گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.
*****
روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات روز یکشنبه را با تمرکز بر نامه حج الاسلام اژه‌ای به دادستان مبنی بر نامه توهین‌آمیز خانم مرعشی و بیت حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی آغاز کردند.
از سوی دیگر روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات دو خط اصلی را در مقطع کنونی پیگیری می‌کنند؛ آنان قصد دارند کمیسیون ویژه برجام و مجلس را از روند بررسی قانونی برجام با تنزل جایگاه حذف کنند و به همین خاطر رفتار ضابطه‌مند علیرضا زاکانی، رییس کمیسیون ویژه برجام، نسبت به اعلام عدم حضور در گفت‌وگوی ویژه خبری با یکی از اعضای وزارت خارجه را «بهانه‌جویی» نامیدند.
از طرف دیگر روزنامه‌های زنجیره‌ای در تلاش هستند بار دیگر که فضای قطبی و انتخاباتی 92 را بازسازی کنند؛ به همین خاطر از حضور سعید جلیلی و باقر قالیباف در انتخابات آتی و سپس ریاست‌جمهوری 96 خبر می‌دهند به نحوی که صدارت قالیباف در شهرداری تهران را «در مقام آلترناتیو دولت فعلی» به منظور حضور مجدد در رقابت برای پاستورتعبیر کردند.
ارگان رسمی حزب مردم‌سالاری یکشنبه را با تیترهای «تشکیل شورای عالی پیشگیری از وقوع جرم» و «تجمع فعالان حقوق‌بشر علیه سفر ملک سلیمان به آمریکا» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.
• نامه عفت مرعشی در دادستانی
«پدرسوخته‌بازی بوده، حکمش (حکم مهدی هاشمی) پدرسوخته‌بازی بود و حکم نیست.» سخنان عفت مرعشی پس از اعلام حکم مهدی است؛ همسر حجت‌الاسلام هاشمی پس از اجرای حکم با ادبیات توهین‌آمیزی به معاون اول قوه قضائیه اعتراض کرد که واکنش حجت‌الاسلام اژه‌ای را برانگیخت.
گروه سیاسی روزنامه مردم‌سالاری در انعکاس نامه حجت‌الاسلام اژه‌ای به دادستانی نوشت: «معاون اول قوه قضاییه نامه عفت مرعشی را به دادستان تهران ارجاع داد تا اقدام مقتضی صورت گرفته و پاسخ عنداللزوم داده شود. به گزارش ایسنا، بخشی از نامه محسنی اژه‌ای به جعفری دولت آبادی بدین شرح است: به پیوست تصویر نامه مورخ 10 /6 /94 خانم عفت مرعشی خطاب به معاون محترم اول قوه قضائیه حجت الاسلام محسنی اژه‌ای متضمن مرقومه ایشان مبنی بر: نامه سرکار خانم عفت مرعشی را ملاحظه نمودم بر خلاف نوشته ایشان اینجانب هیچگونه ناراحتی و عذاب وجدانی نسبت به مسئله مورد اشاره مشارالیها ندارم. لذا عیناً خدمت دادستان محترم عمومی و انقلاب تهران ارسال تا چنانچه همانند برخی نوشته‌های منتسب به بیت آقای هاشمی رفسنجانی مشحون به توهین و افترا باشد اقدام مقتضی به عمل آورده و عنداللزوم مسائل مطروحه را پاسخ دهند.»
روزنامه ابتکار یکشنبه را به تیترهای «نمایشگاه به سرقت رفته!» و «مستحب‌های «نهم و دهم» حرام‌های یازدهم» اختصاص داد.
• ممنوع برای روحانی؛ مجاز برای احمدی نژاد
«دلواپسان در دوران احمدی‌نژاد چه می‌کردند؟» این سؤال نویسنده گزارش روزنامه ابتکار است؛ وی مدعی است که در دوران دولت نهم و دهم دلواپسان نسبت به رفتارهای ساختارشکن سکوت کرده بودند اما در دولت یازدهم تکرار این رخدادها با واکنش جدی آنان همراه شده است.
