به گزارش مشرق، در شب و روز عرفه همان طور که در روایات متعدد نیز آمده، خدای متعال رحمت بی‌کران خویش را بر بندگانش نازل می‌کند و حتی آمده که اگر کسانی نتوانستند از فرصت شب قدر استفاده کرده و آن را درک کنند، امید به شب عرفه داشته باشند.
در ادامه گزیده هایی از توصیه های عارف بالله آیت الله حاج میرزا جواد آقا ملکی تبریزی برای بهره مندی از فیوضات شب و روز عرفه را می خوانید.
درباره شب عرفه روایت شده است که دعای خیر در آن مستجاب است و کسی که در آن به فرمانبرداری خدای متعال مشغول شود، پاداش صد و هفتاد سال را دارد. شب عرفه شب مناجات بوده و کسی که در آن شب توبه کند خداوند او را می بخشد و مستحب است در آن دعایی که اول آن "اللهم یا شاهد کل نجوی" است، خوانده شود.
از مضامین این مناجات گرانقدر غافل نشوید. اگر اهلش باشید علومی در ان وجود دارد که سزاوار است مسلمان تمام عمرش را صرف تحصیل آن نماید. با زنده دلی و حضور قلب با آن دعا کن، نه با غفلت.
پس درباره اسماء، صفات و کارهای خداوند که در این دعا آمده است اندیشه نما که اگر مقدار بسیار کمی از حقایق آن را درک و بعضی از مرادات آن را بفهمی، این مطالب را باور خواهی کرد.
در معانی این نام ها اندیشه کن
شاید کسی بپرسد منظور از نام هایی که در این دعا با آن به خدا سوگند یاد می شود، نام لفظی و زبانی است یا اسمی است که وجود خارجی و عینی دارد؟ شاید با تفکر در آن به خصوص در فرازهایی مانند: "و باسمک الذی رفعت به السموات بلا عمد و سطحت به الارض .... / و به نامت که با آن آسمان ها را بی ستون برافراشته و زمین را گسترده نمودی ..." دریابی که مراد اسم عینی است. و نیز این فراز: "و باسمک السبوح القدوس البرهان الذی هو نور علی کل نور و نور من نور و نور یضیئی ء منه کل نور اذا بلغ الارض انشقت .... / با نام سبوح، قدوس و برهانت که نور آن افزون از تمام نورها و نوری است از نور و نوری است که هر نوری از آن روشنی می گیرد و آن گاه که به زمین رشد شکافته می گردد..." با نام های لفظی سازگاری ندارد زیرا این صفات را در نام های لفظی نمی توان تصور کرد مگر این که آن ها را طوری تفسیر کنیم که به نام هایی که وجود خارجی دارند، برگردند.
در این مناجات و بیشتر مناجات های طولانی تصریح شده است که وجود هر چیز و آفریدن آن فقط با نام های خداست که از این مطلب نباید غفلت کرد. به همین جهت در این معانی اندیشه کن، شاید با نور تفکر به علوم حقیقی که تاکنون از آن غافل بوده ای و اسرار وجود دسترسی پیدا کنی. همان که در قرآن عزیز با عبارت ایمان به خدا، فرشتگان، کتاب ها و پیامبران او و روز قیامت به آن اشاره شده است و آنگاه نعمت کسی که این مطلب را به تو آموخته است سپاسگذاری کن.
استحباب زیارت سید الشهدا (ع) در شب عرفه
از پیامبر (ص) نیز ده تسبیح روایت شده است که اگر کسی آن را هزار بار بخواند هر چیزی که از خدا بخواهد به او عنایت می فرماید، مگر این که قطع رحم یا گناهی را درخواست نماید.
زیارت امام حسین علیه السلام در این شب مستحب است. از کارهای مهم این شب مراجعه به حاجیان معصوم علیهم السلام در اول و آخر آن است.
امام صادق (ع) و فضیلت زیارت سیدالشهدا (ع) در روز عرفه
اگر کسی بتواند در روز عرفه، خود را به عرفات یا به کربلا برساند، بهترین مکان ها را برای دعا انتخاب کرده است و گویا این روز مختص به دعاست بنابراین لازم است مراقبت با تمام توان خود را برای این روز بزرگ آماده نموده و مهم ترین کار در این جهت به دست آوردن شرایط استجابت دعاست. اهمیت دعا در این روز به اندازه ای است که روزه این روز را برای کسی که روزه باعث ضعف او هنگام دعا می شود، ممنوع کرده اند با این که در روایات صحیح آمده است که روزه آن کفاره نود سال است. گفتیم بهتر است روز عرفه در عرفات یا کربلا دعا کند، به این جهت که توقف در عرفات در این روز از اعمال حج بوده و روایات زیادی درباره پاداش زیارت امام حسین علیه السلام در روز عرفه وارد شده است. مثلا در روایت صدوق از امام صادق علیه السلام آمده است: "خداوند متعال قبل از اهل عرفات برای زائرین قبر حسین علیه السلام جلوه کرده، نیازهای آنان را برآورده، گناهان شان را بخشیده و آنان را به خواسته هایشان می رساند. آن گاه نزد اهل عرفات آمده و با آنان نیز این گونه رفتار می کند. نیز از آن حضرت علیه السلام روایت شده است: کسی که حسین بن علی علیه السلام را در روز عرفه زیارت کند، خدای عزوجل برای او یک میلیون حج با قائم آل محمد (عج)، یک میلیون عمره با رسول خدا (ص)، آزاد کردن یک میلیون برده برای او می نویسد و می فرماید: بنده صدیق من به وعده ام اطمینان کرد."
