به گزارش مشرق به نقل از روزنامه الاخبار، نقش ترکیه در بحران سوریه را نمی‌توان منکر شد و یا نادیده گرفت، زیرا از ابتدای آغاز بحران سوریه، ترکیه در این خصوص نقش مشکوکی داشت و روند بهره‌گیری از ناآرامی‌های همسایه خود تا تجارت اعضای انسان و قاچاق پناهندگان سوری پیش رفت.
توطئه‌گری ترکیه علیه سوریه دلایل مستند و روشنی دارد و در واقع نقش ترکیه در بحران سوریه با توطئه‌گری علیه دمشق و به سرقت بردن ثروت‌های آن، تخریب زیرساخت‌های صنعتی، از بین بردن نقش تجاری این کشور همراه بوده و و به تجارت انسان‌ها و اعضای بدن آنان نیز کشیده شد.
ترکها در فواصل زمانی مختلف برای سرمایه گذاری در بحران سوریه و تأمین منافع خود از راه‌های جدید ابتکاری استفاده می‌کردند و بعد از رسوایی مدارک دانشگاهی و گذرنامه‌های جعلی، امروز در شبکه‌های اجتماعی برای قاچاق انسان از ترکیه به یونان تبلیغ می‌کند.
در این شبکه‌ها شهر ساحلی «ازمیر» در ترکیه به‌عنوان مرکز تجمع پناهندگان و سپس حرکت آنان به‌سمت جزایر یونان و از آنجا به کشورهای غرب اروپا معرفی می‌شود.
تبلیغات این صفحات مجازی با پاگذاشتن به شهر ازمیر کاملاً واقعی و عینی می‌شود.
میدان بصمانیه در درجه اول به محل تجمع سوری‌ها و سپس عراقی‌ها و فلسطینی‌ها و لبنانی‌ها و نیز آفریقایی‌ها تبدیل شده است و امروز دیگر حضور سوری‌ها در پیاده‌روها و پارک‌های ازمیر به صحنه معمول و آشنا تبدیل شده است.
این صحنه به‌میزان زیادی شبیه میدان «المرجه» در دمشق است و اکنون به محل موقت استقرار عربها تبدیل شده است و با وجود اینکه در آنجا هتلهای زیادی وجود دارد، باید خوش‌شانس بود که یک اتاق خالی پیدا کرد و به‌خاطر شلوغی خیلی زیاد، احتمال قوی‌تر خوابیدن در یکی از پارکها است.
ناامیدی پناهندگان سوری به بهبود وضعیت موجود
«یاسر» یک جوان سوری از اهالی حسکه که به‌دلیل جنگ در سوریه تحصیل در دانشکده مهندسی پتروشیمی را رها کرده و اکنون به‌عنوان آرایشگر مشغول کار است، گفت: امیدی به بهبود شرایط نداریم بلکه به‌عکس روند امور از بد به بدتر شدن در حرکت است.
وی در توضیح مسیری که از سوریه تا اینجا طی کرده‌اند، می‌گوید: از مناطق تحت اشغال داعش در الرقه و سپس حلب که تحت تسلط جبهه النصره است عبور کرده به مرز سوریه در ادلب رسیدیم که در آنجا افراد مسلح گروه موسوم به «ارتش آزاد» مستقر هستند و چاره‌ای نیست جز اینکه با عبور از گذرگاهها به‌طور قاچاقی به ترکیه برسیم.
یاسر در ادامه می‌گوید: حدود 150 نفر بودیم که فقط 29 نفر موفق شدیم به ترکیه برسیم، زیرا به‌عنوان مثال یک پیرمرد که ناراحتی قلبی داشت هنگام عبور از یک مانع خاکی در مرز، جان باخت و خانواده‌هایی هم بودند که کودکانشان را گم کردند و چه‌بسا خانواده‌های سوری آنان را پیدا کرده باشند در حالی که سایر اعضای خانواده به ترکیه رسیده‌اند و این بدبختی تمام‌عیار است.
یاسر در مورد اوضاع خود در ترکیه می‌گوید: در اصل تلاش دارم با یک قاچاقچی انسان به توافق برسم زیرا بیشتر کسانی که به‌منظور مهاجرت راهی ترکیه می‌شوند پیش از اینکه راهی ازمیر شوند از طریق فیس‌بوک و واتس‌آپ با دلالان انسان به توافق می‌رسند و به‌محض رسیدن به آنجا دلال مورد نظر را ملاقات می‌کنند که همواره یک تبعه سوری است که بتواند به زبان عربی با هم‌وطنان خود صحبت کرده و تا حدودی اطمینان آنان را جلب کند چرا که دزدی و سرقت مسافران سوری را وحشت‌زده می‌کند.
اما «سامر» یک جوان سوری دیگر از اهالی «منبج» از توابع حومه «حلب» در شمال سوریه به‌عنوان دلال برای یکی از قاچاقچیان ترک کار می‌کند.
