به گزارش مشرق به نقل از برهان، در مورد فعاليت سياسي سپاه و بسيج با نوعي تناقض مواجه هستيم؛ از يک سو، طبق سفارش حضرت امام(ره) نبايد در سياست دخالت کنند، از سوي ديگر طبق قانون اساسي حفاظت ازدست‏آوردهاي انقلاب اسلامي وظيفه‏ي اصلي سپاه است و اين سوال پيش مي‏آيد که آيا سپاه بدون ورود در سياست، مي‏تواند از دستآوردهاي انقلاب حفاظت کند؟

حجت الاسلام والمسلمين، دکتر حسين ردايي، استاد حوزه و دانشگاه و عضو هيات علمي پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي که طلاب و دانشجويان تهران ايشان را با آثاري در حوزه‏ي فقه و کلام و نيز کتاب«راهکارهاي اصلاحات اجتماعي درحکومت ديني»، مي‏شناسند، در تبيين و تحليل مسايل سياسي روز هم ديدگاه‏هاي جالبي دارند.براي واکاوي بيشتر بحث ورود يا عدم ورود سپاه و بسيج در سياست که هراز چندگاهي در سرخط رسانه اي برخي از جريان هاي سياسي داخلي و خارجي قرار مي‏گيرد و ابهام‏ها و سؤال‏هاي فراواني پيرامون آن مطرح مي شود، با ايشان به گفت‏وگو نشته‏ايم؛

?. به نظر مي‏رسد در مورد فعاليت سياسي سپاه و بسيج با نوعي تناقض مواجه هستيم. از يک سو، طبق سفارش حضرت امام(ره) سپاه و بسيج نبايد در سياست دخالت کند- امري که مخالفان نظام براي تضعيف سپاه و بسيج از آن سو استفاده‌ي زيادي مي‏کنند- از سوي ديگر طبق قانون اساسي حفاظت ازدستاوردهاي انقلاب اسلامي وظيفه‌ي اصلي سپاه است. سپاه اگر سياسي نباشد، در فضاي سياسي نباشد، از انحراف گروه‌هاي سياسي خبر نداشته باشد، چگونه مي‌تواند توطئه‌هاي سياسي عليه انقلاب را خنثي و از دست‌آوردهاي انقلاب حفاظت کند؟ نظر شما در اين زمينه چيست؟

به نکته‌ي بسيار خوبي اشاره کرديد و همين نکته ممکن است منشأ خلط و اشتباه خيلي از افراد، حتي تحليل‌گران باشد. در مورد بسيج و سپاه در اصل ??? قانون اساسي آمده ‏است که وظيفه‌ي آن‌ها نگهباني از انقلاب اسلامي و دست‌آوردهاي آن است. با توجه به اين‌که حفظ دست‌آوردهاي انقلاب از وظايف اصلي سپاه است، نمي‏شود به سپاه مانند ارتش و به عنوان يک نيروي صرفاً نظامي و نگهدارنده‏ از تجاوزهاي احتمالي دشمنان نسبت به آب و خاک نگاه کرد. يعني نبايد وظيفه‌ي آن را فقط نگهباني از امنيت مرزي که وظيفه‌ي ارتش هم است، در نظر گرفت. امام(ره) بزرگ‌ترين وظيفه‌ي سپاه را دفاع از ارزش‌هاي الهي نظام چه براي آن موقع و چه براي آينده، خوانده‏اند. در اين مورد توجه و دقت به دو نکته خالي از لطف نيست.

نکته‌ي اول اين که حفاظت از انقلاب و ارزش‌هاي معنوي و ديني آن، گاهي در معرض خطر جدي قرار مي‏گيرد که اين گاهي بدون شائبه‌هاي سياسي است و گاهي ممکن است با شائبه‌هاي سياسي همراه باشد و وظيفه‌ي سپاه حفاظت از دست‌آوردها است ولو اين‌که گاهي مرتبط با مسايل سياسي انقلاب هم باشد. براي رفع اين تعارض بايد گفت اين که امام(ره) تصريح کرده که سپاه وارد مسايل سياسي نشود، مربوط به «مسايل سياسي صرف» و «مسايل سياسي جزيي» و مسايل سياسي که در آن‌ها هيچ‏گونه خطري دست‌آوردهاي انقلاب را تهديد نمي‏کند، مي‏باشد.

?. به نظر شما مي‌توان گفت کساني که اين شبهه را مطرح مي‌کنند عملي هدفدار را دنبال مي‌کنند؛ با آن‌که از هدف و نيت امام (ره) مطلع هستند، با اين مغالطه دنبال سو استفاده از نظر امام، هستند؟

به نظر مي رسد که خيلي از افراد نسبت به تحليلي که بيان شد، غفلت داشته باشند، ولي بعيد هم نيست که بعضي از افراد هم به طور عمد آن مسايل سياسي صرف و مسايل سياسي جزيي را پررنگ ‏کنند تا بتوانند وظيفه‌ي اصلي سپاه را کم رنگ کنند، چون سپاه و بسيج از نظر آرماني و از نظر اهداف معنوي، بازوي جدي نظام و به خصوص ولايت فقيه است، اين اگر آسيب ببيند و آن را از صحنه‌ي حفاظت از انقلاب کنار بزنند، خيلي توفيقات براي خود به دست آورده‌اند. بنابراين بعيد نيست که بعضي از افراد معني و مفهوم واقعي وارد نشدن سپاه در سياست را بدانند، البته ممکن است که خيلي‌ها به واقع هم نتوانند آن تعارض را حل کنند.

