با گسترش دامنه اعتراضات در میدان ریاض الصلح بیروت،برخی مناطق لبنان با معترضان پایتخت ابراز همبستگی کردند.
اگرچه معترضان در دومین روز تحصن خود در عصر یکشنبه اول شهریور با سردادن شعار"مسالمت آمیز، مسالمت آمیز" در میدان ریاض الصلح بیروت بر ماهیت صلح آمیز تحرکات خود تاکید می‌کردند، با این حال روند امور در مراحل بعدی به سمت خشونت و درگیری مستقیم با نیروهای امنیتی کشیده شد.
معترضان معتقدند نقشی در درگیری با نیروهای امنیتی نداشته اند و تعداد اندکی از خرابکاران در اقدامات خشونت‌آمیز دست داشته اند که "جوب ایوب" از سازمان دهندگان تحصن در ریاض الصلح هم بر این مسئله تاکید و هرگونه ارتباط معترضان با اقدامات خشونت‌آمیز اخیر را رد می‌کند و مسالمت آمیز بودن تحرکات معترضان را مورد تاکید قرار می‌دهد.
سازمان دهندگان اعتراضات با بیان اینکه جنبش"طلعت ریحکم" متوقف نمی‌شود،گفته اند به تعویق افتادن تظاهرات به زمان دیگر به معنای عقب‌نشینی نیست و آنها مطالباتشان را مجددا سازماندهی کرده و مورد ارزیابی قرار می‌دهند.
هر چند ماهیت اعتراضات در ابتدا، بر محور خشم مردم از بحران زباله‌ها بود، اما شعارهایی همچون"مردم خواهان سرنگونی نظام هستند"،"آزادی،آزادی" و"انقلاب،انقلاب" و محکومیت عملکرد دولت، نشان می‌دهد که این تحولات ابعاد گسترده‌تری دارد و نشان می‌دهد که اعتراضات اخیر هر چند در نتیجه خشم مردمی از بحران جمع آوری زباله‌ها آغاز شد،اما در ادامه به نظر می‌رسد به فرصتی برای نشان دادن اعتراضات گسترده‌تر و فراتر از یک معضل خدماتی شده است.
وزارت کشور لبنان هم از برگزاری نشست امنیتی به ریاست نهادالمشنوق وزیر کشور برای بررسی تحولات اخیر خبر داده بود.
مقامات بلندپایه لبنان واکنش‌های قابل توجهی به اعتراضات مردمی نشان داده‌اند.
نبیه بری رئیس پارلمان لبنان به صراحت گفته است مردم حق دارند، فریاد بزنند، اما در عین حال ضربه زدن به دولت مجاز نیست به ویژه با توجه به اینکه در سایه خالی بودن کرسی ریاست جمهوری،جایگزینی برای این دولت وجود ندارد.
نبیه بری که همزمان رهبری جنبش امل از گروه‌های تشکیل دهنده جریان هشتم مارس(جریان حامی مقاومت) را برعهده دارد،در ریشه‌یابی مشکلات لبنان که اعتراضات اخیر یکی از پیامدهایش به شمار می‌رود، مانع تراشی برخی طرف‌ها در برابر فعالیت قانونی پارلمان لبنان را یکی از دلایل اعتراضات می‌داند و می‌گوید:هنگامی که درهای پارلمان را می‌بندند،طبیعی است که مردم خواهان بازپس گیری تفویض اختیارات خود(به نهادهای حکومتی) و به دست گرفتن نظارت و بازخواست توسط خود شوند.
شکل گیری تجمعات اعتراضی مردم در قلب پایتخت لبنان و همبستگی مردم برخی مناطق با آن، فشارها بر دولت "تمام سلام" افزایش یافته است، کشوری که به سبب دخالت‌های عربستان و کارشکنی این کشور و طیف‌های وابسته به آن، مدت‌هاست با خلاء ریاست جمهوری روبرو بوده و نشست‌های متوالی پارلمان هم برای انتخاب جانشین میشل سلیمان تا کنون بی نتیجه مانده است.
این درگیری‌ها بر فشار بر دولت تمام سلام نخست وزیر لبنان افزوده است که نمی‌تواند در سایه شکاف و چند دستگی سیاسی در این کشور هرگونه تصمیمی اتخاذ کند.
معترضان علاوه بر حل مشکل زباله، خواهان پایان یافتن معضل فساد و بازسازی زیر ساخت‌ها و خارج شدن از رکود سیاسی موجود هستند.