گروه سیاسی روزنامه ابتکار در مقایسه دوران احمدی‌نژاد و روحانی نوشت: «حال اداره کل مطبوعات و خبرگزاری‌های خارجی وزارت ارشاد، فهرست رسانه‌های خارجی اعزام کننده خبرنگار غیر مقیم به کشور در سال‌های 87 تا 93 را منتشر کرده است که نشان می‌دهد تیم‌های خبری بی.بی.سی نیز در دوره دولت‌های نهم و دهم بارها برای تهیه گزارش به ایران سفر کرده‌اند. این در حالی است که پیش از این هیچ‌کدام از این صدور مجوزها مورد انتقاد یا حتی یک تذکر ساده از سوی دلواپسان امروزی واقع نشده است. در این گزارش آمده است که «در هفت سال گذشته (1387 تا 1393) بالغ بر 2170 گروه از رسانه‌های خارجی غیر مقیم با دریافت مجوز موقت فعالیت، وارد کشور شده‌اند و به فعالیت رسانه‌ای پرداخته‌اند». بررسی این فهرست نشان می‌دهد که فقط از سال 87 تا سال 92 – که در دوره دولت‌های نهم و دهم قرار دارد – اجزای مختلف شبکه بی.بی.سی از جمله رادیو بی.بی.سی، تلویزیون جهانی بی.بی.سی، بی.بی.سی عربی و شبکه 4 تلویزیون بی.بی.سی 15 بار به ایران سفر کرده‌اند. این در حالی است که پیش از این زمان، بی.بی.سی در ایران دفتر نیز داشته است. انتخابی بودن جنبیدن رگ غیرت دلواپسی برخی چهره‌ها و رسانه‌ها مختص به ماجرای حضور گروه خبری بی.بی.سی در ایران نمی‌شود و یک بررسی کوچک نشان می‌دهد که این موضوع در موارد دیگری نیز اتفاق افتاده است.»
روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نیم‌تای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «اقدام مقتضی درباره نامه همسر هاشمی» و «رمزگشایی از آلماتی» اختصاص داده است.
• پروژه اصلاح‌طلب هراسی تاکتیک اصلی اصولگرایان در رقابت است
«اخیراً خبری را شنیدم که از ستاد ائمه جمعه مؤثرین و کسانی که باید در جایگاه ملی خود باشند از قول رییس فقید مجلس خبرگان وصیت ابلاغ می‌کنند. از سال ۸۵ این روش کاملاً نخ‌نما شده است.» شهربانو امانی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی از تلاش‌های اصولگرایان برای وحدت طبق وصیت آیت‌الله مهدوی‌کنی خبر می‌دهد.
عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی به جای پاسخگویی به تحلیل‌های رسانه‌های اصولگرا مبنی بر اختلاف در میان کارگزاران سازندگی، آنان را متهم به استفاده از بیت‌المال کرد و در همین راستا گفت: «ستاد فرماندهی تخریب اصلاح‌طلبان توسط اصولگرایان هیچگاه تعطیل نشده است. در هر بازه زمانی شکل آن فقط تغییر کرده است. آن‌ها بخش‌های زیادی از امکانات جامعه را در اختیار دارند و منابع مالی سرشاری دارند. رقبای اصلاح‌طلبان می‌دانند که اصلاح‌طلبان کارنامه شفاف و روشنی دارند چون قائل به شفافیت در سیاست هستند. ضمناً اصلاح‌طلبان این حسن را دارند که به اشتباهات خود اعتراف کنند و هزینه آن را نیز بپردازند. اصلاح‌طلبان فعالیت سیاسی را طولانی‌مدت می‌دانند. زمانی ریزش و رویش دارد. اصلاح‌طلبان خزان سیاسی خود را پشت سر گذاشته‌اند و به سمت شکوفایی در حرکت هستند. بخش تخریب رسانه‌ای یکی از ابعاد مختلف رقابت سیاسی جریان رقیب است. آن‌ها منابع مالی را از بیت‌المال استفاده می‌کنند اما به نفع خود به کار می‌برند. بهتر است به جای صرف نیرو و امکانات روی چنین مسائلی به تقویت جریان خود بپردازند. آن‌ها فضایی را ساختند که یک نفر در دانشگاه‌ها اجازه صحبت نداشت. آن‌ها تریبون‌های زیادی دراختیار دارند. مساجد، نهادهای مختلف، رسانه ملی و شبکه‌های ملی و استانی به دست آن‌هاست.
حوزه فرهنگ به دست آن‌هاست. انگشت اتهام آن‌ها نیز به سمت اصلاح‌طلبان است. آن‌ها برای اصلاح‌طلب‌هراسی تلاش می‌کنند و اتهاماتی می‌زنند که در هیچ دادگاه صالحه نیز ثابت نشده است. از شورای نگهبان می‌پرسند که چه زمانی از نظر نظارت برای شما زمان سختی بود. پاسخ می‌دهد مجلس ششم. کارنامه مجلس ششم را برای نظرسنجی در مقابل افکار عمومی بگذارند. به جای اینکه بیشتر زمان و انرژی خود را برای اتهام‌زنی و تهمت بگذارند و با کمترین هزینه برای خود و بیشترین هزینه برای افکار عمومی و منفعل کردن مردم به کار ببرند، بر توانایی‌های خود سرمایه‌گذاری کنند.»
