به گزارش مشرق، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی ۱۴ خرداد طی سخنان بسیار مهمی در حرم امام(ره) با هشدار جدی نسبت به خطر تحریف امام(ره)، فرمودند: امام بزرگوار بر خلاف برخی که سعی می کنند او را در زمان خودش محصور کنند مظهر حرکت عظیم و تاریخ ساز ملت ایران است و طبعا" تحریف شخصیت او، زیانهای فراوانی را در استمرار این حرکت ایجاد میکند بنابراین باید در این زمینه، کاملا" هوشیار بود.
امام خامنه‌ای همچنین تاکید کردند: تحریف شخصیت امام، تحریف راه امام و تلاش برای منحرف کردن صراط مستقیم ملت ایران است و اگر راه امام (ره) گم یا فراموش و یا خدائی نکرده عمدا" به کنار گذاشته شود، ملت ایران سیلی خواهد خورد.
پیرو این فرمایشات بسیار مهم با آقای حمید انصاری قائم مقام موسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره) تماس گرفتیم تا با وی درباره این خطر تحریف و همچنین اقداماتی که موسسه موظف است نسبت به جلوگیری از تحریف امام انجام دهد به گفتگو بنشینیم. در این گفتگوی مفصل همچنین درباره برخی موارد که برداشت می‌شود موسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره) آنگونه که باید و شاید نسبت به جلوگیری از تحریف امام(ره) ورود نکرده با آقای انصاری به بحث و گفت‌وگو نشستیم.
- رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنرانی امسال خود در مرقد امام(ره) نسبت به تحریف امام‌خمینی(ره) هشدار دادند و لزوم پژوهش در اصول ایشان را به عنوان یک بحث راهبردی مطرح فرمودند. تصور و تحلیل شما از هشدار و توصیه‌های امسال مقام معظم رهبری درباره اصول امام(ره) چیست؟
سپاس خدای متعال را که بحمدالله ۲۶ سال بعد از رحلت امام(ره) اجتماع میلیونی و پرشکوه مردم وفادار کشورمان در تجدید عهد و میثاق با حضرت امام(ره) را در حرم رهبر کبیر انقلاب اسلامی شاهد بودیم .
این مقطع نیمه خرداد در واقع همیشه تاریخ‌ساز بوده و هر ساله هم برای کشور ما برکات بسیار زیادی داشته، از جمله اینکه ما همه ساله بهره‌مند هستیم از فرمایشات رهبر معظم انقلاب اسلامی در روز ۱۴ خرداد در حرم امام(ره).
فقط امسال نبوده که این مباحث راهبردی را رهبر معظم انقلاب فرمودند. در حقیقت خط مشی کلی توجه به راه و اندیشه و منش و سیره امام(ره) را ما همه ساله در فرمایشات ایشان داشته‌ایم.
امسال هم به تناسب اشرافی که ایشان بر مسائل کلی جامعه و مسائل فرهنگی دارند، موضوع اصول اندیشه امام(ره) و مراقبت از تحریف شخصیت و اندیشه امام‌خمینی(ره) را مطرح کردند و هشدارهایی دادند که از هر جهت راهنما و راهگشاست و قبل از همه موسسه تنظیم نشر آثار حضرت امام که به صورت تخصصی موضوع کارش تبیین اندیشه امام و حراست از آثار و مسائل مربوط به امام می‌باشد، وظیفه دارد به طور جدی‌تر انشاءلله فرمایشات ایشان را بررسی کند و رهنمودهایی که داشتند و آن هدفی که در حقیقت به عنوان فلسفه این بیانات بود را باید استخراج کنیم و دستور کار خودمان قرار دهیم.
- برای سهل شدن کار پژوهشگرانی که تمایل دارند در آثار و اصول امام مطالعه کنند، چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
قرار بود مجموعه "تبیان" یعنی آثار موضوعی اندیشه‌های امام که موسسه حفظ و نشر سال‌های قبل کار کرده و در قالب کتاب منتشر شده را به صورت لوح فشرده برای بهره‌برداری پژوهشگران آماده کنیم که بعد از فرمایشات رهبری در آماده‌سازه آن تسریع شد که همین چند روز آینده تقدیم جامعه می‌شود که برای دسترسی به اصول اندیشه امام خیلی می‌تواند موثر باشد.
مسئله مهمتر این است که اصلا بررسی شود که چرا شخصیت، سیره، و اندیشه امام برای جلوگیری از تحریفات باید در این حد که ایشان تذکر دادند و هشدار دادند، مراقبت شود.
خود این مسئله بسیار مهم است. در حقیقت ما باید این واقعیت را بدانیم که سند هویت، نام و ماهیت انقلاب اسلامی عجین است با نام و اندیشه امام، لذا اگر خدای ناکرده در مسیر تبیین اندیشه امام یا تبیین شخصیت حضرت امام تحریفی صورت بگیرد به همان نسبت می‌تواند نظام و روند حرکت نظام در انقلاب هم دچار آسیب شود. این مسئله بسیار مهمی است.
- به نظر شما چرا مقام معظم رهبری تاکید فرمودند که در صورت تحریف امام، مردم سیلی خواهند خورد فکر میکنید علت اینکه ایشان نسبت به مقابله با تحریف احتمالی امام راحل حساس هستند، چیست؟
حضرت امام معمار انقلاب بودند و بنیان‌گذار نظام جمهوری اسلامی ایران بودند و تمامی ارکان و ساختارهای نظام را در دوران حیات خودشان شکل دادند، بنابراین هر نوع تحریف و یا زاویه گرفتن از این اصول و محکمات اندیشه امام می‌تواند به سرعت در رویکردها تاثیر بگذارد. لذا مسئله بسیار خطیر و اساسی است و وظیفه همگان به خصوص کسانی که در متن حیات نظام جمهوری اسلامی ایران نقشی دارند باید مراقب این بخش باشند.
این در رابطه با اهمیت موضوع، اما من فکر می‌کنم اگر بخواهیم نسبت به فرمایشات رهبر معظم انقلاب پرداخت درست و اصولی داشته باشیم و آن را مبنای حرکت علمی، فرهنگی، آموزشی و پژوهشی خودمان در رابطه با تبیین اندیشه امام در جامعه قرار بدهیم، باید از جهات مختلف این مسئله را بررسی بکنیم.
در وهله اول، اهمیت این مسئله را باید بدانیم و فکر نکنیم این موضوعی است که در یک سخنرانی به مناسبت رحلت امام گفته شده، این موضوع به نحوی گره خورده با حیات انقلاب و تداوم سلامت حرکت نظام و فوق‌العاده اهمیت دارد.
رهبر معظم انقلاب فرمودند که اگر تحریفی خدای ناکرده صورت بگیرد همه از آن آسیب می‌بینند. تعبیر ایشان این بود که حتی مردم و نظام و جامعه سیلی می‌خورند که طبعا وظیفه سنگینی است.
مسئله دوم این است که من فکر می‌کنم حتما و حتما باید ورود به این عرصه را از نگاه جناحی و سیاسی جدا کنیم.
