گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.
*****
روزنامه های زنجیره‌ای اصلاحات روز دوشنبه را با تمرکز خبری-تحلیلی پیرامون رخدادهای دیروز مجلس برای تصمیم درباره طرح حمایت از توافق هسته‌ای آغاز کردند. روزنامه‌های اصلاح طلب در روایت رخدادهای دیروز بهارستان بر ادبیات تند مخالفان به خصوص عبارت‌های که سویه‌های تهدیدآمیز داشت، تمرکز کردند. از سوی دیگر در تحلیل رخدادهای دیروز روزنامه‌های اصلاح‌طلب معتقدند که جریان پایداری شکست سنگینی متحمل شده است و به هیچ یک از اهداف ترسیمی خود درطول مجلس نهم مانند کسب کرسی ریاست مجلس شورای اسلامی و عدم تصویب کلیات برجام نرسیده است و از سوی دیگر حامیان لاریجانی با دفاع تمام قد از توافق و تیم هسته‌ای وزن سیاسی خود را در مجلس مقابل جریان منتقد نشان دادند و در تحلیلی فراتر از رخدادهای بهارستان آن را آغازی بر پیوند سیاسی و مناسبات جدید در آرایش انتخاباتی بهارستان در اسفندماه دانستند که فرجام آن ائتلاف سیاسی میان حامیان لاریجانی با دولت برای کسب کرسی‌های سبز رنگ مجلس دهم است.
روزنامه اصلاح‌طلب قانون دوشنبه را با تیترهای «منظورم از جاسوس ظریف نبود» و «دفن دیپلماسی زیر سیمان افراطی‌گری!» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.
· دست از سیاست منفعلانه برداریم!
گروه سیاسی روزنامه قانون مدعی است که تیم مذاکره‌کننده متناسب با رخدادهای پیرامونی باید از سیاست منفعلانه دست بردارد
داوود حشمتی در همین راستا نوشت: «آمريكا براي رسيدن به اين توافق طولاني‌ترين مذاكرات را انجام داده و برعكس تصور د‌‌‌‌‌وستان دلواپس،ازسربيكاري به اين كار دست نزد‌‌‌‌‌ند. اما آنها اين موضوع را بيان نمي‌كنند. آنها به عمد يك دروغ ديگر را به اصل موضوع اضافه مي‌كنند تا در نهايت با انتسابش به بيان امام، از آن تابويي بسازند در جهت تضعيف مخالفان‌شان. اين بد‌‌‌‌‌ترين نوع سياست‌ورزي است كه اين روزها از سوي دلواپسان به كرار مورد استفاد‌‌‌‌‌ه قرار مي‌گيرد. آنها تلاش مي‌كنند با انتساب هرچيز به خارج از ايران چماقي بسازند براي كوبيد‌‌‌‌‌ن سر مخالفان‌شان كه از اصلاح‌طلبان گذشته و نوبت به آقاي لاريجاني و نزد‌‌‌‌‌يكانش رسيده است. تا د‌‌‌‌‌ير نشد‌‌‌‌‌ه به حال اين نوع نگاه كه در سياست كه رو به گسترش است و به طور حتم در آينده به چماق جد‌‌‌‌‌يد‌‌‌‌‌ي بد‌‌‌‌‌ل خواهد شد، بايد فكري كرد. د‌‌‌‌‌رهمين نشست، شرمن فاش مي‌كند كه تا چه اند‌‌‌‌‌ازه د‌‌‌‌‌قيق رسانه‌ها مسائل د‌‌‌‌‌اخلي ايران را رصد مي‌كنند. او به آلن‌اير(سخنگوي فارسي‌زبان وزارت‌خارجه) هم استناد كرد‌‌‌‌‌ه است و مي‌د‌‌‌‌‌انيم كه آلن اير حتي در ياد‌‌‌‌‌گيري و به كارگرفتن اصطلاحات كوچه‌بازاري ايران مهارت دارد. د‌‌‌‌‌راين وضعيت به هيچ وجه دور از ذهن نيست آنها مرتبا ما را با «نعل‌هاي وارونه‌اي كه مي‌زنند» مد‌‌‌‌‌يريت كنند. آنها از اقد‌‌‌‌‌امات و كساني كه به ضرر منافع ملي خود‌‌‌‌‌شان باشد، بيهود‌‌‌‌‌ه تعريف كرد‌‌‌‌‌ه و مي‌كنند. چون به خوبي مطلع هستند در د‌‌‌‌‌اخل كساني سياست‌ورزي‌شان برهمين پايه استوار است.»
روزنامه ابتکار دوشنبه را به تیترهای «تهدید ظریف و صالحی به اعدام!» و «مخالفان همه‌کاری کردند» اختصاص داد.