روزنامه اصلاح‌طلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای «ارجاع نامه همسر هاشمی به دادستان» و «آستان قدس به دنبال تصاحب صنعت آب و برق» اختصاص داد.
• به کمیسیون برجام امیدوار نیستم/ این حرف‌ها را در مجلس ششم زدیم
محمدرضا تابش، نماینده اصلاح‌طلب مجلس در گفت‌وگو با «شرق» از دلایل خود برای انتقاد از ترکیب و ماهیت کمیسیون ویژه سخن گفت؛ وی در پاسخ به این سؤال که شما روز قبل از انتخابات کمیسیون برجام به توافقی که برای ترکیب این کمیسیون انجام شده بود، انتقاد کردید. حالا که کمیسیون کار خود را شروع کرده، نظرتان درباره آن چیست؛ اظهار داشت: «واقعیت این است که این ترکیب توافقی بوده ولی اینکه من آن را می‌پسندم یا نه، پاسخش منفی است. علتش هم این است که در این ترکیب افرادی جا گرفته‌اند که اکثراً سابقه کار سیاسی با گرایش و ذائقه‌ای خاص دارند و تحصیلاتشان متناسب با بررسی این سند نیست. من واقعاً نسبت به اینکه این کمیسیون بتواند کاری انجام دهد، امیدوار نیستم. ان‌شاءالله که آقایان نخواهند به‌عنوان اعضای این کمیسیون، مکنونات قلبی و جناحی خودشان را در جامعه بیان کنند.»
همچنین این فعال سیاسی اصلاحات در پاسخ به این ادعا که از سوی برخی چهره‌های میانه‌رو اصولگرا هم مطرح شده که به‌لحاظ قانونی اگر ما برای شورای‌عالی امنیت ملی این حق را قائل شویم که به‌جای مجلس چنین سندی را تصویب کند، در بقیه موارد مثل مواردی که این شورا به‌جای قوه قضائیه حکم می‌دهد هم باید بپذیریم؛ گفت: «این حرفی است که وقتی ما در مجلس ششم می‌زدیم، برخی از همین دوستان برنمی‌تابیدند و مدعی بودند که ما چون لیبرال هستیم و عرق ملی نداریم و از دین دور شده‌ایم، این حرف‌ها را می‌زنیم. ما از ابتدا همین حرف‌ها را می‌زدیم و اگر به نطق‌ها و تذکرات مجلس ششم مراجعه کنید، می‌بینید که این بحث همواره مطرح بوده است. ما می‌گفتیم نهاد انحصاری قانون‌گذاری، مجلس است و مثلاً شورای‌عالی انقلاب فرهنگی هم نمی‌تواند قانون‌گذاری کند.
اما الان و بعد از گذشت این‌همه‌سال، دیگر این روش جا افتاده است. درباره پرونده هسته‌ای هم حرف ما این است که شورای‌عالی امنیت ملی چون این پرونده را از ابتدا در اختیار داشته و همچنین چون بنابر استدلال حقوق‌دانان، این سند ماهیت یک توافق‌نامه بین‌المللی را ندارد و رئیس‌جمهور هم قرار نیست آن را امضا کند، جایگاه تصمیم‌گیری نهایی درباره‌اش، همان شورای‌عالی امنیت ملی است. حالا برخی از افراد امروز می‌خواهند به این بهانه بگویند که از حق و جایگاه مجلس دفاع می‌کنیم، درحالی‌که ما این حرف‌ها را در مجلس ششم زده‌ایم و امروز هم بنابر استدلال‌های حقوقی معتقدیم که جایگاه بررسی این سند، شورای‌عالی امنیت ملی است.»
روزنامه آرمان‌امروز صفحه اول خود را به تیترهای «حماسه‌ای بعد از توافق وین اتفاق افتاد» و «فساد 80 میلیارد تومانی در ستاد سوخت» اختصاص داد.
• بعد از قالیباف؛ سعید جلیلی رقیب جدی دولت معرفی شد
بعد از حضور سعید جلیلی در کمیسیون ویژه برجام و دفاع از عملکرد خود پس از سکوت دوساله؛ گمانه‌زنی‌ها برای حضور سعید جلیلی در عرصه انتخابات جدی شد و اصلاح‌طلبان آن را چراغ سبزی برای حضور حامیان نفر سوم انتخابات 92 تعبیر کردند.
