به گزارش مشرق، تهرانچی رئیس دانشگاه شهید بهشتی، روستا آزاد رئیس سابق دانشگاه صنعتی شریف و سید احمد معتمدی رئیس دانشگاه امیرکبیر در گفتگوی ویژه خبری امشب سه شنبه 10 شهریور ماه به بررسی چرایی فروکش کردن شتاب رشد علمی کشور پرداختند.
در ابتدای این برنامه تهرانچی رئیس دانشگاه شهید بهشتی درباره این که چرا سرعت رشد شتاب علمی در کشور پایین آمده گفت: در سال 2005 مقاله ای در میکر منتشر شد و آن جا این مطلب را مطرح کرد که در ایران تعالی علمی در حال بروز و ظهور است و این را بایستی با تحریم یا اغتشاشات سیاسی مانع شد
وی اضافه کرد: در سال 2010 گزارشی در یکی از مجلات معتبر منتشر شد که در آن جا شتاب رشد مقالات علمی ایران 18 درصد مطرح شد که این آمار نسبت به متوسط رشد جهانی چیزی حدود 13 برابر رشد جهانی بوده است.
تا سال 2011 رشد خوبی در مجموع مقالاتی که در کنفرانس‌ها ارائه می‌شد داشتیم
رئیس دانشگاه شهید بهشتی اظهار داشت: با بیان این که کشور ما از نظر مجموع مقالاتی که در کنفرانس‌ها ارائه می‌شد تا سال 2011 رشد خوبی داشته است تصریح کرد: از سال 2011 اتفاقاتی می‌افتد که طی آن در آن سال‌ها یکباره قیمت ارز تغییر پیدا کرد و هزینه پژوهش نیز کاهش یافته بود و به یک باره سهم مقالات در کنفرانس‌هایمان به یک باره تنزل کرد.
تهرانچی یادآور شد: از سال 2011 تا امروز که وارد 2015 شدیم رشد مقالات ما یکسان مانده ضمن این که در این سال‌ها ما هنوز رشد مقالات را داریم
وی تصریح کرد: سهم مقالات در کنفرانس‌ها به شدت کاهش پیدا کرده ولی سالانه دو هزار مقاله به مقالات چاپ شده ما در ژورنال‌ها اضافه می‌شود
تهرانچی در ادامه به آخرین آمار رشد علمی در کشور اشاره کرد و گفت: هم اکنون شیب رشد علمی کشور خطی ملایم‌تر پیدا کرده ضمن این که رشد مقالات در مجلات متوقف نشده ولی رشد مجموع مقالات در کنفرانس‌ها به شیب صفر رسیده است.
رشد علمی داریم ولی شتاب رشد کاهش پیدا کرده است
در ادامه گفتگوی ویژه خبری امشب سید احمد معتمدی رئیس دانشگاه امیرکبیر نیز طی گفتگوی تلفی با برنامه در خصوص شاخصه‌هایی که برای متوقف شدن رشد شتاب علمی کشور می‌توان بیان کرد: گفت: این بحث بیش از اندازه مهم جلوه داده شده چرا که همان طور که گفته شد رشد علمی داریم ولی شتاب رشد آن کاهش پیدا کرده است.
وی با بیان این که در دانشگاه های معتبر کشور آمارها افزایش مقالات را نشان می‌دهد گفت: مقالات منتشر شده در مجلات دانشگاه‌ها شتاب خوبی بوده ولی در کنفرانس‌ها کاهش داشته بنابراین در مجموع ما کاهش شتاب رشد علمی را تا حدودی داشته است.
رئیس دانشگاه امیرکبیر در خصوص دلایل کاهش رشد شتاب علمی در کشور اظهار داشت: سفرهای علمی از سال 90 برای شرکت در کنفرانس‌ها یا مطالعات علمی در دانشگاه های معتبر تقریباً به صفر نزدیک شده ضمن این که مسائل اقتصادی از جمله قیمت ارز و بودجه دانشگاه‌ها نیز در این مورد بی تأثیر نبوده است .
معتمدی ادامه داد: یکی دیگر از دلایل این کاهش مسائل سیاسی سال‌های 88 و 89 بوده که تأثیرات خود را دو سال بعد می‌گذارد و ما شاهد رشد کاهش شتاب علمی از سال 90 هستیم ضمن این که قردادهای صنعتی ما به شدت کاهش یافته یعنی بودجه ای که از طریق صنعت به دانشگاه‌ها تزریق می‌شد کاهش پیدا کرده است.
در ادامه این بحث رضا روستا آزاد رئیس سابق دانشگاه صنعتی شریف نیز با بیان این که بنده سفرهای خارجی را در این ماجرا خیلی جدی نمی‌بینم گفت: اگر کسی دستاوردی داشته باشد و امکان سفر نداشته باشد می‌تواند آن را برای چاپ بفرستد بنابراین این نکته شاید خیلی مهم نباشد.
