گروه اقتصادي مشرق- یک سال پس از آن که رئیس دولت یازدهم از خروج قطعی اقتصاد کشور از رکود سخن گفت و مابقی اعضای کابینه نیز به حمایت از سخنان وی پرداختند، وزیر اقتصاد هفته گذشته از تداوم رکود در کشور و برنامهریزی دولت برای خروج از آن در نیمه دوم سال جاری خبر داد.
* اظهارات یک سال پیش روحانی
اواسط شهریورماه 1393 حسن روحانی در جمع مردم مشهد رسما اعلام کرد که اقتصاد ایران از رکود خارج شده است.
روحانی اظهار داشت: «ما به شما قول داده بودیم که بر رکود غالب خواهیم شد، ما طرح لازم برای عبور از رکود را آماده کردهایم؛ بخشی از آن را که نیاز به قانون داشت تقدیم مجلس شورای اسلامی کردهایم، اما امروز در کنار حرم علیابن موسیالرضا(ع) به ملت ایران اعلام میکنم ما خوشبختانه از رکود عبور کردیم.»
رئیس قوهمجریه اضافه کرد: «محاسبات سه ماه اول سال 93 به ما اعلام میکند دولت (اقتصاد) از رکود عبور کرده است و امروز روزی است که باید دست به دست دهیم برای رونق و برای اینکه رشد را در این کشور نمایان کنیم؛ ما در زمینه انرژی، در زمینه نفت و گاز، امسال شاهد تحول چشمگیر خواهیم بود. شما تا پایان سال آمار و ارقام را خواهید دید. ما در نفت احتمالا رشد حدود هشت درصد را تا پایان سال خواهیم داشت که این افتخاری بزرگ برای ملت بزرگ ایران است.»
* واکنشها و دفاع محکمتر روحانی
اظهارنظر روحانی درباره خروج از رکود، با واکنشهای گستردهای از جانب فعالان اقتصادی، کارشناسان و نمایندگان مجلس مواجه شد که معتقد بودند فقط در آمارهای دولتی، خروج اقتصاد کشور از رکود رقم خورده وگرنه واقعیات اقتصادی کشور از تداوم و حتی تشدید آن حکایت دارد.
این انتقادات گسترده، با دفاع محکمتر روحانی مواجه شد و او 21 مهرماه 93 در گفتگوی تلویزیونی اعلام کرد: در زمينه رکود قبل از اينکه به توافق هستهاي برسيم و تحريم به طور کامل برداشته شود، از رکود عبور کرديم و امروز هيچ ترديدي وجود ندارد که ما از رکود عبور کرده ايم.
اواخر مهر 1393 نیز مجددا روحانی بر خروج قطعی از رکود تاکید کرد. او در جریان سفر به استان زنجان گفت: در زمینه رکود که مهمتر از تورم بوده است، امروز قطعا از رکود عبور کردهایم البته همه بخشها این گونه نیست، اما مسیر ما، مسیری است که میتوانیم به مردم قول دهیم در مسیر رونق حرکت میکنیم.
روحانی اوایل امسال نیز از عبور دولت از رکود سخن گفت. او 26 فروردین 94 در جریان سفر استانی به گیلان از خروج اقتصاد کشور از رکود در سال 93 سخن گفت.
* سکوت و اینک تغییر موضع
اما برخلاف اظهارات مستمر مسئولان دولتی در سال گذشته مبنی بر خروج اقتصاد کشور از رکود، ماهها است صدایی از حیاط پاستور درباره عبور از رکود بلند نشده است.
حتی پس از توافق هستهای، مواضع دولتمردان درباره تاثیر توافق بر اقتصاد کشور و رفع گرههای معیشتی مردم تغییر کرد و امسال را سختترین سال اقتصاد کشور در دهههای اخیر نامیدند و دیگر کسی از رونق وعده داده شده برای امسال سخنی نگفت.
در بحبوحه سکوت چندماهه مسئولان ارشد دولت درباره عبور از رکود، چند روز پیش وزیر اقتصاد صراحتا از تداوم رکود در اقتصاد کشور و برنامهریزی دولت برای خروج از رکود در نیمه دوم امسال خبر داد!
سهشنبه ۳۱ شهریور ۱۳۹۴ وزیر امور اقتصادی و دارایی بدون اشاره به اظهارات خودش و سایر مسئولان دولتی در سال گذشته درباره عبور قطعی از رکود، از اتخاذ تدابیری برای خروج کشور از رکود، در نیمه دوم امسال خبر داد.
علی طیبنیا طی سخنانی در جلسه شورای گفتوگوی دولت و بخش خصوصی که در محل اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران برگزار شد، اظهار کرد: دولت همچنان خود را مقید به کنترل نرخ تورم در سطح کنونی میداند، اما اولویت اصلی آن در نیمه دوم سال جدید اتخاذ تدابیری در جهت تسریع و فرایند خروج کامل اقتصاد کشور از رکود است.
طیبنیا گفت: دولت قصد دارد با اتخاذ تدابیری در نیمه دوم امسال شرایط رشد بیشتر اقتصادی و خروج کامل از رکود را فراهم کند.
* طیبنیا پارسال چه میگفت
اظهارات اخیر وزیر اقتصاد در حالی است که او سال گذشته چندین بار از خروج اقتصاد کشور از رکود سخن گفته بود.
طیبنیا اواخر شهریور 93 در گفتگویی اظهار داشته بود: برآوردهای اولیهای که مرکز آمار ایران از تولید کشور ارائه کرده است، حاکی از این است که نرخ رشد تولیدمان هم در سهماهه نخست امسال مثبت شده است.
یعنی الان از رکود خارج شدهایم و امیدواریم تا آخر سال به یک رشد اقتصادی مثبت قابل اعتنا برسیم.
وی اواخر سال 93 هم مجددا از خروج اقتصاد کشور از رکود سخن گفت.
طیبنیا 9 اسفند 93 در یک برنامه تلویزیونی بیان کرد: ما توی بهار سال 93 و توی تابستان 93 رشد اقتصادی مثبت داشتیم چون دوتا فصل متوالی رشد اقتصادی مثبت داشتیم میتونیم این رو به معنای خروج از رکود تلقی بکنیم.
* نکته پایانی
سال گذشته مسئولان دولتی و رسانههای حامی آن، خروج از رکود را نتیجه گشایشهای اقتصادی ایجادشده پس از توافق ژنو در آذر 92 برمیشمردند و اینطور به مردم القا میکردند که با حصول توافق نهایی هستهای، رونق اقتصادی در راه است.
در مقابل، کارشناسان اقتصادي اصالت ادعای خروج كامل از رکود را زیر سوال میبردند و برخی كارشناسان نيز اهداف ديگري را پشت پرده این ادعاها مطرح مي كردند.
اظهارات اخیر وزیر اقتصاد به نوعی تاییدکننده انتقادات سال گذشته درباره نادرست بودن ادعای خروج از رکود است.
ضمن آن که واقعیات جامعه و اقتصاد کشور نیز از تشدید کسادی در اكثر بازارها و بخشهای اقتصادی در سال جاری حکایت دارد. احتمالا مسئولان دولتی نیز با آگاهی از واقعیات جامعه، تلاش دارند انتظارات و مطالبات عمومی را کنترل کنند.
حقیقت آن است که چراغ سبز و باغ بهشتی که مسئولان دولتی درباره مذاکرات و توافق هستهای ترسیم کرده بودند، فقط موجب افزایش مطالبات عمومی شد و اینک به علت عدم تحقق آنها، فعلا از رونق اقتصادی خبری نیست و رکود هم بدتر شده است.