"ناهید" به قاعده ای متوسط بود که در جشنواره فیلم فجر نه رسانه ها علاقه ای به این فیلم نشان دادند و نه منتقدان و کارشناسان. اما چه اتفاقی افتاد و این فیلم چه ویژگی هایی داشت که یکباره این فیلم به عنوان نماینده سینمای ایران در جشنواره کن پذیرفته شد؟

گروه فرهنگی مشرق - در اولین روز جشنواره پیشین فیلم فجر فیلمی با نام "ناهید" به نمایش درآمد. فیلمی متوسط که نه نظر منتقدان را جلب کرد و نه داوران را. «ناهید» اولین ساخته بلند آیدا پناهنده با بازی ساره بیات، نوید محمدزاده و پژمان بازغی در نقش‌های اصلی است، فیلمی که قصه آن روایت‌گر زنی در زندگی دشواری است، ناهید نام نقش اول فیلم از همسرش به‌خاطر مسایل مختلفی از جمله بیکاری و اعتیاد جدا شده و برای به‌دست آوردن حضانت فرزندش طلاق توافقی را انتخاب نموده و در ازاء چشم‌پوشی از مهریه و به شرط آنکه دیگر ازدواج نکند با فرزندش در یک آپارتمان کوچک و محقر زندگی می‌کند.

ناهید به خاطر نگه داشتن فرزندش با دست آسیب دیده به شغل تایپیستی مشغول است و در پاسخ دادن به مردی که به او علاقه دارد مردد است و سعی می‌کند با صیغه و تمدیدهای یک‌ماهه، هم فرزندش را نگه دارد و هم مرد مورد علاقه‌اش را از دست ندهد.



فیلم "ناهید" به قاعده ای معمولی و متوسط بود که در آن زمان نه رسانه های اصولگرا علاقه ای به این فیلم نشان دادند و نه رسانه های اصلاح طلب و نه شبه روشنفکرها. صرفا یکی دو نقد منفی یا خنثی برای فیلم نوشته شد و چند مطلب در حد معرفی و ...همین. اما چه اتفاقی افتاد و این فیلم چه ویژگی هایی داشت که  یکباره این فیلم به عنوان نماینده سینمای ایران در جشنواره کن پذیرفته شد؟

فیلم ها برچه اساسی برای جشنواره ها انتخاب می شوند؟

در بدنه سازمان سینمایی گروهی هستند که با یک جماعت تاجر سینمایی درارتباطند. رابط میان سینمای ایران و جشنواره های خارجی( درست مثل افرادی که در فوتبال بازیکن ترانسفر می کنند یا دلال های ورزشی و ...) این گروه سلیقه جشنواره های خارجی را کاملا می شناسند، با بعضی کمپانی های تولید و پخش فیلم هم مراوداتی دارند و خلاصه هم مطلعند و هم تاجر. این گروه با در نظر گرفتن همه جوانب و بررسی سود احتمالی که به آنها می رسد چند فیلم را نامزد می کنند.چند فیلمی که ویژگی های جشنواره پسند دارند.در نهایت هم از سوی سازمان سینمایی یکی از این فیلم ها برای نمایندگی ایران در کن مشخص می شود. به نظر منتقدان و جشنواره های داخلی و کارشناسان و محتوای فیلم ها هم کاری ندارند.ملاک اول سودی است که برای آن گروه خواهد داشت و دومی باب میل جشنواره های خارجی بودن آنها.

بعد هم وقتی فیلم انتخاب شد با نمک گیر کردن برخی ها و به سفر بردنشان و ارائه امکاناتی خاص فضای رسانه ای لازم را در داخل هم برای آنها مهیا می کنند.( اغلب اهالی رسانه از این اتهام بری هستند و صرفا این وصله به جماعتی می چسبد که همیشه و در اغلب سفرها و پیشکش هدایا و ارائه تسهیلات پای ثابتند و از قضا همیشه هم با نقاب دلسوز سینما و مخالفت با مدیران دولتی و حمایت از هنر و ...قلم می زنند)

ناهید چه ویژگی های جشنواره پسندی داشت ؟

نگاهی به کارنامه فیلمسازی آیدا پناهنده نشان می دهد که جنس سینمای او از همان نوعی است که غربی ها روی آن سرمایه گزاری می کنند.سینمای منتقد اجتماعی که تلاش می کند نسبیت را به معنای عام و به صورت غیر مستقیم به مخاطب القا کند. نسبیتی که به تردید منجر می شود و عدم قطعیت همه چیز.