سید بن طاووس قدس سره می گوید: روایاتی که درباره فضیلت زیارت امام حسین (ع) رسیده به حد تواتر است.
شاید علت اختلاف روایات در مورد تعیین ثواب زیارت امام حسین علیه السلام است این باشد که ثواب آن به درجه زائرین یا به کیفیت زیارت بستگی دارد، مثلا با ترس از خطرهایی که ممکن است در راه زیارت باشد یا بدون آن یا با سایر ترجیحات.
هنگام زیارت حضرت بگوید یا لیتنا کنا معکم
بهتر است زائر عارف برای زیارت و روز عرفه غسل کرده و سپس زیارت نماید به طوری که تا ظهر زیارت او تمام شود و از اول ظهر به مقدمات نماز و دعا بپردازد. آداب زیارت همان است که در زیارت پیامبر (ص) گذشته است. علاوه بر این هنگام زیارت امام حسین علیه السلام در حالت حزن اندوه و گریه به سر برده، ژولیده موی و خاک آلود بوده، ادای حق او و شهادت در مقابل او را آرزو کرده و زیاد از ته دل بگوید: "یا لیتنا کنا معکم / ای کاش با شما بودیم." و با دل و باطن خود به جنبه روحانی امام حسین علیه السلام توجه نموده و از فضل، انوار و برکات او برای قبول خود، زیارت و سایر اعمالش و نیز ملحق کردن او به اصحابش یاری جوید و بداند امام حسین علیه السلام به سرعت از انسان راضی شده، او را می پذیرد و رحمت او گسترده است زیرا می فرمود: "احسان مانند باران است که بر نیکوکار و بدکار می بارد."
در ادامه گزیده هایی از توصیه های عارف بالله آیت الله حاج میرزا جواد آقا ملکی تبریزی برای بهره مندی از فیوضات شب و روز عرفه را می خوانید.
درباره شب عرفه روایت شده است که دعای خیر در آن مستجاب است و کسی که در آن به فرمانبرداری خدای متعال مشغول شود، پاداش صد و هفتاد سال را دارد. شب عرفه شب مناجات بوده و کسی که در آن شب توبه کند خداوند او را می بخشد و مستحب است در آن دعایی که اول آن "اللهم یا شاهد کل نجوی" است، خوانده شود.
از مضامین این مناجات گرانقدر غافل نشوید. اگر اهلش باشید علومی در ان وجود دارد که سزاوار است مسلمان تمام عمرش را صرف تحصیل آن نماید. با زنده دلی و حضور قلب با آن دعا کن، نه با غفلت.
پس درباره اسماء، صفات و کارهای خداوند که در این دعا آمده است اندیشه نما که اگر مقدار بسیار کمی از حقایق آن را درک و بعضی از مرادات آن را بفهمی، این مطالب را باور خواهی کرد.
در معانی این نام ها اندیشه کن
شاید کسی بپرسد منظور از نام هایی که در این دعا با آن به خدا سوگند یاد می شود، نام لفظی و زبانی است یا اسمی است که وجود خارجی و عینی دارد؟ شاید با تفکر در آن به خصوص در فرازهایی مانند: "و باسمک الذی رفعت به السموات بلا عمد و سطحت به الارض .... / و به نامت که با آن آسمان ها را بی ستون برافراشته و زمین را گسترده نمودی ..." دریابی که مراد اسم عینی است. و نیز این فراز: "و باسمک السبوح القدوس البرهان الذی هو نور علی کل نور و نور من نور و نور یضیئی ء منه کل نور اذا بلغ الارض انشقت .... / با نام سبوح، قدوس و برهانت که نور آن افزون از تمام نورها و نوری است از نور و نوری است که هر نوری از آن روشنی می گیرد و آن گاه که به زمین رشد شکافته می گردد..." با نام های لفظی سازگاری ندارد زیرا این صفات را در نام های لفظی نمی توان تصور کرد مگر این که آن ها را طوری تفسیر کنیم که به نام هایی که وجود خارجی دارند، برگردند.