گروه سیاسی روزنامه آرمان‌امروز در تحلیل رفتار سیاسی عضو شورای امنیت ملی در آینده نوشت: «سعید جلیلی سابقه حضور در مجلس را ندارد و به نظر می‌رسد آنچنان برای این حضور بی‌میل نباشد. چرا که اگر تمایلی نبود در مراسم‌های گوناگون که هر یک موضوع خاص خود را دارد حضور پیدا نمی‌کرد. اما چه کسانی از جلیلی حمایت خواهند کرد؟ با توجه به اینکه به اعتقاد برخی سرلیستی جلیلی می‌تواند حاصل تصمیم سه تن از بزرگان جریان اصولگرایی به نام‌های آیات مصباح‌یزدی، موحدی کرمانی و یزدی باشد پس بیراه نیست بخشی از اصولگرایان از این تصمیم تبعیت کرده و به آن انتقادی نکنند اما طیفی مانند قالیباف یا ولایتی اگرچه ریش سفیدی و لیدری سیاسی بزرگان را قبول دارند اما دارای طرز فکری هستند که تبعیت در هر حالتی را پذیرا نیستند که نمونه آن کنار نکشیدن‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری بود. البته حمایت از جلیلی به یک موضوع دیگر هم بستگی دارد و آن، عدم تمایل برخی افراد نظیر حدادعادل برای سرلیست قرار گرفتن است که اگر اینگونه باشد حدادعادل به راحتی انتخابات ریاست‌جمهوری از صحنه کنار نخواهد رفت و مدعی سرلیستی به‌واسطه انصرافش از انتخابات ریاست‌جمهوری‌خواهد شد بنابراین در چنین شرایطی رقابت درون گروهی میان جلیلی و حدادعادل برقرار می‌شود.»
روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «تابوت نظامیان اماراتی به ابوظبی رسید» و «امضای 8 سند برای تحول در روابط تهران و بیشکک» اختصاص داد.
• پیشنهاد یک مشارکتی برای گام دوم تغییر در سیاست خارجی
حسین واله، عضو حزب منحله مشارکت و معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور، در دولت اصلاحات، پیش از این در یادداشتی در روزنامه ایران خواهان تغییر رویکرد سیاست خارجی کشورمان پس توافق با کشورهای مانند عربستان شده بود.
این فعال اصلاح طلب در یادداشت امروز روزنامه دولتی ایران خواهان برداشتن گام بعدی از سوی تصمیم‌گیران سیاست خارجی کشور است؛ وی مدعی است باید از گسست در بدنه سیاسی امریکا بیشینه استفاده را برد و این اقدام در بستر تغییر سیاست خارجی محقق می‌شود و آن به نحوی است که «بازی سیاست بین‌المللی از زاویه تازه‌ای‌است که فاصله گرفتن از کلیشه قرن بیستمی موازنه منفی» باشد.
عضو حزب منحله مشارکت در راستای تبیین گام دوم برای سیاست خارجی کشور نوشت: «ورود به باشگاه اتمی بین‌المللی الزامات خاص خود را دارد. مسئولیت‌های اعضای این باشگاه سنگین‌تر از دیگران است. متناسب با تحول اخیر، جمهوری اسلامی ایران باید الگوی سیاست ورزی بین‌المللی و منطقه‌ای را روزآمد سازد. سیاست‌ها و روش‌هایی که در مرحله چانه‌زنی ضروری بوده‌اند بعضاً در مرحله پسا موفقیت نه تنها ضرورتی ندارند بلکه مخرب می‌شوند. تجربه قرن بیستم می‌آموزد که هر گاه قدرت‌ها در تغییرلازم در رفتار خود متناسب با تقویت نیرومندی اهمال کرده‌اند نگرانی‌های خطرآفرین در دیگران پدید آورده که گاه به شرایط بحرانی و حتی جنگی منجر شده است. شرط نخست توفیق در این راه درک این حقیقت است که تغییر رفتار دیپلماتیک لزوماً به معنای پشت کردن به آرمان‌ها و منافع ملی نیست بلکه لازمه حفظ و پیشبرد آن‌هاست. باید هم در رفتار نمادین و هم در سیاست‌های رسمی تعهد به امنیت و صلح را در عین اصرار تام بر حفظ همه منافع و حقوق ملی از موضعی متجلی ساخت که برای همگان به استثنای دشمن ذاتی ایران اطمینان‌بخش و امیدآفرین باشد.»
