به گزارش مشرق، سید محمود احمدی در برنامه "تیتر امشب" شبکه خبر که به مشکلات چک و مزایای سامانه چکاوک بانک مرکزی اختصاص داشت در پاسخ به سوالی درباره دلایل افزایش صعودی چک های بی محل و برگشتی افزود: برخی مباحث اقتصادی موجب این معضلات شده و مقررات حاکم نیز که موجب از دست رفتن آبرو ، اقتدار و ارزش چک شده از دیگر عوامل افزایش چک های برگشتی است.
وی گفت : وجود 5 تا 7 میلیون چک برگشتی در سال زیبنده کشور نیست و در ده سال اخیر چک های برگشتی روند افزایشی داشته است .
احمدی افزود : کسی که چک برگشتی دارد مجدد می تواند حساب باز کند و امکان نظارت بر تعدد این حسابها نیست طبیعی است که این اتفاق رخ دهد وممکن باشد یک فرد در شبکه بانکی تا چند صد حساب داشته باشد .
دبیر کل بانک مرکزی افزود : اکنون در سامانه چکاوک به ذینفع چک این امکان داده می شود که با ارسال اطلاعاتی به سامانه بتواند اطلاعات اولیه دارنده چک را دریافت کند و می تواند مطمئن شود که این فرد چک برگشتی دارد یا نه.
احمدی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا یکی از دلایل افزایش چک های برگشتی می تواند به مباحث رکود و معضلات تولید مربوط شود گفت : به هر حال رکود در بخش تولید و صنعت در این معضل بی تاثیر نبوده است.
وی گفت: بر اساس سامانه چکاوک کسانی که حسابهای متعددی در داخل یک شعبه یا یک بانک مشخص دارند به یک حساب در یک بانک تبدیل می شود و فرد با داشتن یک دسته چک از آن بانک می تواند در کشور فعالیت کند .
احمدی افزود: در گام بعدی سامانه چکاوک ارتباط مردم را با شعب بانکها قطع می کنیم به این ترتیب که شخص متقاضی دریافت دسته چک دیگر داخل شعبه نخواهد رفت و از طریق سامانه و غیر حضوری تقاضای چک می کند .
دبیر کل بانک مرکزی گفت: تقاضای این فرد داخل بانک مرکزی بررسی می شود و پس از اینکه مشخص شد این فرد حقیقی و حقوقی چک برگشتی ندارد به بانک مربوط تائیدیه داده می شود و در سامانه متمرکز ، چک متحدالشکلی که فقط لوگو و نشان بانک آن متفاوت است صادر و دسته چک از طریق پست به منزل فرد ارسال می شود .
احمدی افزود : در گام بعدی اجرای سامانه چکاوک محدودیت های پرداخت الکترونیکی در مبالغ بسیار سنگین اعمال خواهد شد و مطمئنیم با این گونه اقدامات آبروی از دست رفته چک باز خواهد گشت.
در بخش دیگری از این برنامه مدیر کل فناوری اطلاعات بانک مرکزی هم در پاسخ به سوالی درباره علت طولانی شدن اجرای سامانه چکاوک گفت : تیم گسترده ای در این موضوع دخیل است و برای این سامانه 27 تا 28 هزار شعبه کشور باید تجهیز می شدند ؛ حدود 50 هزار نفر آموزش می دیدند و نزدیک به 24 اتاق پایاپای تعطیل می شد .
ناصر حکیمی افزود : کل این طرح در مدت 10 ماه تکمیل شد یعنی 4 خرداد امسال این طرح در استان خراسان رضوی اجرایی شد و اکنون در سراسر کشور کارهای مربوط به چک ها از طریق چکاوک انجام می شود و راه حل جایگزینی وجود ندارد .
وی گفت : البته در بحث پیاده سازی این سامانه در تهران هم مسائلی داشتیم .
حکیمی در ادامه به مزایای سامانه چکاوک اشاره کرد و گفت : در این سامانه چک به صورت فیزیکی منتقل نمی شود و تصویر چک در شبکه در دسترس بانک قرار می گیرد .
وی افزود: چون در سامانه چکاوک رفت و برگشت کاغذ وجود ندارد کمتر از 24 ساعت چکهای بین بانکی کارسازی می شود در حالیکه در روش گذشته چکهای بین استانی 20 روز طول می کشید تا نقد شود اما اکنون در سراسر کشور کمتر از 24 ساعت این اقدام عملی می شود .
