گروه دین مشرق، مناسک حج امسال در حالی رنگ خون به خود گرفت که بی‌لیاقتی و عدم کفایت آل سعود در اداره حرمین شریفین را بیش از پیش نمایان ساخت، در این میان ائمه جمعه اهل تسنن در کنار دیگر برادران دینی خود با انتقاد از عملکرد آل‌سعود در مدیریت مناسک حج خواستار ورود مسلمانان به این موضوع و اداره حرمین شریفین از سوی تمام مسلمانان شدند.
نظر تنی چند از ائمه جمعه اهل سنت کشور در ادامه می‌آید:
ماموستا غفوری: رهبران دینی جهان اسلام به‌دنبال حادثه منا بیدار شوند
ماموستا عبدالله غفوری امام جمعه شهرستان روانسر، با اشاره به اینکه واقعه دلخراش منا نشانه بی‌دقتی و سوء مدیریت آل‌سعود است، اظهار داشت: حرمین شریفین در عربستان متعلق با تمام مسلمانان است و به‌دنبال این فاجعه دلخراش مدیریت آن باید به هیئتی کاردان و باحکمت سپرده شود.
وی با بیان اینکه بنا بر فرمایشات مقام معظم رهبری مسئولان دینی و مسلمانان دنیا باید آگاه و بیدار باشند، عنوان کرد: بی‌دقتی و سوءمدیریت آل‌سعود باید در کنفرانس‌های اسلامی و جوامع دینی بیان شود.
ماموستا غفوری با اشاره به اینکه آل‌سعود باید آل سقوط خوانده شود، بیان کرد: وقوع این حادثه در منا به جامعه بشریت ثابت کرد که آل‌سعود خادمالحرمین نیستند زیرا اگر این‌چنین بود به‌طور قطع به زائران حرمین شریفین بیشتر توجه و رسیدگی می‌شد.
وی با استناد به آیاتی از قرآن کریم مبنی بر لزوم ایجاد آرامش برای زائران حرمین شریفین، گفت: زائران باید با خیالی راحت به عبادت ذات‌الله بپردازند ولی آل‌سعود با ایجاد تشویش و اضطراب میان مسلمانان تنها نظاره‌گر است.
امام جمعه روانسر با بیان اینکه تمام جهان بی‌دقتی آل سعود در حادثه منا را محکوم می‌کنند، افزود: کسی که ادعای خادمالحرمین دارد نباید حامی رژیم صهیونیستی و داعش به‌عنوان دشمنان اسلام باشد.
ماموستا غفوری با اشاره به اینکه تاکنون اتفاقات بسیاری در اعمال حج رخ داده اما حادثه منا فراموش نشدنی است، گفت: این حادثه نتیجه اعمال آل سعود و حمایت‌های آنها از رژیم صهیونیستی و داعش است و بر این اساس باید از آن درس عبرت گرفت.
وی با بیان اینکه عدم مسئولیت پذیری آل سعود نسبت به این حادثه فاجعه‌ای دیگر است، بیان کرد: امت اسلامی همواره راضی به قضا و قدر الهی است اما عقل مافوق همه قرار دارد و آل سعود باید با استفاده از نیروهای باتجربه و برگزاری کلاس‌های توجیهی از مذمت خود جلوگیری می‌کرد.
ماموستا قادری: حادثه مِنا نشان از بی‌کفایتی و سوء مدیریت آل‌سعود است
ماموستا ملاقادر قادری امام جمعه پاوه در پی حادثه مصیبت بار مِنا بیانیه‌ای خطاب به محضر مبارک مقام معظم رهبری حضرت‌آیت‌الله خامنه‌ای صادر کرد.
در این بیانیه آمده است: حادثه دلخراش منا و عروج ملکوتی جمعی از مهمانان و ضیوف‌الرحمان، در لباس احرام و در هنگام انجام یکی از فرایض دینی، عید قربان امسال را به قربانگاه حجاج بیت‌الله الحرام تبدیل و ضمن اینکه سبب تأثر و تألم شدید همه مسلمانان شد، قلب مؤمنین را جریحه‌دار و جهان اسلام را نیـز در حزن و ماتم فرو برد؛ باکمال تأسف، حضور جمعی از هموطنان عزیزمان در میان درگذشتگان این حادثه، تلخی آن را دوچندان کرده است.
