امروز و در شرایطی که موسیقی کشور در مقابل هجمه موسیقی های ناسالم لس آنجلسی نیاز به حمایت دارد شرایط به گونه ای شده است که یک کنسرت رفتن برای خانواده ای 4 نفره در تهران چیزی نزدیک به 500 هزار تومان هزینه دارد که با توجه به وضعیت اقتصادی جامعه به نظر می‌رسد که همین گرانی باعث شده است که کمتر خانواده‌ای کنسرت را در سبد فرهنگی خود بگذارد.
پرداخت چنین هزینه‌هایی برای یک خانواده با درآمد متوسط کاری دشوار است زیرا درآمد قشر متوسط جامعه به گونه‌ای نیست که بتوانند مثلا یک سوم از درآمد خود را در طول ماه به یک کنسرت موسیقی اختصاص دهند. گرانی بلیط کنسرت‌های موسیقی موجب شده بسیاری از خانواده‌های ایرانی به دلیل ناتوانی در پرداخت چنین هزینه‌هایی، تمایلی برای شرکت در کنسرت های موسیقی نداشته باشند.
البته باید به این نکته نیز اذعان داشت که همیشه در کنسرت‌ها گروهی اندک از مخاطبان به عنوان پای ثابت کنسرت‌ها هستند ولی این عده که از این سالن به سالن دیگر می‌روند واقعا چند دهم درصدی از مردم نیز نیستند که واقعا دلشان می‌خواهد به تماشای کنسرت‌ها بروند. متاسفانه گاهی این گرانی‌ها تا حدی پیش رفته که موسیقی را در جامعه در جایگاه یک هنر لوکس قرار داده و بسیاری از مردم حضور در یک کنسرت موسیقی برایشان به یک رویای دست نیافتنی بدل شده است.
شاید بتوان عمده‌ترین علت بالا بودن قیمت بلیط‌ها را در گرانی اجاره بهای سالن‌های کنسرت جستجو کرد. همزمان با بالا رفتن بهای سالن‌های کنسرت، گروه‌های موسیقی نیز برای تامین هزینه‌های خود مجبورند بهای بلیط‌ها را افزایش دهند. برخی از سالن‌ها برای هر شب، هزینه‌ای بیشتر از 25 میلیون تومان و 40 میلیون و ... دریافت می‌کنند. همین مسئله موجب می‌شود گروه‌های موسیقی نیز گرانی هزینه اجاره را بر قیمت بلیط‌ها تحمیل کنند و این گونه است که بهای سود سالن ها را جیب مردم باید جبران کند. نکته جالب‌تر آن که با وجود چنین بهای هنگفتی اغلب سالن ها سیستم صدایی مناسبی برای اجرای موسیقی ندارند.
وزارت ارشاد اهتمامی برای ساخت سالن موسیقی ندارد
پیروز ارجمند، هنرمند آهنگساز و موسیقی‌دان که تا چند روز پیش مدیر مرکز موسیقی ارشاد هم بود پیش از آنکه از سمت خود استعفا دهد، در گفتگو با خبرنگار فرهنگی مشرق درباره گرانی‌های اخیر سالن‌های موسیقی گفت: در حال حاضر سالن‌های کشور به چند نوع تقسیم می‌شود که در همه انها با هر کاربردی اگر امکانش باشد کنسرت هم میگذاریم.
وی افزود: متاسفانه آنقدر سالن‌های موسیقی کم داریم که هرکجایی که چند صندلی زیر یک بام باشد و در جاهایی حتی سقف هم مهم نیست و البته تعدادی پرژکتور نور و احتمالا یک میز صدا، فورا کنسرت برپا خواهد شد. ما سالن‌هایی داریم که به صورت تخصصی برای موسیقی ساخته شده‌اند مانند وحدت و رودکی که سالن اپرا بوده‌اند و یا سالن‌های برج میلاد و وزارت کشور که سالن تجمعاتی هستند که موسیقی هم در آنها اجرا می‌شود. ارجمند ادامه داد: البته تالارهای مراسمی هم داریم که گاهی تغییر کاربری می‌دهند و مانند برخی ورزشگاه‌ها به برپایی کنسرت روی می‌آوردند.