واکنش‌های داخلی و خارجی و سمت و سوی تحلیل‌ها
برخی رسانه‌های وابسته به جریان غربگرای 14 مارس که از حمایت‌های گسترده عربستان هم برخودار است، در اقدامی عجیب، برخی اعضای جنبش امل لبنان از گروه‌های تشکیل دهنده جریان هشتم مارس(جریان طرفدار مقاومت) را به تلاش برای به آشوب کشاندن اعتراضات اخیر در بیروت متهم کرده اند که این اتهام‌زنی با واکنش صریح جنبش امل روبرو شد به طوری که دفتر اطلاع رسانی مرکزی این جنبش تاکید کرد ادعای برخی رسانه‌ها و اخبار بی اساس آنها علیه جنبش امل در راستای تلاش آشکار برای فتنه افکنی قرار دارد.
در بیانیه این دفتر آمده است اهداف این رسانه‌ها که ساده ترین اصول حرفه‌ای را رعایت نمی‌کنند و به اتاق‌های تاریک معروف هستند،برای همه لبنانی‌ها آشکار است.
دفتر اطلاع رسانی جنبش امل، این رسانه‌ها را به بازنگری درباره هر موضوع متعلق به جنبش توصیه کرده و درباره انتشار خبرهای مغرضانه و دروغ و پیامدهای آن هشدار داده است.
واکنش شورای هماهنگی تجمع احزاب، گروه‌ها و شخصیت‌های ملی لبنان
شورای هماهنگی تجمع احزاب، گروه‌ها و شخصیت‌های ملی لبنان در بیانیه‌ای با وحشیانه خواندن حملات اخیر به تظاهرات کنندگان در میدان ریاض الصلح و همچنین محکوم کردن آشوبگری و خرابکاری عناصر نفوذی به داخل تظاهرات با هدف منحرف کردن آن از اهداف واقعی و شکست آن، حاکمان سیاسی لبنان را مسئول کامل بحران فزاینده و پیامدهای آن به سبب سهل انگاری و کوتاهی در حل بحران زباله‌ها و دیگر بحران‌های خدماتی دانستند.
این شورا بر ضرورت بازخواست مسئولین سیاسی و امنیتی ای که مسبب بحرانی شدند که به زخمی شدن ده‌ها غیرنظامی و نیروی امنیتی منجر شده،تاکید کرده است.
این شورا همچنین تلاش برخی شخصیت‌های سیاسی مسئول بحران در کشور برای سوار شدن بر موج تحرکات مردمی را سئوال برانگیز خوانده است.
در این بیانیه بر "لزوم حل ریشه‌ای بحران زباله ها و دیگر بحران‌های خدماتی بر اساس معیارهای علمی،تسریع در تصویب قانون جدید انتخابات بر اساس قاعده ملی که نمایندگی صحیح را محقق کند و منجر به تشکیل پارلمانی شود که بیانگر اراده لبنانی‌ها باشد، بازتشکیل هیئت حاکمه سیاسی، انتخاب رئیس جمهوری جدید و تشکیل دولتی که یک برنامه اصلاحی را اجرا کند که برآورده کننده درخواست‌های لبنانی‌ها باشد که خواهان توسعه و عدالت اجتماعی هستند"تاکید شده است.
این شورا تصریح کرده است ادامه تلاش‌ها برای مانع تراشی در برابر این اقدامات اصلاحی تنها به ادامه بحران و تشدید آن منجر خواهد شد.
واکنش فراکسیون نمایندگان حزب ملی اجتماعی سوری
"مروان فارس" عضو فراکسیون موسوم به نمایندگان حزب ملی اجتماعی سوری در لبنان گفته است تظاهرات اخیر در مرکز بیروت، مقدمه‌ای برای انقلاب فراگیری است که نشانه‌های آن به تدریج در حال آشکار شدن است که این انقلاب تضمین کننده "سوزاندن انگشتان مسئولین ادامه نظام فاسد و رشوه خواری" است.
این نماینده پارلمان لبنان خواستار ادامه اعتراضات تا رسیدن به اهداف آن شده است که به گفته وی" سرنگونی نظام طایفه‌ای و جایگزینی آن با نظام دموکراتیک واقعی به دور از فساد است."
جبهه‌گیری جریان وابسته به عربستان در برابر اعتراضات مردمی
همزمان با استقبال و حمایت آشکار حامیان جبهه مقاومت از اعتراضات مسالمت آمیز و مطالبات مشروع و برحق مردم لبنان در زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی و رفاهی و حمایت جریان‌های سیاسی ملی و برخی مقامات لبنانی از اعتراضات مسالمت آمیز مردم، جریان المستقبل که جریانی کاملا همسو با سیاست‌های حکومت عربستان و دنباله رو آن است، به موضعگیری منفی در برابر اعتراضات مردمی پرداخت.