در سامانه چکاوک مشکلات قبلی دسته چک حل شده است
مدیرکل فناوری اطلاعات بانک مرکزی گفت: فرایند قبلی چک بسیار طولانی و پر هزینه بود اما در سامانه چکاوک این مشکل حل شده است.
ناصر حکیمی در برنامه "تیتر امشب" دیشب شبکه خبر درباره مزیت های سامانه چک افزود: وضعیتی که درباره چک داشتیم از چهار خرداد در سراسرکشور متوقف و به وضعیت چکاوکی تبدیل شد.
وی ادامه داد: در فرایند قبلی چکها وارد بانک می شد مسئول مربوط آنها را جمع آوری می کرد و بعد از دسته بندی و مرتب سازی ،آنها را به بانک مقصد ارسال می کرد و در بانک مقصد نیز همین کاغذ ها دوباره تعیین وضعیت می شد.
حکیمی گفت: در واقع در وضعیت قبلی چک دو مشکل وجود داشت یکی درباره وضعیت سرویس دهی بود که از این نظر باید در مدت کوتاهی وضعیت چک مشخص می شد.
وی افزود: مشکل دیگری که وجود داشت این بود چون فرایند چک به صورت دستی انجام می شد بحث کنترل و نظارت صحیح نهاد سیاست گذار تا پایان فرایند میسر نبود و در واقع بانک مرکزی تا پایان روز باید منتظر می ماند تا مشخص می شد اضافه برداشتی صورت نگرفته است اما با سامانه چکاوک به صورت سیستمی موضوع کنترل می شود.
مدیر کل فناوری اطلاعات بانک مرکزی گفت: در سامانه سیار که بعد از این تا پایان سال راه اندازی خواهد شد چک های صادره در ابعاد و اندازه های استاندارد خواهد بود در حالی که پیش از این چک های صادره هر بانک رنگ، اندازه، طرح و ابعاد مشخصی دارشتند.
وی افزود: در واقع این سامانه نیز برای رفع برخی مشکلها در شبکه همزمان با طرح چکاوک راه اندازی خواهد شد.
در ادامه مجری برنامه از احمدی دبیر کل بانک مرکزی پرسید: با توجه به تاخیر روند تغییر هویت چک قوانین هم تغییر خواهد کرد یا خیر پاسخ داد: در بانک مرکزی این موضوع پیش بینی شده است و ما به شبکه های بانکی ابلاغ کردیم و قدم به قدم پیش خواهیم رفت.
وی ادامه داد: ما در صدد هستیم چکهای صادره تبدیل به پول شود و ضمانت اجرا پیدا کند.
احمدی گفت: در بحث مقررات موضوع دیگری که در نظر گرفته شده این است که فرد بداند شرایط صدور چک همانند گذشته نخواهد بود و وقتی دارنده چک، چک برگشتی داشت دیگر نمی تواند با یک رفع سوء اثر دسته چک بگیرد.
دبیر کل بانک مرکزی در ادامه گفت: همچنین اگر دارنده چک، چکی را داد که در حسابش پول نداشت این التزام و تضمین را به بانک داده است و بانک می تواند از هر حساب متعلق به این شخص برای پرداخت این چک اقدام کند.
در ادامه حکیمی گفت: طرح چکاوک تا پایان سال 91 در جلسه پول و شورای اعتبار یه تصویب رسید و ظرف یک سال و سه ماه سامانه آن پیاده سازی شد و از مهر تا خرداد ماه یعنی در مدت 8 ماه کل سامانه را در سراسر کشور راه اندازی کردیم.
وی افزود: در این سامانه به جای فرایند کاغذی تصویر چک در مبدا قرار می گیرد و اطلاعات در همان بانک مبدا دریافت و ارسال می شود و دیگر حرکت فیزیکی همانند گذشته نداریم.
مدیرکل فناوری اطلاعات بانک مرکزی در ادامه به مزایای استفاده از سامانه انتقال تصویر چک اشاره کرد و گفت: بحث شفاف سازی مبادلات با این طرح مشخص می شود اینکه چه شخصی و با چه مشخصاتی چک را صادر می کند و آیا سابقه چک برگشتی دارد یا خیر که در این سامانه همه آنها مد نظر قرار گرفته است.
وی افزود: در واقع اولین چکی که برگشت خورد در سامانه ثبت می شود و همه بانکها نیز به سامانه متصل هستند.