وی با انتقاد از مدیرت ناصحیح بر سالن‌های رودکی و وحدت گفت: ما در همین منطقه که این دو سالن را داریم بالغ بر 15 سالن تئاتری داریم که همگی صرفا برای تئاتر ساخته شده‌اند و هیچگاه در اختیار موسیقی هم گذاشته نمی‌شوند ولی تالارهای وحدت و رودکی در سال بیش از 50 درصد زمان خود را به تئاتر اختصاص می‌دهند.
آهنگساز فیلم معراجی‌ها از نداشتن اهتمام مدیران ارشاد برای ساخت سالن‌های موسیقی خبر داد و بیان کرد: در این سال‌ها وزارت ارشاد هیچ سالن موسیقی به قبلی‌ها اضافه نکرده است و متاسفانه به نظر می‌رسد اهتمامی برای این مهم هم وجود ندارد. به عقیده من تضعیف موسیقی از سوی معاونت هنری صورت می‌گیرد.
پایین بودن استاندارد سالن‌های موسیقی
ارجمند اذعان داشت: متاسفانه هیچکدام از سالن‌های موسیقی ما استانداردهای لازم برای یک برگزاری یک کنسرت را ندارند. سالن‌هایی که برای کنسرت‌ها در نظر گرفته می‌شود، بیشتر سالن‌های چندمنظوره‌ای هستند که یک سری تجهیزات مختصری هم برای کنسرت به آنها اضافه شده است حتی سالنی مثل تالار وحدت که مهمترین سالن موسیقی کشور است نیز از استاندارهای لازم دور و بسیاری از وسایلش کهنه شده‌اند.
وی ادامه داد: به عقیده من مقصر اصلی این گرانی تالارهای کنسرت در کشور، وزارت ارشاد و معاون هنری است. به سالن‌هایی مثل وحدت، رودکی و وزارت کشور باید سوبسید داد تا کنسرت‌های بیشتری با تعداد تماشاچی‌های بیشتری برپا کنند نه اینکه به مبلغ وودیه هرکدام بیش از 100 درصد افزوده شود.
مدیر سابق دفتر موسیقی وزارت ارشاد خاطرنشان کرد: تالار وحدت سال قبل برای هر روز 4 و نیم میلیون تومان و امسال نزدیک به 9 میلیون تومان برای هر شب اجرای موسیقی طلب می‌کند و یا سالنی مثل رودکی که بیشتر به کنسرت‌های گروه‌های جوان و تازه‌کار اختصاص دارد و علی‌القاعده نباید زیاد گارن شود از شبی یک و نیم میلیون تومان به شبی 4 تا 4و نیم میلیون تومان افزایش قیمت داشته است. نیاوران هم به همین گونه است. گویا معاونت هنری برای این حوزه تنها نگاه درآمدزایی دارد نه فرهنگ‌سازی.
وی با گلایه از اجراهایی مانند ارکستر سمفونیک، گفت: بلیط این کنسرت‌ها نزدیک به 100 هزار تومان بود که هر شب نهایت 20 تا 50 نفر بلیط آن را می‌خریدند و اینکه در تصاویر رسانه‌های همسو با معاونت هنری سالن را پر می‌بینیم به خاطر دست و دلبازی معاونت هنری در اهدای بلیط رایگان به من و سایر مدیران هنری است. ما در اجرای ارکستر سمفونیک با کاهش شدید مخاطب روبرو بودیم.
وی درباره اضافه قیمت شدید سالن وزارت کشور توضیح داد: این سالن در سال قبل بدون هیچ ضابطه‌ای و به صورت کاملا دلخواه قیمت ورودی خود را 200 درصد افزایش داد. این افزایش باعث بالا رفتن قیمت بلیط‌ها شد که بعد از قرارداد کنسرت کیتارو و شکایتی که ما به وزیر کشور ارائه دادیم، قرار شد که قیمت اجرا در این سالن به شبی 40 تا 60 هزار تومان بازگردد که این قیمتی کارشناسی است.
