به گزارش مشرق، با توجه به نامشخص بودن زمان مرگ و احتمال مرگ ناگهاني، حتي در عنفوان جواني است كه در دستورات اسلامي و روايات اهل بيت (علیهم السلام) سفارش شده انسانها به گونه اي زندگي كنند و اعمالشان به گونه اي باشد كه اگر هر لحظه مرگ آنان فرا رسد و خواستند به حضور خداوند متعال برسند، با آمادگي معنوي، سرافرازي و سربلندي در پيشگاه الهي حاضر شوند.
در باب استعداد و آمادگي براي مردن و اينكه انسان در امان نيست و هر لحظه ممكن است مرگ او فرا برسد، احاديث بسيار زيادي وارد شده است كه تنها به گوشه اي از آن اشاره مي كنيم.
پيامبر اكرم (صلی الله علیه وآله) در حديثي مي فرمايند: إِنَّمَا أَنْتُمْ خَلَفُ مَاضِينَ وَ بَقِيَّةُ مُتَقَدِّمِينَ كَانُوا أَكْبَرَ مِنْكُمْ بَسْطَةً وَ أَعْظَمَ سَطْوَةً فَأُزْعِجُوا عَنْهَا .... فَارْحَلُوا أَنْفُسَكُمْ بِزَادٍ مُبَلِّغٍ قَبْلَ أَنْ تُؤْخَذُوا عَلَى فَجْأَةٍ وَ قَدْ غَفَلْتُمْ عَنِ الِاسْتِعْدَاد؛[1] شما باقي ماندة گذشتگان و نسلهاي گذشته هستيد، همان كساني كه از لحاظ قدرت و نفرات بر شما برتری داشتند ولي از آنچه داشتند روي گردان شدند [و مرگ، آنان را فرا گرفت و هيچ كس و هيچ چيز نتوانست آنها را ياري دهد و از چنگال مرگ برهاند، نه قوم و عشيره شان و نه مال و ثروت شان،] ... پس شما براي خود زاد و توشه برگزينيد و آمادة كوچ و رحلت به سراي باقي باشيد، قبل از اينكه مرگ، ناگهاني و سرزده بيايد، در حالي كه از آمادگی برای رفتن غفلت دارید.
امام صادق (علیه السلام) مي فرمايد: حضرت عيسي (علیه السلام) دربارة مرگ و آمادگي براي آن فرمود: هَوْلٌ لَا يُدْرَى مَتَى يَغْشَاكَ مَا يَمْنَعُكَ أَنْ تَسْتَعِدَّ لَهُ قَبْلَ أَنْ يَفْجَأَكَ؛[2] مرگ ترسي است كه نمي داني چه زماني به تو مي رسد [و تو را وحشت زده مي كند]، پس چه چيز تو را مانع مي شود كه خود را براي مردن آماده كني قبل از اين كه مرگ تو را غافلگير كند و ناگهان سر برسد؟!
وقتي سالار شهيدان حضرت ابا عبد الله الحسين (علیه السلام) قبرها را مشاهده مي كردند، فرمودند: مَا اَحْسَنَ ظَوَاهِرُهَا وَ اِنَّمَا الدَّوَاهِي فِي بُطُونِهَا فَاللهِ عِبَادَ اللهِ لَا تَشْتَغِلُوا بِالدُّنْيَا فَاِنَّ الْقَبْرَ بَيْتُ الْعَمَلِ فَاعْلَمُوا وَ لا تَغْفِلُوا؛ ظاهر اين قبرها چه زيبا است، در حالي كه درد و رنج و عذاب در باطن آنها نهفته است. اي بندگان خدا! شما را به خدا سوگند! [دنيا شما را نفريبد] و مشغول به دنیا نشوید كه قبر خانة عمل است [و بايد اعمال خود را با خود به قبر و قيامت ببريد]، پس بدانید و غفلت نکنید.
بعد حضرت اين اشعار را ايراد فرمودند:
يَا مَنْ بِدُنيَاهُ اشْتَغَل
وَ غَرَّهُ طُولُ الْأمَل
الْمَوْتُ يَأتِي بَغْتَةً
وَ الْقَبْرُ صٌنْدُوقُ الْعَمَل
اي كسي كه به دنيا مشغول شده اي و آرزوهاي دور و دراز تو را فريفته است! مرگ ناگهاني و سرزده فرا مي رسد و قبر، جايگاه و صندوق اعمال توست.[3]
پی نوشت ها:
[1]. اعلام الدين في صفات المؤمنين، حسن بن ابي الحسن الديلمي، مؤسسه آل البيت (علیهم السلام)، قم، ص388.
[2]. مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، محدث نوري، مؤسسه آل البيت (علیهم السلام)، چال اول، 1408، ج2، ص103.
