آیتالله یزدی ادامه داد: همه موجودات هستی از ذرات کوچک گرفته تا اجسام دیگر همچون آسمان و کرات و همه موجوداتی که سایه وجود بر سر آنها قرار دارد به طور الزام و قهری مسیری را که آفرینش برای آنها تعیین کرده و به سمت آن هدف طی می‌کنند که آن همان ربوبیت تکوینی ذات الهی است.
رئیس مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه انسان نیز موجودی مثل سایر موجودات است که از لحظه شکل گرفتن تا دوره تشکیل جنین، نوجوانی، جوانی، پیری و مرگ مفهوم این نظام است، افزود: فقط انسان در بخشی از اعمال خود قدرت اختیار دارد و حتی پس از انجام آن نیز آثار این مسئله قهری است و نمی‌تواند آثار را برگرداند.
وی این اختیار را امتیاز درجه اول انسان عنوان کرد و گفت: طبعا وقتی انسان دارای اختیار است دو نتیجه هم دارد، از این جهت قدرت تشخیص و خرد در کنار یکدیگر گذاشته شده که انسان بتواند گزینه بهتر را انتخاب کند.
آیتالله یزدی تصریح کرد: انسان اگر فقط از تولد تا مرگ باشد با همین خرد می‌تواند زندگی کند اما انسان از تولد تا بی‌نهایت است و چنین انسانی نمی‌تواند تا پایان کار را ببیند.
رئیس مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اینکه در کنار خرد وحی به عنوان خرد مجسم بیرونی به کمک انسان آمده است، خاطرنشان کرد: عقل پیامبر درونی انسان است و انسان موجودی مختار و آزاد بوده که کسی حق حاکمیت بر او را ندارد.
وی با تأکید بر اینکه حق تعیین سرنوشت به دست خود انسان است اما هیچکس جز آفریننده انسان حق حاکمیت بر انسان را ندارد، خاطرنشان کرد: آفریننده انسان که نقش انسان را در جهان می‌داند می‌تواند برنامه‌ای برای او مشخص کند و این خداوند است که حق حاکمیت بر انسان را دارد.
آیتالله یزدی با بیان اینکه ملاک حق حاکمیت خداوند بر انسان در حاکمیت تکوینی مالکیت و در حاکمیت تشریعی علم خداوند است،افزود: این دایره تشریع با وسعتی که از طریق وحی دارد این حق مالکیت را به پیامبر (ص) خود می‌دهد و پیامبر اسلام (ص) غیر از اینکه رسول است، حاکم و رهبر و امام نیز هستند.
رئیس مجلس خبرگان رهبری در ادامه ائمه را موالی و حاکمین منصوب خداوند دانست و گفت: حضرت علی (ع) قبل از اینکه مردم در جریان قتل عثمان دور ایشان جمع شوند، ایشان امام و برای امامت منصوب بودند اما حضور مردم بهترین و تنهاترین امکان استیفا و بکارگیری این قدرت است.
وی با بیان اینکه امام دوازدهم از طرف خداوند منصوب هستند و غیبت از اسرار الهی است، یادآور شد: به وسیله این حق که به فقهای عظام واگذار شده است، فقها برای به دست گرفتن حکومت مجعول و منصوب هستند.
وی ادامه داد: در زمان حکومت طاغوت نیز هر کدام از این فقها این قدرت الهی را در موارد مختلفی از جمله شئون حکومتی دخالت می‌کردند اما وقتی شرایط بسط ید به وجود آمد دیگر فقها در مسائل حکومتی دخالت نمی‌کنند اما فقیه حاکم مشورت می‌کند و این غیر از شورا است چرا که تصمیم با حاکم بوده و مشورت ابزار و کمک اراده تصمیم‌گیرنده است.
آیتالله یزدی تصریح کرد: حضرت امام (ره) در جریان انقلاب در حالیکه حکومت نظامی بود، دستور ورود به خیابان‌ها را دادند و این دستور سختی بود اما چون ایشان حاکم شرعی بوده و از طرف خدا و پیامبر (ص) حکم داشتند، دستور حکومتی دادند.