وی گفت: تا جایی که بشود تلاش داریم به مردم برای رسیدن به اروپا کمک کنیم و نقش ما در واقع واسطه بین قاچاقچی ترک و مهاجران غیرقانونی است و پولی که در این کار دریافت می‌کنیم بین 50 تا 100 دلار برای هر نفر است.
او می‌گوید: در زمانی که قاچاق بازار پیدا کرده است، فرصت خوبی برای کار به دست آمده است و میدان بصمانیه را ترک نمی‌کنم مگر اینکه چند تا مشتری در آنجا پیدا کنم.
سامر در مورد اینکه چرا خودش مهاجرت نمی‌کند، پاسخ داد: من متعلق به سوریه هستم، از همین رو ترجیح می‌دهم به آنجا بازگردم و به اروپا نروم.
او هزینه قاچاق مهاجران را به یک طرف سوم می‌سپارد که معمولاً دفتر امانات است که برای امانتداری 50 دلار دریافت می‌کند و پولی را که از مهاجران دریافت می‌کند، به قاچاقچی نمی‌دهد مگر اینکه با آنان در یونان تماس بگیرد و مطمئن شود که به مقصد رسیده‌اند.
بازار داغ دلالی مهاجران در ازمیر
دلالان انسان اطراف میدان بصمانیه و در چایخانه‌ها نشسته‌اند و اگر نزدیک آنان بنشینیم، متوجه صحبت‌های آنان و تلاش برای متقاعد کردن مهاجران و تشویق آنان به مهاجرت می‌شویم و چند لحظه بعد بدون اجازه می‌توان وارد صحبت‌های آنان شد.
این واسطه‌ها که به «دلالان نفرات» معروف هستند، تلاش می‌کنند به‌شیوه خاص مشتریان خود را به مهاجرت راضی کنند و قول می‌دهند آنان را به جزیره «کیوس» یونان برسانند و در آنجا نیز آنان فقط 50 دقیقه در قایق منتظر می‌مانند.
اما برای قاچاق مهاجران در دریا از بلمهای از جنس کائوچو استفاده می شود که مسافتی هشت کیلومتری در ساحل ترکیه تا نزدیک‌ترین جزیره یونانی را طی می‌کنند.
نوع کوچکتر این قایقها چهار متر طول داشته و برای هشت نفر گنجایش دارند و قایق‌های بزرگتر حدود 9 متر است که حدود 40 نفر در آن جا می‌گیرد.
برخی سفرها نیز با یک قایق چوبی انجام می‌شود که هزینه مسافر 2500 یورو است و مهاجران این قایقها را ترجیح می‌دهند زیرا اجاره آن از 1300 دلار بیشتر نیست.
قاچاق سوری‌ها با هماهنگی و اطلاع ژاندارم‌های ترک
«ابواحمد» که پیش از اینکه داعش گروه موسوم به «الجیش الحر» را از بین ببرد، یکی از افراد مسلح آن در استان «دیر الزور» بود، گفت: پس از شکست کودتای ما و ناکامی در تحقق اهدافمان، آواره شدیم و به ترکیه گریختیم و تصمیم گرفتیم به زندگی معمول خود بازگردیم و در اینجا کمک به مردم برای رسیدن به یونان را شغل خوبی دیدیم.
او ادامه داد: من با یکی از دلالان ترک کارم را شروع کردم به این ترتیب که پول هر یک نفر را می‌گیریم و برای مجهز کردن قایق و تأمین امنیت مسافران تا نقطه مورد توافق کار می‌کنیم و در این خصوص از قبل با ژاندارم‌های ترک هماهنگی را به‌عمل می‌آوریم.
ابواحمد می‌گوید: ما در روز روشن صحبت کرده و توافق می‌کنیم و هیچ کس به اسم واقعی خود کار نمی‌کند.
او می‌افزاید: ساعت شش عصر هر روز این میدان شبیه کندوی زنبور پرهیاهو است و در هر طرف افراد در حرکت هستند و به‌سمتی که با دلال در مورد آن به توافق رسیده‌اند، می‌روند، سپس یک ماشین برای انتقال به نقطه مورد نظر اجاره می‌کنند.
«ابوابراهیم» یکی دیگر از دلالان نقل و انتقال مهاجران سوری در این باره می‌گوید: نقطه‌ای که برای حرکت مشتریان خود در نظر گرفته‌ام در فاصله 85 کیلومتری ازمیر قرار دارد و مسافران باید پیش از تاریک شدن هوا آنجا بوده و منتظر لحظه مناسب برای حرکت باشند که در واقع بین نیمه‌شب و اذان صبح است و در برخی موارد نیز مسافرت‌هایی قبل از غروب آفتاب انجام می‌شود.
ابوابراهیم ادامه می‌دهد: من در این کار وجهه خوبی پیدا کرده‌ام، و تلاش می‌کنم همواره امنیت مشتریان و رسیدن آنان به مقصد را تضمین کنم و در صورتی که تلاش آنان برای خروج به شکست برسد، آنان را با هزینه خود به ازمیر برمی‌گردانم و جلوگیری از زندانی شدن هر یک از آنان را تضمین می‌کنم.