اگرچه فیلم او " ناهید" فیلمی قوی نیست و احتمالا  از سوی جشنواره ها ، سیاه مشقی از یک نویسنده جهان سومی تلقی خواهد شد اما شک نداشته باشید که یکی دو فیلم آینده او کلی سروصدا به پا خواهد کرد. این اتفاق از همین حالا قابل پیش بینی است. ناهید فیلمی با نگاه غلیظ فمنیستی است که مظلومیت زنان را در جامعه سنتی کشور به تصویر می کشد.زنانی که در زندان مردان سنتی کشور اسیرند و دم نمی زنند. فیلمی که تلاش کرده تا حتی در فضای پرنشاط شمال کشور، تلخی را به مخاطبش القا کند.

مردان این فیلم متعصبند. شوهر معتاد حتی وقتی می بیند همسر سابقش به دنبال برقراری ارتباط با مردی است، غیرتی می شود و بنای دعوای با او را می گذارد. برادر ناهید وقتی می شنود ناهید می خواهد دوباره ازدواج کند او را زندانی می کند و روزگارش را چنان سیاه می کند که به ازدواج با همسر معتاد سابقش رضایت می دهد.



مرد مثبت فیلم هم که ناهید با او ارتباط دارد فرزند و زندگیش را به ناهید ترجیح می دهد و بیشتر، او را به عنوان کسی که قرار است مراقب زندگی و فرزندش باشد می خواهد. زنها نیز همگی گرفتارند و تن داده به جبر زمان و اسیر سنتها و تعصبات و ....

داستان فیلم تلخ است و چهره ای خشن و بی فرهنگ از مردم نشان می دهد که امثال ناهید را به ورطه سقوط می کشانند.از سوی دیگر ازدواج موقت در میزانسنی استفاده می شود که مخاطب حس بدی نسبت به آن پیدا کند. با این همه در نهایت "ناهید" به واسطه داشتن این ویژگی ها(که مورد علاقه مشتاقان دیدن ایران تلخ و سیاه درجشنواره های خارجی است) راهی کن شد.

پشتیبانی رسانه ای از "ناهید"

درست بعد از اعلام نام این فیلم به عنوان نماینده ایران در کن،همانطور که انتظار می رفت به به و چه چه رسانه های ضد انقلاب و بعضی رسانه های داخلی که اغلب متمایل به شبه روشنفکرها بودند شروع شد.




اما در این میان یکی از رسانه های پرقدرت اصولگرا هم پابه پای این رسانه ها شروع به تعریف و تمجید از این فیلم کرد. اتفاقی نادر که باید مورد بررسی قرار گیرد و احتمالا آغاز فعالیت جریانی است که به دنبال نفوذ به رسانه های اصولگرا و تهی کردن آنها از داخل هستند.
به هر روی ناهید نماینده ایران در کن تا حالا با وجود همه تبلیغ های نه چندان واقعی از تمجید فلان مجله خارجی و بهمان منتقد و ...چندان مورد اقبال قرار نگرفته است.



غرفه بی مشتری سینمای ما

سازمان سینمایی که با صرف هزینه ای گزاف راهی کن شده است چنان روزهای بی مشتری را پشت سر می گذارد که صدای رسانه های داخلی را هم درآورده است.به طوری که ایسنا نوشت: غرفه سینمای ایران است، روز دوم جشنواره. محل استراحت و گپ و گفت بقیه غرفه‌دارن. هنوز اثری از ایرانی‌ها نیست. در غرفه سینمای ایران طبق آنچه در سایت بازار کن آمده قرار است که سازمان سینمایی، فارابی، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، سه موسسه انیمیشن حضور پیدا کنند.



تاکنون در تاریخ بازار کن سابقه نداشته است که چنین اتفاقی بی‌افتد و در نهایت هیچ‌کدام از نمایندگان مربوطه سازمان‌هایی که قرار بوده است در غرفه سینمای ایران حضور داشته باشند هم حضور نداشته باشند. جالب اینجاست که فقط چیدمان و آماده کردن این غرفه بیش از سی هزار یورو هزینه داشته است.