به گزارش مشرق، "جان کری،" وزیر امورخارجه آمریکا در مصاحبهای اختصاصی به پرسش های "استیون کولبرت" مجری شبکه سی بی اس پاسخ داد.
مجری سی بی اس گفت: در مورد توافق هستهای با ایران نمی دانم آیا باید به شما تبریک بگویم.
برخی افراد می گویند شما ما را نجات داده اید و برخی دیگر می گویند شما ما را کشته اید. فکر می کنید کدام یک از اینها درست است. من معتقدم شما تصور می کنید این توافقی خوب است. به من بگویید اگر من فردی باشم که تصور کنم شما مانند نویل چمبرلین (نخست وزیر اسبق انگلیس) تسلیم شده اید، چرا این تفکر اشتباه است؟
جان کری: به این دلیل ساده که نویل چمبرلین بر کلمات تکیه کرد. هیچ توافقی وجود نداشت. او فقط به آنچه هیتلر گفت گوش کرد.
مجری سی بی اس ادامه داد: چمبرلین فقط یک تکه کاغذ برداشت و گفت این موجب برقراری صلح در زمان ما می شود.
کری: بله، هیچ راستی آزمایی و چیز مشخصی وجود نداشت. ما با 159 صفحه روبهرو هستیم که به مدت دو سال و نیم در مورد آنها گفتگو کرده ایم و همه الزاماتی که ایرانی ها مجبور به اجرای آنها هستند مشخص شده است. ایرانی ها تا زمانی که ذخایر مواد شکافت پذیر غنی شده خود را کاهش ندهند و بسیاری از سانتریفیوژهای خود را نابود نکنند، از کاهش تحریمها برخوردار نخواهند شد. منظورم این است یک سری چیزهایی وجود دارد که آنها باید قبل از دریافت هر گونه کمکی انجام دهند. پس ما یک سیستم راستی آزمایی داریم که به طور شبانه روزی و در تمام طول سال آنچه آنها انجام می دهند زیر نظر دارد و دقیقا می دانیم برنامه هسته ای ایران به کدام سمت حرکت می کند و این وضع به مدت 15، 20 سال ادامه دارد. درجه های مختلفی از آنچه مورد نیاز است و بیست و پنج سال نیز وجود دارد. ما کوچکترین ذره اورانیومی را که ایران در معادن خود تولید می کند رهگیری می کنیم و این وضع در سراسر چرخه سوخت هسته ای ادامه خواهد داشت. ایرانی ها تا ابد مجبورند تسلیم چیزی به نام پروتکل الحاقی باشند که مستلزم انجام بازرسی هاست.
مجری سی بی اس: اما ایرانیها هنوز هم ایالات متحده را شیطان بزرگ می نامند. اگر اینها معتقدند ما بزرگترین شیطان هستیم، چگونه می توانیم به آنها اعتماد کنیم؟
کری: آنها ما را شیطان بزرگ می نامند. اما هدف از این توافق هرگز حل تمام مشکلات ما با ایران نبوده است. باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا تصمیمی اساسی اتخاذ کرده است : ایران نمی تواند به سلاح هسته ای دست پیدا کند. چرا ؟ زیرا برخورد با ایران دارای سلاح هسته ای بدیهی است خیلی دشوارتر از مقابله با ایران بدون این سلاح است و اینکه ما نمی خواهیم سلاح های هستهای به این دلیل در سراسر منطقه یا هر جای دیگری گسترش یابد. بنابراین هدف نخست مقابله با سلاح هسته ای بود. ما تلاشی بسیار هدفمند و منظم داشتیم و به سمت مسائل دیگر منحرف نشدیم. بعضی افراد معتقدند ما باید این کار را انجام می دادیم و از ما به سبب اینکه این کار را نکردیم انتقادهایی می شود.