وی با بیان این که عوامل زیادی در این موضع دخیل است گفت: بودجه پژوهشی دانشگاه‌ها اندک است ضمن این که در طی یک دهه گذشته آن چه موتور اصلی برای انتشار مقالات بوده درآمدهایی بود که از طریق ارتباط با صنعت حاصل می‌شد.
معتمدی با اشاره به اینکه بعید می دانم در ایران دانشگاهی محافظه کارانه برخورد کند گفت: بنده این مسئله را در دانشگاهمان رد می کنم.
مسائل دفاعی امنیتی اولویت دانشگاه امیرکبیراست
رئیس دانشگاه امیر کبیر با اشاره به اینکه در یک سال اخیر با چند مرکز دفاعی تفاهم نامه امضا کرده ایم ادامه داد: در دانشگاه امیرکبی رمسائل دفاعی امنیتی جزو اولویت هایمان است.
وی با اشاره به اینکه رشد علمی از سال 90 کاهش یافته است گفت: در مقاطع مختلف دانشگاهیان به دور از بحث های موجود بوده اند و برخی شرایط به دانشگاه و کشور تحمیل شده است.
معتمدی با بیان اینکه علم مرز ندارد و همه مسئولین کشور تاکید می کنند ارتباطات قوی علمی با دنیا داشته باشیم خاطر نشان کرد: سیاست زدگی یکی از عوامل متوقف شدن شتاب علمی کشور است.
رئیس دانشگاه امیر کبیر با اشاره به اینکه حواشی و دخالت های بی جا اثر منفی می گذارد ادامه داد: آرامش خوبی در دانشگاه حاکم است.
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی براینکه مهمترین راه برای شتاب رشد علمی کشور چیست بیان کرد: موانع باید برطرف شود بنابراین باید به سمت عقد قراردادهای علمی بیشتر و تبادل با دنیا بپردازیم و هم چنین از روش های سنتی باید بیرون بیایم و نوآوری داشته باشیم.
طهرانچی با اشاره به اینکه عربستان سعودی بیش از 70 درصد مقالاتش با همکاری بین المللی است گفت: همان طور که در ورزش و یا حمله به یمن از بقیه کشورها نیروی انسانی عاریه می گیرد در این حوزه هم این چنین اقدام می کند.
علم در کشومان درون‌زا است
وی با اشاره به اینکه فاصله ما با عربستان زیاد است اما شیب تصنعی است خاطر نشان کرد: علم در کشور ما درون زا است به طوری که علم ارتباط مستقیمی با هزینه دارد.
رئیس دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه باید هزینه های علم، صنعت دفاعی، نفت و نهادهای دیگر علوم انسانی را مورد توجه قرار داد ادامه داد: از لحاظ هزینه کرد زیرساخت ها و سهم پرداخت به تحقیق و توسعه درصد پایینی را به خود اختصاص داده ایم که یک و نیم درصد است این در حالی است که رژیم صهیونیستی حدود 4 درصد وقطر 2 و نیم درصد است.
طهرانچی با اشاره به اینکه دانشگاه یک موجود زنده است و محیط تولید علم یک سری آفات دارد بیان کرد: یکی از این آفت ها سیاست زدگی است.
وی افزود: اراده مدیریت کشور در توسعه علم، اقتصاد، سیاست زدگی و قوانین و مقررات به سهم خود 4 ستون اصلی رشد علم به حساب می آیند.
رئیس دانشگاه شهید بهشتی با تاکید براینکه دانشگاه باید در قوانین و مقررات دیده شوند تا حرکتی رو به جلو داشته باشند افزود: از سال 2011 رشد علمی کشور متوقف شده است.
طهرانچی با اشاره به اینکه مقالات در این مدت توسعه یافته اند ادامه داد: کار و دستاوردهای علمی و در نهایت پیشرفت آن مورد هدف است پس باید کار علمی منتشر شود.
وی با اشاره به اینکه مجلات ایرانی در نمای بین المللی منتشر می شوند اظهار داشت: جریان تولید علم جریانی پویا است.
روستاآزاد با اشاره به اینکه مقالات بی کیفیت و یا کم کیفیت را نباید در آی سی آی منتشر کرد گفت: این امر عامل و محرک قابل توجهی است که برخی را به تردید می اندازد که مقالاتشان چاپ شود یا نه.
در دانشگاه ها نباید سیاست زدگی ایجاد شود
وی با اشاره به این که اساتید در دانشگاه ها با حرکت جهادی، غیرت دینی و ملی کار می کنند بیان کرد: در دانشگاه ها نباید سیاست زدگی وجود داشته باشد و نباید درگیر این مسائل شویم.
رئیس سابق دانشگاه صنعتی شریف گفت: ارتباط دانشگاه و صنعت حائز اهمیت است باید در این راستا اقدامات خوبی صورت گیرد.