پول غیرقانوئی که اداره اماکن می‌گیرد
ارجمند یکی از دلایل لغو کنسرت‌های اخیر را به گرانی سالن‌ها مرتبط دانشت و بیان کرد: متاسفانه در کنار تمام این مبالغی که از گروه‌ها گرفته می‌شود، اداره اماکن نیز مبلغی از کنسرت‌گذار می‌گیرد که شاید باور نکیند که برخی کنسرت‌ها به خصوص کنسرت‌های پژوهشی مانند آنچه که در فرهنگسرای ارسباران برپا می‌شد، تعطیل شد زیرا گروه‌ها توان پرداخت پول به اماکن را نداشتند.
وی در پاسخ به این سوال که اماکن چه مبلغی را از گروه‌هعا طلب می‌کند، بیان کرد: این اداره برای هر کنسرت به فراخور زمان و نیز گروه بین 3 تا 5 میلیون تومان می‌گیرد که می‌گوید که این پول برای پلیس پیشگیری است.
این آهنگساز ادامه داد: ما شکایت این موضوع را به وزیر ارشاد کردیم که ایشان هم نامه‌ای به فرمانده وقت نیروی انتظامی، یعنی سردار احمدی‌مقدم نوشت و شرح ماوقع داد که فرمانده نیروی انتظامی نیز این دریافت پول را به شدت رد کرد و آن را غیرقانوین دانست ولی فرمانده اداره اماکن باز هم بر گرفتن این مبلغ اصرار ورزید و می‌گفت که اداره ما به صورت مجزا از نیروی انتظامی است و از خود اختیار دارد. به هرحال این روند همچنان ادامه دارد.
با توجه به افزایش بسیار زیاد قیمت سالن وزارت کشور و نیز خارج شدن برج میلاد از گود صنعت موسیقی به خاطر ممنوع بودن برگزاری موسیقی پاپ در این سالن، همه نگاه‌ها به سالن مشهور وحدت است که مدیریتش برعهده بهرام جمالی است. جمالی در گفتگو با خبرنگار فرهنگی مشرق با اعتراض به پرداخت به موضوع گرانی سالن‌های کنسرت گفت: این موضوع به رسانه‌ها ربطی ندارد.
وی افزود: تالار وحدت به‌دليل حضور چهره‌هاي شاخص و درجه يك هنري، از شان خاصي برخوردار است و تنها سالن استاندارد موسيقي كشور محسوب مي‌شود البته هر شخصي هم قادر به پرداخت هزينه‌هاي اين تالار نيست و هر كسي هم ازنظر شان هنري نمي‌تواند در آن كنسرت دهد. اگر تعداد سالن‌هاي كنسرت زياد نشود، بايد شاهد افزايش قيمت بليت‌هاي كنسرت بيش از آنچه هست، باشيم. در همين راستا يا بايد دولت براي اجراي صحنه‌اي گروه‌هاي موسيقي يارانه بپردازد يا تعداد سالن‌هاي كنسرت افزايش داده شود.
جمالی خاطرنشان کرد: تعرفه‌های سال 93 و 94 ما به خاطر این افزایش یافته که ما از سال 91 افزایش قیمت نداشتیم به همین خاطر ما یک جا در سال 93 قیمت را به اندازه این چند سال افزایش دادیم.
وی اداعای ارجمند مبنی بر پرداخت بیش از حد تالار وحدت به اجراهای تئاتری را بی‌اساس دانست و بیان کرد: ما اجراهای مناسبتی تئاتر زیاد داشتیم ولی در سال گذتشه ما بیش از 234 اجرای موسیقی و تنها 217 اجرای تئاتر داشتیم. ما مدام به فکر بالانس کردن اجراها هستیم که در حق هیچ هنری اجحاف نشود.
* مجید احمدی