مجری سی بی اس : آیا شما و بدیهی است پرزیدنت اوباما و دولت آمریکا هیچ وقت وسوسه شدید از مذکرات خارج شوید؟
کری : بله
مجری سی بی اس: چه وقت وسوسه شدید این کار را انجام دهید؟ مهم ترین زمانی که وسوسه شدید این کار را انجام دهید چه زمانی بود؟
کری: چند موقعیت وجود داشت. درحقیقت، پس از یک هفته حضور در مذاکرات لحظه ای هنگام شب بود که ما واقعا تصور می کردیم توافق حاصل نمی شود. من با همتایان آلمانی، فرانسوی، روسی، چینی و انگلیسی نشستم و در مورد نحوه برخورد با این احتمال صحبت کردیم که توافق نشود و در نتیجه این وضع، خاورمیانه به کدام سو حرکت خواهد کرد. بعد من روز بعد گفتگویی شخصی با همتای ایرانی ام داشتم و ما واقعا در مورد تبعات این وضع برای جهان، منطقه و همه ما صحبت کردیم. من گفتم: «ببین، اگر شما در کار خود جدی نیستید، ما آماده ایم به کشورمان برویم. شما تصمیم خودت را بگیر.» ایرانی ها بازگشتند و ما به شکلی توانستیم در مسیر صحیح قرار بگیریم و مشخص است که حدودا یک هفته بعد به توافق رسیدیم.
مجری سی بی اس: شما تجربه خود را در ویتنام با عزم خود برای دستیابی به این توافق مربوط دانسته اید. ارتباط بین این دو موضوع چیست؟
کری : منظورم جنگ است. ما اگر با ایران به توافق دست پیدا نمی کردیم، فشارها افزایش می یافت زیرا ایران برنامه هسته ای اش را پیگیری می کرد.
مجری سی بی اس : آیا لزوما یا توافق بدست می آمد یا جنگ می شد؟
کری: تلقی ما این نبود که در روز اول یا بلافاصله جنگ روی می داد. اما اگر ایران همچنان به غنی سازی اورانیوم ادامه می داد و اسرائیل و کشورهای دیگر منطقه شاهد این کار ایران بودند ، فشارها به شکلی اجتناب ناپذیر افزایش می یافت و مجبور می شدیم در این باره کاری انجام دهیم. اگر مذاکره را امتحان می کردیم و شکست می خوردیم یا نمی توانستیم مذاکره کنیم، در نهایت برای روی آوردن به جنگ تحت فشار قرار می گرفتیم. آنچه من در ویتنام یاد گرفتم کاملا ساده بود و آن جنگی بود که بسیاری از دوستانم کشته شدند. من معتقد بودم در شرایطی، اگر افرادی که مسئولیت داشتند تصمیم های دیگری اتخاد کرده بودند، این امکان وجود داشت جلوی کشته شدن این افراد گرفته شود. من به خودم قول دادم اگر من جزوء افرادی باشم که مسئولیت داشته باشم، هر آنچه در توان دارم انجام خواهم داد تا اطمینان یابم مردان و زنان آمریکایی هرگز به جنگ فرستاده نمی شوند مگر اینکه این آخرین راه باشد.
مجری سی بی اس: طرح شما برای سوریه چیست؟ آیا طرحی برای سوریه وجود دارد؟
کری : هر دو سوال، سوالهای خوبی است و بله برای سوریه طرح وجود دارد. طرحی که وجود دارد این است که ما قصد داریم همچنان بر عناصر داعش فشار بیاوریم و ما برای روسیه روشن کرده ایم که هواپیماهای جنگی ما همچنان بر فرار سوریه پرواز خواهند کرد و ما همچنان آنچه در مدت یکسال گذشته انجام داده ایم ادامه خواهیم داد.
مجری سی بی اس: بنابراین هواپیماهای جنگی روسیه در آسمان سوریه پرواز خواهند کرد و هواپیماهای جنگی ما هم همینطور.
کری : بله.
مجری سی بی اس: هواپیماهای جنگی دو ابرقدرت جهان برفرار کشوری جنگ زده پرواز خواهند کرد. آیا ممکن است اشتباهی روی دهد؟ آیا این موضوع اصلا موجب نگرانی شما می شود؟
کری : به طور قطع اینطور است. دقیقا به این دلیل است که ما امروز دیداری با روسها داشتیم. این دیدار به سرعت با دیداری دیگر پیگیری می شود و این همان چیزی است که ما آن را جلوگیری از برخورد نامیده ایم . این شیوه ای برای اطمینان یافتن در این باره است که هواپیماهای ما به طرف هم شلیک نخواهند کرد و وضعی بدتر آغاز نخواهد شد. این مسئله ای جدی است. این نشان خواهد داد آیا هواپیماهای جنگی روسیه به سراغ جنگجویان داعشی خواهند رفت یا آنها برای حمایت از اسد در سوریه هستند.
