راضی نیستند و کارنامه وی را موفق نمی‌دانند بلکه چشم‌انداز رشد صنعت و بهبود وضعیت اقتصادی و رفاهی را هم در حد مطلوب ارزیابی نمی‌‌کنند. مهم‌ترین ضعف‌های مدیریتی و انتقادات جدی وارده به نعمت‌زاده این است که در کنار افزایش نامناسب واردات و گرانی کالاهای اساسی و عدم کنترل بازار و قیمت‌ها، وجود رانت در برخی حوزه‌ها و سازمان‌های وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت و عدم توجه و نظارت مناسب و دقیق نعمت‌زاده و مدیران تحت امر وی نسبت به این مساله است. این درحالی است که دولت تدبیر و امید همواره بر امر مبارزه با فساد اقتصادی و اداری تاکید کرده است و رئیس‌جمهور نیز بارها به اعضای کابینه گفته است که در مبارزه با فساد اهتمام جدی داشته باشند. گفته شده که وزیر صنعت، معدن و تجارت به این تاکیدات جدی رئیس‌جمهور اهمیت چندانی قائل نیست. با توجه به اینکه بسیاری از مسائل اقتصادی مردم و جامعه ارتباط مستقیمی با وزارتخانه تحت‌امر نعمت‌زاده دارد، متاسفانه وی آنگونه که انتظار می‌رفت، نتوانسته عملکرد مثبتی از خود در این زمینه نشان دهد.»
روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «3 ماه کسر خدمت به ازای هر فرزند» و «موافقان و مخالفان سیم‌کارت ویژه کودکان» اختصاص داد.
· روایت وزیر سابق از نگاه نمایندگان مجلس
روزنامه دولتی ایران در صفحه سیاسی خود از وزیر سابق علوم یادی کرده است و در همین راستا به روایت فرجی‌دانا از نگاه نمایندگان به دانشگاه، که از اسم و تعداد آنها نامشخص است، پرداخته است.
گروه سیاسی روزنامه ایران در همین راستا نوشت: « وزیر سابق علوم، تحقیقات و فناوری در ریشه یابی معضلات فرهنگی، به تهدید تلقی کردن بسیاری از فرصت‌ها از جمله اینترنت، شبکه‌های مجازی و حتی دانشگاه اشاره کرد و به سایت «جماران» گفت:« ما در سال‌های اخیر به بسیاری از حوزه‌ها نگاه امنیتی داشته‌ایم، حتی به فرهنگ و دانشگاه. علنا دیدید که برخی نماینده‌ها گفتند دانشگاه خطر است، من جواب دادم که امیدوارم این از دهنتان پریده باشد، وگرنه دانشگاه هیچ کجای دنیا خطر به حساب نمی‌آید.»