رئیس مجلس خبرگان رهبری با اشاره به حضور زنان در میدان‌های انقلابی خاطرنشان کرد: زمانی که زنان در زمان انقلاب به میدان نیامده بودند و برخی فقها شبهه می‌کردند که این مسئله باید با اجازه پدر یا شوهر باشد اما امام گفتند که زنان به خیابان‌ها بیایند و مرگ بر شاه بگویند و این نیازی به اجازه شوهر یا پدر هم ندارد و این مسئله شبیه دستور مهاجرت مهاجران به حبشه بود که یک دستور حکومتی محسوب می‌شد نه ارشادی.
وی با بیان اینکه تصمیم شورایی غیر از نظر شورایی محسوب می‌شود، یادآور شد: ولی فقیه، فقهی است که جامع‌الشرایط بوده و ویژگی‌هایی همچون قضاوت، زمان‌شناسی، تدبیر، مدیریت، دقت در امور و تشخیص زمان و مکان را دارد و ما الحمدالله امروز دارای نعمت فقیه بزرگوار آیتالله العظمی خامنه‌ای هستیم.
آیتالله یزدی با تأکید بر واجدالشرایطی و دقت مقام معظم رهبری، گفت: همواره دقت ایشان برای ما روشن‌تر می‌شود؛ دوران پس از امام کشور فراز و نشیب‌های بسیاری داشت اما ایشان این کشتی را به سلامت عبور دادند و ما تا به امروز در محیط امنی در کشور جمهوری اسلامی و تحت حکومت ولایت فقیه زندگی می‌کنیم.
رئیس مجلس خبرگان رهبری در بخش دوم سخنان خود به موضوع برجام اشاره کرد و با بیان اینکه این مسئله مخالفان و موافقانی دارد، اظهار داشت: اولا باید توجه کنیم که ما در جریان گذراندن یکی از مقاطع حساس هستیم که آیندگان درباره فعالیت ما قضاوت می‌کنند و ان‌شاءالله که این قضاوت تقدیر و تجلیل باشد نه توبیخ.
وی با بیان اینکه مسئله برجام مسیر قانونی خود را طی می‌کند، به حضور رئیس‌جمهور در جمع اعضای خبرگان اشاره کرد و گفت: در بحث برجام نیازی به امضا نیست چرا که وقتی تعهد باشد امضا لازم نیست.
آیتالله یزدی با اشاره به زحمات تیم مذاکره‌کننده یادآور شد: در تاریخ مذاکرات دیپلماتیک ما نمونه‌ای اینچنینی نداریم که با این دقت بتوانند بحث کنند.
رئیس مجلس خبرگان رهبری تأکید کرد: این شبهه که چون امضا در کار نیست مجلس نباید نظر بدهد از نظر قانون اساسی اینگونه نیست و اصل قانون اساسی شامل این موضوع است. از این رو مجلس حق دارد و در پایان هر چه مجلس و شورای امنیت ملی بگوید ما تسلیم هستیم.
وی تأکید کرد: خود برجام نیز تعهدات را بیان کرده است و از سوی دیگر همانطور که رهبر معظم انقلاب نیز تصریح کردند ما باید مراقب باشیم که این برنامه سیاست خارجی ما را تغییر نمی‌دهد و ایران آمریکا را اولین دشمن خود می‌داند.
آیتالله یزدی با تأکید بر اینکه جنایات آمریکا قابل شمارش نیست به برخوردهای ضد و نقیض و فتنه‌های آمریکا در منطقه پرداخت و گفت: ما شاهد فتنه‌های داعش در سوریه، یمن و برخی کشورهای دیگر هستیم، آیا آمریکا با داعش می‌جنگد یا به آن کمک می‌کند؟
رئیس مجلس خبرگان رهبری با اشاره به آمریکایی بودن سلاح‌های داعش نقشه آمریکا را ایجاد اختلاف و پراکنده کردن مسلمانان دانست و ادامه داد: باید به آمریکا بگوییم خوابی را که برای ایران دیده‌اید که کشور ما را بازار مصرف و مانند گذشته منبع درآمد کنید و حکام خود را برگردانید به گور خواهید برد.