متاسفانه در همین چند روز اخیر به وضوح می‌بینیم در برخی از رسانه‌ها و فضای مجازی و سایت‌ها و حتی رسانه‌های مکتوب و روزنامه‌ها به سرعت خود این فرمایشات رهبر معظم انقلاب هم به نوعی تحریف می‌شود و مورد استفاده ابزاری قرار می‌گیرد.
عده‌ای راه افتادند به دنبال مصداق‌یابی و نام بردن از این و آن و به این وسیله می‌خواهند رقبای سیاسی خودشان را تحت فشار قرار بدهند. این واقعا به نظر من جفای به این بحث بسیار مهم و راهبردی است. این بحث کلان و همیشگی است و فراتر از این است که ما بیاییم از این فرمایشات به عنوان یک نگاه ابزاری بهره‌برداری کنیم.
مسئله مهم دیگری که در فرمایشات مقام معظم رهبری بود و اشاراتی داشتند، اینکه چنین نیست که هر کس صلاحیت ورود را داشته باشد. هر کسی از زاویه برداشت و تحلیل خودش بگوید که اینجا تحریف صورت گرفته یا نگرفته.
آگاهی بر اندیشه امام، تسلط بر مبانی که حضرت امام به آن اعتقاد داشتند، شناخت پیشینه زندگی و شخصیت امام و ملاحظه جمیع جهاتی که در مجموعه سیره عملی حضرت امام مورد نظر بوده و آشنایی با این سیره لازم است.
ایشان تاکید داشتند که اصول را از فروع باید جدا کنیم؛ محکمات را، مسائل تخطی‌ناپذیر و به اصطلاح اجتناب‌ناپذیر و تغییرناپذیر را از مسائلی که احیانا در صحنه عمل حضرت امام به صورت یک اقدام عملی در یک برهه‌ای از زمان انجام دادند اینها را جدا کنیم.
خود این جداسازی نیازمند اشراف بر مسئله است، یعنی به نوعی در حقیقت اجتهاد صورت می‌گیرد. اصل و فرع و محکمات و متشابهات و مسائل جزئی و کلی، این مباحث جدی است که صلاحیت‌های قبلی می‌خواهد و لذا بایستی به این امر توجه شود.
نکته سومی که به ذهنم می‌رسد به عنوان این اقتضائات و پیش نیازها این است که در بحث تبیین و ترویج اندیشه امام نباید نقش انحصاری برای یک جا، یک مرکز و یک فرد قایل باشیم. این هم مسئله مهمی است، چون اگر به این توجه نکنیم فرداها کسی می‌آید و مدعی می‌شود که فقط من مبین این اندیشه هستم و می‌دانم چه اندیشه‌ای تحریف هست و چه نیست.
مقام معظم رهبری خطاب‌شان عام بود. به همه دلسوزان جامعه و کسانی که در معرض این مباحث قرار دارند فرمودند که این وظیفه است. باید مراقب باشیم اندیشه امام تحریف نشود و اصول و محکمات آن تبیین شود.
از این مباحث مقدماتی که عبور کنیم وارد متن مسئله می‌شویم. باز باید متوجه این نکته باشیم که رهبر معظم انقلاب ۷ مورد را اشاره فرمودند و در هریک از این موارد به تناسب فرصتی که در آن سخنرانی داشتند تبیینی هم داشتند، اما تاکید چند باره کردند که این همه اصول نیست.
این اصول باید استخراج شوند، یعنی در حقیقت استخراج مبانی اصول و محکمات اندیشه امام، این یک کار جدی و درازمدت است که باید همه کسانی که صلاحیت دارند، وارد شوند و موسسه نشر آثار حضرت امام هم بحمدالله - همان‌گونه که اتفاقا در فرمایشات رهبر معظم انقلاب هم اشاره‌ای به این بود که این آثار در اختیار است و تدوین شده و موجود است - مجموعه صحیفه امام و دیگر آثار امام را بدون کمترین دخل و تصرفی در سال‌های گذشته تنظیم و منتشر کرده که به صورت کتاب و لوح فشرده و در سایت پرتال امام در اختیار همگان است.
علاوه بر آن موسسه نشر آثار امام برای تسهیل دسترسی محققان به عین فرمایشات امام، تقریبا تمامی رهنمودهای امام را در مسائل مختلف به صورت موضوعی از کتاب‌های امام و از صفحیه امام در بیش از ۶۰ دفتر تحت عنوان "تبیان" موضوعی استخراج و منتشر کرده که فوق‌العاده کمک میکند و دیگر لازم نیست محقق ۷۰ تا ۸۰ جلد آثار امام را ببینند و موضوع مورد نظرش را استخراج کند.
لوح فشرده این تبیان‌ها هم ظرف چند روز آینده به جامعه عرضه می‌شود و همه موسسات پژوهشی و عزیزانی که در این زمینه علاقه دارند و احساس وظیفه می‌کنند، می‌توانند به این متون مراجعه و کمک کنند تا تبیین صورت بگیرد.
نکته مهم دیگری که من در حاشیه این مباحث باز هم تاکید می‌کنم که مکرر در این سال‌های اخیر یادگار امام هم روی این مسئله تاکید داشتند و آن لزوم باز بودن باب اجتهاد است.
ما اگر آسیب‌شناسی بخواهیم داشته باشیم، همین بحث تحریف اندیشه امام را باید توجه کنیم که یک آسیبی هم آن طرف وجود دارد که اگر ما ظاهرگرایانه با متون موجود در اندیشه امام برخورد بکنیم به همان آسیبی دچار می‌شویم که در طول تاریخ اسلام هم بارها اتفاق افتاده و الان یک مصیبت بزرگی که جهان اسلام با آن مواجه است ناشی از همین نگاه است، یعنی نیاز به فهم متون دینی، متون مقدس و متون مرجع را از تفسیر و تبیین دائمی متناسب با مقتضیات زمان منقطع کنیم.
این منتهی به تحجر و انجماد در اندیشه می‌شود که مصایبش را از همان صدر اسلام در قضیه خوارج دیدیم که تا امروز ادامه دارد، لذا در رابطه با متون و سیره امام هم این را باید مراقبت کنیم و همواره توجه به اجتهاد صحیح و اصولی و اینکه چه چیزی اصل و فرع است، داشته باشیم.
اینها در حقیقت کلیات مسئله بود و اما در رابطه با متن مباحث و استخراج این اصول هم طبیعی است که این دغدغه از دیرباز بوده است.
رهبر معظم انقلاب قبلا هم در مواقعی که اعضای موسسه نشر آثار امام یا اعضای ستاد سالگرد خدمت ایشان می‌رسیدند بارها این تذکر را داشتند و ما هم مبنای یکی از بخش‌های اصلی کارمان در موسسه نشر آثار امام همین بوده، یعنی در حقیقت ضمن انجام وظیفه اصلی‌مان که آماده‌سازی و انتشار بدون دخل و تصرف اصل متن آثار امام و زندگینامه امام و خاطرات مربوط به امام و سیره عملی امام است.