"عمار حوری" از نمایندگان فراکسیون المسقبل گفته است هر کس از دولت کنونی لبنان حمایت نکند، خود را در معرض تردید قرار داده است.
حوری با گرفتن ژست طرفداری از مطالبات مردمی و بر حق خواندن درخواست‌ها برای داشتن زندگی شایسته و حل بحران زباله‌ها و برق در عین حال بر این باور است که به گفته وی، برخی از آب گل آلود ماهی می‌گیرند.
این نماینده جریان المستقبل، حوادث اخیر را سازمان یافته خواند که به زعم وی برای تحقق "دو هدف بوده که اولین هدف، تلاش برای ایجاد خلاء سیاسی در راستای اهداف سیاسی مشخص و دوم اجرای حقد و کینه متراکم شده علیه بیروت" است.
با وجودی که جنبش موسوم به "طلعت ریحکم"، شنبه آینده را زمان ازسرگیری اعتراضات مسالمت آمیز اعلام کرده است، نماینده جریان المستقبل گفته است عقب نشینی این جنبش برای افشای کسانی که مسبب حوادث اخیر بودند، قابل تمجید است.
حمایت "تجمع علمای صور" از اعتراضات مسالمت آمیز
شیخ علی یاسین رئیس تشکل موسوم به تجمع علمای صور با حمایت از اعتراضات مسالمت آمیز مردمی از معترضان خواسته است به اعتصاب و اعتراضات مسالمت آمیز خود بدون خدشه وارد کردن به منافع مردم و نهادهای دولتی و با دوری از تعصبات طایفه‌ای، مذهبی و مناطقی ادامه دهند، چرا که درد و رنج یکی و سرنوشت مشترک است.
وی گفت : ما بارها به مسئولین درباره لبریز شدن کاسه مردم و پیامد بی توجهی به منافع مردم هشدار دادیم و امیدواریم این فریاد، شوکی به مسئولین برای اجرای قوانین و حفظ بیت المال باشد.
شیخ "مصطفی ملص" رئیس حزب تجمع همبستگی ملی(اللقاءالتضامنی الوطنی)، بحران زباله‌ها را نتیجه سیاست‌های جریان غربگرای 14 مارس دانسته که این سیاست‌ها در راستای خدمت به معاملات مشکوک(طرح‌های حامیانشان) قرار دارد و شهروندان لبنانی همچنان بهای رفتار این تیم سیاسی(جریان 14 مارس) را می‌پردازد که نه تنها برای امنیت بهداشتی که برای تمام مسائل ضروری چه در زمینه امنیتی یا اقتصادی آن زیانبار بوده است.
به گزارش تسنیم، روزنامه السفیر از رسانه‌های همسو با جبهه مقاومت و بازدارندگی در برابر رژیم صهیونیستی و جریان تکفیری با اشاره به نفوذ گروه کوچکی از آشوبگران و اخلالگران به صفوف معترضان، در عین حال از برخورد خشونت آمیز نیروهای امنیتی انتقاد کرده و آن را غیر قابل توجیه خوانده است.
"انتفاضه علیه طبقه سیاسی فاسد" تعبیر قابل توجهی است که این رسانه لبنانی برای اعتراضات اخیر به کار برده است.السفیر ابراز عقیده می‌کند که با وجود مشکلات و به خشونت کشیده شدن اعتراضات اخیر، اصل و اساس این است که یک انتفاضه مردمی واقعی علیه یک طبقه سیاسی فاسد شکل گرفته، طبقه‌ای که تمام فرصت‌هایی را که برای اصلاح امور داشت،هدر داده است.
ناصر قندیل تحلیلگر لبنانی که همواره در راستای منافع ملی و جبهه مقاومت بر ضد رژیم صهیونیستی و جریان تکفیری قلم زده است، بحران زباله‌ها و اعتراضات مردمی را سبب برملا شدن نفاق سیاسی مسئولان سیاسی دانسته است که البته این نفاق با بی‌اعتنایی مردم همراه شده است.
