گروه بین‌الملل مشرق - وزرای امورخارجه و انرژی آمریکا در مطلبی که در سایت نورث جرسی منتشر شد، بار دیگر به ارائه استدلالهایی در حمایت از برجام پرداختند و افزودند؛ این برجام علاوه بر اینکه دو مسیر غنی سازی اورانیوم و تولید پلوتونیوم برای دستیابی به سلاح هسته ای را به روی ایران می بندد موجب بسته شدن مسیر دستیابی پنهانی ایران به سلاح هسته ای خواهد شد.

متن کامل مقاله جان کری وزیر خارجه آمریکا و ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا به شرح زیر است:

زمانی که باراک اوباما فعالیت خود را به عنوان رییس جمهور آمریکا آغاز کرد ، با ایرانی روبرو بود که به دانش چرخه سوخت هسته ای دست یافته و یک سایت غنی سازی اورانیوم مخفی داخل یک کوه احداث کرده بود و در مسیر نصب نزدیک به 20 هزار سانتریفیوژ برای غنی سازی اورانیوم، در حال تولید سانتریفیوژ های پیشرفته و ساخت یک راکتور آب سنگین بود که می توانست پلوتونیوم قابل استفاده در سلاح هسته ای را بسازد. اگر ایران می خواست سلاح هسته ای بسازد در آن مسیر پیشرفتهای زیادی صورت داده بود و جامعه بین المللی نظارت و اطلاعات کمی درباره برنامه هسته ای این کشور داشت. با همه این مسایل، رییس جمهور قول داد هیچگاه اجازه ندهد که ایران به سلاح هسته ای دست پیدا کند.

توافقی که ماه گذشته در وین حاصل شد نه تنها بهترین راه برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای بود ، بلکه تنها گزینه پایدار و قابل اجرا برای دستیابی به این هدف است. این راه حل دیپلماتیک از حمایت یکپارچه قدرت های جهانی برخوردار است. این توافق منجر به افزایش زمانی می شود که ایران برای دستیابی به سلاح هسته ای به آن نیاز دارد و تامین کننده تدابیر راستی آزمایی جدی و قدرتمندی است ، در صورتی که ایران بخواهد مسیر دستیابی به سلاح هسته ای را انتخاب کند ما فرصت زیادی برای واکنش خواهیم داشت و هیچیک از گزینه ها از روی میز حذف نخواهند شد.

به طور مشخص این توافق همه مسیرهای ممکن پیش روی ایران برای تولید مواد شکافت پذیر مورد استفاده در تسلیحات هسته ای را یعنی اورانیوم غنی شده و نیز مسیر تولید پلوتونیوم مسدود می کند. این توافق همچنین موجب مسدود شدن مسیر دستیابی پنهانی به تسلیحات هسته ای خواهد شد. این توافق براساس راستی آزمایی است نه اعتماد. ایران پیش از آنکه شاهد لغو تحریم های اقتصادی باشد باید فعالیت های مربوط به غنی سازی، تحقیق و توسعه و ذخیره اورانیوم غنی شده خود را به عقب بازگرداند. بازرسان بین المللی برای پیشگیری از فریبکاری ایران، دسترسی بی سابقه ای به سایت های اظهار شده هسته ای ایران و هر گونه سایت دیگر که باعث نگرانی است و کل زنجیره عرضه هسته ای ایران از تولید اورانیوم تا ساخت سانتریفیوژ و مراحل اجرایی خواهند داشت.


تحریم‌ها

اگر ایران تعهدات خود را اجرا نکند، تحریم ها فورا سرجای خود بازخواهند گشت و هیچ کشوری نمی تواند از تحقق این مسئله جلوگیری کند. اگر ایران تلاش کند به طور کامل از توافق خارج شود و فرار هسته ای صورت دهد جهان از زمان بیشتری برخوردار خواهد بود تا پیش از آنکه ایران به سلاح هسته ای دست یابد ضد این کشور واکنش نشان دهد. ما همچنین این مسئولیت اخلاقی را خواهیم داشت که همچنان همه گزینه های دیپلماتیک موجود را ارزیابی و اجراکنیم.

حال این سئوال مطرح است که آیا این یک توافق خوب برای آمریکا و امنیت جهانی است یا خیر؟ به این منظور باید این مسایل مد نظر قرار گیرد. بدون این توافق ایران می توانست ظرفیت غنی سازی اورانیوم را در زمانی کوتاه دو برابر کند. با این توافق ایران باید این ظرفیت را فورا و به شدت کاهش دهد. بدون این توافق، ایران می توانست به سرعت سانتریفیوژهای پیشرفته تولید کند. با این توافق برنامه هسته ای ایران به شدت محدود خواهد شد.

