عصر چهارشنبه وقتی چندین رسانه معتبر ترک از جمله سی ان ان ، سازمان رادیو و تلویزیون دولتی ترکیه و... برای برگزاری مراسم افتتاحيه اين نمايشگاه خود را به محل نمایشگاه رساندند معلوم بود که هنر ایرانی توانسته است نظر ترک ها را جلب کند . در این نمایشگاه که در فضاي 2800 متر مربعي سالن "جمال رشيدري" در مرکز فرهنگي و هنري شهر استانبول برگزار شد ، محسن مرتضايي‌فر سرکنسول ايران در استانبول، عبدالرضا راشد وابسته فرهنگي ايران در استانبول، «رمزي گور» يکي از تجار مهم استانبول که از او به عنوان فردي بسيار مهم در عرصه سياست نيز نام برده ميشود و «زين‌العابدين اردم» بزرگترين مجموعه‌دار انگشتر چپ‌نويس (مُهر خاتم) حضور داشتند.
استانبول که هرساله ميزبان نمايشگاه‌ها و جشنواره‌هاي متعدد خوشنويسي است و مديران و بزرگان اين شهر قصد دارند که با برگزاري اين برنامه‌ها خود را پدرخوانده خوشنويسي دنيا معرفي کنند، اين بار ميزبان هنر ايران شد که همه مدعوين و حاضران در اين نمايشگاه زبان به تحسين هنر ايران گشودند.
سلام ترک ها به هنر ایرانی
سيدرفيع الدين رضوي مديرعامل مجموعه آفرينش‌هاي هنري «سلام» و برگزارکننده اين نمايشگاه با اشاره به اينکه مجموعه تحت مديريت وي به دنبال ترويج هنر شيعي و همچنين هنر فاخر ايراني است، بيان کرد: ما همچنين سعي در احياي آن بخش از هنر ايراني که رو به افول است، داريم. به طور مثال فرش و صنايع دستي ايراني مانند گذشته تقاضاي بالاي جهاني ندارد و بايد در اين زمينه کارهاي جدي انجام داد.
رضوي افزود: ما در مجموعه «سلام» سعي داريم همه هنرمنداني که با ما همکاري دارند در سود نهايي شريک کنيم و همچنين تلفيق هنر سنتي و مدرن و استفاده از خردجمعي از ديگر ويژگي هاي کار ما است.
به گفته وي، محوريت نمايشگاه «از فرش تا عرش» هنر خوشنويسي و دليل انتخاب شهر استانبول براي برپايي نمايشگاه نيز تعداد بالاي گالري ها و توجه ويژه ترک ها به هنر خوشنويسي بوده است.
وي با اشاره به اينکه آثار نمايشگاه براي فروش عرضه شده اند، بيان کرد: در مراسم افتتاحيه با حضور مقامات برگزار شد ما از ارائه قيمت ها خودداري کرديم ولي پس از پايان آن بخش هر بازديدکننده اي بر اساس کد اثر مي تواند قيمت آن را از مسئولان بپرسد. ضمن اينکه ما از قبل هم رايزني هايي با گالري داران و مجموعه داران ترکيه داشتيم که منجر شد ساعاتي پس از افتتاح ?? اثر به فروش برسند. خريداران ما از کشورهاي عربستان سعودي، ترکيه، امارات، انگليس و پاريس هستند.
وي در پاسخ به سوالي مبني بر اينکه آيا به خوشنويسيهاي به نمايش درامده که به صورت جلي‌نويسي است، ايراداتي نيز وارد است؟ گفت: اين آثار به صورت بداهه نوشته شده اند و شايد اشکالاتي هم داشته باشند که در نماشگاه‌هاي بعدي اين ايرادات رفع خواهد شد.
همچنين برگزارکننده اين نمايشگاه هنري عنوان کرد: شايد برايتان جالب باشد که بدانيد تعدادي از دلالان هنري در ترکيه به شدت مخالف برپايي اين نمايشگاه از هنر ايراني در استانبول بودند و به ويژه با عرضه فرش و آثار خوشنويسي مشکل داشتند و به همين دليل در دقيقه 90 گمرک ترکيه اجازه ترخيص فرش هاي نمايشگاه را نداد و ما فقط برخي از آثار را در اين بخش به نمايش گذاشتيم. چندین دلال معروف خوشنویسی می خواستند نمایشگاه «از فرش تا عرش» برگزار نشود، حتی عوامل نفوذی را به کارگاه ما گسیل داشتند و می‌خواستند برخی اعضای گروه را با پیشنهاد مالی به سمت خود جذب کنند!
وي ادامه داد: ما در آخر ماه شوال نمايشگاهي در دوبي و اواسط ذيقعده نمايشگاهي در ايران خواهيم داشت و سعي مي کنيم آثار قدرتمندتري عرضه کنيم.
میراث فرهنگی حوصله ندارد
عجیب ترین بخش ماجرا اینجاست که گویا مقامات ایرانی هیچکدام حاضر نشده اند زحمت حضور این نمایشگاه را تقبل کنند و دست کم یک روز را به هنر ایرانی اختصاص دهند.
گویا با وجودی که سازمان میراث فرهنگی به این مجموعه بخش خصوصی که تلاش دارد هنر اصیل ایران را به دنیا نشان دهد هیچ کمکی نکرده است و حتی در شرایطی که مسولان این نمایشگاه حاضر شده بودند هزینه سفر و بلیط را هم شخصا متقبل شوند باز هم مشغله و دلایل دیگر را بهانه کرده و در این نمایشگاه حضور نداشتند.
ماجرا وقتی تلخ تر می شود که میبینیم در کنار حضور چندین رسانه معتبر و چند شخصیت مطرح از جمله رییس اوقاف ترکیه و گروه فرمانداری و شهرداری و .... از سوی کشور ما تنها سرکنسولگری ایران حضور داشت و هیچ مسول دیگری از میراث فرهنگ حوصله حضور در نمایشگاه را نداشت. اگرچه به گفته ایرانی های ترکیه و مقامان ترک، سرکنسولگری ایران در ترکیه به هنردوستی شهره است و هرجا صحبت نام ایران و اعتلای هنر در میان باشد با تمام قوا وارد میدان می شود اما به نظر می رسد این که در شرایطی اینچنینی هیچ مسول دیگری خصوصا از میراث فرهنگی، حاضر نشود و خود را به ندیدن و نشنیدن بزنند حتی می تواند در مورد اعتبار و ارزش هنر ایران شبهه هایی را برای مردم سایر کشورها ایجاد کند.
رضوي درباره غيبت مقامات ايراني از بخش صنايع دستي و ميراث فرهنگي گفت: ما از مدیران سازمان ميراث فرهنگي براي حضور در نمايشگاه با هزينه خودمان دعوت کرديم ولي آنها يا جواب ما را ندادند يا جواب منفي دادند. ما انتظار نداريم دولت از ما براي برپايي چنين نمايشگاه‌هايي حمايت کند ولي دوست داشتيم آنها دعوت ما را مي پذيرفتند.
وی درباره استقبال مجموعه‌دارها و گالری‌ها و هنردوستان از نمایشگاه گفت: در روز افتتاحیه و با اینکه هنوز به صورت رسمی بحث فروش آغاز نشده بود، اما حدود 15 اثر را به خریدارانی از ترکیه، پاریس، عربستان و انگلیس فروختیم.
* مجید احمدی