گروه سیاسی مشرق - درحالی‌که مفاهمه در لوزان به‌نوعی گشایش در پرونده هسته‌ای ایران را نوید می‌داد، برخی از اخبار از دبه درآوردن مقامات آمریکایی در مذاکرات جدید حکایت می‌کند. بعد از مفاهمه لوزان آمریکایی‌ها فکت‌شیتی ارائه کردند که با سخنان اعضای ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان در تضاد بود. این موضوع لزوم ارائه یک فکت شیت ایرانی را تقویت کرد اما مقامات ایرانی بیان داشتند که سخنان آن‌ها خود به‌مثابه یک فکت شیت است و بنابراین ارائه فکت‌شیت به‌عنوان یک سند تفسیری از مذاکرات هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی لزومی ندارد. [1]

پس‌ازاین مسئله بود که اخبار و ضدونقیضی از نقض مفاد مفاهمه لوزان از سوی طرف آمریکایی در رسانه‌ها منتشر شد. فصل مشترک این اخبار نیز «دبه درآوردن»‌ آمریکایی‌ها بود. علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی اولین کسی بود که این موضوع را مطرح کرد اما بعد از مدتی آن را مزاح سیاسی قلمداد کرد. [2] اما همین موضوع توسط علی‌اکبر ولایتی و علاءالدین بروجردی دوباره مطرح شد تا مزاح سیاسی صالحی شوخی شوخی جدی شود. [3]

اخیراً نیز رسانه‌های مختلف از قول منابع آگاه جزئیاتی از دبه درآوردن آمریکایی‌ها پس از مفاهمه لوزان را مطرح می‌کنند. این اخبار حاکی از آن است که تیم آمریکایی در آخرین دور مذاکرات خواستار دریافت امتیازات مضاعف از ایران شده که نه‌فقط با تفاهم لوزان، بلکه حتی با فکت‌شیت آمریکایی هم مغایرت دارد. [4]

برخی شنیده‌ها حکایت از آن دارد که تیم‌های ایران و 1+5 در حال آماده کردن یک متن مدل هستند که دربرگیرنده تمام اجزاء توافق و پیوست‌های آن، ضمن حفظ اختلافاتی باشد که هنوز بر سر عبارات و کلمات باقی‌مانده است.

اگرچه تصور می‌شد دو طرف در مذاکرات لوزان درباره راه‌حل‌ها به توافق رسیده‌اند، اما خبرهای جدید حکایت از آن دارد که تیم امریکایی در برخی موضوعات از تفاهم لوزان عقب‌نشینی کرده و خواستار جایگزین شدن راه‌حل‌های تفاهم شده با راه‌حل‌های جدید شده است.

مطابق گزارش‌های موجود آمریکا در 4 موضوع دیدگاه خود را تغییر داده است:

1- تعداد ماشین‌ها در فردو

2- زمان‌بندی تحقیق و توسعه

3- زمان‌بندی تعلیق تحریم‌ها

4- مکان‌ها و افرادی که باید آژانس به آن‌ها دسترسی پیدا کند

این درحالی است که از دیده برخی از کارشناسان در ایران نه‌تنها این موارد قابل‌قبول نیست بلکه مفاد مفاهمه لوزان نیز در جای خود بایستی صیقل داده‌شده و برخی از موارد آن اصلاح شود. [5]

رهبر معظم انقلاب نیز اخیراً در مراسم دانش‌آموختگی دانشجویان دانشگاه امام حسین (ع) با اشاره به زیاده‌خواهی‌های آمریکا در مذاکرات هسته‌ای یک نمونه از زیاده‌خواهی‌های طرف مقابل را درخواست برای بازرسی از مراکز نظامی و گفتگو با دانشمندان و محققان ایرانی بیان کردند و افزودند: «همان‌گونه که قبلاً هم گفته شد، اجازهٔ هیچ‌گونه بازرسی از هیچ‌یک از مراکز نظامی و همچنین گفتگو با دانشمندان هسته‌ای و سایر رشته‌های حساس و اهانت به حریم آن‌ها، داده نخواهد شد.»

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تأکید کردند: «من اجازه نخواهم داد که بیگانگان بیایند و با دانشمندان و فرزندان عزیز و برجستهٔ این ملت صحبت و از آنان بازجویی کنند.»

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: «مسئولین عزیز کشور که با شجاعت در این میدان حرکت می‌کنند، بدانند که تنها راه مقابله با دشمن وقیح، عزم راسخ و عدم انفعال است.[6]»

به نظر می‌رسد با این شرایط و با توجه به زیاده‌خواهی آمریکایی‌ها الگوی مذاکرات هسته‌ای به‌جای برد برد به دبه دبه تغییر یابد. این درحالی است که همواره آمریکا سیاست فشار و مذاکره را در دستور کار خود قرار داده و در مراحل مختلف در یک ترفند روانی نشان داده که آماده مفاهمه و توافق است اما در مرحله بعد به‌اصطلاح دبه درآورده و مانع شکل‌گیری توافق مناسب و همچنین نتیجه بخشی ادوار مختلف مذاکرات شده است. این موضوع پس از مذاکرات مسقط در سال گذشته مشهود بود و به نظر می‌رسد که کاخ سفید در مذاکرات پسالوزان نیز همین شیوه را در پیش‌گرفته است و به نظر می‌رسد باوجود چنین رویکردی مذاکرات هسته‌ای بازهم به خانه اول خود یعنی «مذاکره از آغاز» بازگردد.

از سوی دیگر، بعد از اظهارات مقام رسمی تیم مذاکره کننده درباره دبه آمریکایی در مذاکرات، فضای سایبری و شبکه‌های اجتماعی در واکنش به بد عهدی طرف آمریکایی با تصاویر طنزآلود، پاسخ جالبی به این بد قولی دادند.