هشدار عربستان درباره پیامدهای سقوط دولت تمام سلام
روزنامه النهار از رسانه‌های وابسته به جریان 14 مارس با طرح ادعاهایی علیه جریان مقاومت، از تماس سفرای کشورهایی که آنها را کشورهای بزرگ و کشورهای عضو اتحادیه اروپا خواند، با تمام سلام نخست وزیر لبنان پرده برداشت و نوشت این سفیران در تماس با تمام سلام از وی خواسته‌اند استعفا ندهد و همچنان ایستادگی کند. به نوشته این رسانه وابسته به جریان دنباله‌روی غرب و عربستان،برخی سفیران کشورهای مهم عربی(از جمله عربستان) در تماس با برخی شخصیت‌های تاثیرگذار لبنان با درخواست از آنها برای حمایت از دولت در عین حال به آنها هشدار داده اند در صورت حمایت نکردن از دولت، باید مسئولیت وارد شدن لبنان به هرج و مرج را بپذیرند.
روزنامه الدیار هم نوشته است دستگاه‌های امنیتی، تصاویری از کسانی را که به درون اعتراضات و تجمعات اخیر نفوذ کرده و به بستن راه و ایجاد موانع دست زدند، پخش کرده اند.
روزنامه البناء هم، درگیری لفظی میان ولید جنبلاط رئیس حزب سوسیالیست ترقی‌خواه با نهاد المشنوق وزیر کشور لبنان را مورد توجه قرار داد و نوشت ولید جنبلاط در واکنش به اظهارات نهاد المشنوق که گفته بود"خواستار تیراندازی به سوی معترضان نبوده است"، گفت:"دیگر دروغگویی کافی است، وزیر کشور باید کناره‌گیری کند".
نوع واکنش رسانه‌های سعودی به تحولات اخیر لبنان
روزنامه عکاظ با تیتر"70 زخمی در بیروت و تهدید سلام به استعفا" به اعتراضات و ناآرامی‌های پس از آن واکنش نشان داد.
این روزنامه سعودی نوشت مرکز بیروت برای دومین روز پیاپی شاهد درگیری‌هایی میان معترضان به ادامه بحران زباله‌ها و نیروهای نیروهای امنیتی بود که به زخمی شدن بیش از 70 نفر منجر شد، این در حالی است که تمام سلام نخست وزیر لبنان تهدید به استعفا کرد و گفت من به صراحت اعلام می‌کنم که هرگز نمی‌پذیرم که شریک این فروپاشی(دولت) باشم، از همه مسئولین و گروه‌های سیاسی می‌خواهم به مسئولیت خود عمل کنند.
عکاظ در تشریح حوادث بیروت اینگونه نوشت تحصنی که جنبش"طلعت ریحکم" متشکل از فعالان جامعه مدنی خواستار آن شده بود، به صورت مسالمت آمیز از عصر یکشنبه در اعتراض به ناتوانی دولت در دستیابی به راهی برای حل بحران زباله‌های منازل آغاز شد، زباله‌هایی که خیابان‌های بیروت و منطقه جبل لبنان را بیش از یک ماه است، فرا گرفته است. در حالی که اعتصاب کنندگان شعارهای"مسالمت آمیز، مسالمت آمیز" در اشاره به ماهیت صلح آمیز تحرکاتشان در میدان ریاض الصلح که میدانی نزدیک به ساختمان‌های پارلمان و نخست وزیری‌است سر می‌دادند، یک گروه از جوانان که برخی نقاب به صورت زده بودند، با سنگ و چوب و بطری‌های آب مخلوط با ماسه به سوی نیروهای امنیتی حمله کردند.
روزنامه الوطن هم با انتخاب تیتر"سلام:مسئولان خشونت را بازخواست خواهیم کرد"، به تحولات اخیر بیروت واکنش نشان داد.
این رسانه سعودی نوشت لبنان روز یکشنبه شاهد تظاهرات گسترده در مخالفت با ادامه بحران زباله‌ها بود به طوری که صدها نفر به خیابان‌های بیروت ریختند و خواستار حل نهایی این بحرانی شدند که بیش از یک ماه است همچنان ادامه دارد.
الوطن نوشت از سوی دیگر تمام سلام نخست وزیر لبنان تاکید کرد مقامات تمام مسئولان اقدامات خشونت آمیز و استفاده بی رویه از زور علیه معترضان در بیروت در روز شنبه را بازخواست خواهد کرد.
الوطن نوشت حدود 30 فرد، افسر و پلیس پس از آنکه نیروهای امنیتی از گاز اشک آور وشلیک گلوله پلاستیکی برای متفرق کردن معترضان استفاده کردند، زخمی شدند، معترضان خواستار استعفای دولت بودند.
