کد خبر 45942
تاریخ انتشار: ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۰ - ۱۰:۳۷

يک روز در ماه ارديبهشت هر سال براي همه زنان روستاي آب اسک شمال کشور روز خاص و جالبي است چون هيچ مردي در آن روز مجاز به ماندن در روستا نيست و اين زنان هستند که رئيس و فرمانروايند و همه امور روستا به راي آنها مي چرخد.

به گزارش مشرق به نقل از مهر، هر سال جمعه يکي از روزهاي ارديبهشت ماه رسم ديرينه "زن شاهي" يا "ورف چال" توسط اهالي روستاي آب اسک قبل از شهرستان آمل برگزار مي شود. معمولا اين روز توسط بزرگان روستا انتخاب مي شود.

در اين روز زنان روستا صبح زود، وقتي آفتاب هنوز طلوع نکرده زير قابلمه غذاي ناهار مردانشان را خاموش کرده و بار سفر يک روزه آنها را مي بندند و اسپند دودکنان آنها را تا ورودي روستا بدرقه مي کنند.

همه اهالي در ميدان بزرگ روستا جمع مي شوند و اعضاي شورا و بقيه ريش سفيدان با خواندن آوازي در کوچه و پس کوچه ها مردان کوچکتر را با خبر مي کنند اين به آن معنا که همه بدانند هيچ مردي از پنج ساله تا 50 ساله نبايد در روستا بماند.

هواي روستا را بوي اسپند و صداي سلام و صلوات پر مي کند تا اينکه همه مردان قابلمه و بقچه به دست از روستا خارج مي شوند. زنان هم که از رفتن همه مردها در روستا مطمئن شده اند براي پادشاهي يک روزه خود را آماده مي کنند!

در خانه هاي روستا غوغايي است قرار است يک نفر از زنان ملکه شود ديگري وزير، عروس و نگهبان و حاکم هم وجودش در روستا لازم است. اما سربازها از همه سرشان شلوغتر است بايد مرتب اوضاع روستا را به ملکه گزارش دهند.
آنها بايد جلوي ورودي روستا نگهباني دهند تا مردي از مردان روستا حتي به زور هم که شده نتواند وارد شود که اگر به هر نحو بخواهد از اين کار تخطي کند، سر و کارش با ماموران حاکم است!

در اين بين گردشگران و کساني که از روستاهاي اطراف براي شرکت در زن شاهي به اين روستا آمده اند بايد مقررات روستا را رعايت کنند وگرنه به دستور ملکه توسط همين سربازها تنبيه مي شوند. آنها بايد بدانند که به هيچ وجه نبايد در روستا و هنگام برگزاري اين مراسم از دوربين فيلمبرداري يا عکاسي و يا موبايل استفاده کنند. حتي يک روز که مسئولان گردشگري و صدا و سيما خواستند وارد شوند ملکه اجازه ورود آنها را به روستا نداده بود.

وقتي همه آماده شدند رسم زن شاهي هم اجرا مي شود. ملکه و همه زيردستانش اول به ديدن خانواده هايي که در سوگ از دست دادن عزيزي سياه پوشيده اند مي روند و آنها را از عزا در مي آورند. اهالي خانه هم رسم مهمان نوازي را مي دانند و پذيرايي مي کنند حتي به اندازه يک خرما يا شيريني.

خانواده هاي ديگري که اهالي به ديدن آنها مي روند بيماري را در خانه نگهداري مي کنند پس اولويت بعد عيادت از بيماران است. تبريک گفتن دخترهاي نو عروس وظيفه عروس نمادين روستاست.

پادشاه روستا هم که از ميان زنان سرشناس روستا انتخاب شده در اين روز بايد اختلافات و مشکلات زنان روستا را حل کند به همين دليل اگر زني از ديگري شکايت دارد بايد در ملاء عام مطرح کند تا مسئله حل شود. اين است روايت يک روز حکومت روستاي آب اسک در دست زنان است.

در اين روز که از هر خانه بوي نذري مي آيد زنان بسياري براي برآورده شدن حاجاتشان نذري مي پزند از آش رشته گرفته تا قيمه.

ورف چال مردانه در دامنه کوه دماوند

اما از آن سو مردان روستا که صبح زود توسط خانواده بدرقه شدند يک روز را در کوههاي اطراف سپري مي کنند تا آنها هم بخش ديگري از اين مراسم را با نام ورف چال را برگزار کنند. در اين روز مردان روستا در دامنه کوه دماوند به محل ورف چال مي رسند. ورف چال محلي است که از دوران گذشته چاهي در آنجا به عمق 12 متر و قطر 10 متر براي جمع آوري برف در حدود نيمه اول قرن نهم هجري به وسيله شخصي به نام سيد حسن ولي از اهالي نياک حفر شده است.

مردان روستا قطعات يخ زده برف را از کوهها جدا مي کنند و هر کس به توانايي خود مقداري از قطعات آخرين برف زمستاني به جا مانده در طبيعت را در اين چاله مي ريزد و روي چاه را مي پوشانند تا فصل تابستان که دامهاي خود را براي چرا به اين منطقه مي آورند مقداري از اين برف را آب کرده و براي آشاميدن استفاده کنند.

اجراي بازي هاي محلي و پذيرايي از مهمانان روستا بخش ديگري از برنامه ورف چال مردان روستاست.

در اين روز هم زنان مي توانند يک روز اقتدار را در روستا تجربه کنند و هم مردان يک روز را در دامان طبيعت رفته و براي جلوگيري از خشکسالي و کم آبي، چاهي از برف ذخيره مي کنند.

اين مراسم مي تواند يک جاذبه گردشگري در روستاهاي شمالي ايران باشد به شرط آنکه گردشگران مقررات حکومت زنانه را در اين روستا رعايت کنند. اين بزرگترين شرط ملکه براي معرفي آيين زن شاهي به گردشگران و حضور آنها در زيباترين روز ارديبهشت ماه است.