در کنار این، فراهم کردن عرصه تحقیق و پژوهش برای استخراج و تبیین مبانی اندیشه امام بوده، حتی پژوهشکده امام و انقلاب با همین هدف تاسیس شده و کارهای زیادی هم انجام شده است. در هر یک از این موضوعات کتاب نوشته شده و دیدگاه‌های مختلف ارائه شده و در معرض نقد و نظر هم قرار گرفته است.
جالب است عرض کنم که من در اوایل همین خردادماه امسال یک مصاحبه نسبتا مفصلی(با نشریه ضمیمیه سیاسی، اجتماعی تربیت) داشتم که اتفاقا با تیتر لزوم مقابله با تحریف اندیشه امام چاپ شده است. بخش عمده‌ای از این گفت‌وگو اختصاص دارد به بیان محکمات اندیشه امام و اینکه لازم است بین اصول و محکمات اندیشه امام با فروعی که ناظر بر فعالیت‌ها و جنبه‌های عملی – در مقطعی خاص - بوده و به تعبیر طلبگی بین قضایای حقیقیه و قضایای خارجیه فرق بگذاریم، یعنی یک سری از فرمایشات امام به صورت قضیه خارجیه است. ناظر بر وقایع جزیی خارجی است. شبیه تفاوت فتوا با حکم حکومتی و با رای یک قاضی است.
رای قاضی شرع خارج از فتوای شرعی نیست، اما این رأی یک فتوای کلی که بشود به آن استناد کنیم، نیست. این رای فقط برای همین واقعه جزئیه معینه برای این پرونده است، حتی یک مورد مشابه عین این هم اگر اتفاق بیفتد به این رأی نمی‌توان اکتفا و استناد کرد و دوباره باید از نو بررسی کرد و متناسب با شرایط وقوع اتفاق جدید یا جرم جدید باید رای صادر شود.
در میدان عمل هم همین‌طور است، حتی در متون دینی در خود آیات قرآن در متن آنچه که از سنت پیشوایان معصوم به ما رسیده، لازم است این تفکیک صورت بگیرد، چنان که بخشی از فرمایشات امام صادق(علیه‌السلام ) ناظر بر بیان و حکم کلی الهی به عنوان یک قضیه حقیقیه است و همیشگی و ابدی است و راهنمای عمل در همه موارد است و یک بخشی ممکن است ناظر بر وظیفه‌ای خاص و در شرایطی خاص و یا خطاب به فردی خاص باشد. اگر خلط مبحث کنیم دچار مشکل می‌شویم و حتی یک وقت‌ها دچار تضاد می‌شویم.
برخی سوال می‌کنند و می‌گویند در رفتارهای امام تضاد وجود دارد. فلان جا این اقدام را کرده، در حالی که مخالف آن مبنای کلی است. این ناشی از همین عدم توجه به تفاوت اصول و فروع و قضایای خارجیه با قضیه حقیقیه است و عرض کردم که احتیاج به اجتهاد در فهم مطالب امام دارد. طبعا اگر بخواهد این کار صورت بگیرد باید در یک چارچوب علمی و درست و اصولی با عنایت به همان نیازها و پیش نیازها اتفاق بیفتد.
بحث بر سر اصول اندیشه امام است. خود این اصولی که در بیانات امام به عنوان مبنای حرکت نظام جمهوری اسلامی آمده، اینها در حقیقت مبتنی بر یک سری مبانی هستند که ابتدا آن مبانی باید شناسایی شوند، یعنی باید اول استخراج کنیم مبانی که حاکم بر کل زندگی و شخصیت و اندیشه امام بوده، این مبانی بسیار مهم هستند، چون مبانی که امام به آنها اعتقاد داشت، متفاوت بوده با آنچه که بسیاری از رهبران سیاسی دیگر جهان به آن اعتقاد دارند و آن اصل اعتقاد به حاکمیت ذات باری تعالی به عنوان خالق و مبدع عالم است.
در سراسر آثار امام می‌بینید یک اصل حاکم بر همه زندگی امام بوده که این اصل در جای جای اصول و زندگی امام تجلی دارد و آن اعتقاد به اینکه قدرت الهی بالاترین قدرت‌هاست و هیچ قدرتی در واقع قابلیت ابراز در مقابل قدرت الهی ندارد و منشأ همه قدرت‌ها قدرت الهی است.
این اعتقاد فوق‌العاده مهم است. اگر در تبیین و اثبات اینها توجه نکنیم در اصول بعدی دچار مشکل می‌شویم. حضرت امام با اعتقاد به همین دو اصل بود که مواجه شد با بزرگ‌ترین قدرت‌های عالم که به حسب محاسبات مادی اصلا این کار شاید در وهله اول عقلانی هم تصور نمی‌شد، اما امام در عمل درستی آن را نشان داد.
"اعتقاد به امدادهای غیبی و خود مقوله غیب"؛ متاسفانه این مسئله کمتر در ادبیات امروز مطرح شده است. ما چند نوبت در سال‌های قبل در مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی مطالبی را منتشر کردیم و روی همین مسئله متمرکز شدیم که اگر می‌خواهیم عوامل پیروزی انقلاب اسلامی را بشناسیم، یکی از آنها همین است که امام از عمق جان اعتقاد داشت و این اعتقاد را به جوانان تسری داد که امدادهای غیبی خداوند فراتر از مقادیر و محاسبات مادی کمک میکند.
شما اگر در قرآن کریم مراجعه کنید، مکرر همین استدلال را در کلام خدای متعال رودروی قدرت‌های بزرگ می‌بینید. حضرت موسی، حضرت عیسی، حضرت ابراهیم و حضرت نبی خاتم(صلوات الله علیهم) عموما با همین اعتقاد با فرعون‌های زمان و با قدرت‌های بزرگ عالم مواجه شدند.
این اعتقاد را اگر ما از دست دهیم در ادامه چون نظام ما نظامی است که همواره در معرض این حملات و تهاجمات قدرت‌های بزرگ استکباری خواهد بود، دچار مشکل می‌شویم.
ما نیاز داریم که این مبانی اعتقادی را بشناسیم، اینکه عالم محضر خداست و خداوند در همه جا حاضر و ناظر است. این خیلی مهم است. اعتقاد به توحید این نیست که فقط اعتقادی و ذهنی باشد. باید فرد این را واقعا با تمام وجود احساس کند که در محضر خداست. اینها مبانی هستند که بر اندیشه، سیره عملی و همه وجوه امام حاکم بودند.
ما از درون این مبانی می‌رسیم به یک سری اصولی که راهنمای عمل همه پیروان امام در همه ادوار خواهند بود. ممکن است در مقام عمل و در تشخیص اولویت‌ها، اینکه کدام یک مقدم و کدام یک موخر است، دو اصل در مقام عمل با یکدیگر تعارض یا تزاحم داشته باشند.
اینکه کدام یک اقواست و کدام مهمتر است؛ اینها نیاز به کار جدی و کارشناسی دارد، اما در کلان، این اصول باید راهنمای پیروان امام باشند. منشور اندیشه امام را وقتی می‌خواهیم تدوین کنیم باید به آن مبانی و این اصول اساسی توجه کنیم.