این رسانه سعودی به نقل از یک منبع لبنانی که اشاره ای به نام و مسئولیتش نکرد، نوشت:"برخی گروه‌های سیاسی برای بهره برداری از تظاهرات و سوق دادن به آن به سمت تنش بیشتر برای کسب دستاوردهای خاص تلاش کردند"
این روزنامه به پوشش سخنان نهادالمشنوق وزیر کشور لبنان که همسو با سعودی‌است، پرداخت و نوشت نهادالمشنوق وزیر کشور لبنان تهدید به بازخواست فرماندهان امنیتی‌ای کرد که دستور شلیک گلوله جنگی را صادر کردند.وی همچنین قول دستیابی به راهی برای حل نهایی بحران زباله‌ها در خلال نشست آتی دولت را مطرح کرد که در روز پنجشنبه این هفته برگزار می‌شود.
جمع بندی
با توجه به موضعگیری‌های انجام شده چه در سطح داخل چه خارج لبنان می‌توان گفت که :
-افشاگری یک رسانه وابسته به جریان 14 مارس درباره تهدید عربستان علیه کسانی که از دولت حمایت نکنند و هشدار به آنها درباره پیامدهای سقوط دولت تمام سلام
- نفوذ عناصر مشکوک به داخل معترضان و به خشونت کشاندن اعتراضات مسالمت آمیز با هدف منحرف کردن تظاهرات از مسیر اصلی و تلاش برای مهار نهایی آن را می توان در راستای هشدار صریح مقامات سعودی و نگرانی آنها از منجر شدن تظاهرات مسالمت آمیز مردمی به از دست رفتن نفوذ و کنار رفتن عناصر همسو با رژیم سعودی دانست و به خشونت کشیده شدن اعتراضات مسالمت آمیز از طریق نفوذ عناصر مشکوک در راستای هشدارهای سعودی‌ها ارزیابی می‌شود به ویژه اگر اظهارات شیخ مصطفی ملص رئیس حزب تجمع همبستگی ملی لبنان را در نظر بگیریم که بحران زباله‌ها را نتیجه سیاست‌های جریان 14 مارس دانسته که در راستای خدمت به طرح‌های مشکوک حامیانش دانسته و شهروندان لبنانی هم باید بهای این سیاست‌های ماجراجویانه را بپردازند که نه تنها به زیان امنیت بهداشتی آنها بلکه به زیان امنیت سیاسی و اقتصادی آنها هم بوده است.
نکته دیگر اینکه تلاش عناصر مشکوک برای خارج کردن اعتراضات مسالمت آمیز از مسیر اصلی و به خشونت کشاندن آن،احتمال خطر نفوذ گروه‌های تروریستی به داخل شهرها و دست زدن آنها به عملیات تروریستی در راستای اهداف حامیانشان را افزایش می‌دهد، گروه‌هایی که طی روزهای اخیر در سوریه در برابر ارتش این کشور و رزمندگان مقاومت حزب الله متحمل شکست‌های پیاپی شده اند.
با توجه به حمایت صریح طیف‌ها، احزاب و شخصیت‌های حامی جریان مقاومت از اعتراضات مسالمت آمیز و مطالبات بر حق مردم لبنان، در مجموع می توان رد پای عربستان را در ناآرامی‌ها و اقدامات خشونت‌آمیز پس از اعتراضات مسالمت آمیز مردمی که کاملا ماهیت ملی و فراجناحی داشت، مشاهده کرد و نوع واکنش رسانه‌های رسمی سعودی به تحولات اخیر لبنان این گمانه زنی را تقویت می‌کند.
البته نباید از یک طرف دیگر غافل بود که همواره از لبنانی ناآرام، بی‌ثبات و درگیر مشکلات و بحران‌ها سود می‌برد، و آن طرف، بدون تردید، رژیم صهیونیستی است که سید حسن نصرالله دبیرکل حزب الله بارها در سخنرانی‌های خود تاکید کرده است تل آویو هرگز خواهان لبنان باثبات،امن، مقتدر و متحد نیست و سود بردن تل آویو و ریاض به طور مشترک از بی‌ثباتی و ناامنی در لبنان هم نکته‌ای عجیب و غیر قابل باور نیست به ویژه اگر همسویی شگفت‌انگیز دو طرف در پرونده‌ها و رخدادهای منطقه از جمله در سوریه و حمایت مشترک آنها از گروه‌های تروریستی تکفیری و همچنین موضعگیری منفی و خصمانه دو رژیم علیه جمهوری اسلامی ایران و دیگر اضلاع محور مقاومت یعنی سوریه و مقاومت لبنان و فلسطین را مورد توجه قرار دهیم.