در بخش دیگری از این بیانیه آمده است: بدون تردید این حادثه مولمه که نشان از بی‌کفایتی و سوء مدیریت آل‌سعود دارد، سبب نفرین تمامی آگاهان و دلسوزان دین شد. این‌جانب این ضایعه را به محضر مبارک مقـام معظم رهبری، ملت شریف ایران و همه مسلمانان جهان تسلیت عرض نموده، از درگاه حی سبحان برای این عزیزان رحمت واسعه الهی و برای بازماندگان صبـر و شکیبایی را مسئلت می‌نمایم.
ماموستا شیرزادی: مدیریت حج نیازمند بازنگری است
ماموستا مصطفی شیرزادی امام جمعه مریوان در گفتگو با تسنیم، اظهار داشت: حادثه اخیر منا که باعث کشته و زخمی شدن بیش از 1300 نفر از حجاج گرامی شد نتیجه ناکارآمد بودن مدیریت حج است.
شیرزادی افزود: وقتی دولت عربستان اجازه ورود به این تعداد اخیر حجاج را به کشور خود می‌دهند باید ضمن ایجاد بسترهای مناسب امنیت آنان را به بهترین شیوه ممکنه تعبیه کند.
وی عنوان کرد: وقتی کشوری میزبانی یک برنامه خاصی خواند شد باید ضمن بررسی نکات قوت و ضعف خود در صدد رفع تمام نواقص و کمیت‌ها برآید و بداند که می‌تواند چه تعداد افراد را می‌تواند در کشورش برای اجرای این مراسم می‌تواند دعوت نماید و از ورود مازاد بر ان جلوگیری نماید تا بتواند امنیت آنها را به نحوی احسن تعبیه نماید.
امام جمعه مریوان با انتقاد از عملکردهای دولت آل سعود گفت: در منا حادثه‌ای رخ داد که در آن حجاج زیادی که از کشورهای اسلامی سراسر دنیا برای انجام مناسک حج رفته بودند زخمی و یا به شهادت رسیدند که مایه تاسف برای جامعه مسلمین است.
ماموستا مصطفی شیرزادی بیان کرد: این حادثه خونین دل بسیاری از هم میهنانمان را خونین نموده و آنها را داغ‌دار کرد که دولت آل سعود باید جوابگوی این امر باشد.
شیرزادی با اشاره به پیام رهبر معظم انقلاب در این مورد تصریح کرد: رهبر انقلاب اسلامی ایران حقایق را بازگو نمودند و دولت آل سعود باید گوش شنوایی برای شنیدن و اجرای این پیام و دستورات آن را داشته باشند.
وی در پایان سخنان خود عنوان کرد: مدیریت حج عربستان باید در رفتار و اعمال رفتارهای خود بازبینی جدی و صریحی داشته باشد تا از روی دادن این چنین حوادثی در سال‌های آتی جلوگیری به عمل آید.
ماموستا بیضاوی: هیچ جنایتکار و کافری دست به فاجعه منا نمی‌زند
ماموستا عبدالقادر بیضاوی امام جمعه اهل سنت ارومیه، با اشاره به حوادث عربستان و کشتار زائران در منا اظهار داشت: همه می‌دانند که این حادثه تعمدی نبوده اما دولت آل سعود در این باره مسئولیت بزرگی به‌عهده داشته و باید وقوع این حوادث را کنترل و پیش‌بینی می‌کرد چون هیچ جنایتکار و کافری دست به چنین اقدام نمی‌زند.
امام جمعه اهل سنت ارومیه گفت: منا وضعیت چندان مناسبی برای حضور عده کثیری نداشته و باید این مسئله از سوی دولت عربستان مدیریت می‌شد.