وی تأکید کرد: اگر با دشمن درباره مسئله هسته‌ای مذاکره شده این ربطی به روابط دوجانبه ندارد و نمی توان دم از روابط دو و سه‌جانبه زد و آهسته شرکت‌های آنها بیایند.
آیتالله یزدی در بحث اقتصاد مقاومتی با بیان اینکه مخاطبم در این زمینه بیشتر شخص رئیس‌جمهور و دولتمردان هستند، تصریح کرد: با رفت و آمد هیأت‌های گوناگون برای میدان های سرمایه‌گذاری، ما مأمور هستیم که اول اقتصاد مقاومتی داشته باشیم و ابتدا دستگاه‌های داخلی کشور و تولید را تقویت کنیم در حالیکه حتی گاهی قلم و کاغذ هم از چین و کره وارد کشور می‌شود اما از طرف دیگر باید کمک کنیم که کمیت و کیفیت نیز بالا بیاید.
رئیس مجلس خبرگان رهبری بحث بعدی خود را به اوضاع کشورهای منطقه اختصاص داد و گفت: ما همه این مسائل را از چشم دشمن می‌بینیم و مردم این کشورها خودشان حق تصمیم‌گیری دارند در حالیکه آمریکا حاضر است برای نگه داشتن اسرائیل خاورمیانه را به آتش بکشد.
وی با بیان اینکه نباید مقهور صحبت‌های رئیس جمهور آمریکا شویم و باید عمل آنها را مورد توجه قرار دهیم، یادآور شد: آمریکا ناچار است که رضایت اسرائیل را نیز جلب کند.
آیتالله یزدی در بخش دیگر سخنان خود به مسئله انتخابات پیش رو اشاره کرد و اظهار داشت: ما با کسی تعارف نداریم و معتقدیم وزارت کشور مجری و شورای نگهبان ناظر است و نظارت آن نیز استصوابی خواهد بود نه تماشایی و این نظارت از لحظه نام‌نویسی تا اعلام نتیجه انجام می‌شود.
رئیس مجلس خبرگان رهبری با اشاره به برنامه وزارت کشور برای برگزاری انتخابات از طریق الکترونیکی یادآور شد: این مسئله در حالی است که هنوز از نظر نرم‌افزاری و سخت‌افزاری وسایل لازم را ندارند و می‌خواهند آنها را از چین و کره بخرند و ما هم در شورای نگهبان می‌گوییم که به این دستگاه‌ها اطمینان نداریم.
وی با اشاره به حضور کارشناسان و متخصصان در شورای نگهبان خاطرنشان کرد: تا اطمینان شورای نگهبان جلب نشود نمی‌توان گفت که دولت تصویب کرده که در کلانشهرها انتخابات الکترونیکی برگزار شود چرا که ما باید اطمینان پیدا کنیم.
آیتالله یزدی با بیان اینکه ما کم و بیش بلدیم و در عین حال طرفدار جدی برگزاری انتخابات الکترونیکی هستیم، تأکید کرد: ما باید به سخت‌افزاری و نرم‌افزاری این وسایل اطمینان پیدا کنیم لذا باید دنبال این کار را گرفت تا کار رها نشود.
رئیس مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه امیدواریم با اصول قانون اساسی انتخابات خوبی انجام شود، به مسئله همزمانی انتخابات مجلس و خبرگان اشاره کرد.
وی در پایان به شهدای شهریور ماه اشاره کرد و اظهار داشت: ما باید یاد بسیاری از شهدا از جمله شهدای جنگ، شهدای محراب، شهدای هسته‌ای و شهدای دولت را گرامی بداریم چرا که خون پاک و مقدس شهیدان نظام جمهوری اسلامی را نگه داشته است؛ ما توفیقات دولتمردان و مجریان کشور را نیز از خداوند خواستاریم.