احمدی درباره این سوال مجری که خیلی ها معتقدند راه اندازی سامانه چکاوک خیلی تاثیری در چک های برگشتی نخواهد گذاشت گفت: این حرف خیلی بی ربط نیست حتی شاید در مرحله نخست که طرح چکاوک انجام می شود مقدار چک های برگشتی افزایش پیدا کند چرا که دارنده چک نمی داند چک صادر شده اش در کدام بانک و یا شعبه ارائه خواهد شد به ویژه که در گذشته چک ها را به شعبه صادر کننده ارائه می کردند.
احمدی گفت: یکی از مشکلاتی که در دو سه سال اخیر مردم با آن مواجه شدند چک های جعلی بود که متاسفانه به خاطر ارتباطات ناشایستی که بوجود می آمد این اتفاقات رخ می داد و بانک هیچ نشانه و علامتی در اختیار نداشت که متوجه شود این چک جعلی است یا واقعی و بعد از اینکه چک واقعی به بانک ارائه می شد متوجه جعلی بودن آن چک می شدند.
وی افزود: فیشرهای امنیتی داخل برگه های چک قرار داده خواهد شد که در همان مرحله اول ارائه به کارمند بانک جعلی و یا اصلی بودن چک مشخص می شود.
وی ادامه داد: تردید نکنید اگر افراد مطمئن شوند که شرایط سخت تر از گذشته شده است و سخت گیری می شود وضعیت صدور چک های ( جعلی و بلا محل) همانند قبل نخواهد بود.
احمدی افزود: سامانه چکاوک محدودیتهایی را هم برای برخی واحدها ایجاد خواهد کرد و دیگر آن بانک امکان اضافه برداشت از بانک مرکزی را نخواهد داشت.
دبیر کل بانک مرکزی گفت: در این صورت است که بانک مرکزی برای انتظام بخشی شبکه بانکی می تواند اعمال قدرت کند.
در ادامه آقای حکیمی مدیر کل فناوری اطلاعات بانک مرکزی هم گفت: قرار نیست چک هایی را که اکنون میان مردم کاربرد دارد پس بگیریم و چک ها تا زمانی که دست مردم است پردازش می شود.
وی افزود: تا پایان امسال به غیر از صیاد ( صدور یکپارچه الکترونیک دست چک) چک دیگری صادر نخواهیم کرد و ظرف یکسال آینده بقیه چک های دست مردم در داخل سامانه حل می شود و از اوایل سال 1396 دیگر دست چکی غیر از صیاد نخواهیم داشت.
وی گفت : وجود 5 تا 7 میلیون چک برگشتی در سال زیبنده کشور نیست و در ده سال اخیر چک های برگشتی روند افزایشی داشته است .
احمدی افزود : کسی که چک برگشتی دارد مجدد می تواند حساب باز کند و امکان نظارت بر تعدد این حسابها نیست طبیعی است که این اتفاق رخ دهد وممکن باشد یک فرد در شبکه بانکی تا چند صد حساب داشته باشد .
دبیر کل بانک مرکزی افزود : اکنون در سامانه چکاوک به ذینفع چک این امکان داده می شود که با ارسال اطلاعاتی به سامانه بتواند اطلاعات اولیه دارنده چک را دریافت کند و می تواند مطمئن شود که این فرد چک برگشتی دارد یا نه.
احمدی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا یکی از دلایل افزایش چک های برگشتی می تواند به مباحث رکود و معضلات تولید مربوط شود گفت : به هر حال رکود در بخش تولید و صنعت در این معضل بی تاثیر نبوده است.
وی گفت: بر اساس سامانه چکاوک کسانی که حسابهای متعددی در داخل یک شعبه یا یک بانک مشخص دارند به یک حساب در یک بانک تبدیل می شود و فرد با داشتن یک دسته چک از آن بانک می تواند در کشور فعالیت کند .
احمدی افزود: در گام بعدی سامانه چکاوک ارتباط مردم را با شعب بانکها قطع می کنیم به این ترتیب که شخص متقاضی دریافت دسته چک دیگر داخل شعبه نخواهد رفت و از طریق سامانه و غیر حضوری تقاضای چک می کند .
دبیر کل بانک مرکزی گفت: تقاضای این فرد داخل بانک مرکزی بررسی می شود و پس از اینکه مشخص شد این فرد حقیقی و حقوقی چک برگشتی ندارد به بانک مربوط تائیدیه داده می شود و در سامانه متمرکز ، چک متحدالشکلی که فقط لوگو و نشان بانک آن متفاوت است صادر و دسته چک از طریق پست به منزل فرد ارسال می شود .