بیضاوی تصریح کرد: سایر دولت‌های اسلامی نیز در انجام مراسم حج مسئولیت دارند چون حرمین تنها مربوط به عربستان سعودی نیست بلکه متعلق به تمامی امت اسلامی است.
امام جمعه اهل سنت ارومیه افزود: میلیون‌ها نفر از مردم کشورهای اسلامی مهمان سعودی‌ها بوده و باید آنها بیش از پیش در راه حفظ جان مهمانان خود تلاش کنند.
ماموستا اسماعیلی: کشورهای مسلمان اعتراض خود را به فاجعه منا اعلام کنند
ماموستا یحیی اسماعیلی امام جمعه موقت مهاباد، اظهار داشت: اگر تاریخ حج را مقایسه و بررسی کنیم مشاهده می‌کنیم که هیچ سالی به اندازه امسال، فاجعه و کشتار در عربستان به وقوع نپیوسته است.
امام جمعه موقت مهاباد گفت: با توجه به اینکه هم‌اکنون دولت آل سعود در حال جنگ با یمن است پس این خود سبب کم‌توجهی دولت عربستان به امور حجاج شده و سبب رخ دادن حوادث تاسف بار در این کشور شده است.
اسماعیلی با تاکید بر بی‌لیاقتی پادشاه عربستان در حوادث دیروز منا تصریح کرد: با وجود اینکه دولت آل‌سعود می‌داند که مسیر عبور زائران در منا حساس و تنگ است با این حال مدیریت چندانی در این محل انجام نداده که این خود سبب قربانی شدن 1500 نفر بی‌گناه شد.
امام جمعه موقت مهاباد افزود: بی‌شک اگر سایر دولتمردان کشورهای اسلامی همانند جمهوری اسلامی ایران، اعتراض شدید خود را نسبت به وقوع چنین حوادثی نشان دهند دیگر شاهد وقوع این رخدادها نمی‌شویم.
مولوی پارسا: آل‌سعود از سوی تمام امت و دولت‌های اسلامی مورد بازخواست قرار گیرد
مولوی احمد پارسا امام جمعه اهل تسنن شهرستان سرخس، اظهار داشت: این مسئله و اتفاقی که رخ داده هیچ توجیهی نداشته و تنها به این علت است که رژیم سعودی از زائران خانه خدا به اندازه‌ای که باید مراقبت نکرده‌اند.
وی با بیان اینکه جان‌باختن هزاران نفر از مسلمانانی که در حال لبیک گفتن به دعوت حق با اهمال کاری این رژیم جان داده‌اند تنها به دلیل کوتاهی و قصور رژیم آل سعود در مراقبت از زائران است، تصریح کرد: این موضوع یکی از نمودهای علنی بی‌لیاقتی حکام آل سعود است که بسیاری از خانواده‌های جهان اسلام را سیاه‌پوش کرده است.
امام جمعه اهل تسنن شهرستان سرخس با تأکید براینکه حادثه مِنا بسیار بزرگ‌تر از آن چیزی است که در مورد آن سخن گفته می‌شود، خاطرنشان کرد: حفظ وحدت میان مسلمانان برای برخورد با رژیم آل‌سعود در مورد حادثه منا یک الزام است؛ تمام امت و سران دولت‌های اسلامی باید با یکدیگر همکلام شده و حکومت عربستان را مورد بازخواست قرار دهند.
نظر تنی چند از ائمه جمعه اهل سنت کشور در ادامه می‌آید:
وی با بیان اینکه بنا بر فرمایشات مقام معظم رهبری مسئولان دینی و مسلمانان دنیا باید آگاه و بیدار باشند، عنوان کرد: بی‌دقتی و سوءمدیریت آل‌سعود باید در کنفرانس‌های اسلامی و جوامع دینی بیان شود.
ماموستا غفوری با اشاره به اینکه آل‌سعود باید آل سقوط خوانده شود، بیان کرد: وقوع این حادثه در منا به جامعه بشریت ثابت کرد که آل‌سعود خادمالحرمین نیستند زیرا اگر این‌چنین بود به‌طور قطع به زائران حرمین شریفین بیشتر توجه و رسیدگی می‌شد.