بدون این توافق، ایران می توانست ذخیره اورانیوم غنی شده خود را گسترش دهد، با این توافق، موجودی این ذخیره نود و هشت درصد کاهش خواهد یافت و این سقف برای پانزده سال باقی خواهد ماند. ایران همچنین باید کل اورانیوم غنی شده در سطح بیست درصد خود را کنار بگذارد که دستیابی به آن بشدت ایران را به مواد لازم برای ساخت سلاح هسته ای نزدیک می کند.
بدون این توافق، ایران می تواند سالانه پلوتونیم کافی برای تولید یک تا دو سلاح هسته ای بسازد.

با این توافق، ایران نمی تواند پلونیوم مورد استفاده در سلاح هسته ای را تولید کند. بدون این توافق ایران می توانست اقدامات لازم برای تولید سلاح هسته ای را صورت دهد. با این توافق، ایران از پیگیری همه این اقدامات منع خواهد شد.

اگر جامعه بین المللی مشکوک شود ایران در حال فریبکاری است. آژانس بین المللی انرژی اتمی می تواند خواستار دسترسی به هر کدام از سایت های مشکوک شود. برداشت های زیادی درباره فرصت 24 روزه دسترسی بازرسان به سایت های مشکوک اظهار نشده ایران صورت گرفته است.

با این حال به طور روشن باید گفت ؛ آژانس می تواند براساس پروتکل الحاقی خواستار دسترسی به هر گونه مکان مشکوک، ظرف بیست و چهار ساعت شود که ایران براساس این توافق آن را اجرا خواهد کرد.

این توافق این مسئله را تغییر نخواهد داد. در واقع این توافق آن را تقویت می کند و سازوکاری جدید ایجاد می کند تا تضمین کند آژانس بین المللی انرژی اتمی دسترسی لازم را به دست خواهد آورد و یک محدوده مشخص زمانی برای حل و فصل مسایل مربوط به دسترسی ظرف 24 روز را ایجاد خواهد کرد. این ساز وکار ابزاری مهم برای تضمین این مسئله خواهد بود که ایران می تواند تا ابد دسترسی را به تعویق بیندازد.


نمونه برداری محیطی

مهمتر از همه، نمونه برداری محیطی قادر است حتی پس از تلاش برای از بین بردن مدرک، بقایای میکروسکوپی فعالیت های هسته ای را شناسایی کند. سابقه خود ایران یک نمونه خوب در این زمینه است. در فوریه 2003 میلادی، آژانس خواستار دسترسی به یک سایت مشکوک در تهران شد و مذاکرات به درازا کشید و همزمان ایران تلاش کرد مدارک را از بین ببرد. با این حال پس از گذشت شش ماه، به رغم تلاش ایران برای پنهان سازی، آزمایش ها فعالیت هسته ای ایران را آشکار کرد.

طرحی که در وین درباره آن توافق شد ، منقضی نمی شود و نامحدود است. برخی از بندهای آن برای ده سال، بندهای دیگر پانزده سال، و بندهای دیگر بیست یا بیست و پنج سال همچنان پابرجا خواهد بود. با این حال ملزومات مربوط به شفاف سازی و اساسی ترین مسئولیت ایران یعنی حفظ ماهیت صلح آمیز برنامه هسته ای این کشور دائمی خواهد بود.

همچنین تا زمانی که ایران تعهدات مهم خود شامل برداشتن هسته راکتور اراک، قطع کردن لوله کشی و انبار سازی حدود 13000 سانتریفیوژ و انتقال بیشتر اورانیوم غنی شده خود به خارج را اجرا کند تحریم ها همچنان باقی خواهد بود.

اینکه آمریکا از این توافق پا عقب بگذارد یک اشتباه تاریخی خواهد بود. آمریکا از شرکای خود منزوی و با پاشیده شدن رژیم تحریم ها روبرو خواهد شد و به ایران این توان مهار نشده داده خواهد شد که برنامه هسته ای خود را پیش ببرد.

ما می دانیم که ایران همچنان یک تهدید برای ثبات در خاورمیانه خواهد بود. این خطر دقیقا دلیل آن است که چرا این توافق اینقدر لازم است و چرا ما برای آنکه تحریم های چند جانبه تسلیحاتی برای پنج سال دیگر باقی بماند و تحریم های موشک های بالستیک هشت سال دیگر پابرجا بماند به سختی جنگیدیم. تحریم های آمریکا درباره تروریسم، حقوق بشر و موشک ها همچنان پابرجا خواهد بود.

تهدید جهانی

ایران دارای تسلیحات هسته ای برای متحدان ما در خاورمیانه و نیز آمریکا و جامعه بین المللی یک تهدید خواهد بود. با حذف این تهدید از روی میز، این توافق زمینه حل و فصل مسایل دیگر را که ما با اقدامات منطقه ای ایران با آنها روبرو هستیم ، ساده تر خواهد کرد.

رییس جمهور آمریکا به روشنی گفته است که ایران به سلاح هسته ای دست نخواهد یافت. نه تحریم ها و نه اقدام نظامی نمی تواند تضمین کننده این پیامد باشد. راه حل، توافق دیپلماتیک فراگیری است که در وین حاصل شد.