البته زمان دقیق آغاز به کار کابینه حسن روحانی را می توان شنبه بعد از مراسم رأی اعتماد به وزرا دانست چراکه اکثر وزرای کابینه یازدهم پنج شنبه 24 مردادماه از بهارستان رأی اعتماد گرفتند و از شنبه 26 مردادماه رسماً با کلید تدبیر و امید راهی وزارت‌خانه‌های متبوع شدند.
کابینه یازدهم بیش از 700 روز است که در کنار یکدیگر اداره کشور را برعهده گرفتند و طی این مدت هم گزارش عملکردهایی را از کارهای کرده و نکرده شان به مردم و رسانه ها داده اند ولی اغراق نیست اگر بگوییم طی دو سال گذشته تمرکز کابینه بر یک موضوع خاص بیشتر از سایر مسائل بوده است.
البته این موضوع مورد تأیید دولتی ها هم هست که تلاش برای حل مشکلات بین المللی از طریق مذاکره با گروه 1+5 اولویت دولت یازدهم بوده ولی کابینه روحانی بخصوص تیم اقتصادی وی تأکید دارند که مذاکره باعث نشده اقتصاد روی زمین بماند!
مدیران اقتصادی کشور که دو سالی است فرمان اقتصاد را در دست گرفته اند معتقدند کاهش تورم، مثبت شدن رشد اقتصادی و ثبات نرخ ارز مهمترین دستاورد دولت یازدهم در این مدت بوده است و همین را توجیهی می‌دانند بر انتقاداتی از قبیل اینکه دولت ساماندهی اقتصاد را موکول کرده به آینده مذاکرات هسته‌ای!
هرچند مردم هنگام اعلام دستاورد کاهش تورم در دولت یازدهم این نقد را دارند که کاهش تورم را لمس نمی کنند و این انتقاد دلیلی است که هر بار تریبون در اختیار مردان اقتصادی کابینه قرار می گیرد تلاش می کنند تا بگویند "کاهش تورم به معنای ارزانی نیست بلکه به معنای کاهش رشد قیمت‌هاست".
همچنین آنچه باعث می شود برخی مردم و کارشناسان اقتصادی کماکان به عملکرد اقتصادی دولت نقد داشته باشند این است که هنوز مردم رونق را در اقتصاد مشاهده نکرده اند و اذعان دارند هنوز با رکود زندگی می گذرانند.
البته آمارهای بانک مرکزی از رشد اقتصادی با این احساس مردم در تضاد است چراکه براساس محاسبات آماری تیم مستقر در برج میرداماد، رشد اقتصادی از مدار منفی خارج و وارد فاز مثبت شده است.
بر اساس محاسبات مقدماتی و اولیه اداره حساب‌های اقتصادی بانک مرکزی، تولید ناخالص داخلی کشور به قیمت پایه و به قیمت های ثابت سال 1383 در سال 1393 به 2031596 میلیارد ریال رسید که نسبت به رقم مشابه سال 1392 به میزان 3.0 درصد رشد نشان می دهد.
بنابراین دولت یازدهم در آمارها توانسته تا حدودی به وعده کاهش تورم و رونق اقتصادی نزدیک شود ولی آنچه باعث شده تا مردم تحقق این وعده ها را لمس نکنند وضعیت موجود در بازار است.
حال که به دو سالگی دولت یازدهم نزدیک می شویم بد نیست مروری بر وعده های اقتصادی کابینه روحانی داشته باشیم؛ «بهبود معیشت، بازگشت رونق اقتصادی، بهبود شاخص فضای کسب و کار، مبارزه با اقتصاد دستوری، اصلاح هدفمندی یارانه‌ها و جذب سرمایه گذاری خارجی و ایرانیان خارج از کشور» بعنوان مهمترین محورهای وعده‌های اقتصادی کابینه روحانی شمرده می شود.
قبل از آنکه به کارنامه دولت یازدهم در تحقق وعده های انتخاباتی بپردازیم بد نیست اشاره‌ای به فرمایشات مقام معظم رهبری پیش از انتخابات 24 خرداد 92 داشته باشیم؛ حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در اجتماع عظیم و پر شور مردم در حرم مطهر امام خمینی(ره) در بخشی از سخنانشان درباره انتخابات خطاب به نامزدهای انتخاباتی، چند توصیه مهم بیان کردند.
* مقام معظم رهبری: وعده‌های نشدنی به مردم ندهید/ بگونه‌ای صحبت کنید که اگر نوار حرف‌هایتان پخش شد "شرمنده" نشوید
ایشان با اشاره به مشکلات اقتصادی از جمله گرانی و تورم افزودند: "آرزوی ملت و همه ما این است که منتخب ملت در انتخابات 24 خرداد، حلّال مشکلات اقتصادی باشد اما نامزدها در بیان طرح های خود برای حل مشکلات اقتصادی، کارهای انجام شده را نفی نکنند".
