به گزارش مشرق، امیرالمؤمنین علی (صلی الله علیه و آله) درباره برترین روزه می فرماید: روزه قلب بهتر از روزه زبان است و روزه زبان بهتر از روزه شكم است.(1)
دعاي روز بیست و هفتم ماه مبارک رمضان به همراه شرح در ادامه می آید:
شرح دعا
اللهم ارزقنی فیه فضل لیله القدر
خداوند متعال در قرآن می‌فرماید: ”لیله‌القدر خیر من الف شهر”(قدر ،3) یعنی ”شب قدر از هزار ماه بهتر و والاتر است” چرا که در شب قدر قرآن نازل گردید ”انا انزلناه فی لیله القدر”(قدر ،1) یعنی ”ما قرآن را در شب قدر نازل کردیم” و در این شب سرنوشت انسان‌ها رقم می‌خورد و فرشتگان در این شب به زمین تنزل می‌کنند ”تنزل الملائکه والروح فیها باذن ربهم من کل امر”(قدر ،4) یعنی ”ملائکه و روح به اذن ذات اقدس پروردگار از (برای) هر امر و فرمانی در (این شب) نازل می‌گردند” و این شب تا صبحگاه سلامت و رحمت است ”سلام هی حتی مطلع الفجر”(قدر ،6) ”این شب تا صبحگاه رحمت و تحیت و سلامت است” که ما نیز در این روز از خداوند خواستاریم آن فضیلتی را که شب قدر دارد و با توجه به آیات بالا بیان گردید نصیب ما گرداند.
و صیر اموری فیه من العسر الی الیسر
منظور از ”من العسر الی الیسر” ”از سختی به سوی آسایش و راحتی” می‌تواند همان وعده خداوند باشد که دو بار در یک سوره مکرر می‌فرماید: ”إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْرًا”(انشراح ،6) یعنی ”به درستی که همراه هر سختی آسانی می‌باشد” یعنی انسان هنگامی که سختی بر کار او باشد به حتم در کنار آن آسایش و راحتی خواهد داشت و منظور از راحت بودن عسر و سختی کار شاید صبری باشد که خداوند در تحمل آن کار به انسان می‌دهد تا به آن راحتی و آسایش دست یابد، چرا که خداوند نیز برای بندگانش سختی نمی‌خواهد بلکه آسایش و راحتی را برای آنان می‌خواهد .چنانچه در قرآن می‌فرماید: ”یُرِیدُ اللّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَلاَ یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ”(بقره ،185) یعنی ”خداوند برای شما آسانی و آسایش می‌خواهد و برای شما سختی و مشقت نمی‌خواهد” چرا که خداوند به انسان‌ها به خاطر ضعیف بودنشان در خلقت تخفیف دهد چنانچه می‌فرماید: ”یُرِیدُ اللَّهُ أَنْ یُخَفِّفَ عَنْکُمْ وَخُلِقَ الْإِنْسَانُ ضَعِیفًا”(نساء ،28) یعنی ”خداوند می‌خواهد بر شما آسان گیرد”
اقبل معاذیری و حط عنی اذنب و العذر یا رئوفا بعباده الصالحین
همان‌طور که در قسمت قبل دعا توضیح داده شد خداوند برای انسان‌ها آسایش و راحتی می‌خواهد و سختی و مشقت نمی‌خواهد پس باید یقین داشته باشیم که اولاً خداوند عذرهای ما را می‌پذیرد، اما باید این نکته را رعایت کرد و آن این است که هنگامی که از روی جهالت و نادانی گناهی را انجام دادیم سریعاً به سوی خداوند بازگشته و به درگاهش توبه کنیم ”ثم یتوبون من قریب"؛ ”سپس به زودی توبه کنند” که اگر این عمل را انجام دهیم خداوند نیز توبه ما را پذیرفته و گناهان ما را می‌آمرزد ”فاولئک یتوب الله علیهم” ؛ ”پس خداوند توبه آنان را می‌پذیرد” و باید این را بدانیم که هیچ کس جز خداوند نمی‌تواند گناهان ما را بیامرزد ”وَمَن یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللّهُ”(آل عمران ،135) یعنی ”و چه کسی غیر از خداوند گناهان ما را می‌آمرزد” و ثانیاً هنگامی که خداوند عذر بنده خویش را بپذیرد به یقین گناه او را می‌آمرزد چرا که وقتی بنده به درگاه خداوند تضرع نموده و بگوید ”رب انی ظلمت نفسی فاغفرلی” یعنی ”خدایا من به خودم ظلم کردم پس مرا ببخش” خداوند نیز در جواب او می‌فرماید: تو را آمرزیدم که ما نیز در این روز از خداوند خواستاریم که به حق آن نظر رحمتی که بر بندگان صالح خود دارد عذر ما را پذیرفته و گناهانمان را بیامرزد.