از سوی دیگر روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات دو خط اصلی را در مقطع کنونی پیگیری می‌کنند؛ آنان قصد دارند کمیسیون ویژه برجام و مجلس را از روند بررسی قانونی برجام با تنزل جایگاه حذف کنند و به همین خاطر رفتار ضابطه‌مند علیرضا زاکانی، رییس کمیسیون ویژه برجام، نسبت به اعلام عدم حضور در گفت‌وگوی ویژه خبری با یکی از اعضای وزارت خارجه را «بهانه‌جویی» نامیدند.
از طرف دیگر روزنامه‌های زنجیره‌ای در تلاش هستند بار دیگر که فضای قطبی و انتخاباتی 92 را بازسازی کنند؛ به همین خاطر از حضور سعید جلیلی و باقر قالیباف در انتخابات آتی و سپس ریاست‌جمهوری 96 خبر می‌دهند به نحوی که صدارت قالیباف در شهرداری تهران را «در مقام آلترناتیو دولت فعلی» به منظور حضور مجدد در رقابت برای پاستورتعبیر کردند.
ارگان رسمی حزب مردم‌سالاری یکشنبه را با تیترهای «تشکیل شورای عالی پیشگیری از وقوع جرم» و «تجمع فعالان حقوق‌بشر علیه سفر ملک سلیمان به آمریکا» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.
• نامه عفت مرعشی در دادستانی
«پدرسوخته‌بازی بوده، حکمش (حکم مهدی هاشمی) پدرسوخته‌بازی بود و حکم نیست.» سخنان عفت مرعشی پس از اعلام حکم مهدی است؛ همسر حجت‌الاسلام هاشمی پس از اجرای حکم با ادبیات توهین‌آمیزی به معاون اول قوه قضائیه اعتراض کرد که واکنش حجت‌الاسلام اژه‌ای را برانگیخت.
گروه سیاسی روزنامه مردم‌سالاری در انعکاس نامه حجت‌الاسلام اژه‌ای به دادستانی نوشت: «معاون اول قوه قضاییه نامه عفت مرعشی را به دادستان تهران ارجاع داد تا اقدام مقتضی صورت گرفته و پاسخ عنداللزوم داده شود. به گزارش ایسنا، بخشی از نامه محسنی اژه‌ای به جعفری دولت آبادی بدین شرح است: به پیوست تصویر نامه مورخ 10 /6 /94 خانم عفت مرعشی خطاب به معاون محترم اول قوه قضائیه حجت الاسلام محسنی اژه‌ای متضمن مرقومه ایشان مبنی بر: نامه سرکار خانم عفت مرعشی را ملاحظه نمودم بر خلاف نوشته ایشان اینجانب هیچگونه ناراحتی و عذاب وجدانی نسبت به مسئله مورد اشاره مشارالیها ندارم. لذا عیناً خدمت دادستان محترم عمومی و انقلاب تهران ارسال تا چنانچه همانند برخی نوشته‌های منتسب به بیت آقای هاشمی رفسنجانی مشحون به توهین و افترا باشد اقدام مقتضی به عمل آورده و عنداللزوم مسائل مطروحه را پاسخ دهند.»
روزنامه ابتکار یکشنبه را به تیترهای «نمایشگاه به سرقت رفته!» و «مستحب‌های «نهم و دهم» حرام‌های یازدهم» اختصاص داد.
• ممنوع برای روحانی؛ مجاز برای احمدی نژاد
«دلواپسان در دوران احمدی‌نژاد چه می‌کردند؟» این سؤال نویسنده گزارش روزنامه ابتکار است؛ وی مدعی است که در دوران دولت نهم و دهم دلواپسان نسبت به رفتارهای ساختارشکن سکوت کرده بودند اما در دولت یازدهم تکرار این رخدادها با واکنش جدی آنان همراه شده است.