خود این اصول دوباره هر کدام در عرصه‌های مختلف، در پهنه مفاهیم کلی سیاست، سیاست داخلی، سیاست خارجی، در حوزه اقتصاد، در حوزه تعلیم و تربیت، در عرصه فرهنگ عمومی، در حوزه آموزش و پرورش، آموزش عالی، دانشگاه‌ها، حوزه‌های علمیه، قشرهای مختلف اجتماعی و در عرصه مباحث عام اجتماعی حضرت امام اصولی دارند که این اصول می‌تواند اصول کلی و همیشگی و راهنما و مبنا باشد که بخشی از اینها را رهبر معظم انقلاب در بیانات‌شان به عنوان آغازی بر یک کار اساسی فرمودند.
- آنچه پاسخ دادید خیلی مفصل بود و البته سوالات ریزی داشت که حتما به هنگام مطالعه برای مخاطبان ایجاد خواهد شد؛ درباره بحث تحریف امام قاعدتا یک بحثی هست که مثلا نمی‌شود گفت رهبر معظم انقلاب بر مبنای فرض تحریف، این بحث مهم را مطرح کرده‌اند، لذا احتمالا به وقوع پیوسته یا نشانه‌هایی بوده که ایشان ابراز نگرانی کرده‌اند؛ سؤال این است که شما فکر میکنید چه متدی را برای صحت و اعتبار نقل‌قول‌ها و خاطرات افرادی که شما می‌گویید نمی‌خواهید نام‌شان را ببرید، پیشنهاد میکنید؟
*انصاری: پاسخ سؤال اول‌تان این است که لزوماً این‌طور نیست. اینکه ایشان یک بحثی را به صورت راهبردی مطرح کردند و هشدار می‌دهند یک بحث عام است.
وصیت‌نامه حضرت امام را ملاحظه کنید؛ هشدارهایی دادند و احساس می‌کنند که می‌تواند اتفاق بیفتد یا نشانه‌هایی از این اتفاق را می‌بینند. نقش یک رهبر فرهیخته همین است که پیش از وقوع، مسائل را پیش‌بینی کند و از همین زاویه خیلی باید مراقب باشیم.
اینکه سطح این فرمایشات و این هشدار ایشان را تنزل ندهیم به یکی دو نفر و دو تا مصداق. نباید مصداق‌یابی کنیم و به صورت منازعه جناحی یک گروه با گروه دیگر برخورد کنیم.
من به خاطر دارم زمان حیات حضرت امام هم متاسفانه بعضا همین برداشت‌های نادرست نسبت به فرمایشات ایشان وجود داشت. ایشان یک زمانی به طور جدی بحث اسلام آمریکایی و اسلام مرفهین بی‌درد را مطرح کردند که یک عده‌ای راه افتاده بودند دنبال مصداق‌یابی و حتی شعار دادند علیه گروه دیگر و حتی یادم هست نسبت به سخنرانی یکی از بزرگان در مهدیه تهران، طرفداران یک جناح با همین شعار طرفدار اسلام آمریکایی نگذاشتند وی سخنرانی کند، در حالی که بعدها مشخص شد که اصلا قضیه در حد این نگاه‌های سطحی نبوده است.
آن موقع اصلا تحلیل‌گران مانده بودند که موضوع اسلام آمریکایی چیست. امروز بعد از گذشت ۲۶ سال ابعاد پیش‌بینی شگفت امام در هشدارهایی که امام در دو سال آخر مکرر از خطر اسلام آمریکایی داده بود را در این مصیبت بزرگی که حقیقتا از ناحیه اسلام آمریکایی با ائتلافی که این دولت‌های مرتجع منطقه و آل‌سعود با آمریکا و غرب در جهان اسلام پدید آورده‌اند، می‌بینیم.
مراقب باشیم که سطح کلام و آن نگاه عمیق و درازمدتی که در این نوع مباحث راهبردی مطرح می‌شود به مسائل روزمره سیاسی تبدیل نشود. این خیلی مهم است والّا ارزش آن از دست می‌رود.
اما اینکه این اتفاق می‌تواند بیفتد و افتاده، بله بارها مواردی بوده که افرادی صحبتی کردند. ممکن است این صحبت در نظر دیگران با شخصیت امام متناسب نبوده است.
تحریف شخصیت و اندیشه امام در سطوح مختلف صورت می‌گیرد. در خارج کشور جریاناتی که از امام سیلی خوردند و دائم کارشان این است که دروغ می‌گویند، تحریف می‌کنند و خلاف می‌گویند و متون را تغییر می‌دهند و حتی وقایع را اشتباهی معرفی می‌کنند.
جریاناتی که در داخل کشور در مقطعی با امام مشکل پیدا کردند در مسیر دوران انقلاب یا بعد از انقلاب، مواجه شدند با خطاب‌ها و برخوردهای امام و اینها در توجیه رفتار خودشان ناگزیر، آن مقطع را تحریف می‌کنند و واقعیت را به شکل دیگری بازگو می‌کنند، راجع به اسناد قطعی امام حتی ادعای جعل می‌کنند، ادعای مخدوش بودن می‌کنند، اینها تحریف است و طبق وصیت‌نامه حضرت امام که فرمودند "خط؛ امضا؛ صوت و یا آنچه که در تلویزیون گفته‌اند، اینها مستندات اصلی است."
اگر بخواهیم چیزی را به امام نسبت دهیم باید مستند به اینها باشد. اگر تحریفی راجع به اینها صورت بگیرد، بلافاصله موسسه حفظ و نشر آثار امام قطعا در هر شرایطی باید موضع بگیرد، بدون توجه به اینکه تحریف‌کننده چه کسی بوده است. ما تاکنون بدون ملاحظه برخورد کرده‌ایم، مگر اینکه احیانا اطلاع نداشتیم یا یک سری اراجیفی که ضدانقلاب در خارج از کشور می‌گویند که اصلا ارزش اینکه موسسه حفظ و نشر آثار امام اطلاعیه بدهد، ندارد.
اگر در مجموعه تریبون‌های نظام، در مجموعه کتاب‌هایی که منتشر می‌شود و در رسانه‌های عمومی مطلبی به امام نسبت داده شود که اشتباها و یا خدایی ناکرده عمدا تحریف صورت گرفته باشد و یا نسبت جعل داده شود، موسسه حفظ و نشر آثار امام برخورد کرده و میکند.
در ماجرای نامه‌های مهم امام، در موارد متعدد در دوران‌های مختلف این برخوردها را داشته ایم و اطلاعیه و بیانیه داده‌ایم. در مورد نشریات و رسانه‌ها غالبا این طور بوده که چون ماخذ اولیه معتبر نداشتند مطلبی را به اشتباه نوشته‌اند که تذکر داده‌ایم و تصحیح کردند. بعضی جاها طرف ایستادگی کرده و اطلاعیه داده و ما هم ایستادگی کردیم، حتی به دادگاه رفتیم و طرف محکوم شده است. پس هر جا که آثار امام، یعنی اصل سندی، دست خطی، امضایی، نوشته‌ای و تصویری مخدوش شود یا جعلی باشد یا خلافی به امام نسبت داده شود، وظیفه موسسه حفظ و نشر آثار امام است که ورود کند و این وظیفه ذاتی موسسه است.