پی نوشت:
1- غرر الحكم، ج 1، ص 417، ح 80
دعاي روز بیست و هفتم ماه مبارک رمضان به همراه شرح در ادامه می آید:
شرح دعا
اللهم ارزقنی فیه فضل لیله القدر
خداوند متعال در قرآن می‌فرماید: ”لیله‌القدر خیر من الف شهر”(قدر ،3) یعنی ”شب قدر از هزار ماه بهتر و والاتر است” چرا که در شب قدر قرآن نازل گردید ”انا انزلناه فی لیله القدر”(قدر ،1) یعنی ”ما قرآن را در شب قدر نازل کردیم” و در این شب سرنوشت انسان‌ها رقم می‌خورد و فرشتگان در این شب به زمین تنزل می‌کنند ”تنزل الملائکه والروح فیها باذن ربهم من کل امر”(قدر ،4) یعنی ”ملائکه و روح به اذن ذات اقدس پروردگار از (برای) هر امر و فرمانی در (این شب) نازل می‌گردند” و این شب تا صبحگاه سلامت و رحمت است ”سلام هی حتی مطلع الفجر”(قدر ،6) ”این شب تا صبحگاه رحمت و تحیت و سلامت است” که ما نیز در این روز از خداوند خواستاریم آن فضیلتی را که شب قدر دارد و با توجه به آیات بالا بیان گردید نصیب ما گرداند.
و صیر اموری فیه من العسر الی الیسر
منظور از ”من العسر الی الیسر” ”از سختی به سوی آسایش و راحتی” می‌تواند همان وعده خداوند باشد که دو بار در یک سوره مکرر می‌فرماید: ”إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْرًا”(انشراح ،6) یعنی ”به درستی که همراه هر سختی آسانی می‌باشد” یعنی انسان هنگامی که سختی بر کار او باشد به حتم در کنار آن آسایش و راحتی خواهد داشت و منظور از راحت بودن عسر و سختی کار شاید صبری باشد که خداوند در تحمل آن کار به انسان می‌دهد تا به آن راحتی و آسایش دست یابد، چرا که خداوند نیز برای بندگانش سختی نمی‌خواهد بلکه آسایش و راحتی را برای آنان می‌خواهد .چنانچه در قرآن می‌فرماید: ”یُرِیدُ اللّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَلاَ یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ”(بقره ،185) یعنی ”خداوند برای شما آسانی و آسایش می‌خواهد و برای شما سختی و مشقت نمی‌خواهد” چرا که خداوند به انسان‌ها به خاطر ضعیف بودنشان در خلقت تخفیف دهد چنانچه می‌فرماید: ”یُرِیدُ اللَّهُ أَنْ یُخَفِّفَ عَنْکُمْ وَخُلِقَ الْإِنْسَانُ ضَعِیفًا”(نساء ،28) یعنی ”خداوند می‌خواهد بر شما آسان گیرد”
اقبل معاذیری و حط عنی اذنب و العذر یا رئوفا بعباده الصالحین
همان‌طور که در قسمت قبل دعا توضیح داده شد خداوند برای انسان‌ها آسایش و راحتی می‌خواهد و سختی و مشقت نمی‌خواهد پس باید یقین داشته باشیم که اولاً خداوند عذرهای ما را می‌پذیرد، اما باید این نکته را رعایت کرد و آن این است که هنگامی که از روی جهالت و نادانی گناهی را انجام دادیم سریعاً به سوی خداوند بازگشته و به درگاهش توبه کنیم ”ثم یتوبون من قریب"؛ ”سپس به زودی توبه کنند” که اگر این عمل را انجام دهیم خداوند نیز توبه ما را پذیرفته و گناهان ما را می‌آمرزد ”فاولئک یتوب الله علیهم” ؛ ”پس خداوند توبه آنان را می‌پذیرد” و باید این را بدانیم که هیچ کس جز خداوند نمی‌تواند گناهان ما را بیامرزد ”وَمَن یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللّهُ”(آل عمران ،135) یعنی ”و چه کسی غیر از خداوند گناهان ما را می‌آمرزد” و ثانیاً هنگامی که خداوند عذر بنده خویش را بپذیرد به یقین گناه او را می‌آمرزد چرا که وقتی بنده به درگاه خداوند تضرع نموده و بگوید ”رب انی ظلمت نفسی فاغفرلی” یعنی ”خدایا من به خودم ظلم کردم پس مرا ببخش” خداوند نیز در جواب او می‌فرماید: تو را آمرزیدم که ما نیز در این روز از خداوند خواستاریم که به حق آن نظر رحمتی که بر بندگان صالح خود دارد عذر ما را پذیرفته و گناهانمان را بیامرزد.
پی نوشت:
1- غرر الحكم، ج 1، ص 417، ح 80