گروه سیاسی روزنامه ابتکار در مقایسه دوران احمدی‌نژاد و روحانی نوشت: «حال اداره کل مطبوعات و خبرگزاری‌های خارجی وزارت ارشاد، فهرست رسانه‌های خارجی اعزام کننده خبرنگار غیر مقیم به کشور در سال‌های 87 تا 93 را منتشر کرده است که نشان می‌دهد تیم‌های خبری بی.بی.سی نیز در دوره دولت‌های نهم و دهم بارها برای تهیه گزارش به ایران سفر کرده‌اند. این در حالی است که پیش از این هیچ‌کدام از این صدور مجوزها مورد انتقاد یا حتی یک تذکر ساده از سوی دلواپسان امروزی واقع نشده است. در این گزارش آمده است که «در هفت سال گذشته (1387 تا 1393) بالغ بر 2170 گروه از رسانه‌های خارجی غیر مقیم با دریافت مجوز موقت فعالیت، وارد کشور شده‌اند و به فعالیت رسانه‌ای پرداخته‌اند». بررسی این فهرست نشان می‌دهد که فقط از سال 87 تا سال 92 – که در دوره دولت‌های نهم و دهم قرار دارد – اجزای مختلف شبکه بی.بی.سی از جمله رادیو بی.بی.سی، تلویزیون جهانی بی.بی.سی، بی.بی.سی عربی و شبکه 4 تلویزیون بی.بی.سی 15 بار به ایران سفر کرده‌اند. این در حالی است که پیش از این زمان، بی.بی.سی در ایران دفتر نیز داشته است. انتخابی بودن جنبیدن رگ غیرت دلواپسی برخی چهره‌ها و رسانه‌ها مختص به ماجرای حضور گروه خبری بی.بی.سی در ایران نمی‌شود و یک بررسی کوچک نشان می‌دهد که این موضوع در موارد دیگری نیز اتفاق افتاده است.»
روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نیم‌تای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «اقدام مقتضی درباره نامه همسر هاشمی» و «رمزگشایی از آلماتی» اختصاص داده است.
• پروژه اصلاح‌طلب هراسی تاکتیک اصلی اصولگرایان در رقابت است
«اخیراً خبری را شنیدم که از ستاد ائمه جمعه مؤثرین و کسانی که باید در جایگاه ملی خود باشند از قول رییس فقید مجلس خبرگان وصیت ابلاغ می‌کنند. از سال ۸۵ این روش کاملاً نخ‌نما شده است.» شهربانو امانی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی از تلاش‌های اصولگرایان برای وحدت طبق وصیت آیت‌الله مهدوی‌کنی خبر می‌دهد.
عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی به جای پاسخگویی به تحلیل‌های رسانه‌های اصولگرا مبنی بر اختلاف در میان کارگزاران سازندگی، آنان را متهم به استفاده از بیت‌المال کرد و در همین راستا گفت: «ستاد فرماندهی تخریب اصلاح‌طلبان توسط اصولگرایان هیچگاه تعطیل نشده است. در هر بازه زمانی شکل آن فقط تغییر کرده است. آن‌ها بخش‌های زیادی از امکانات جامعه را در اختیار دارند و منابع مالی سرشاری دارند. رقبای اصلاح‌طلبان می‌دانند که اصلاح‌طلبان کارنامه شفاف و روشنی دارند چون قائل به شفافیت در سیاست هستند. ضمناً اصلاح‌طلبان این حسن را دارند که به اشتباهات خود اعتراف کنند و هزینه آن را نیز بپردازند. اصلاح‌طلبان فعالیت سیاسی را طولانی‌مدت می‌دانند. زمانی ریزش و رویش دارد. اصلاح‌طلبان خزان سیاسی خود را پشت سر گذاشته‌اند و به سمت شکوفایی در حرکت هستند. بخش تخریب رسانه‌ای یکی از ابعاد مختلف رقابت سیاسی جریان رقیب است. آن‌ها منابع مالی را از بیت‌المال استفاده می‌کنند اما به نفع خود به کار می‌برند. بهتر است به جای صرف نیرو و امکانات روی چنین مسائلی به تقویت جریان خود بپردازند. آن‌ها فضایی را ساختند که یک نفر در دانشگاه‌ها اجازه صحبت نداشت. آن‌ها تریبون‌های زیادی دراختیار دارند. مساجد، نهادهای مختلف، رسانه ملی و شبکه‌های ملی و استانی به دست آن‌هاست.
حوزه فرهنگ به دست آن‌هاست. انگشت اتهام آن‌ها نیز به سمت اصلاح‌طلبان است. آن‌ها برای اصلاح‌طلب‌هراسی تلاش می‌کنند و اتهاماتی می‌زنند که در هیچ دادگاه صالحه نیز ثابت نشده است. از شورای نگهبان می‌پرسند که چه زمانی از نظر نظارت برای شما زمان سختی بود. پاسخ می‌دهد مجلس ششم. کارنامه مجلس ششم را برای نظرسنجی در مقابل افکار عمومی بگذارند. به جای اینکه بیشتر زمان و انرژی خود را برای اتهام‌زنی و تهمت بگذارند و با کمترین هزینه برای خود و بیشترین هزینه برای افکار عمومی و منفعل کردن مردم به کار ببرند، بر توانایی‌های خود سرمایه‌گذاری کنند.»