· گام‌های اصلاح‌طلبان برای آرای خاکستری
علی‌محمد نمازی، معاون امور استان‌های حزب کارگزارن سازندگی در خصوص برنامه‌های اصلاح‌طلبان برای انتخابات آینده مجلس شورای اسلامی و کسب حداکثری کرسی‌های مجلس را عنوان کرد؛ وی همانند دیگر هم حزبی های خود به رد ایده محمدرضا عارف پرداخت و پیرامون ائتلاف سیاسی اظهار داشت: « آیا اصلاح طلبان برنامه‌ای برای ائتلاف با اصولگراها برای انتخابات مجلس امسال دارند؟»
قطعا ائتلافی بین اصلاح‌طلبان و اصولگرایان صورت نمی‌گیرد و فقط ممکن است چهره‌های مستقلی در لیست اصلاح‌طلبان قرار بگیرد. اما اینکه اصلاح‌طلبان با اصولگرایان قصدی برای ائتلاف داشته باشند، وجود ندارد چراکه این موضوع با رقابت سیاسی در انتخابات مغایرت دارد.»
علی محمدنمازی همچنین پیرامون برنامهریزی کسب آرا در انتخابات آتی اظهار داشت: « در جامعه ایران نزدیک به 60 تا 70 درصد آرا به رای‌های خاکستری و خاموش اختصاص دارد و حدود 30 تا 40 درصد رای‌ها غیر خاکستری و تشکیلاتی است. به نظر من احزاب و تشکیلات جبهه اصلاحات باید به سمت جذب رای‌های خاکستری حرکت کنند و برنامه و سیاستی برای مشارکت حداکثری مردم و جذب رای به نفع اصلاح‌طلبان در دستور کار خود داشته باشند. به نظر من اگر جبهه اصلاحات چهره‌هایی کارآمد و تاثیرگذار را برای انتخابات مجلس معرفی کنند دیگر شاهد به وجود آمدن رای‌های خاموش نسبت به جریان اصلاحات نخواهیم بود. اصلاح‌طلبان باید به نیازهای حال و آینده جامعه و مشکلات مردم توجه بیشتری از خود نشان دهند.»
روزنامه اصلاح‌طلب اعتماد نیم‌تای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «یکشنبه تلخ» و «عماد از مرزها گذشت» اختصاص داده است.
· اعتراض به سبک سعید مرتضوی
سعید مرتضوی با دادگاه شناخته می شود؛ روزگاری در جایگاه قاضی و حالا در جایگاه متهم. در این چند سال حضور سعید مرتضوی در دادگاه امری «طبیعی» و «تکراری» برای افکار عمومی شده است. سعید مرتضوی سرانجام به رای دادگاه اعتراض کرد تا شاهد رخدادهای جدیدی در پرونده وی باشیم.
گروه سیاسی روزنامه اعتماد در همین راستا نوشت: «مديرعامل سابق تامين اجتماعي با همان طمانينه‌اي كه در جلسات دادگاه شركت كرد ادامه مي‌دهد و با همان فرمان به سوي اعتراض به رايي حركت مي‌كند كه حكم يك ساله حبس به همراه رد مال در آن درج شده است. پرونده قطور تامين اجتماعي حالا ديگر به ايستگاه ديوان عالي كشور رسيده است؛ ايستگاهي كه هفته‌ها پيش انتظار ورود پرونده تامين اجتماعي را مي‌كشيد، تنها معطل يك اعتراض مانده بود اما اين معطلي در آخرين روز از فرصت اعتراض به پايان رسيد تا ديگر بار تنها منتظر تاييد يا رد رايي ماند كه از همان ابتدا مخالفت‌هايي را در پي داشت.
دي ماه ٩١ و در روزهايي كه مجلس شوراي اسلامي تحقيق و تفحص از تامين اجتماعي را در دستور كار خود قرار داده بود، شايد كمتر كسي فكر مي‌كرد شخصي كه روزي بر جايگاه دادستاني تهران تكيه زده، به پاي ميز محاكمه كشانده شود اما اين تنها يك گمان بود. يك سال بعد و در روزهايي كه ديگر خبري از رياست مرتضوي بر سازمان عريض و طويل تامين اجتماعي نبود، دادستاني تهران طي اطلاعيه‌اي از رسيدگي به گزارش تحقيق و تفحص مجلس شوراي اسلامي از سازمان تامين اجتماعي در دادسراي كاركنان دولت خبر داد و اعلام كرد كه گزارش تحقيق و تفحص مجلس از اين سازمان براي رسيدگي به يكي از شعب دادسراي كاركنان دولت ارجاع شد؛ خبري كه چند روزي در صدر اخبار كشور باقي‌ماند، براي رسيدن به تحرير كيفرخواست بازهم نيازمند فرصت يك ساله ديگري شد»
روزنامه اصلاح‌طلب شرق صفحه اول خود را به تیتر «جنجال ناکام» اختصاص داد.
