در این میان «امرالله صالح» رئیس سابق امنیت ملی افغانستان در دوران ریاست‌جمهوری حامد کرزی، در گفت‌وگو با «ساندی گاردین» در خصوص مقابله با تهدیدهای جاری از سوی طالبان و تفاهمنامه همکاری اطلاعاتی سازمان‌های اطلاعاتی افغانستان و پاکستان که تنش‌های زیادی در افغانستان ایجاد کرده، به اظهار نظر پرداخته است.
سوال: نظر شما در مورد سیاست‌های جاری اشرف‌غنی در مورد مبارزه با تروریسم درافغانستان به ویژه گفت‌وگو با طالبان چیست؟
صالح: اشرف‌غنی با انگلیسی‌ها همکاری نزدیکی دارد و آن‌ها تصمیم به انجام اقدامی جدید در افغانستان دارند به همین دلیل اشرف‌غنی به امید اینکه بتواند اسلام‌آباد را متقاعد کند که با اعتماد به وی، دست از طالبان بر دارد، به ارتش پاکستان نزدیک شده است.
رئیس‌جمهور این واقعیت را نادیده گرفته که پاکستان دهه‌هاست که بر افراط‌گرایی سرمایه‌گذاری کرده و ذائقه یک رهبر افغان نمی‌تواند سیاست‌های وضع شده این کشور را تغییر دهد مگر اینکه اسلام‌آباد چیزی که برای آن می‌جنگد (سلطه بر افغانستان) را بدست آورد.
بنابراین می‌توان گفت که اشرف‌غنی جنگ علیه طالبان را متوقف نخواهد کرد اما اشتباه وی، رفت‌وآمد مکرر وی برای مصالحه فقط اسلام‌آّباد و طالبان را جسورتر می‌کند.
سوال: برخی کارشناسان بر این باورند که اشرف‌غنی به دنبال کنترل خشونت‌ها در افغانستان تحت هر شرایطی است و این مسئله بدین معناست که وی حتی به دادن «امتیازات فراگیر» نیز تمایل دارد. نظر شما در این زمینه چیست؟
صالح: در واقع پاکستان دو گونه امتیاز از اشرف‌غنی مطالبه دارد؛ یکی برای دولت اسلام‌آباد و یکی برای طالبان. باتوجه به شرایط کنونی، به نظر می‌رسد، اسلام‌آباد در تحت فشار گذاشتن افغانستان برای انعطاف و دادن امتیاز بیشتر به پاکستان حتی بدون مجبور ساختن طالبان برای پبوستن به روند صلح با موفقیت عمل کرده است.
به همین منظور رئیس‌جمهور افغانستان تمایل دارد که در گفت‌وگو با طالبان یک چارچوب مشخص تعریف شود اما این مسئله تا زمانی که پاکستان به امتیازات خود از افغانستان دست نیابد، اتفاق نخواهد افتاد.
سوال: در این اواخر، گزارش‌هایی در مورد امضای تفاهمنامه همکاری اطلاعاتی میان ریاست امنیت ملی افغانستان و سازمان اطلاعاتی پاکستان (آی.اس.آی) منتشر شده است و در گزارش دیگری آمده که «رحمت‌الله نبیل» رئیس اداره امنیت ملی افغانستان به اشرف‌غنی در خصوص این تفاهمنامه هشدار داده است. شما این مسئله را چطور توضیح می‌دهید.
صالح: رحمت‌الله نبیل قدرت هشدار دادن به اشرف‌غنی را ندارد زیرا برای وی کار می‌کند. در خصوص تفاهمنامه نیز مشکلات زیر مطرح می‌شود:
به لحاظ سیاسی و اخلاقی، پس از امضای یک تفاهمنامه، اگر افغانستان و پاکستان از این تفاهمنامه تخطی کنند، متخلف شناخته خواهند شد بنابراین افغانستان در یک مخمصه عمیق‌تر از یک تفاهمنامه گیر افتاده است.
پس امضای این تفاهمنامه نشان از شکست اشرف‌غنی در برابر پاکستان است.
رئیس‌جمهور همچنین در جامعه افغانستان با وجهه بدی روبرو شده است و افغان‌ها ضمن شرم‌آور خواندن این تفاهمنامه، اشرف‌غنی را یک «فروشنده ارزش‌ها» می‌دانند.
سوال: مقامات پاکستان معمولا هند را متهم به زیر سوال بردن این کشور در افغانستان به دلیل راه‌اندازی جنگ‌های پنهانی می‌کند. اشرف‌غنی نیز بارها نگرانی خود را از جنگ میان هند و پاکستان در کشورش اعلام کرده است. به نظر شما آیا نگرانی اشرف‌غنی درست است؟
صالح: هند کشوری است که در زمینه‌های آموزش، انرژی، درمان، تفریح و کارهای بشردوستانه با افغانستان همکاری داشته است. مسئله‌ای که موجب گسترش سریع نفوذ هند در افغانستان شده است نحوه همکاری با دولت و مردم افغانستان بوده است. دهلی‌نو هرگز برای فعالیت‌های خود در افغانستان اولویت‌بندی نداشته بلکه این مردم و حکومت افغانستان بوده که این اولویت‌ها را مشخص کرده‌اند و دهلی‌نو تنها حمایت مالی و فنی را فراهم کرده است.
این کمک‌های بدون شرط هند به افغانستان محبوبیت گسترده‌ای در میان افغان‌ها ایجاد کرده است و مردم افغان احساس عمیقی نسبت به این کشور دارند.
در سال 1992 میلادی، هند به دلیل طرفداری از شوروی سابق در افغانستان گناه‌کار پنداشته می‌شد اما اکنون آن مسائل به دست فراموشی سپرده شده است و اکنون دهلی‌نو به عنوان یک دوست استراتژیک، کشور کمک‌کننده و شریکی صبور شناخته می‌شود.
هند در افغانستان «سیاست نرم» اتخاذ کرده که نتیجه داده است اما پاکستان «سیاست سخت» را در قبال افغانستان برای ضربه زدن به هند پیش برده که به افغانستان صدمه زده است.
هند از هیچ کس برای ضربه زدن به کسی در افغانستان حمایت نکرده است و این دیدگاه در میان مردم افغان حتی مجاهدینی که در بازه‌های زمانی هم‌پیمان اسلام‌آباد نیز بودند، وجود دارد.
سوال: اشرف‌غنی در این اواخر به هند سفر کرد و نارندرا مودی نخست‌وزیر این کشور در زمان اقامت رئیس‌جمهور افغانستان در دهلی‌نو گفت که هند هرکاری که برای امنیت افغانستان نیاز باشد، انجام می‌دهد. نقش دهلی‌نو به رهبری مودی در رابطه با افغانستان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
صالح: من سیاست هند را در تضاد با افغانستان نمی‌بینم و شاید من اشتباه کنم.جامعه استراتژیک و حلقات در هند دو حزبی هستند که تنها تفاوت‌های کوچکی میان این دو حزب وجود دارد. نکته خوب دیگری که در هند وجود دارد این است که از افغانستان بدون واسطه شناخت دارند. بنابراین مودی بیشتر همراه افغانستان است.