روزنامه اصلاح‌طلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای «ارجاع نامه همسر هاشمی به دادستان» و «آستان قدس به دنبال تصاحب صنعت آب و برق» اختصاص داد.
• به کمیسیون برجام امیدوار نیستم/ این حرف‌ها را در مجلس ششم زدیم
محمدرضا تابش، نماینده اصلاح‌طلب مجلس در گفت‌وگو با «شرق» از دلایل خود برای انتقاد از ترکیب و ماهیت کمیسیون ویژه سخن گفت؛ وی در پاسخ به این سؤال که شما روز قبل از انتخابات کمیسیون برجام به توافقی که برای ترکیب این کمیسیون انجام شده بود، انتقاد کردید. حالا که کمیسیون کار خود را شروع کرده، نظرتان درباره آن چیست؛ اظهار داشت: «واقعیت این است که این ترکیب توافقی بوده ولی اینکه من آن را می‌پسندم یا نه، پاسخش منفی است. علتش هم این است که در این ترکیب افرادی جا گرفته‌اند که اکثراً سابقه کار سیاسی با گرایش و ذائقه‌ای خاص دارند و تحصیلاتشان متناسب با بررسی این سند نیست. من واقعاً نسبت به اینکه این کمیسیون بتواند کاری انجام دهد، امیدوار نیستم. ان‌شاءالله که آقایان نخواهند به‌عنوان اعضای این کمیسیون، مکنونات قلبی و جناحی خودشان را در جامعه بیان کنند.»
همچنین این فعال سیاسی اصلاحات در پاسخ به این ادعا که از سوی برخی چهره‌های میانه‌رو اصولگرا هم مطرح شده که به‌لحاظ قانونی اگر ما برای شورای‌عالی امنیت ملی این حق را قائل شویم که به‌جای مجلس چنین سندی را تصویب کند، در بقیه موارد مثل مواردی که این شورا به‌جای قوه قضائیه حکم می‌دهد هم باید بپذیریم؛ گفت: «این حرفی است که وقتی ما در مجلس ششم می‌زدیم، برخی از همین دوستان برنمی‌تابیدند و مدعی بودند که ما چون لیبرال هستیم و عرق ملی نداریم و از دین دور شده‌ایم، این حرف‌ها را می‌زنیم. ما از ابتدا همین حرف‌ها را می‌زدیم و اگر به نطق‌ها و تذکرات مجلس ششم مراجعه کنید، می‌بینید که این بحث همواره مطرح بوده است. ما می‌گفتیم نهاد انحصاری قانون‌گذاری، مجلس است و مثلاً شورای‌عالی انقلاب فرهنگی هم نمی‌تواند قانون‌گذاری کند.
اما الان و بعد از گذشت این‌همه‌سال، دیگر این روش جا افتاده است. درباره پرونده هسته‌ای هم حرف ما این است که شورای‌عالی امنیت ملی چون این پرونده را از ابتدا در اختیار داشته و همچنین چون بنابر استدلال حقوق‌دانان، این سند ماهیت یک توافق‌نامه بین‌المللی را ندارد و رئیس‌جمهور هم قرار نیست آن را امضا کند، جایگاه تصمیم‌گیری نهایی درباره‌اش، همان شورای‌عالی امنیت ملی است. حالا برخی از افراد امروز می‌خواهند به این بهانه بگویند که از حق و جایگاه مجلس دفاع می‌کنیم، درحالی‌که ما این حرف‌ها را در مجلس ششم زده‌ایم و امروز هم بنابر استدلال‌های حقوقی معتقدیم که جایگاه بررسی این سند، شورای‌عالی امنیت ملی است.»
روزنامه آرمان‌امروز صفحه اول خود را به تیترهای «حماسه‌ای بعد از توافق وین اتفاق افتاد» و «فساد 80 میلیارد تومانی در ستاد سوخت» اختصاص داد.
• بعد از قالیباف؛ سعید جلیلی رقیب جدی دولت معرفی شد
بعد از حضور سعید جلیلی در کمیسیون ویژه برجام و دفاع از عملکرد خود پس از سکوت دوساله؛ گمانه‌زنی‌ها برای حضور سعید جلیلی در عرصه انتخابات جدی شد و اصلاح‌طلبان آن را چراغ سبزی برای حضور حامیان نفر سوم انتخابات 92 تعبیر کردند.