[3]. شرح احقاق الحق، سيد شهاب الدين مرعشي نجفي، نشر كتابخانه آية الله مرعشي نجفي، قم، ج11، ص628؛ موسوعة كلمات الامام الحسين (علیه السلام)، نشر معروف، قم، چاپ سوم، 1416 ق، ص840 و 1416.
منبع: ماهنامه مبلغان/شماره 170
در باب استعداد و آمادگي براي مردن و اينكه انسان در امان نيست و هر لحظه ممكن است مرگ او فرا برسد، احاديث بسيار زيادي وارد شده است كه تنها به گوشه اي از آن اشاره مي كنيم.
پيامبر اكرم (صلی الله علیه وآله) در حديثي مي فرمايند: إِنَّمَا أَنْتُمْ خَلَفُ مَاضِينَ وَ بَقِيَّةُ مُتَقَدِّمِينَ كَانُوا أَكْبَرَ مِنْكُمْ بَسْطَةً وَ أَعْظَمَ سَطْوَةً فَأُزْعِجُوا عَنْهَا .... فَارْحَلُوا أَنْفُسَكُمْ بِزَادٍ مُبَلِّغٍ قَبْلَ أَنْ تُؤْخَذُوا عَلَى فَجْأَةٍ وَ قَدْ غَفَلْتُمْ عَنِ الِاسْتِعْدَاد؛[1] شما باقي ماندة گذشتگان و نسلهاي گذشته هستيد، همان كساني كه از لحاظ قدرت و نفرات بر شما برتری داشتند ولي از آنچه داشتند روي گردان شدند [و مرگ، آنان را فرا گرفت و هيچ كس و هيچ چيز نتوانست آنها را ياري دهد و از چنگال مرگ برهاند، نه قوم و عشيره شان و نه مال و ثروت شان،] ... پس شما براي خود زاد و توشه برگزينيد و آمادة كوچ و رحلت به سراي باقي باشيد، قبل از اينكه مرگ، ناگهاني و سرزده بيايد، در حالي كه از آمادگی برای رفتن غفلت دارید.
امام صادق (علیه السلام) مي فرمايد: حضرت عيسي (علیه السلام) دربارة مرگ و آمادگي براي آن فرمود: هَوْلٌ لَا يُدْرَى مَتَى يَغْشَاكَ مَا يَمْنَعُكَ أَنْ تَسْتَعِدَّ لَهُ قَبْلَ أَنْ يَفْجَأَكَ؛[2] مرگ ترسي است كه نمي داني چه زماني به تو مي رسد [و تو را وحشت زده مي كند]، پس چه چيز تو را مانع مي شود كه خود را براي مردن آماده كني قبل از اين كه مرگ تو را غافلگير كند و ناگهان سر برسد؟!
وقتي سالار شهيدان حضرت ابا عبد الله الحسين (علیه السلام) قبرها را مشاهده مي كردند، فرمودند: مَا اَحْسَنَ ظَوَاهِرُهَا وَ اِنَّمَا الدَّوَاهِي فِي بُطُونِهَا فَاللهِ عِبَادَ اللهِ لَا تَشْتَغِلُوا بِالدُّنْيَا فَاِنَّ الْقَبْرَ بَيْتُ الْعَمَلِ فَاعْلَمُوا وَ لا تَغْفِلُوا؛ ظاهر اين قبرها چه زيبا است، در حالي كه درد و رنج و عذاب در باطن آنها نهفته است. اي بندگان خدا! شما را به خدا سوگند! [دنيا شما را نفريبد] و مشغول به دنیا نشوید كه قبر خانة عمل است [و بايد اعمال خود را با خود به قبر و قيامت ببريد]، پس بدانید و غفلت نکنید.
بعد حضرت اين اشعار را ايراد فرمودند:
يَا مَنْ بِدُنيَاهُ اشْتَغَل
وَ غَرَّهُ طُولُ الْأمَل
الْمَوْتُ يَأتِي بَغْتَةً
وَ الْقَبْرُ صٌنْدُوقُ الْعَمَل
اي كسي كه به دنيا مشغول شده اي و آرزوهاي دور و دراز تو را فريفته است! مرگ ناگهاني و سرزده فرا مي رسد و قبر، جايگاه و صندوق اعمال توست.[3]
پی نوشت ها:
[1]. اعلام الدين في صفات المؤمنين، حسن بن ابي الحسن الديلمي، مؤسسه آل البيت (علیهم السلام)، قم، ص388.
[2]. مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل، محدث نوري، مؤسسه آل البيت (علیهم السلام)، چال اول، 1408، ج2، ص103.
[3]. شرح احقاق الحق، سيد شهاب الدين مرعشي نجفي، نشر كتابخانه آية الله مرعشي نجفي، قم، ج11، ص628؛ موسوعة كلمات الامام الحسين (علیه السلام)، نشر معروف، قم، چاپ سوم، 1416 ق، ص840 و 1416.
منبع: ماهنامه مبلغان/شماره 170