وی با استناد به آیاتی از قرآن کریم مبنی بر لزوم ایجاد آرامش برای زائران حرمین شریفین، گفت: زائران باید با خیالی راحت به عبادت ذات‌الله بپردازند ولی آل‌سعود با ایجاد تشویش و اضطراب میان مسلمانان تنها نظاره‌گر است.
امام جمعه روانسر با بیان اینکه تمام جهان بی‌دقتی آل سعود در حادثه منا را محکوم می‌کنند، افزود: کسی که ادعای خادمالحرمین دارد نباید حامی رژیم صهیونیستی و داعش به‌عنوان دشمنان اسلام باشد.
ماموستا غفوری با اشاره به اینکه تاکنون اتفاقات بسیاری در اعمال حج رخ داده اما حادثه منا فراموش نشدنی است، گفت: این حادثه نتیجه اعمال آل سعود و حمایت‌های آنها از رژیم صهیونیستی و داعش است و بر این اساس باید از آن درس عبرت گرفت.
وی با بیان اینکه عدم مسئولیت پذیری آل سعود نسبت به این حادثه فاجعه‌ای دیگر است، بیان کرد: امت اسلامی همواره راضی به قضا و قدر الهی است اما عقل مافوق همه قرار دارد و آل سعود باید با استفاده از نیروهای باتجربه و برگزاری کلاس‌های توجیهی از مذمت خود جلوگیری می‌کرد.
ماموستا قادری: حادثه مِنا نشان از بی‌کفایتی و سوء مدیریت آل‌سعود است
در این بیانیه آمده است: حادثه دلخراش منا و عروج ملکوتی جمعی از مهمانان و ضیوف‌الرحمان، در لباس احرام و در هنگام انجام یکی از فرایض دینی، عید قربان امسال را به قربانگاه حجاج بیت‌الله الحرام تبدیل و ضمن اینکه سبب تأثر و تألم شدید همه مسلمانان شد، قلب مؤمنین را جریحه‌دار و جهان اسلام را نیـز در حزن و ماتم فرو برد؛ باکمال تأسف، حضور جمعی از هموطنان عزیزمان در میان درگذشتگان این حادثه، تلخی آن را دوچندان کرده است.
در بخش دیگری از این بیانیه آمده است: بدون تردید این حادثه مولمه که نشان از بی‌کفایتی و سوء مدیریت آل‌سعود دارد، سبب نفرین تمامی آگاهان و دلسوزان دین شد. این‌جانب این ضایعه را به محضر مبارک مقـام معظم رهبری، ملت شریف ایران و همه مسلمانان جهان تسلیت عرض نموده، از درگاه حی سبحان برای این عزیزان رحمت واسعه الهی و برای بازماندگان صبـر و شکیبایی را مسئلت می‌نمایم.
ماموستا شیرزادی: مدیریت حج نیازمند بازنگری است
شیرزادی افزود: وقتی دولت عربستان اجازه ورود به این تعداد اخیر حجاج را به کشور خود می‌دهند باید ضمن ایجاد بسترهای مناسب امنیت آنان را به بهترین شیوه ممکنه تعبیه کند.
وی عنوان کرد: وقتی کشوری میزبانی یک برنامه خاصی خواند شد باید ضمن بررسی نکات قوت و ضعف خود در صدد رفع تمام نواقص و کمیت‌ها برآید و بداند که می‌تواند چه تعداد افراد را می‌تواند در کشورش برای اجرای این مراسم می‌تواند دعوت نماید و از ورود مازاد بر ان جلوگیری نماید تا بتواند امنیت آنها را به نحوی احسن تعبیه نماید.
امام جمعه مریوان با انتقاد از عملکردهای دولت آل سعود گفت: در منا حادثه‌ای رخ داد که در آن حجاج زیادی که از کشورهای اسلامی سراسر دنیا برای انجام مناسک حج رفته بودند زخمی و یا به شهادت رسیدند که مایه تاسف برای جامعه مسلمین است.