مجری سی بی اس گفت: در مورد توافق هستهای با ایران نمی دانم آیا باید به شما تبریک بگویم.
برخی افراد می گویند شما ما را نجات داده اید و برخی دیگر می گویند شما ما را کشته اید. فکر می کنید کدام یک از اینها درست است. من معتقدم شما تصور می کنید این توافقی خوب است. به من بگویید اگر من فردی باشم که تصور کنم شما مانند نویل چمبرلین (نخست وزیر اسبق انگلیس) تسلیم شده اید، چرا این تفکر اشتباه است؟
جان کری: به این دلیل ساده که نویل چمبرلین بر کلمات تکیه کرد. هیچ توافقی وجود نداشت. او فقط به آنچه هیتلر گفت گوش کرد.
مجری سی بی اس ادامه داد: چمبرلین فقط یک تکه کاغذ برداشت و گفت این موجب برقراری صلح در زمان ما می شود.
کری: بله، هیچ راستی آزمایی و چیز مشخصی وجود نداشت. ما با 159 صفحه روبهرو هستیم که به مدت دو سال و نیم در مورد آنها گفتگو کرده ایم و همه الزاماتی که ایرانی ها مجبور به اجرای آنها هستند مشخص شده است. ایرانی ها تا زمانی که ذخایر مواد شکافت پذیر غنی شده خود را کاهش ندهند و بسیاری از سانتریفیوژهای خود را نابود نکنند، از کاهش تحریمها برخوردار نخواهند شد. منظورم این است یک سری چیزهایی وجود دارد که آنها باید قبل از دریافت هر گونه کمکی انجام دهند. پس ما یک سیستم راستی آزمایی داریم که به طور شبانه روزی و در تمام طول سال آنچه آنها انجام می دهند زیر نظر دارد و دقیقا می دانیم برنامه هسته ای ایران به کدام سمت حرکت می کند و این وضع به مدت 15، 20 سال ادامه دارد. درجه های مختلفی از آنچه مورد نیاز است و بیست و پنج سال نیز وجود دارد. ما کوچکترین ذره اورانیومی را که ایران در معادن خود تولید می کند رهگیری می کنیم و این وضع در سراسر چرخه سوخت هسته ای ادامه خواهد داشت. ایرانی ها تا ابد مجبورند تسلیم چیزی به نام پروتکل الحاقی باشند که مستلزم انجام بازرسی هاست.
مجری سی بی اس: اما ایرانیها هنوز هم ایالات متحده را شیطان بزرگ می نامند. اگر اینها معتقدند ما بزرگترین شیطان هستیم، چگونه می توانیم به آنها اعتماد کنیم؟
کری: آنها ما را شیطان بزرگ می نامند. اما هدف از این توافق هرگز حل تمام مشکلات ما با ایران نبوده است. باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا تصمیمی اساسی اتخاذ کرده است : ایران نمی تواند به سلاح هسته ای دست پیدا کند. چرا ؟ زیرا برخورد با ایران دارای سلاح هسته ای بدیهی است خیلی دشوارتر از مقابله با ایران بدون این سلاح است و اینکه ما نمی خواهیم سلاح های هستهای به این دلیل در سراسر منطقه یا هر جای دیگری گسترش یابد. بنابراین هدف نخست مقابله با سلاح هسته ای بود. ما تلاشی بسیار هدفمند و منظم داشتیم و به سمت مسائل دیگر منحرف نشدیم. بعضی افراد معتقدند ما باید این کار را انجام می دادیم و از ما به سبب اینکه این کار را نکردیم انتقادهایی می شود.