او می‌گوید: درست است که هزینه‌های ما برای هر نفر 50 دلار بیشتر از دیگران است اما من رسیدن مسافران به مقصد در کوتاه‌ترین زمان ممکن را تضمین می‌کنم و روزانه سه تا پنج نوبت سفر داریم و در قایقها نیز باری بیش از ظرفیت آن نمی‌گذارم و محال است که در هر سفر تعداد مسافران از 40 نفر بیشتر باشند.
اما «علاء» یکی دیگر از جوانان سوری که نتوانسته است از دریا عبور کند در این باره گفت: بنزین قایق ما تمام شده و در دریا سرگردان ماندیم و پنج ساعت منتظر ماندیم تا اینکه گارد ساحلی ترکیه آمده ما را نجات داد و سپس روانه زندان و یک روز بعد آزاد شدیم.
کسانی که سفر آنان به یونان ناکام می‌ماند در بازگشت به ترکیه یک شب را در زندان می‌گذرانند و پس از تعهد به اینکه دیگر تلاشی در این زمینه نخواهند کرد، آزاد می‌شوند.
استقبال مغازه‌داران ازمیری به مسافران عرب
در ازمیر در سردر بیشتر مغازه‌ها این عبارت نوشته شده است: دوستان عرب، خوش آمدید، هرچند در تاریخ چیزی که یادآور چنین دوستی‌ای باشد وجود ندارد با این حال اکنون منافع این‌طور اقتضا می‌کند.
ازمیر زیباترین منطقه ساحلی ترکیه نیست و در تاریخ آن چنین ازدحام و رونق تجاری که اکنون شاهد است، سابقه نداشته است.
اکنون جلیقه‌های نجات در ویترین مغازه‌ها دیده می‌شود و در انبار این مغازه‌ها چند تن از این جلیقه‌ها با انواع مختلف وجود دارد که قیمت آن بین 60 تا 120 لیره است به‌اضافه تیوپ و کیفهای ضدآب برای تلفن همراه که به مشتریان عرضه می‌شود.
علاوه بر این روند تبدیل پول در صرافی‌ها رونق گرفته است زیرا با وجود تعداد زیاد شرکت‌های صرافی به‌دلیل ازدحام شدید، برای تبدیل پول باید ساعت‌ها وقت صرف کرد.
در رستوران‌ها و چایخانه‌های ازمیر نیز نمی‌توان پس از نوشیدن یک استکان چای همچنان در آنجا نشست مگر اینکه یک استکان دیگر سفارش داد یا این محل را ترک کرد، به‌عبارت بهتر ترکها برای کمترین مقدار پولی که در جیب مشتریان است سرمایه گذاری می‌کنند.
رونق اقتصادی ازمیر
«جلال» یک مغازه‌دار نزدیک میدان بصمانیه در این باره می‌گوید: سوری‌ها بازار را رونق داده‌اند و خرید و فروش جریان یافته و منابع روزی زیاد شده است، زیرا هتلها پر شده و مشتریان رستوران‌ها و چایخانه‌ها نیز 30 درصد افزایش یافته است.
وی ادامه می‌دهد: روشن‌تر بگویم، اگر مسئولان ترکیه بخواهند قاچاق انسان به اروپا را متوقف کنند، اقتصاد این شهر که اکنون به‌طور اساسی مبتنی بر قاچاق انسان است، متوقف می‌شود زیرا هر یک از سوری‌ها به‌نوبه خود موجب رونق بازار شده‌اند.
جلال می‌گوید: حتی اگر رونق کنونی بازار موقتی و فصلی باشد، سود آن خسارت ماههای رکود را جبران می‌کند، از همین رو می‌بینیم که مهاجران غیرقانونی سوری در برابر چشم ژاندارم‌های ترکیه عبور کرده و به ساحل بصمانیه می‌رسند، بدون اینکه کسی جلوی آنان را گرفته و یا توقیف کند.
محله متروکه ازمیر و خالی‌کردن جیب مهاجران
به‌موازات رونق بازار، در محله‌های قدیمی و متروکه مجاور میدان بصمانیه بار دیگر زندگی جریان یافته است زیرا خرابه‌های آن به محل اسکان پناهندگان تبدیل شده و اجاره هر روز آن 25 لیره است بدون اینکه امکاناتی داشته باشد چرا که این اماکن در واقع خرابه‌هایی هستند که مالکان آن با حضور سوری‌ها در آن سرمایه گذاری کرده‌اند.
این در حالی است که سوری‌ها تمام املاک خود را در کشورشان به فروش رسانده و راهی ترکیه شده و تلاش دارند از آنجا راهی اروپا شوند، بین آنان جوانان و کودکان و زنانی دیده می‌شوند که بعید است در آنجا دوست یا خویشاوند و یا همسایه خود را نبیند.
به‌عبارت بهتر هرچند جنگ سوری‌ها را پراکنده کرده اما قمار سفر مرگ به اروپا و فرار از جنگ آنان را در اینجا گرد آورده است آن هم در شرایطی که هیچ کس نمی‌داند جنگ کی تمام می‌شود.