احمدی افزود : در گام بعدی اجرای سامانه چکاوک محدودیت های پرداخت الکترونیکی در مبالغ بسیار سنگین اعمال خواهد شد و مطمئنیم با این گونه اقدامات آبروی از دست رفته چک باز خواهد گشت.
در بخش دیگری از این برنامه مدیر کل فناوری اطلاعات بانک مرکزی هم در پاسخ به سوالی درباره علت طولانی شدن اجرای سامانه چکاوک گفت : تیم گسترده ای در این موضوع دخیل است و برای این سامانه 27 تا 28 هزار شعبه کشور باید تجهیز می شدند ؛ حدود 50 هزار نفر آموزش می دیدند و نزدیک به 24 اتاق پایاپای تعطیل می شد .
ناصر حکیمی افزود : کل این طرح در مدت 10 ماه تکمیل شد یعنی 4 خرداد امسال این طرح در استان خراسان رضوی اجرایی شد و اکنون در سراسر کشور کارهای مربوط به چک ها از طریق چکاوک انجام می شود و راه حل جایگزینی وجود ندارد .
وی گفت : البته در بحث پیاده سازی این سامانه در تهران هم مسائلی داشتیم .
حکیمی در ادامه به مزایای سامانه چکاوک اشاره کرد و گفت : در این سامانه چک به صورت فیزیکی منتقل نمی شود و تصویر چک در شبکه در دسترس بانک قرار می گیرد .
وی افزود: چون در سامانه چکاوک رفت و برگشت کاغذ وجود ندارد کمتر از 24 ساعت چکهای بین بانکی کارسازی می شود در حالیکه در روش گذشته چکهای بین استانی 20 روز طول می کشید تا نقد شود اما اکنون در سراسر کشور کمتر از 24 ساعت این اقدام عملی می شود .
در سامانه چکاوک مشکلات قبلی دسته چک حل شده است
مدیرکل فناوری اطلاعات بانک مرکزی گفت: فرایند قبلی چک بسیار طولانی و پر هزینه بود اما در سامانه چکاوک این مشکل حل شده است.
ناصر حکیمی در برنامه "تیتر امشب" دیشب شبکه خبر درباره مزیت های سامانه چک افزود: وضعیتی که درباره چک داشتیم از چهار خرداد در سراسرکشور متوقف و به وضعیت چکاوکی تبدیل شد.
وی ادامه داد: در فرایند قبلی چکها وارد بانک می شد مسئول مربوط آنها را جمع آوری می کرد و بعد از دسته بندی و مرتب سازی ،آنها را به بانک مقصد ارسال می کرد و در بانک مقصد نیز همین کاغذ ها دوباره تعیین وضعیت می شد.
حکیمی گفت: در واقع در وضعیت قبلی چک دو مشکل وجود داشت یکی درباره وضعیت سرویس دهی بود که از این نظر باید در مدت کوتاهی وضعیت چک مشخص می شد.
وی افزود: مشکل دیگری که وجود داشت این بود چون فرایند چک به صورت دستی انجام می شد بحث کنترل و نظارت صحیح نهاد سیاست گذار تا پایان فرایند میسر نبود و در واقع بانک مرکزی تا پایان روز باید منتظر می ماند تا مشخص می شد اضافه برداشتی صورت نگرفته است اما با سامانه چکاوک به صورت سیستمی موضوع کنترل می شود.
مدیر کل فناوری اطلاعات بانک مرکزی گفت: در سامانه سیار که بعد از این تا پایان سال راه اندازی خواهد شد چک های صادره در ابعاد و اندازه های استاندارد خواهد بود در حالی که پیش از این چک های صادره هر بانک رنگ، اندازه، طرح و ابعاد مشخصی دارشتند.
وی افزود: در واقع این سامانه نیز برای رفع برخی مشکلها در شبکه همزمان با طرح چکاوک راه اندازی خواهد شد.
در ادامه مجری برنامه از احمدی دبیر کل بانک مرکزی پرسید: با توجه به تاخیر روند تغییر هویت چک قوانین هم تغییر خواهد کرد یا خیر پاسخ داد: در بانک مرکزی این موضوع پیش بینی شده است و ما به شبکه های بانکی ابلاغ کردیم و قدم به قدم پیش خواهیم رفت.