امام خامنه‌ای همچنین تاکید کردند: تحریف شخصیت امام، تحریف راه امام و تلاش برای منحرف کردن صراط مستقیم ملت ایران است و اگر راه امام (ره) گم یا فراموش و یا خدائی نکرده عمدا" به کنار گذاشته شود، ملت ایران سیلی خواهد خورد.
پیرو این فرمایشات بسیار مهم با آقای حمید انصاری قائم مقام موسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره) تماس گرفتیم تا با وی درباره این خطر تحریف و همچنین اقداماتی که موسسه موظف است نسبت به جلوگیری از تحریف امام انجام دهد به گفتگو بنشینیم. در این گفتگوی مفصل همچنین درباره برخی موارد که برداشت می‌شود موسسه تنظیم و نشر آثار امام(ره) آنگونه که باید و شاید نسبت به جلوگیری از تحریف امام(ره) ورود نکرده با آقای انصاری به بحث و گفت‌وگو نشستیم.
- رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنرانی امسال خود در مرقد امام(ره) نسبت به تحریف امام‌خمینی(ره) هشدار دادند و لزوم پژوهش در اصول ایشان را به عنوان یک بحث راهبردی مطرح فرمودند. تصور و تحلیل شما از هشدار و توصیه‌های امسال مقام معظم رهبری درباره اصول امام(ره) چیست؟
سپاس خدای متعال را که بحمدالله ۲۶ سال بعد از رحلت امام(ره) اجتماع میلیونی و پرشکوه مردم وفادار کشورمان در تجدید عهد و میثاق با حضرت امام(ره) را در حرم رهبر کبیر انقلاب اسلامی شاهد بودیم .
این مقطع نیمه خرداد در واقع همیشه تاریخ‌ساز بوده و هر ساله هم برای کشور ما برکات بسیار زیادی داشته، از جمله اینکه ما همه ساله بهره‌مند هستیم از فرمایشات رهبر معظم انقلاب اسلامی در روز ۱۴ خرداد در حرم امام(ره).
فقط امسال نبوده که این مباحث راهبردی را رهبر معظم انقلاب فرمودند. در حقیقت خط مشی کلی توجه به راه و اندیشه و منش و سیره امام(ره) را ما همه ساله در فرمایشات ایشان داشته‌ایم.
امسال هم به تناسب اشرافی که ایشان بر مسائل کلی جامعه و مسائل فرهنگی دارند، موضوع اصول اندیشه امام(ره) و مراقبت از تحریف شخصیت و اندیشه امام‌خمینی(ره) را مطرح کردند و هشدارهایی دادند که از هر جهت راهنما و راهگشاست و قبل از همه موسسه تنظیم نشر آثار حضرت امام که به صورت تخصصی موضوع کارش تبیین اندیشه امام و حراست از آثار و مسائل مربوط به امام می‌باشد، وظیفه دارد به طور جدی‌تر انشاءلله فرمایشات ایشان را بررسی کند و رهنمودهایی که داشتند و آن هدفی که در حقیقت به عنوان فلسفه این بیانات بود را باید استخراج کنیم و دستور کار خودمان قرار دهیم.
- برای سهل شدن کار پژوهشگرانی که تمایل دارند در آثار و اصول امام مطالعه کنند، چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
قرار بود مجموعه "تبیان" یعنی آثار موضوعی اندیشه‌های امام که موسسه حفظ و نشر سال‌های قبل کار کرده و در قالب کتاب منتشر شده را به صورت لوح فشرده برای بهره‌برداری پژوهشگران آماده کنیم که بعد از فرمایشات رهبری در آماده‌سازه آن تسریع شد که همین چند روز آینده تقدیم جامعه می‌شود که برای دسترسی به اصول اندیشه امام خیلی می‌تواند موثر باشد.
مسئله مهمتر این است که اصلا بررسی شود که چرا شخصیت، سیره، و اندیشه امام برای جلوگیری از تحریفات باید در این حد که ایشان تذکر دادند و هشدار دادند، مراقبت شود.
خود این مسئله بسیار مهم است. در حقیقت ما باید این واقعیت را بدانیم که سند هویت، نام و ماهیت انقلاب اسلامی عجین است با نام و اندیشه امام، لذا اگر خدای ناکرده در مسیر تبیین اندیشه امام یا تبیین شخصیت حضرت امام تحریفی صورت بگیرد به همان نسبت می‌تواند نظام و روند حرکت نظام در انقلاب هم دچار آسیب شود. این مسئله بسیار مهمی است.
- به نظر شما چرا مقام معظم رهبری تاکید فرمودند که در صورت تحریف امام، مردم سیلی خواهند خورد فکر میکنید علت اینکه ایشان نسبت به مقابله با تحریف احتمالی امام راحل حساس هستند، چیست؟
حضرت امام معمار انقلاب بودند و بنیان‌گذار نظام جمهوری اسلامی ایران بودند و تمامی ارکان و ساختارهای نظام را در دوران حیات خودشان شکل دادند، بنابراین هر نوع تحریف و یا زاویه گرفتن از این اصول و محکمات اندیشه امام می‌تواند به سرعت در رویکردها تاثیر بگذارد. لذا مسئله بسیار خطیر و اساسی است و وظیفه همگان به خصوص کسانی که در متن حیات نظام جمهوری اسلامی ایران نقشی دارند باید مراقب این بخش باشند.
این در رابطه با اهمیت موضوع، اما من فکر می‌کنم اگر بخواهیم نسبت به فرمایشات رهبر معظم انقلاب پرداخت درست و اصولی داشته باشیم و آن را مبنای حرکت علمی، فرهنگی، آموزشی و پژوهشی خودمان در رابطه با تبیین اندیشه امام در جامعه قرار بدهیم، باید از جهات مختلف این مسئله را بررسی بکنیم.
در وهله اول، اهمیت این مسئله را باید بدانیم و فکر نکنیم این موضوعی است که در یک سخنرانی به مناسبت رحلت امام گفته شده، این موضوع به نحوی گره خورده با حیات انقلاب و تداوم سلامت حرکت نظام و فوق‌العاده اهمیت دارد.
رهبر معظم انقلاب فرمودند که اگر تحریفی خدای ناکرده صورت بگیرد همه از آن آسیب می‌بینند. تعبیر ایشان این بود که حتی مردم و نظام و جامعه سیلی می‌خورند که طبعا وظیفه سنگینی است.
مسئله دوم این است که من فکر می‌کنم حتما و حتما باید ورود به این عرصه را از نگاه جناحی و سیاسی جدا کنیم.
متاسفانه در همین چند روز اخیر به وضوح می‌بینیم در برخی از رسانه‌ها و فضای مجازی و سایت‌ها و حتی رسانه‌های مکتوب و روزنامه‌ها به سرعت خود این فرمایشات رهبر معظم انقلاب هم به نوعی تحریف می‌شود و مورد استفاده ابزاری قرار می‌گیرد.
