گروه بین‌الملل مشرق- "جان شوارز" خبرنگار و تحلیلگر نشریه آمریکایی "اینترسپت" طی مطلبی با عنوان "متخصص مؤسسه آمریکن اینترپرایز: ایرانی‌ها خیلی متفاوت از ما فکر می‌کنند، چون ملی‌گرا هستند" به توضیح اظهارات "مایکل روبین" کارشناس مسائل خاورمیانه در "مؤسسه آمریکن اینترپرایز" پرداخته است. روبین معتقد است ایرانی‌ها نه انسان‌های عادی مانند آمریکایی‌ها، بلکه موجوداتی غیرعادی هستند که تفکرات عجیب و مرموزشان را تنها متخصصین آموزش‌دیده می‌توانند درک کنند. علت مطرح شدن این بحث در برهه کنونی، مذاکرات اخیر هسته‌ای برای رسیدن به توافق بر سر برنامه هسته‌ای ایران است.
متخصص مؤسسه آمریکن اینترپرایز: ایرانی‌ها خیلی متفاوت از ما فکر می‌کنند، چون ملی‌گرا هستند
بر همین اساس روبین هشدار می‌دهد که نباید مصلحت‌های سیاسی را جایگزین این واقعیت کرد که "همه ما به ارزش‌های واحدی اعتقاد داریم." این نظریه را در نشریاتی مانند "وال‌استریت‌ژورنال"، "تایم" و تقریباً تمام رسانه‌های عمده آمریکا هم می‌توان دید. اما این تفکرات متفاوت ایرانی‌ها چیست؟
اولاً، به گفته روبین "اغلب ایرانی‌ها ملی‌گرا هستند" در حالی که برخلاف گفته‌های روبین، کشورهای همسایه، معمولاً این افراد را انسان‌هایی "متواضع" می‌دانند. روبین معتقد است که مسلماً آمریکایی‌ها به خاطر فرهنگ جهانی‌شان، هیچ‌گاه نخواهند توانست ایرانی‌ها را درک کنند.
دوماً، روبین می‌نویسد: "ایرانی‌ها به مفهوم "دورِ نزدیک" (یا همسایگانِ نزدیک‌تر از همسایگان دیگر) اعتقاد دارند که تا اندازه‌ای شبیه به اعتقاد ولادیمیر پوتین و بسیاری دیگر در روسیه درباره کشورهای عضو شوروی سابق است." در این مورد هم باید گفت حتی اگر گفته‌های روبین درست باشد، آمریکایی‌ها هم همین‌طور فکر می‌کنند. "دکترین مونرو" که مشهورترین سیاست دیپلماتیک تاریخ آمریکاست، این را نشان می‌دهد.
و سوماً، روبین معتقد است: "دلیلی دارد که آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها وقتی برای خرید به "بازار بزرگ" استانبول، میدان "نقش جهان" اصفهان و یا "خیابان مرغ" کابل می‌روند، اگر چانه زدن بلد نباشند، سرشان حسابی کلاه می‌رود." استدلال روبین حتما این است که آمریکایی‌ها افرادی با روحیه ساده و صادق هستند و نمی‌توانند مقابل فرش‌فروش‌های منحرف و شرور ایران تاب بیاورند. بنابراین به نظر می‌آید آمریکایی‌ها بهتر است که به کار خودشان برسند، مثلاً صدور تریلیون‌ها دلار اوراق بهادار قلابی.
این‌که بگوییم افرادی مانند مایکل روبین اشتباه می‌کنند، کار ساده‌ای است. نکته مهم این است که ببینیم چرا اشتباه می‌کنند. آن‌چه روبین به آن انتقاد دارد، استفاده از تکنیک اطلاعاتی "تصویرسازی با آینه" برای شناخت کشورهای دیگر است. این تکنیک یعنی وقتی همه قطعات یک پازل را در اختیار ندارید، جاهای خالی را بر اساس طرز تفکر خودتان پر کنید. تصویرسازی با آینه از آن‌جایی اشتباه است که کشورهای دیگر مانند ما فکر نمی‌کنند پس ما نمی‌توانیم جاهای خالی شناختمان از آن کشورها را طبق نظر خودمان پر کنیم. باید توجه داشت که اگر شما هم بخشی از دستگاه سیاست خارجی آمریکا باشید، هرگز دوست ندارید برای تکمیل شناخت‌تان از ایران در آینه نگاه کنید، چون آن‌چه در آینه خواهید دید، چهره بی‌نهایت کریه خود آمریکا است.
مایکل روبین متخصص مسائل خاورمیانه در مؤسسه آمریکن اینترپرایز
چگونه ممکن است آمریکایی‌های صاف و ساده با فرش‌فروش‌های "گرگ" ایرانی کنار بیایند؟