· تهران حالا پارلمان دارد!
گروه سیاسی روزنامه شرق مدعی است ادبیات به کار رفته شده در بهارستان از سوی منتقدان توافق هسته‌ای ریشه‌اش به ادبیات محمود احمدی‌نژاد بر می‌گردد و سپس مدعی است که جامعه با اقدام تایید توافق از سوی بهارستان احساس حضور قوه مقننه کرد.
دبیر گروه سیاسی روزنامه شرق در همین راستا نوشت: «مهم اين است كه اكنون آنچه ديپلمات‌ها، پشت درهاي بسته مي‌گويند و سپس روي كاغذ مي‌آورند ديگر «راز مگو» نيست و سهم ما فقط ديدن عكس‌هاي يادگاري اين دبير با آن كميسر و اظهارنظر در مورد مدل لباس و جلو و عقب‌رفتن شال رنگ‌رنگ...». آنچه ديروز در صحن بهارستان رخ داد، نماي كوچكي از هيبت مهيب مركبي است كه مخالفان پايان مناقشه هسته‌اي، براي روزهاي پس از توافق زين كرده‌اند. خود مي‌گويند تهديد به «دفن در بتن» شوخي است. مخاطره جدي اما عزم «دفن در آوار جنجال» مهم‌ترين دستاورد ديپلماتيك چند دهه گذشته كشور است. قرار است با حاشيه‌سازي و آميختن راست و دروغ، لوح توافق هسته‌اي چنان لجن‌مال شود كه هيچ‌كس را ياراي به‌گردن آويختن اين مدال نباشد. با رأي اكثريت پارلمان به كليات برجام اما اين حربه تا حدي بسيار، از دست تندروها خارج شد. سندي كه مهم‌ترين دولت منتخب ملت دو سال وقت و اعصاب را بر سر تهيه آن گذاشت، اكنون رأي اکثریت نمايندگان مجلس را نيز پشت سر دارد. اين يعني فردا روز - كه از شواهد پيداست چندان دور نخواهد بود- كسي نمي‌تواند ظريف و صالحي و عراقچي و ديگران را به مهر خيانت بنوازد و «تخته قاپو» كند. برجام اكنون سندي معتبر است كه مهر مجلس به آن رسميت بخشيده است. آري، تهران پارلمان دارد.»
روزنامه آرمان‌امروز صفحه اول خود را به تیترهای «کمدی تراژیک پایداری در صحن علنی» و «شوک 139 رایی مجلس به دلواپسان» اختصاص داد.
· پایداری یا لاریجانی
گروه سیاسی روزنامه آرمان‌امروز در تحلیل رخدادهای مجلس شورای اسلامی به چگونگی آرایش انتخاباتی اصولگرایان نیز پرداخته است؛ این روزنامه اصلاح‌طلب مدعی است که مناقشه‌ها میان پایداری و حامیان علی لاریجانی به نحوی است که امکان وحدت میان این دو طیف سیاسی وجود ندارد بنابراین باید اصولگرایان حامی وحدت برای انتخابات مجلس شورای اسلامی یکی از این دو طیف برجسته سیاسی را انتخاب کنند و در این دوراهی انتخاب گرفتار شده‌اند.
گروه سیاسی روزنامه آرمان امروز در همین راستا نوشت: «اگرچه اصولگرايان سخت در تلاش براي راضي كردن علی لاريجاني هستند اما اعضاي پايداري هنوز مايل نيستند از مواضع خود عقب‌نشيني كنند. بعد از تشكيل شوراي فقاهتي، جبهه پايداري از مواضع خود عقب‌نشيني كرد. موتلفه نيز كه از قديمي‌ترين تشكل‌هاي اصولگرا بود از عملكرد گذشته جبهه پايداري چشم پوشي كرد و در كنار جمعيت ايثارگران رضايتنامه‌اي امضا كردند كه تنها با يك ليست انتخاباتي وارد عرصه انتخابات شوند. هرچند حجت‌الاسلام مرتضي آقاتهراني دبيركل جبهه پايداري معتقد است لاريجاني وجه مشتركي با اصولگرايان دارد و بايد در ائتلاف و وحدت اصولگرايان باشد اما رفتار و اظهارات اعضاي اين تشكل سياسي نشان‌دهنده جدايي خط اين دو از هم است، مخصوصا كه لاريجاني رابطه خوبي با دولت حسن روحاني دارد. باهنر نيز معتقد است: «اكثر اصولگرايان قبول دارند كه اگر ائتلافي بين همه هم ممكن باشد سخت‌ترين كار ائتلاف با پايداري است.»
