روزنامه واشنگتن پست در این باره نوشت: پس از اتمام فرصت ۶۰ روزه کنگره برای بی اثر کردن توافق هسته ای جامع که با سومین ناکامی مخالفان برجام در روز گذشته همراه بود، دولت اوباما با جدیت برای اجرایی کردن این توافق وارد عمل شده و سفیر سابق این کشور در لهستان را به عنوان مسئول نظارت بر اجرای این توافق منصوب و اعلام کرد که رئیس جمهور احکامی را برای لغو همه تحریم های آمریکایی مرتبط با برنامه هسته ای ایران در ۱۸ اکتبر (یک ماه آینده) صادر خواهد کرد.
احکام مذکور تا زمان مقرر که در برجام «روز اجرا» نامیده شده است و آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز پایبندی ایران به همه تهعداتش را تأیید کند، اجرایی نخواهد شد. مقامات ارشد دولت اوباما گفتند که فرایندهای مذکور، به محض آنکه از ماه آینده طبق شرایط توافق ۱۴ جولای شروع شود، آغاز اما ممکن است تا سال ۲۰۱۶ به طول انجامد.
دولت آمریکا «استفن مول» سفیر سابق آمریکا در لهستان را مامور پیگیری پرونده توافق هسته ای با ایران کرده است. جان کری وزیر خارجه آمریکا با اعلام این خبر گفت: مول در زمینه مسائل هسته ای و تحریم های بین المللی تجربه خوبی دارد و برای این کار از سوی آمریکا معرفی شده است.
بر این اساس استفن مول ریاست هیئت واسطه آمریکایی در مذاکرات احتمالی با ایران را بر عهده خواهد گرفت. طبق اعلام مقامات آمریکایی استفن مول به نوعی از سوی آمریکا به این سمت منصوب شده است تا از اجرای توافق هسته ای از سوی ایران اطمینان حاصل کند. مول که آخرین روزهای ماموریت خود در ورشو را می گذراند، پیش از این به عنوان مشاور «ویلیام برنز» معاون وقت وزیر خارجه آمریکا فعالیت کرده و هماهنگ‌کننده فعالیتهای دیپلماتیک این وزارتخانه در ارتباط با ایران بوده است.
نمایندگان دموکرات مجلس سنای آمریکا دیروز مانع تلاش جمهوریخواهان برای تحت فشار قرار دادن باراک اوباما در باقی گذاشتن تحریم های ایران شدند. این سومین بار در طول هشت روز گذشته بود که جمهوریخواهان سنا سعی کردند مانع اجرای توافق هسته ای با ایران شوند، اما همچون دو بار پیشین با مخالفت دموکرات ها مواجه شدند.
در حقیقت سومین تلاش جمهوری خواهان که روز پنج شنبه انجام گرفت، آخرین تلاش برای ایجاد مانع در مسیر توافق هسته ای بود؛ زیرا نمایندگان کنگره ۶۰ روز برای بررسی توافق هسته ای زمان تعیین کرده بودند که این مهلت در این روز به اتمام رسید.
جمهوری خواهان سنا برای اجرای قانون ضد ایرانی خود به ۶۰ رای نیاز داشتند که تنها توانستند در آخرین رای گیری مجلس سنا ۵۳ رای کسب کنند و در مقابل ۴۵ رای مخالف دموکرات ها نتوانستند خواست خود را عملی کنند.
«هری رید» بعد از آخرین رای گیری دیروز در مجلس سنا و شکست جمهوری خواهان و در واکنش به اقدام حزب اکثریت سنا گفت: به طور حتم توافق هسته ای با ایران اجرا خواهد شد و نمایندگان جمهوریخواه بی مورد تلاش می کنند.
بر اساس مفاد توافق هسته ای جامع میان کشورهای ۱+۵ و ایران، این توافق باید با گذشت ۹۰ روز از تصویب آن در شورای امنیت سازمان ملل توسط همه طرف ها - از جمله آمریکا، کشورهای مذاکره کننده ۱+۵ یا ایران- رسماً اجرا شود؛ ۱۸ اکتبر همان روز است.
یکی از چند مقام ارشد دولت اوباما که گزارشگران را در جریان مراحل اجرای توافق قرار داده و بر اساس قوانین وزارت امور خارجه آمریکا خواسته است تا نامش فاش نشود، گفت: از آن به بعد توپ در زمین ایران است.
به گفته وی: سازمان بین المللی انرژی اتمی، قبل از لغو تحریم ها باید پایبندی به همه اقدامات مقرر در برجام و نیز پاسخ دادن ایران به سوالات آژانس درباره فعالیتهای احتمالی نظامی هسته ای (پی اِم دی) را مورد تأیید قرار دهد؛ لذا در این مرحله روز اجرا معلوم نیست.
امضاء احکام مربوط به تعلیق تحریم ها - همراه با اقدامات اتحادیه اروپا تا ۱۸ اکتبر (بر اساس ۹۰ روز قید شده در متن برجام) برای زمینه سازی درخصوص لغو همه تحریم های مرتبط با برنامه هسته ای با شروع اقدامات ایران در توافق گنجانده شد.
در روز لغو تحریم ها، فروش نفت و معاملات مالی ایران با بخش زیادی از جهان قابل از سرگیری بوده و دارایی های مسدود شده ایران آزاد خواهند شد؛ اگرچه ممنوعیت هایی در مورد فروش تسلیحات و انتقال فناوری موشکی همچنان به ترتیب برای ۵ تا ۸ سال برقرار خواهد بود.
تعامل آمریکا با ایران محدود خواهد بود؛ چون تحریم های مرتبط با آنچه آمریکا ایران را به حمایت از تروریسم متهم می کند، به قوت خود باقی خواهد ماند. تعلیق تحریم ها توسط آمریکا که باید هر سه تا شش ماه توسط رئیس جمهور تجدید شود، در صورت عدم پیروی ایران از توافق قابل لغو است.
دولت اوباما همچنین اکنون باید توجهش را بر بازداشتن کنگره تحت رهبری جمهوریخواهان از رأی دادن به تحریم های جدید بر ضد ایران یا تلاش آنها برای متوقف کردن توافق متمرکز نماید. اوباما قول داده است با اقدامات جدیدی در تقویت توان دفاعی رژیم صهیونیستی، مخالفت آن با برجام را کم کند. به گفته مقامات رسمی، دعوت اوباما از «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم اشغالگر قدس به کاخ سفید در ماه نوامبر گامی در این جهت به شمار می آید.