در این مناجات و بیشتر مناجات های طولانی تصریح شده است که وجود هر چیز و آفریدن آن فقط با نام های خداست که از این مطلب نباید غفلت کرد. به همین جهت در این معانی اندیشه کن، شاید با نور تفکر به علوم حقیقی که تاکنون از آن غافل بوده ای و اسرار وجود دسترسی پیدا کنی. همان که در قرآن عزیز با عبارت ایمان به خدا، فرشتگان، کتاب ها و پیامبران او و روز قیامت به آن اشاره شده است و آنگاه نعمت کسی که این مطلب را به تو آموخته است سپاسگذاری کن.
استحباب زیارت سید الشهدا (ع) در شب عرفه
از پیامبر (ص) نیز ده تسبیح روایت شده است که اگر کسی آن را هزار بار بخواند هر چیزی که از خدا بخواهد به او عنایت می فرماید، مگر این که قطع رحم یا گناهی را درخواست نماید.
زیارت امام حسین علیه السلام در این شب مستحب است. از کارهای مهم این شب مراجعه به حاجیان معصوم علیهم السلام در اول و آخر آن است.
امام صادق (ع) و فضیلت زیارت سیدالشهدا (ع) در روز عرفه
اگر کسی بتواند در روز عرفه، خود را به عرفات یا به کربلا برساند، بهترین مکان ها را برای دعا انتخاب کرده است و گویا این روز مختص به دعاست بنابراین لازم است مراقبت با تمام توان خود را برای این روز بزرگ آماده نموده و مهم ترین کار در این جهت به دست آوردن شرایط استجابت دعاست. اهمیت دعا در این روز به اندازه ای است که روزه این روز را برای کسی که روزه باعث ضعف او هنگام دعا می شود، ممنوع کرده اند با این که در روایات صحیح آمده است که روزه آن کفاره نود سال است. گفتیم بهتر است روز عرفه در عرفات یا کربلا دعا کند، به این جهت که توقف در عرفات در این روز از اعمال حج بوده و روایات زیادی درباره پاداش زیارت امام حسین علیه السلام در روز عرفه وارد شده است. مثلا در روایت صدوق از امام صادق علیه السلام آمده است: "خداوند متعال قبل از اهل عرفات برای زائرین قبر حسین علیه السلام جلوه کرده، نیازهای آنان را برآورده، گناهان شان را بخشیده و آنان را به خواسته هایشان می رساند. آن گاه نزد اهل عرفات آمده و با آنان نیز این گونه رفتار می کند. نیز از آن حضرت علیه السلام روایت شده است: کسی که حسین بن علی علیه السلام را در روز عرفه زیارت کند، خدای عزوجل برای او یک میلیون حج با قائم آل محمد (عج)، یک میلیون عمره با رسول خدا (ص)، آزاد کردن یک میلیون برده برای او می نویسد و می فرماید: بنده صدیق من به وعده ام اطمینان کرد."
سید بن طاووس قدس سره می گوید: روایاتی که درباره فضیلت زیارت امام حسین (ع) رسیده به حد تواتر است.
شاید علت اختلاف روایات در مورد تعیین ثواب زیارت امام حسین علیه السلام است این باشد که ثواب آن به درجه زائرین یا به کیفیت زیارت بستگی دارد، مثلا با ترس از خطرهایی که ممکن است در راه زیارت باشد یا بدون آن یا با سایر ترجیحات.
هنگام زیارت حضرت بگوید یا لیتنا کنا معکم
بهتر است زائر عارف برای زیارت و روز عرفه غسل کرده و سپس زیارت نماید به طوری که تا ظهر زیارت او تمام شود و از اول ظهر به مقدمات نماز و دعا بپردازد. آداب زیارت همان است که در زیارت پیامبر (ص) گذشته است. علاوه بر این هنگام زیارت امام حسین علیه السلام در حالت حزن اندوه و گریه به سر برده، ژولیده موی و خاک آلود بوده، ادای حق او و شهادت در مقابل او را آرزو کرده و زیاد از ته دل بگوید: "یا لیتنا کنا معکم / ای کاش با شما بودیم." و با دل و باطن خود به جنبه روحانی امام حسین علیه السلام توجه نموده و از فضل، انوار و برکات او برای قبول خود، زیارت و سایر اعمالش و نیز ملحق کردن او به اصحابش یاری جوید و بداند امام حسین علیه السلام به سرعت از انسان راضی شده، او را می پذیرد و رحمت او گسترده است زیرا می فرمود: "احسان مانند باران است که بر نیکوکار و بدکار می بارد."