از سوي ديگر با يادآوري چند حادثه مي‌توان فاصله بين لاريجاني و جبهه پايداري را مشاهده كرد. 15اسفند91 محمود احمدي‌نژاد رئيس‌جمهور سابق كليپي از جلسه سعيد مرتضوي با فاضل لاريجاني در مجلس پخش كرد تا بلكه از اين طريق بتواند از استيضاح عبدالرضا شيخ‌الاسلامي، وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي جلوگيري كند. اگرچه اين اتفاق فاصله موجود لاريجاني و ياران احمدي‌نژاد را بيشتر نكرد لااقل در فضاي جامعه اين را نشان داد كه لاريجاني و مردان احمدي‌نژاد از يك جنس نيستند. پيش از آن نيز سخنراني لاريجاني در مراسم 22بهمن شهر قم با شعارهاي حاميان دولت ناتمام مانده بود. نمونه بارز ديگري كه مي‌تواند گواه بر موضع‌گيري پايداري‌ها در برابر لاريجاني باشد كانديداتوري روح‌ا... حسينيان عضو جبهه پايداري در برابر علي لاريجاني در خرداد ماه است كه به ابقاي لاريجاني بر رياست مجلس انجاميد. اگر به سراغ نمونه‌هاي اخير اختلافات لاريجاني با جبهه پايداري رجوع كنيم مي‌توان به اختلاف مواضع موجود بين رئيس مجلس و اعضاي پايداري و همچنين سعيد جليلي در پرونده هسته‌اي اشاره كنيم كه به خودي خود مي‌تواند نقش عمده‌اي را در آينده انتخابات مجلس و حتي رياست‌جمهوري 96 داشته باشد.»
روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «برای رابطه جدید توکیو با تهران می‌آیم» و «بهارستان پای برجام ایستاد» اختصاص داد.
· سیمای زاکانی؛ چهره محبوب «جام‌جم»
حمله به زاکانی، رییس کمیسیون ویژه برجام، آغاز شده است؛ حامیان دولت به سبک جریان انحرافی کارنامه تحصیلی وی را منتشر کرده اند در حالی که زاکانی در زمانی که جریان انحرافی این اقدام را انجام داد به صورت کامل به آنان پاسخ داد و حالا حامیان دولت دلواپس حضور زاکانی در صدا وسیما هستند.
گروه سیاسی روزنامه ایران در همین راستا نوشت: «این روزها علیرضا زاکانی به یکی از چهره‌های محبوب صداوسیما تبدیل شده که تقریباً در تمامی شبکه‌های اصلی تلویزیونی حضوری پررنگ دارد. صداوسیما که عملکردش در نحوه انعکاس جلسات کمیسیون برجام با پخش چندباره این جلسات با حضور جلیلی و عدم پخش این جلسات با حضور نهاوندیان و.... با انتقادات بسیاری مواجه شد، این روزها بیش از هر نماینده دیگری به علیرضا زاکانی رئیس این کمیسیون ویژه تریبون می‌دهد. کما اینکه او هم میهمان برنامه گفت‌و‌گوی ویژه خبری است و هم میهمان «تیتر امشب».» «خبرآنلاین» با انتشار این مطلب افزود: «این رسانه که صبح دیروز (یکشنبه) مذاکرات مجلس در جلسه بررسی طرح «برجام» را قرار بود به صورت مستقیم پخش کند، پس از پخش تصاویر تذکر و نطق مخالف زاکانی، تصاویر سخنان کاظم جلالی در دفاع از طرح مجلس درباره «برجام» را پخش نکرد. این رسانه سپس با نشان دادن تصویری ثابت از مجلس، تنها صدای مذاکرات را پخش کرد با زیر نویسی به این مضمون که بنا بر صلاحدید مسئولان ذیربط، فقط صدای مجلس پخش می‌شود و نه تصویر تلویزیون بلافاصله پس از پایان پخش صوت مذاکرات دیروز مجلس، بار دیگر سخنان شب گذشته زاکانی در برنامه «تیتر امشب» را باز پخش کرد! این اقدام رسانه ملی در روزهای گذشته با این تحلیل در فضای سیاسی و رسانه‌ای کشور روبه‌رو شده که کمیسیون ویژه بررسی برجام به ابزاری تبلیغاتی برای زاکانی تبدیل شده است.»