عده‌ای راه افتادند به دنبال مصداق‌یابی و نام بردن از این و آن و به این وسیله می‌خواهند رقبای سیاسی خودشان را تحت فشار قرار بدهند. این واقعا به نظر من جفای به این بحث بسیار مهم و راهبردی است. این بحث کلان و همیشگی است و فراتر از این است که ما بیاییم از این فرمایشات به عنوان یک نگاه ابزاری بهره‌برداری کنیم.
مسئله مهم دیگری که در فرمایشات مقام معظم رهبری بود و اشاراتی داشتند، اینکه چنین نیست که هر کس صلاحیت ورود را داشته باشد. هر کسی از زاویه برداشت و تحلیل خودش بگوید که اینجا تحریف صورت گرفته یا نگرفته.
آگاهی بر اندیشه امام، تسلط بر مبانی که حضرت امام به آن اعتقاد داشتند، شناخت پیشینه زندگی و شخصیت امام و ملاحظه جمیع جهاتی که در مجموعه سیره عملی حضرت امام مورد نظر بوده و آشنایی با این سیره لازم است.
ایشان تاکید داشتند که اصول را از فروع باید جدا کنیم؛ محکمات را، مسائل تخطی‌ناپذیر و به اصطلاح اجتناب‌ناپذیر و تغییرناپذیر را از مسائلی که احیانا در صحنه عمل حضرت امام به صورت یک اقدام عملی در یک برهه‌ای از زمان انجام دادند اینها را جدا کنیم.
خود این جداسازی نیازمند اشراف بر مسئله است، یعنی به نوعی در حقیقت اجتهاد صورت می‌گیرد. اصل و فرع و محکمات و متشابهات و مسائل جزئی و کلی، این مباحث جدی است که صلاحیت‌های قبلی می‌خواهد و لذا بایستی به این امر توجه شود.
نکته سومی که به ذهنم می‌رسد به عنوان این اقتضائات و پیش نیازها این است که در بحث تبیین و ترویج اندیشه امام نباید نقش انحصاری برای یک جا، یک مرکز و یک فرد قایل باشیم. این هم مسئله مهمی است، چون اگر به این توجه نکنیم فرداها کسی می‌آید و مدعی می‌شود که فقط من مبین این اندیشه هستم و می‌دانم چه اندیشه‌ای تحریف هست و چه نیست.
مقام معظم رهبری خطاب‌شان عام بود. به همه دلسوزان جامعه و کسانی که در معرض این مباحث قرار دارند فرمودند که این وظیفه است. باید مراقب باشیم اندیشه امام تحریف نشود و اصول و محکمات آن تبیین شود.
از این مباحث مقدماتی که عبور کنیم وارد متن مسئله می‌شویم. باز باید متوجه این نکته باشیم که رهبر معظم انقلاب ۷ مورد را اشاره فرمودند و در هریک از این موارد به تناسب فرصتی که در آن سخنرانی داشتند تبیینی هم داشتند، اما تاکید چند باره کردند که این همه اصول نیست.
این اصول باید استخراج شوند، یعنی در حقیقت استخراج مبانی اصول و محکمات اندیشه امام، این یک کار جدی و درازمدت است که باید همه کسانی که صلاحیت دارند، وارد شوند و موسسه نشر آثار حضرت امام هم بحمدالله - همان‌گونه که اتفاقا در فرمایشات رهبر معظم انقلاب هم اشاره‌ای به این بود که این آثار در اختیار است و تدوین شده و موجود است - مجموعه صحیفه امام و دیگر آثار امام را بدون کمترین دخل و تصرفی در سال‌های گذشته تنظیم و منتشر کرده که به صورت کتاب و لوح فشرده و در سایت پرتال امام در اختیار همگان است.
علاوه بر آن موسسه نشر آثار امام برای تسهیل دسترسی محققان به عین فرمایشات امام، تقریبا تمامی رهنمودهای امام را در مسائل مختلف به صورت موضوعی از کتاب‌های امام و از صفحیه امام در بیش از ۶۰ دفتر تحت عنوان "تبیان" موضوعی استخراج و منتشر کرده که فوق‌العاده کمک میکند و دیگر لازم نیست محقق ۷۰ تا ۸۰ جلد آثار امام را ببینند و موضوع مورد نظرش را استخراج کند.
لوح فشرده این تبیان‌ها هم ظرف چند روز آینده به جامعه عرضه می‌شود و همه موسسات پژوهشی و عزیزانی که در این زمینه علاقه دارند و احساس وظیفه می‌کنند، می‌توانند به این متون مراجعه و کمک کنند تا تبیین صورت بگیرد.
نکته مهم دیگری که من در حاشیه این مباحث باز هم تاکید می‌کنم که مکرر در این سال‌های اخیر یادگار امام هم روی این مسئله تاکید داشتند و آن لزوم باز بودن باب اجتهاد است.
ما اگر آسیب‌شناسی بخواهیم داشته باشیم، همین بحث تحریف اندیشه امام را باید توجه کنیم که یک آسیبی هم آن طرف وجود دارد که اگر ما ظاهرگرایانه با متون موجود در اندیشه امام برخورد بکنیم به همان آسیبی دچار می‌شویم که در طول تاریخ اسلام هم بارها اتفاق افتاده و الان یک مصیبت بزرگی که جهان اسلام با آن مواجه است ناشی از همین نگاه است، یعنی نیاز به فهم متون دینی، متون مقدس و متون مرجع را از تفسیر و تبیین دائمی متناسب با مقتضیات زمان منقطع کنیم.
این منتهی به تحجر و انجماد در اندیشه می‌شود که مصایبش را از همان صدر اسلام در قضیه خوارج دیدیم که تا امروز ادامه دارد، لذا در رابطه با متون و سیره امام هم این را باید مراقبت کنیم و همواره توجه به اجتهاد صحیح و اصولی و اینکه چه چیزی اصل و فرع است، داشته باشیم.
اینها در حقیقت کلیات مسئله بود و اما در رابطه با متن مباحث و استخراج این اصول هم طبیعی است که این دغدغه از دیرباز بوده است.
رهبر معظم انقلاب قبلا هم در مواقعی که اعضای موسسه نشر آثار امام یا اعضای ستاد سالگرد خدمت ایشان می‌رسیدند بارها این تذکر را داشتند و ما هم مبنای یکی از بخش‌های اصلی کارمان در موسسه نشر آثار امام همین بوده، یعنی در حقیقت ضمن انجام وظیفه اصلی‌مان که آماده‌سازی و انتشار بدون دخل و تصرف اصل متن آثار امام و زندگینامه امام و خاطرات مربوط به امام و سیره عملی امام است.
در کنار این، فراهم کردن عرصه تحقیق و پژوهش برای استخراج و تبیین مبانی اندیشه امام بوده، حتی پژوهشکده امام و انقلاب با همین هدف تاسیس شده و کارهای زیادی هم انجام شده است. در هر یک از این موضوعات کتاب نوشته شده و دیدگاه‌های مختلف ارائه شده و در معرض نقد و نظر هم قرار گرفته است.