مقام معظم رهبری همچنین با توصیه به نامزدها که وعده‌های نشدنی به مردم ندهند، خطاب به نامزدها افزودند: "به گونه ای حرف بزنید که اگر خرداد سال آینده نوار حرف‌های امروز شما را پخش کردند شرمنده نشوید و با بهانه گیری گردن این و آن نیاندازید."
حال با این حدیث از پیامبر اعظم اسلام- صلّی اللّه علیه و آله که فرمودند: «هر که ایمان به خدا و روز جزا دارد باید چون وعده نماید، به آن وعده وفا کند.» (اصول کافی، ج2، ص270، حدیث 2) به واکاوی وعده های انتخاباتی حجت‌الاسلام حسن روحانی در انتخابات می پردازیم.
در این گزارش قصد داریم از نگاه مردم کارنامه دولت یازدهم را در دو سالگی‌اش بررسی کند و با این سؤال که "کدام وعده های انتخاباتی روحانی محقق شد و کدام یک محقق نشد؟" پای حرف مردم نشست.
* شوک تورمی نداشتیم ولی علت آن سیاست های اقتصادی دولت نبود
زهره آقایی 33 ساله و دارای مدرک دکترای علوم سیاسی نخستین فردی بود که درباره تحقق یا عدم تحقق وعده های انتخاباتی روحانی به سؤال پاسخ داد و گفت: در این دولت رفتارهای هیجانی که به دنبال آن تنش در بازار ایجاد شود، کم شده است.
وی با بیان اینکه بنظر می رسد تصمیم گیری در دولت یازدهم بر مبنای کارشناس محور صورت می گیرد، افزود: اما در برخی از حوزه ها و وزارت خانه ها استفاده از نظرات کارشناسی خیلی رضایت بخش نیست.
این فعال دانشگاهی همچنین کاهش شوک های تورمی را از دیگر نکات مثبت در دولت یازدهم برشمرد و گفت: اما این به معنای خوب عمل کردن در حوزه اقتصاد ایران نیست چراکه نبود پول در دست مردم باعث عدم بروز شوک تورمی شده است.
آقایی این را هم گفت که 100 درصد عدم شوک های تورمی و روانی در بازار ایران بخاطر سیاست های اقتصادی نبوده و ناشی از بی پولی مردم و همچنین مذاکرات هسته ای بوده است.
* معیشت مردم خوب نشد/ بیکاری همچنان باقی است
وحید صابونی 35 ساله و کارمند دولت است که "توجه به معیشت مردم" را مهمترین وعده اقتصادی رئیس جمهوری می داند و می گوید: اما باوجود کاهش تورم، وضعیت معیشتی مردم تغییری نکرده و مشکلات کماکان باقی است.
وی از کاهش نرخ بیکاری بعنوان یکی دیگر از وعده های اقتصادی روحانی نام می‌برد و ادامه می دهد: هنوز رسماً در دولت کاری برای اشتغال جوانان نشده است و همین نشان میدهد که دولت این وعده را هم محقق نکرده است.
این کارمند دولت البته به کارفرمای خود در حوزه انضباط مالی نمره خوب داد و گفت: از نظر کارمندان دولتی تغییر رویه در پاداش و مزایای ادارات دولتی در دولت یازدهم خیلی خوب نیست ولی این موضوع در کل باعث صرفه جویی در هزینه ها می شود البته اگر از منابع حاصل در جای درست استفاده شود.
* روحانی جلوی بریز و بپاش ها را گرفت/ شایسته سالاری به بایگانی رفت
ریاضی که 45 سال سن دارد وهمکار صابونی است در ادامه این جمله وارد بحث می شود و می گوید: دولت روحانی جلوی بریز و بپاش ها را در ادارات دولتی گرفته است ولی برخلاف تصور شایسته سالاری در این دولت هم محقق نشد.
وی ادامه میدهد: تصور ما این بود که با آمدن روحانی، شایسته سالاری در ادارات دولتی شکل می گیرد ولی هنوز انتصاب ها براساس روابط دوستانه (پارتی بازی) است و شایسته سالاری جایی در ادارات ندارد.
پروانه حسینی 28 ساله و کارمند بخش خصوصی است که در پاسخ به این سوال که "کدام وعده انتخاباتی حسن روحانی محقق و کدام محقق نشد؟" گفت: در سخنرانی ها و شعارهای انتخاباتی و بعد از انتخابات همواره رئیس جمهوری «بیکاری» را معضل اصلی کشور می دانست ولی با گذشت دو سال هنوز به این وعده عمل نشده است.
* چرا مشکل سهام عدالت حل نشد؟
وی با بیان اینکه قدرت خرید مردم در این مدت نه تنها تقویت نشده بلکه تضعیف هم شده است، می گوید: قرار بود مشکل سهام عدالت در دولت یازدهم حل شود ولی هنوز خبری از آن نیست.
این کارمند بخش خصوصی در ادامه این را هم گفت که بیشتر مردم به خاطر وعده های اقتصادی و سیاست خارجی به روحانی رأی دادند ولی در این مدت فقط سیاست خارجی بعنوان هدف اصلی در دولت دنبال شد و نشانه ای از تحقق وعده های اقتصادی مشاهده نمی شود.