امام(ره) در يک زماني فرموده‏اند که سپاه وارد مسايل سياسي نشود، اما آيا اين امر به عنوان يک قانون تلقي مي‏شود؟ يا نه، اين جزو اختيارات ولي فقيه است که يک روزي ممکن تشخيص داده ‏شود که اگرسپاه وارد مسايل سياسي بشود، اشکالي ندارد.
?. غير از تقسيم بندي که شما فرموديد، به نظر مي‌رسد تفاوتي بين سياسي بودن، شم سياسي داشتن و دخالت در سياست وجود داشته باشد، يعني سپاه مي‌تواند سياسي باشد، بسيجي مي‏تواند سياسي باشد، اما دخالت در سياست نکرده باشد؛ نظر شما در اين زمينه چيست؟

اطلاع از مسايل سياسي و جريان‌هاي سياسي، وظيفه‌ي همه است، منحصر به سپاه هم نيست، همه‏ي نهادها و همه‏ي آحاد مردم به خصوص تحصيل کرده‌ها، دانشجويان و اساتيد وظيفه دارند نسبت به مسايل جاري سياسي اطلاع کافي داشته باشند، در فضاي سياسي باشند و تحليل کافي از مسايل داشته باشند و در عين حال سياست بازي نداشته باشند، اين مختص به سپاه نيست. حالا سپاه و بسيج با اولويت بيش‌تر بايد سياسي باشند.

منتهي عرض شد به هيچ وجه دست‌آوردهاي انقلاب، با انفکاک از مسايل سياسي انقلاب، قابل حفاظت نيست. لذا در خيلي از موارد ممکن است جريان‌هايي پيش بيايد که خطر انحراف را در بعضي از مسايل کلان فرهنگي و سياسي به همراه داشته باشد و به نوعي انحراف راجع به دست‌آوردهاي نظام اسلامي محسوب شود، اين‌جاست که نمي‏شود وظيفه و تکليف سپاه را از مسايل سياسي جدا کرد، چون قابل انفکاک نيست.

?. در سال ??، سردار جعفري نکته‌اي را مطرح مي‏کردند مبني بر اين‌که برخي از بسيجيان مي‌توانند در سياست دخالت کنند، در آن مقطع اين اظهارنظرها در رسانه‌هاي مخالف نظام خيلي جنجال ايجاد کرد، شايد منظور ايشان کساني بودند که بسيجي هستند ولي جزو سازمان‌دهي سپاه نيستند، نظر شما در اين زمينه چيست؟

ممکن است بسيجيان را غير از سازمان بسيج يا خود پاسداران را غير از سپاه در نظر گرفت، يعني افراد شايد دو هويت داشته باشند، يک هويت مجموعه‌اي و سازماني و يک هويت شخصي و فعال سياسي. اين‌ها را بايد از هم جدا کنيم، بنابراين اگر منظور اين باشد که هيچ محضوريت و مشکلي ندارد.

چون افراد سپاه در بيرون سپاه فعاليت‌هاي سياسي دارند، فعاليت‌هاي اجتماعي دارند، مثل بقيه‌ي مردم و بقيه‌ي فعالان سياسي، اما وقتي در قالب تشکيلات سپاه مطرح مي‌شوند، نبايد در آن مسايل سياسي جزيي، مسايل سياسي صرف که هيچ خطري را متوجه دست‌آورد هاي انقلاب نمي‏کند، وارد شوند. و ظاهرا فرمايش امام(ره) همين بود؛ که ً در مسائل مثل انتخابات وارد جزييات مانند تبليغات و معرفي فرد يا افراد خاص و مانند آن نشوند.

پاسخ ديگربراي رفع اين به‏ظاهر تعارض اين است ‏که موضوع دخالت نکردن سپاه در سياست موضوعي است که در قانون اساسي نيامده، اما امام(ره) در يک زماني فرموده‏اند که سپاه وارد مسايل سياسي نشود، اما آيا اين امر به عنوان يک قانون تلقي مي‏شود؟ يا نه، اين جزو اختيارات ولي فقيه است که يک روزي ممکن تشخيص داده ‏شود که اگرسپاه وارد مسايل سياسي بشود، اشکالي ندارد.

چون در قانون اساسي چنين آمده است که بزرگ‌ترين وظيفه‌ي سپاه حفظ دست‌آوردهاي انقلاب و ارزش‌هاي الهي است. و امام فرمود: سپاه در مسايل سياسي دخالت نکند، اين براي يک برهه و زمان خاصي بود، ما در شرايط خاص دوران دفاع مقدس بوديم، بايد نيرو و توان سپاه در مسايل امنيتي و حفاظت از کشور مصروف مي‏شد. ولي الان ما آن شرايط را نداريم و شرايط فعلي، جنگ نرم است، جنگ فرهنگي بر عليه دست‌آوردها است. الان زمان عوض شده، به حسب شرايط زماني در صورتي که ولي فقيه تشخيص بدهند که حضور سپاه در مسايل سياسي در مواردي که اگر تعلّل شود به ارزش هاي اسلامي و دست‏آوردهاي انقلاب لطمه وارد خواهد شد مانعي ندارد. در اين صورت نه با قانون اساسي منافات دارد و نه با فرمايش امام راحل نا سازگار است.