جالب است عرض کنم که من در اوایل همین خردادماه امسال یک مصاحبه نسبتا مفصلی(با نشریه ضمیمیه سیاسی، اجتماعی تربیت) داشتم که اتفاقا با تیتر لزوم مقابله با تحریف اندیشه امام چاپ شده است. بخش عمده‌ای از این گفت‌وگو اختصاص دارد به بیان محکمات اندیشه امام و اینکه لازم است بین اصول و محکمات اندیشه امام با فروعی که ناظر بر فعالیت‌ها و جنبه‌های عملی – در مقطعی خاص - بوده و به تعبیر طلبگی بین قضایای حقیقیه و قضایای خارجیه فرق بگذاریم، یعنی یک سری از فرمایشات امام به صورت قضیه خارجیه است. ناظر بر وقایع جزیی خارجی است. شبیه تفاوت فتوا با حکم حکومتی و با رای یک قاضی است.
رای قاضی شرع خارج از فتوای شرعی نیست، اما این رأی یک فتوای کلی که بشود به آن استناد کنیم، نیست. این رای فقط برای همین واقعه جزئیه معینه برای این پرونده است، حتی یک مورد مشابه عین این هم اگر اتفاق بیفتد به این رأی نمی‌توان اکتفا و استناد کرد و دوباره باید از نو بررسی کرد و متناسب با شرایط وقوع اتفاق جدید یا جرم جدید باید رای صادر شود.
در میدان عمل هم همین‌طور است، حتی در متون دینی در خود آیات قرآن در متن آنچه که از سنت پیشوایان معصوم به ما رسیده، لازم است این تفکیک صورت بگیرد، چنان که بخشی از فرمایشات امام صادق(علیه‌السلام ) ناظر بر بیان و حکم کلی الهی به عنوان یک قضیه حقیقیه است و همیشگی و ابدی است و راهنمای عمل در همه موارد است و یک بخشی ممکن است ناظر بر وظیفه‌ای خاص و در شرایطی خاص و یا خطاب به فردی خاص باشد. اگر خلط مبحث کنیم دچار مشکل می‌شویم و حتی یک وقت‌ها دچار تضاد می‌شویم.
برخی سوال می‌کنند و می‌گویند در رفتارهای امام تضاد وجود دارد. فلان جا این اقدام را کرده، در حالی که مخالف آن مبنای کلی است. این ناشی از همین عدم توجه به تفاوت اصول و فروع و قضایای خارجیه با قضیه حقیقیه است و عرض کردم که احتیاج به اجتهاد در فهم مطالب امام دارد. طبعا اگر بخواهد این کار صورت بگیرد باید در یک چارچوب علمی و درست و اصولی با عنایت به همان نیازها و پیش نیازها اتفاق بیفتد.
بحث بر سر اصول اندیشه امام است. خود این اصولی که در بیانات امام به عنوان مبنای حرکت نظام جمهوری اسلامی آمده، اینها در حقیقت مبتنی بر یک سری مبانی هستند که ابتدا آن مبانی باید شناسایی شوند، یعنی باید اول استخراج کنیم مبانی که حاکم بر کل زندگی و شخصیت و اندیشه امام بوده، این مبانی بسیار مهم هستند، چون مبانی که امام به آنها اعتقاد داشت، متفاوت بوده با آنچه که بسیاری از رهبران سیاسی دیگر جهان به آن اعتقاد دارند و آن اصل اعتقاد به حاکمیت ذات باری تعالی به عنوان خالق و مبدع عالم است.
در سراسر آثار امام می‌بینید یک اصل حاکم بر همه زندگی امام بوده که این اصل در جای جای اصول و زندگی امام تجلی دارد و آن اعتقاد به اینکه قدرت الهی بالاترین قدرت‌هاست و هیچ قدرتی در واقع قابلیت ابراز در مقابل قدرت الهی ندارد و منشأ همه قدرت‌ها قدرت الهی است.
این اعتقاد فوق‌العاده مهم است. اگر در تبیین و اثبات اینها توجه نکنیم در اصول بعدی دچار مشکل می‌شویم. حضرت امام با اعتقاد به همین دو اصل بود که مواجه شد با بزرگ‌ترین قدرت‌های عالم که به حسب محاسبات مادی اصلا این کار شاید در وهله اول عقلانی هم تصور نمی‌شد، اما امام در عمل درستی آن را نشان داد.
"اعتقاد به امدادهای غیبی و خود مقوله غیب"؛ متاسفانه این مسئله کمتر در ادبیات امروز مطرح شده است. ما چند نوبت در سال‌های قبل در مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی مطالبی را منتشر کردیم و روی همین مسئله متمرکز شدیم که اگر می‌خواهیم عوامل پیروزی انقلاب اسلامی را بشناسیم، یکی از آنها همین است که امام از عمق جان اعتقاد داشت و این اعتقاد را به جوانان تسری داد که امدادهای غیبی خداوند فراتر از مقادیر و محاسبات مادی کمک میکند.
شما اگر در قرآن کریم مراجعه کنید، مکرر همین استدلال را در کلام خدای متعال رودروی قدرت‌های بزرگ می‌بینید. حضرت موسی، حضرت عیسی، حضرت ابراهیم و حضرت نبی خاتم(صلوات الله علیهم) عموما با همین اعتقاد با فرعون‌های زمان و با قدرت‌های بزرگ عالم مواجه شدند.
این اعتقاد را اگر ما از دست دهیم در ادامه چون نظام ما نظامی است که همواره در معرض این حملات و تهاجمات قدرت‌های بزرگ استکباری خواهد بود، دچار مشکل می‌شویم.
ما نیاز داریم که این مبانی اعتقادی را بشناسیم، اینکه عالم محضر خداست و خداوند در همه جا حاضر و ناظر است. این خیلی مهم است. اعتقاد به توحید این نیست که فقط اعتقادی و ذهنی باشد. باید فرد این را واقعا با تمام وجود احساس کند که در محضر خداست. اینها مبانی هستند که بر اندیشه، سیره عملی و همه وجوه امام حاکم بودند.
ما از درون این مبانی می‌رسیم به یک سری اصولی که راهنمای عمل همه پیروان امام در همه ادوار خواهند بود. ممکن است در مقام عمل و در تشخیص اولویت‌ها، اینکه کدام یک مقدم و کدام یک موخر است، دو اصل در مقام عمل با یکدیگر تعارض یا تزاحم داشته باشند.
اینکه کدام یک اقواست و کدام مهمتر است؛ اینها نیاز به کار جدی و کارشناسی دارد، اما در کلان، این اصول باید راهنمای پیروان امام باشند. منشور اندیشه امام را وقتی می‌خواهیم تدوین کنیم باید به آن مبانی و این اصول اساسی توجه کنیم.