وی همچنین به یکی از وعده های انتخاباتی روحانی که ویژه بانوان بود، اشاره کرد و گفت: قرار بود تبعیض ها بین فرصت های شغلی زن و مردم برداشته شود ولی در عمل طی دو سال گذشته تغییری در این زمینه بوجود نیامد.
* تولید جان نگرفت/ اقتصاد نجات پیدا کرد؟
رضا توحیدی 40 ساله که در یک کارگاه تولیدی کار می کند اولین وعده انتخاباتی روحانی که بعد از دو سال هنوز محقق نشده را "عدم رونق کارخانه های تولیدی" می داند و می گوید: قرار بود کارخانه های نیمه تعطیل فعال و موانع تولید برداشته شود ولی نه تنها موانع برداشته نشد بلکه وضعیت بدتر هم شد.
وی ادامه می دهد: یکی از شعارهای آقای روحانی، نجات اقتصاد ایران بود ولی اقتصاد نه تنها نجات پیدا نکرد و وضعیت بدتر هم شد؛ قبلاً تورم بالا بود ولی رونق هم داشتیم و کسب و کار مشکلی نداشت ولی الان تورم کم شده ولی رکود برای مردم کسب و کاری نگذاشته است.
این کارگر تهرانی با بیان اینکه کاهش تورم اسمی بوده است، گفت: رسماً تورم تغییری نکرده و آقایان فقط با آمارها بازی می کنند و همان طور که پیش از انتخابات به مردم وعده می دادند بازهم شعارهای سیاسی می دهند.
وی همچنین گفت: بنا بود نجات اقتصاد ایران برپایه تولید ثروت ملی و توزیع عادلانه ثروت انجام شود ولی اینکه این کارها انجام شده یا نه با شما!!!
* کلید تدبیر روحانی کار نکرد/ پاسکاری حل مشکلات به بعد از مذاکرات
محمد سعیدی 25 ساله دانشجوی بیکاری است که وقتی از وی درباره تحقق وعده های انتخاباتی روحانی سوال کردیم این جواب را شنیدیم که "آقای روحانی می گفت کلید من تدبیره و همه مشکلات را با همین کلید حل می کنم" اما الان تمام مشکلات به گردن دولت قبل انداخته می شود.
وی افزود: در مواردی هم که دولت در خصوص مشکلات اسمی از دولت قبل نمی آورد، شاهد پاسکاری حل مشکلات به بعد از مذاکرات هسته ای هستیم.
این دانشجوی تهرانی همچنین گفت: آقای روحانی و تیم اقتصادی وی بارها در شعار اجرای اقتصاد مقاومتی را مهمترین اولویت دولت اعلام و تأکید کرده اند که اقتصاد مقاومتی با اقتصاد ریاضتی تفاوت دارد اما در عمل اقتصاد ریاضتی را در دستور کار قرار داده اند.
* یارانه فقرا فراموش شد/ وعده های مسکنی به کجا رسید؟
نورا کریمی 30 ساله و خانه دار یکی دیگر از شهروندان تهرانی است که در خصوص تحقق وعده های انتخاباتی روحانی (در حوزه اقتصادی) گفت: در زمان انتخابات روحانی گفته بود یارانه نقدی به کالایی تبدیل و از اقشار ضعیف حمایت شود ولی این وعده محقق نشد.
وی همچنین با تکرار عدم تحقق وعده های روحانی در حوزه بیکاری و معیشت مردم گفت: در حوزه مسکن نیز وعده های زیادی داده شده بود ولی هیچ کدام محقق نشد و حتی دولت تلاش می کند مسکن مهر که یکی از کارهای خوب دولت قبل بوده را نیز متوقف کند.
آنچه در این بالا آمد بخشی از گفت‌وگوی خبرنگار ما با تعدادی از شهروندان تهرانی بود که نشان میدهد مهمترین گلایه مردم از رئیس جمهوری و کابینه یازدهم عدم بهبود معیشت مردم، باقی ماندن مشکل بیکاری جوانان، گرانی و رکود و ... است.
البته این تنها مردم کوچه و بازار نیستند که خواستار حل مشکلات اقتصادی کشور در کنار موضوع هسته ای هستند چراکه بسیاری از فعالان ارشد اقتصاد ایران نیز در آستانه دو سالگی دولت یازدهم و البته بعد از اعلام جمع بندی مذاکرات هسته ای بارها تأکید کرده و از دولت خواسته اند که به فکر حل مشکلات اقتصادی هم باشند.
حال باید دید که طی دو سال باقی مانده از عمر دولت یازدهم چه وقایعی برای مردم و اقتصاد ایران رقم خواهد خورد؟ آیا بازاری ها باردیگر رونق را در کسب و کار خود لمس خواهند کرد؟ آیا مردم خبرهای کاهش تورم را باور خواهند کرد؟ آیا فعالان اقتصادی از مشکلات رهایی خواهند یافت؟ آیا...