مجری سی بی اس : آیا شما و بدیهی است پرزیدنت اوباما و دولت آمریکا هیچ وقت وسوسه شدید از مذکرات خارج شوید؟
کری : بله
مجری سی بی اس: چه وقت وسوسه شدید این کار را انجام دهید؟ مهم ترین زمانی که وسوسه شدید این کار را انجام دهید چه زمانی بود؟
کری: چند موقعیت وجود داشت. درحقیقت، پس از یک هفته حضور در مذاکرات لحظه ای هنگام شب بود که ما واقعا تصور می کردیم توافق حاصل نمی شود. من با همتایان آلمانی، فرانسوی، روسی، چینی و انگلیسی نشستم و در مورد نحوه برخورد با این احتمال صحبت کردیم که توافق نشود و در نتیجه این وضع، خاورمیانه به کدام سو حرکت خواهد کرد. بعد من روز بعد گفتگویی شخصی با همتای ایرانی ام داشتم و ما واقعا در مورد تبعات این وضع برای جهان، منطقه و همه ما صحبت کردیم. من گفتم: «ببین، اگر شما در کار خود جدی نیستید، ما آماده ایم به کشورمان برویم. شما تصمیم خودت را بگیر.» ایرانی ها بازگشتند و ما به شکلی توانستیم در مسیر صحیح قرار بگیریم و مشخص است که حدودا یک هفته بعد به توافق رسیدیم.
مجری سی بی اس: شما تجربه خود را در ویتنام با عزم خود برای دستیابی به این توافق مربوط دانسته اید. ارتباط بین این دو موضوع چیست؟
کری : منظورم جنگ است. ما اگر با ایران به توافق دست پیدا نمی کردیم، فشارها افزایش می یافت زیرا ایران برنامه هسته ای اش را پیگیری می کرد.
مجری سی بی اس : آیا لزوما یا توافق بدست می آمد یا جنگ می شد؟
کری: تلقی ما این نبود که در روز اول یا بلافاصله جنگ روی می داد. اما اگر ایران همچنان به غنی سازی اورانیوم ادامه می داد و اسرائیل و کشورهای دیگر منطقه شاهد این کار ایران بودند ، فشارها به شکلی اجتناب ناپذیر افزایش می یافت و مجبور می شدیم در این باره کاری انجام دهیم. اگر مذاکره را امتحان می کردیم و شکست می خوردیم یا نمی توانستیم مذاکره کنیم، در نهایت برای روی آوردن به جنگ تحت فشار قرار می گرفتیم. آنچه من در ویتنام یاد گرفتم کاملا ساده بود و آن جنگی بود که بسیاری از دوستانم کشته شدند. من معتقد بودم در شرایطی، اگر افرادی که مسئولیت داشتند تصمیم های دیگری اتخاد کرده بودند، این امکان وجود داشت جلوی کشته شدن این افراد گرفته شود. من به خودم قول دادم اگر من جزوء افرادی باشم که مسئولیت داشته باشم، هر آنچه در توان دارم انجام خواهم داد تا اطمینان یابم مردان و زنان آمریکایی هرگز به جنگ فرستاده نمی شوند مگر اینکه این آخرین راه باشد.
مجری سی بی اس: طرح شما برای سوریه چیست؟ آیا طرحی برای سوریه وجود دارد؟
کری : هر دو سوال، سوالهای خوبی است و بله برای سوریه طرح وجود دارد. طرحی که وجود دارد این است که ما قصد داریم همچنان بر عناصر داعش فشار بیاوریم و ما برای روسیه روشن کرده ایم که هواپیماهای جنگی ما همچنان بر فرار سوریه پرواز خواهند کرد و ما همچنان آنچه در مدت یکسال گذشته انجام داده ایم ادامه خواهیم داد.
مجری سی بی اس: بنابراین هواپیماهای جنگی روسیه در آسمان سوریه پرواز خواهند کرد و هواپیماهای جنگی ما هم همینطور.
کری : بله.
مجری سی بی اس: هواپیماهای جنگی دو ابرقدرت جهان برفرار کشوری جنگ زده پرواز خواهند کرد. آیا ممکن است اشتباهی روی دهد؟ آیا این موضوع اصلا موجب نگرانی شما می شود؟
کری : به طور قطع اینطور است. دقیقا به این دلیل است که ما امروز دیداری با روسها داشتیم. این دیدار به سرعت با دیداری دیگر پیگیری می شود و این همان چیزی است که ما آن را جلوگیری از برخورد نامیده ایم . این شیوه ای برای اطمینان یافتن در این باره است که هواپیماهای ما به طرف هم شلیک نخواهند کرد و وضعی بدتر آغاز نخواهد شد. این مسئله ای جدی است. این نشان خواهد داد آیا هواپیماهای جنگی روسیه به سراغ جنگجویان داعشی خواهند رفت یا آنها برای حمایت از اسد در سوریه هستند.