خود این اصول دوباره هر کدام در عرصه‌های مختلف، در پهنه مفاهیم کلی سیاست، سیاست داخلی، سیاست خارجی، در حوزه اقتصاد، در حوزه تعلیم و تربیت، در عرصه فرهنگ عمومی، در حوزه آموزش و پرورش، آموزش عالی، دانشگاه‌ها، حوزه‌های علمیه، قشرهای مختلف اجتماعی و در عرصه مباحث عام اجتماعی حضرت امام اصولی دارند که این اصول می‌تواند اصول کلی و همیشگی و راهنما و مبنا باشد که بخشی از اینها را رهبر معظم انقلاب در بیانات‌شان به عنوان آغازی بر یک کار اساسی فرمودند.
- آنچه پاسخ دادید خیلی مفصل بود و البته سوالات ریزی داشت که حتما به هنگام مطالعه برای مخاطبان ایجاد خواهد شد؛ درباره بحث تحریف امام قاعدتا یک بحثی هست که مثلا نمی‌شود گفت رهبر معظم انقلاب بر مبنای فرض تحریف، این بحث مهم را مطرح کرده‌اند، لذا احتمالا به وقوع پیوسته یا نشانه‌هایی بوده که ایشان ابراز نگرانی کرده‌اند؛ سؤال این است که شما فکر میکنید چه متدی را برای صحت و اعتبار نقل‌قول‌ها و خاطرات افرادی که شما می‌گویید نمی‌خواهید نام‌شان را ببرید، پیشنهاد میکنید؟
*انصاری: پاسخ سؤال اول‌تان این است که لزوماً این‌طور نیست. اینکه ایشان یک بحثی را به صورت راهبردی مطرح کردند و هشدار می‌دهند یک بحث عام است.
وصیت‌نامه حضرت امام را ملاحظه کنید؛ هشدارهایی دادند و احساس می‌کنند که می‌تواند اتفاق بیفتد یا نشانه‌هایی از این اتفاق را می‌بینند. نقش یک رهبر فرهیخته همین است که پیش از وقوع، مسائل را پیش‌بینی کند و از همین زاویه خیلی باید مراقب باشیم.
اینکه سطح این فرمایشات و این هشدار ایشان را تنزل ندهیم به یکی دو نفر و دو تا مصداق. نباید مصداق‌یابی کنیم و به صورت منازعه جناحی یک گروه با گروه دیگر برخورد کنیم.
من به خاطر دارم زمان حیات حضرت امام هم متاسفانه بعضا همین برداشت‌های نادرست نسبت به فرمایشات ایشان وجود داشت. ایشان یک زمانی به طور جدی بحث اسلام آمریکایی و اسلام مرفهین بی‌درد را مطرح کردند که یک عده‌ای راه افتاده بودند دنبال مصداق‌یابی و حتی شعار دادند علیه گروه دیگر و حتی یادم هست نسبت به سخنرانی یکی از بزرگان در مهدیه تهران، طرفداران یک جناح با همین شعار طرفدار اسلام آمریکایی نگذاشتند وی سخنرانی کند، در حالی که بعدها مشخص شد که اصلا قضیه در حد این نگاه‌های سطحی نبوده است.
آن موقع اصلا تحلیل‌گران مانده بودند که موضوع اسلام آمریکایی چیست. امروز بعد از گذشت ۲۶ سال ابعاد پیش‌بینی شگفت امام در هشدارهایی که امام در دو سال آخر مکرر از خطر اسلام آمریکایی داده بود را در این مصیبت بزرگی که حقیقتا از ناحیه اسلام آمریکایی با ائتلافی که این دولت‌های مرتجع منطقه و آل‌سعود با آمریکا و غرب در جهان اسلام پدید آورده‌اند، می‌بینیم.
مراقب باشیم که سطح کلام و آن نگاه عمیق و درازمدتی که در این نوع مباحث راهبردی مطرح می‌شود به مسائل روزمره سیاسی تبدیل نشود. این خیلی مهم است والّا ارزش آن از دست می‌رود.
اما اینکه این اتفاق می‌تواند بیفتد و افتاده، بله بارها مواردی بوده که افرادی صحبتی کردند. ممکن است این صحبت در نظر دیگران با شخصیت امام متناسب نبوده است.
تحریف شخصیت و اندیشه امام در سطوح مختلف صورت می‌گیرد. در خارج کشور جریاناتی که از امام سیلی خوردند و دائم کارشان این است که دروغ می‌گویند، تحریف می‌کنند و خلاف می‌گویند و متون را تغییر می‌دهند و حتی وقایع را اشتباهی معرفی می‌کنند.
جریاناتی که در داخل کشور در مقطعی با امام مشکل پیدا کردند در مسیر دوران انقلاب یا بعد از انقلاب، مواجه شدند با خطاب‌ها و برخوردهای امام و اینها در توجیه رفتار خودشان ناگزیر، آن مقطع را تحریف می‌کنند و واقعیت را به شکل دیگری بازگو می‌کنند، راجع به اسناد قطعی امام حتی ادعای جعل می‌کنند، ادعای مخدوش بودن می‌کنند، اینها تحریف است و طبق وصیت‌نامه حضرت امام که فرمودند "خط؛ امضا؛ صوت و یا آنچه که در تلویزیون گفته‌اند، اینها مستندات اصلی است."
اگر بخواهیم چیزی را به امام نسبت دهیم باید مستند به اینها باشد. اگر تحریفی راجع به اینها صورت بگیرد، بلافاصله موسسه حفظ و نشر آثار امام قطعا در هر شرایطی باید موضع بگیرد، بدون توجه به اینکه تحریف‌کننده چه کسی بوده است. ما تاکنون بدون ملاحظه برخورد کرده‌ایم، مگر اینکه احیانا اطلاع نداشتیم یا یک سری اراجیفی که ضدانقلاب در خارج از کشور می‌گویند که اصلا ارزش اینکه موسسه حفظ و نشر آثار امام اطلاعیه بدهد، ندارد.
اگر در مجموعه تریبون‌های نظام، در مجموعه کتاب‌هایی که منتشر می‌شود و در رسانه‌های عمومی مطلبی به امام نسبت داده شود که اشتباها و یا خدایی ناکرده عمدا تحریف صورت گرفته باشد و یا نسبت جعل داده شود، موسسه حفظ و نشر آثار امام برخورد کرده و میکند.
در ماجرای نامه‌های مهم امام، در موارد متعدد در دوران‌های مختلف این برخوردها را داشته ایم و اطلاعیه و بیانیه داده‌ایم. در مورد نشریات و رسانه‌ها غالبا این طور بوده که چون ماخذ اولیه معتبر نداشتند مطلبی را به اشتباه نوشته‌اند که تذکر داده‌ایم و تصحیح کردند. بعضی جاها طرف ایستادگی کرده و اطلاعیه داده و ما هم ایستادگی کردیم، حتی به دادگاه رفتیم و طرف محکوم شده است. پس هر جا که آثار امام، یعنی اصل سندی، دست خطی، امضایی، نوشته‌ای و تصویری مخدوش شود یا جعلی باشد یا خلافی به امام نسبت داده شود، وظیفه موسسه حفظ و نشر آثار امام است که ورود کند و این وظیفه ذاتی موسسه است.