وی ادامه داد: ما در صدد هستیم چکهای صادره تبدیل به پول شود و ضمانت اجرا پیدا کند.
احمدی گفت: در بحث مقررات موضوع دیگری که در نظر گرفته شده این است که فرد بداند شرایط صدور چک همانند گذشته نخواهد بود و وقتی دارنده چک، چک برگشتی داشت دیگر نمی تواند با یک رفع سوء اثر دسته چک بگیرد.
دبیر کل بانک مرکزی در ادامه گفت: همچنین اگر دارنده چک، چکی را داد که در حسابش پول نداشت این التزام و تضمین را به بانک داده است و بانک می تواند از هر حساب متعلق به این شخص برای پرداخت این چک اقدام کند.
در ادامه حکیمی گفت: طرح چکاوک تا پایان سال 91 در جلسه پول و شورای اعتبار یه تصویب رسید و ظرف یک سال و سه ماه سامانه آن پیاده سازی شد و از مهر تا خرداد ماه یعنی در مدت 8 ماه کل سامانه را در سراسر کشور راه اندازی کردیم.
وی افزود: در این سامانه به جای فرایند کاغذی تصویر چک در مبدا قرار می گیرد و اطلاعات در همان بانک مبدا دریافت و ارسال می شود و دیگر حرکت فیزیکی همانند گذشته نداریم.
مدیرکل فناوری اطلاعات بانک مرکزی در ادامه به مزایای استفاده از سامانه انتقال تصویر چک اشاره کرد و گفت: بحث شفاف سازی مبادلات با این طرح مشخص می شود اینکه چه شخصی و با چه مشخصاتی چک را صادر می کند و آیا سابقه چک برگشتی دارد یا خیر که در این سامانه همه آنها مد نظر قرار گرفته است.
وی افزود: در واقع اولین چکی که برگشت خورد در سامانه ثبت می شود و همه بانکها نیز به سامانه متصل هستند.
احمدی درباره این سوال مجری که خیلی ها معتقدند راه اندازی سامانه چکاوک خیلی تاثیری در چک های برگشتی نخواهد گذاشت گفت: این حرف خیلی بی ربط نیست حتی شاید در مرحله نخست که طرح چکاوک انجام می شود مقدار چک های برگشتی افزایش پیدا کند چرا که دارنده چک نمی داند چک صادر شده اش در کدام بانک و یا شعبه ارائه خواهد شد به ویژه که در گذشته چک ها را به شعبه صادر کننده ارائه می کردند.
احمدی گفت: یکی از مشکلاتی که در دو سه سال اخیر مردم با آن مواجه شدند چک های جعلی بود که متاسفانه به خاطر ارتباطات ناشایستی که بوجود می آمد این اتفاقات رخ می داد و بانک هیچ نشانه و علامتی در اختیار نداشت که متوجه شود این چک جعلی است یا واقعی و بعد از اینکه چک واقعی به بانک ارائه می شد متوجه جعلی بودن آن چک می شدند.
وی افزود: فیشرهای امنیتی داخل برگه های چک قرار داده خواهد شد که در همان مرحله اول ارائه به کارمند بانک جعلی و یا اصلی بودن چک مشخص می شود.
وی ادامه داد: تردید نکنید اگر افراد مطمئن شوند که شرایط سخت تر از گذشته شده است و سخت گیری می شود وضعیت صدور چک های ( جعلی و بلا محل) همانند قبل نخواهد بود.
احمدی افزود: سامانه چکاوک محدودیتهایی را هم برای برخی واحدها ایجاد خواهد کرد و دیگر آن بانک امکان اضافه برداشت از بانک مرکزی را نخواهد داشت.
دبیر کل بانک مرکزی گفت: در این صورت است که بانک مرکزی برای انتظام بخشی شبکه بانکی می تواند اعمال قدرت کند.
در ادامه آقای حکیمی مدیر کل فناوری اطلاعات بانک مرکزی هم گفت: قرار نیست چک هایی را که اکنون میان مردم کاربرد دارد پس بگیریم و چک ها تا زمانی که دست مردم است پردازش می شود.
وی افزود: تا پایان امسال به غیر از صیاد ( صدور یکپارچه الکترونیک دست چک) چک دیگری صادر نخواهیم کرد و ظرف یکسال آینده بقیه چک های دست مردم در داخل سامانه حل می شود و از اوایل سال 1396 دیگر دست چکی غیر از صیاد نخواهیم داشت.