موضوع قابل توجه این است که آیا چنین رفتاری در زمینه دپپلماتیک سابقه دارد که از ورود فرد بلندپایه‌ای به کشور بر اساس تفکرات عمومی و با این حساب که وی به کشورمان آسیب زده است جلوگیری کرد و می‌توان با سیاست موازنه دیپلماتیک نسبت به چنین رفتاری واکنش نشان داد یا خیر؟

گروه سیاسی مشرق – ورود لوران فابیوس وزیرخارجه فرانسه به کشورمان با حاشیه فراوانی روبروست. وی که در زمان ارسال محموله آلوده به ایران نخست وزیر فرانسه بوده، از مطلعان این ماجرای شوم به شمار می‌رود. فابیوس همچنین در روند مذاکرات هسته‌ای یکی از طرف‌های گروه 1+5 بود که مواضع سفت و سختی را علیه کشورمان اتخاذ کرد و در مذاکرات ژنو 5 سبب شد روند رو به جلو مذاکرات متوقف شود و وزرا دست خالی به کشورشان باز گردند. مواضع وزیر خارجه فرانسه در مذاکرات و دیدار وی با سران رژیم صهیونیستی و حکومت‌های مرتجع منطقه سبب شد تا کارشناسان وی را به عنوان نماینده ویژه این رژیم‌ها در مذاکرات هسته‌ای با ایران قلمداد کنند.

با این اوصاف نسبت به ورود وزیر خارجه فرانسه به کشورمان که به عنوان اولین وزیر حاضر در مذاکرات برای چیدن میوه توافق به ایران سفر می‌کند حساسیت‌های بسیاری در میان رسانه‌ها و افکار عمومی بوجود آمده است و نسبت به ورود وی به کشورمان اعتراضاتی را مطرح شده است.

موضوع قابل توجه در چنین مساله‌ای این است که آیا چنین رفتاری در زمینه دپلماتیک سابقه دارد که از ورود فرد بلندپایه‌ای به کشور بر اساس تفکرات عمومی و با این حساب که وی به کشورمان آسیب زده است جلوگیری کرد و می‌توان با سیاست موازنه دیپلماتیک نسبت به چنین رفتاری واکنش نشان داد یا خیر؟

اگر به سابقه چنین موضوعی نگاهی بیندازیم به نکات قابل توجهی در دولت یازدهم دست می‌یابیم که طرف مقابل با رفتار سفت و سختی در چنین شرایطی علیه کشورمان عمل کرده است.

یکی از نمونه‌های جالب در این راستا رفتار آمریکا در قبال حمید طالبی است که از سوی دولت یازدهم به عنوان نماینده تهران در سازمان ملل معرفی شد اما کاخ سفید با این ادعا که وی در جریان تسخیر لانه جسوسی آمریکا در تهران شرکت داشته و به منافع ملی این کشور آسیب وارد کرده است از ورود نماینده ایران به نیویورک که مقر سازمان ملل در آن واقع شده است، جلوگیری به عمل آورد.

در این راستا جن ساکی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با بیان موضع صریح آمریکا درباره گزینه پیشنهادی ایران برای نمایندگی در سازمان ملل با عدم صدور روادید برای وی مطرح کرد: موضع صریح آمریکا درباره گزینه پیشنهادی ایران بعنوان نماینده تهران در سازمان ملل این است که «حمید ابوطالبی» گزینه مناسبی برای این سمت نیست.[1]

این موضوع با کش و قوس‌های فراوانی میان ایران و سازمان ملل و آمریکا روبرو شد و بعد از چندین ماه که صندلی نماینده ایران در سازمان ملل خالی ماند، هشتم بهمن 1393 دولت یازدهم از گزینه اصلی خود، حمید ابوطالبی، «عبور» کرد و غلامعلی خوشرو پدر داماد «عبدالحسین حسین فریدون» مدیر کل وزارت علوم (پسر عموی رییس جمهور محترم) را روانه نیویورک کرد.[2] این مساله به عنوان اولین عقب نشینی دیپلماتیک دولت یازدهم در رسانه‌ها مطرح شد.

البته فشارهای زیادی بر روی دولت فرانسه در قبال حضور در بازار ایران از شوی شرکت‌های سرمایه‌گذاری این کشور وجود دارد. در این راستا فابیوس نیز ابراز علاقه کرده است که دوباره شرکت‌های خودروسازی فرانسوی در ایران حضور فعال داشته باشند و به نظر می‌رسد منافع اقتصادی و رقابت بر سر بازار ایران سبب شده که فابیوس پیش از سایر وزرای 1+5 به ایران سفر کند. تا قبل از تحریم شرکت‌های خودروسازی فرانسوی پژو و رنو حضور فعالی در کشورمان داشتند و پایه‌های خودروسازی کشورمان نیز تا حدودی فرانسوی شده است، از این جهت منافع اقتصادی ایران و فرانسه در صنعت خودرو به هم گره خورده است. البته شرکت‌های فرانسوی پژو، سیتروئن و رنو برخورد خوبی با شرکای خودروساز خود نداشتند و در بسیاری از موارد با خالی کردن عرصه، مشکلات زیادی برای خودروسازان ایرانی و مصرف کنندگان داخلی ایجاد کردند.

از سوی دیگر از لحاظ سیاسی نیز خط و روش دولت فرانسه علیه ایران بوده است و رفتار فابیوس طی مذاکرات هسته‌ای ایران و همچنین حضور و فعالیت گسترده گروهک تروریستی منافقین در این کشور و ارتباط گیری آن‌ها با اعضای پارلمان فرانسه علیه کشورمان از جمله تحرکات سیاسی فرانسه علیه منافع ملی ایران در این سال‌ها بوده است.

در خوشبینانه ترین حالت کارشناسان بین‌الملل مطرح می‌کنند که اگر فرانسوی‌ها به حضور و برقرار تعامل بیشتر با ایران علاقه‌مند هستند بایستی رویکرد گذشته خود در قبال ایران را ترمیم و اصلاح نمایند. موضوعات چندی در این زمینه وجود دارد که موارد ذکرشده ازجمله موارد است که در افکار عمومی ایران نیز ذهنیت بسیار منفی نسبت به فرانسه ایجاد کرد است. چه اینکه اقدامات ضد ایرانی فرانسه نیز خودبه‌خود به تعامل ایران با این کشور نیز ضربه وارد می‌کند و این ارتباط را دچار گسست دیپلماتیک می‌کند.

ازاین‌رو موضوع تغییر رویکرد فرانسه در قبال کشورمان ازجمله موارد مهم و اساسی است که در حوزه دیپلماتیک فی‌مابین بسیار حائز اهمیت است و با سفر فابیوس به ایران که به عنوان اولین سفر مقامات این کشور بعد از 10 سال به کشورمان محسوب می‌َشود و با توجه به رقابت سخت کشورهای مختلف برای سرمایه‌گذاری در ایران باید موضوع تغییر رویکرد فرانسه در قبال ایران و اینکه چقدر بایستی بازار ایران در اختیار فرانسوی‌ها قرار گیرد، بازبینی دقیق صورت گیرد وگرنه در این میان بازهم شاهد تحرکات مقامات این کشور علیه منافعمان و عدم تغییر رفتار فرانسه خواهیم بود این درشرایطی است که فرانسوی‌ها قطعا با ترمیم رابطه خود با ایران سود سرشاری از ورود به بازار ایران نصیبشان می‌شود.


[1] http://www.mashreghnews.ir/fa/news/299372

[2] http://www.mashreghnews.ir/fa/mobile/384634