گروه سیاسی روزنامه آرمان‌امروز در تحلیل رفتار سیاسی عضو شورای امنیت ملی در آینده نوشت: «سعید جلیلی سابقه حضور در مجلس را ندارد و به نظر می‌رسد آنچنان برای این حضور بی‌میل نباشد. چرا که اگر تمایلی نبود در مراسم‌های گوناگون که هر یک موضوع خاص خود را دارد حضور پیدا نمی‌کرد. اما چه کسانی از جلیلی حمایت خواهند کرد؟ با توجه به اینکه به اعتقاد برخی سرلیستی جلیلی می‌تواند حاصل تصمیم سه تن از بزرگان جریان اصولگرایی به نام‌های آیات مصباح‌یزدی، موحدی کرمانی و یزدی باشد پس بیراه نیست بخشی از اصولگرایان از این تصمیم تبعیت کرده و به آن انتقادی نکنند اما طیفی مانند قالیباف یا ولایتی اگرچه ریش سفیدی و لیدری سیاسی بزرگان را قبول دارند اما دارای طرز فکری هستند که تبعیت در هر حالتی را پذیرا نیستند که نمونه آن کنار نکشیدن‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری بود. البته حمایت از جلیلی به یک موضوع دیگر هم بستگی دارد و آن، عدم تمایل برخی افراد نظیر حدادعادل برای سرلیست قرار گرفتن است که اگر اینگونه باشد حدادعادل به راحتی انتخابات ریاست‌جمهوری از صحنه کنار نخواهد رفت و مدعی سرلیستی به‌واسطه انصرافش از انتخابات ریاست‌جمهوری‌خواهد شد بنابراین در چنین شرایطی رقابت درون گروهی میان جلیلی و حدادعادل برقرار می‌شود.»
روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «تابوت نظامیان اماراتی به ابوظبی رسید» و «امضای 8 سند برای تحول در روابط تهران و بیشکک» اختصاص داد.
• پیشنهاد یک مشارکتی برای گام دوم تغییر در سیاست خارجی
حسین واله، عضو حزب منحله مشارکت و معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور، در دولت اصلاحات، پیش از این در یادداشتی در روزنامه ایران خواهان تغییر رویکرد سیاست خارجی کشورمان پس توافق با کشورهای مانند عربستان شده بود.
این فعال اصلاح طلب در یادداشت امروز روزنامه دولتی ایران خواهان برداشتن گام بعدی از سوی تصمیم‌گیران سیاست خارجی کشور است؛ وی مدعی است باید از گسست در بدنه سیاسی امریکا بیشینه استفاده را برد و این اقدام در بستر تغییر سیاست خارجی محقق می‌شود و آن به نحوی است که «بازی سیاست بین‌المللی از زاویه تازه‌ای‌است که فاصله گرفتن از کلیشه قرن بیستمی موازنه منفی» باشد.
عضو حزب منحله مشارکت در راستای تبیین گام دوم برای سیاست خارجی کشور نوشت: «ورود به باشگاه اتمی بین‌المللی الزامات خاص خود را دارد. مسئولیت‌های اعضای این باشگاه سنگین‌تر از دیگران است. متناسب با تحول اخیر، جمهوری اسلامی ایران باید الگوی سیاست ورزی بین‌المللی و منطقه‌ای را روزآمد سازد. سیاست‌ها و روش‌هایی که در مرحله چانه‌زنی ضروری بوده‌اند بعضاً در مرحله پسا موفقیت نه تنها ضرورتی ندارند بلکه مخرب می‌شوند. تجربه قرن بیستم می‌آموزد که هر گاه قدرت‌ها در تغییرلازم در رفتار خود متناسب با تقویت نیرومندی اهمال کرده‌اند نگرانی‌های خطرآفرین در دیگران پدید آورده که گاه به شرایط بحرانی و حتی جنگی منجر شده است. شرط نخست توفیق در این راه درک این حقیقت است که تغییر رفتار دیپلماتیک لزوماً به معنای پشت کردن به آرمان‌ها و منافع ملی نیست بلکه لازمه حفظ و پیشبرد آن‌هاست. باید هم در رفتار نمادین و هم در سیاست‌های رسمی تعهد به امنیت و صلح را در عین اصرار تام بر حفظ همه منافع و حقوق ملی از موضعی متجلی ساخت که برای همگان به استثنای دشمن ذاتی ایران اطمینان‌بخش و امیدآفرین باشد.»