ماموستا مصطفی شیرزادی بیان کرد: این حادثه خونین دل بسیاری از هم میهنانمان را خونین نموده و آنها را داغ‌دار کرد که دولت آل سعود باید جوابگوی این امر باشد.
شیرزادی با اشاره به پیام رهبر معظم انقلاب در این مورد تصریح کرد: رهبر انقلاب اسلامی ایران حقایق را بازگو نمودند و دولت آل سعود باید گوش شنوایی برای شنیدن و اجرای این پیام و دستورات آن را داشته باشند.
وی در پایان سخنان خود عنوان کرد: مدیریت حج عربستان باید در رفتار و اعمال رفتارهای خود بازبینی جدی و صریحی داشته باشد تا از روی دادن این چنین حوادثی در سال‌های آتی جلوگیری به عمل آید.
ماموستا بیضاوی: هیچ جنایتکار و کافری دست به فاجعه منا نمی‌زند
امام جمعه اهل سنت ارومیه گفت: منا وضعیت چندان مناسبی برای حضور عده کثیری نداشته و باید این مسئله از سوی دولت عربستان مدیریت می‌شد.
بیضاوی تصریح کرد: سایر دولت‌های اسلامی نیز در انجام مراسم حج مسئولیت دارند چون حرمین تنها مربوط به عربستان سعودی نیست بلکه متعلق به تمامی امت اسلامی است.
امام جمعه اهل سنت ارومیه افزود: میلیون‌ها نفر از مردم کشورهای اسلامی مهمان سعودی‌ها بوده و باید آنها بیش از پیش در راه حفظ جان مهمانان خود تلاش کنند.
ماموستا اسماعیلی: کشورهای مسلمان اعتراض خود را به فاجعه منا اعلام کنند
امام جمعه موقت مهاباد گفت: با توجه به اینکه هم‌اکنون دولت آل سعود در حال جنگ با یمن است پس این خود سبب کم‌توجهی دولت عربستان به امور حجاج شده و سبب رخ دادن حوادث تاسف بار در این کشور شده است.
اسماعیلی با تاکید بر بی‌لیاقتی پادشاه عربستان در حوادث دیروز منا تصریح کرد: با وجود اینکه دولت آل‌سعود می‌داند که مسیر عبور زائران در منا حساس و تنگ است با این حال مدیریت چندانی در این محل انجام نداده که این خود سبب قربانی شدن 1500 نفر بی‌گناه شد.
امام جمعه موقت مهاباد افزود: بی‌شک اگر سایر دولتمردان کشورهای اسلامی همانند جمهوری اسلامی ایران، اعتراض شدید خود را نسبت به وقوع چنین حوادثی نشان دهند دیگر شاهد وقوع این رخدادها نمی‌شویم.
مولوی پارسا: آل‌سعود از سوی تمام امت و دولت‌های اسلامی مورد بازخواست قرار گیرد
وی با بیان اینکه جان‌باختن هزاران نفر از مسلمانانی که در حال لبیک گفتن به دعوت حق با اهمال کاری این رژیم جان داده‌اند تنها به دلیل کوتاهی و قصور رژیم آل سعود در مراقبت از زائران است، تصریح کرد: این موضوع یکی از نمودهای علنی بی‌لیاقتی حکام آل سعود است که بسیاری از خانواده‌های جهان اسلام را سیاه‌پوش کرده است.
امام جمعه اهل تسنن شهرستان سرخس با تأکید براینکه حادثه مِنا بسیار بزرگ‌تر از آن چیزی است که در مورد آن سخن گفته می‌شود، خاطرنشان کرد: حفظ وحدت میان مسلمانان برای برخورد با رژیم آل‌سعود در مورد حادثه منا یک الزام است؛ تمام امت و سران دولت‌های اسلامی باید با یکدیگر همکلام شده و حکومت عربستان را مورد بازخواست قرار دهند.