به گزارش مشرق، وزير خارجه آمريکا هفته گذشه به عنوان اولين مقام بلندپايه اين کشور براي نخستين بار در يک سفر دوره اي از پنج کشور آسياي ميانه ديدار کرد.
آنچه اين سفر را بيش از هرچيز حائز اهميت مي کند نزديکي پيراموني اين کشورها به حوزه و حريم امنيتي و سياسي روسيه است. کشورهاي قرقيزستان، ازبکستان، تاجيکستان، ترکمنستان و قزاقستان جمهوريهاي جداشده از شوروي سابق همگي به نوعي حياط خلوت روسيه شهرت دارند و مسکو تمامي تحولات اين منطقه را بشدت زير نظر دارد.
نکته حائز اهميت ديگر در اين سفر زمان آن است. کري در حالي به حياط خلوت روسيه پاي گذاشته است که منطقه و جهان شاهد تحولات چشمگيري از جمله توافق هسته اي شش قدرت بزرگ جهان با ايران، شدت گرفتن اختلافات ناتو و روسيه در خصوص بحران اوکراين و اقدام نظامي مسکو عليه مخالفان اسد در سوريه و افزايش بيش از پيش خطر افراط گرايي براي منطقه و دنيا است.
روس ها همانگونه که در ابتدا گفته شد هرگونه تحرک بيگانه در سرزمين هاي پيراموني خود يا منطقه سي.آي.اس را به خوبي زير نظر دارند و با نگراني و جديت تحولات مرتبط با اين کشورها را رصد مي کنند.
جان کري طي سه روز و به صورت فشرده از پنج کشور بازديد کرد و در سمرقند، چارچوب جديد همکاري براي مذاکرات سياسي منظم به نام «С5+1» را بنا گذاشت.
چنين سفر فشرده و پرتحرکي که در آن چارچوب جديد همکاري براي مذاکرات سياسي منظم پايه گذاي مي شود قطعا روس ها را وا مي دارد تا اين فرايند را از زاويه رقابت آمريکا با خود بر سر آسياي ميانه مورد تجزيه و تحليل قرار دهند.
برنامه جديد مساعدت ايالات متحده به کشورهاي آسياي ميانه با هدف بالا بردن سطح رقابتي اقتصاد کشورهاي منطقه، جلب سرمايه و اجراي برنامه هاي جديد از جمله در زمينه آب و آبياري و نيز برنامه هاي فرهنگي و آموزشي، دنبال مي شود.
تا اينجا و ماداميکه اهداف اقتصادي در محور کار است، روس ها، پيشگيري از گسترش اتحاديه اقتصادي اورآسيايي در سمت جنوب را اصلي ترين هدف آمريکا قلمداد مي کنند که تا اندازه زيادي مي تواند ادعايي درست باشد.
اما کري در ملاقات با آتامبايف رئيس جمهور قرقيزستان پيشنهاد کرد دو کشور موافقتنامه نظامي جديدي منعقد کنند. در اينجا بحث تازه اي مطرح است که روس ها حساسيت بيشتري به آن نشان خواهند داد. اين پيشنهاد مي تواند به معني راه اندازي مجددا پايگاه هوايي و نظامي ماناس آمريکا باشد که دولت قرقيزستان در سال 2013 دستور برچيده شدن آن را به آمريکايي ها ابلاغ کرد.
براساس اين تصميم دولت قرقيزستان، حضور نيروهاي نظامي ايالات متحده در پايگاه «ماناس» در 14 جولاي 2014 پايان يافت و قرقيزستان پس از 13 سال سايه حضور نظاميان آمريکايي را از خود دور کرد. اما حالا زمزمه هاي بازنگري در اين دستور شنيده مي شود و آمريکايي ها اميد دارند مجددا اين پايگاه هوايي با ارزش را به چنگ بياورند.
از سوي ديگر خبرگزاري اسپوتنيک به نقل از شربت الله صادقوف کارشناس مرکز مطالعات نظامي و سياسي دانشگاه دولتي روابط بين الملل مسکو نوشته است که واشنگتن و تاشکند امکان استقرار نيروهاي آمريکايي در خاک ازبکستان را بررسي مي کنند. به گفته اين کارشناس، ازبکستان براي آمريکا به عنوان تکيه گاه نظارت بر چين و مقابله با طرح چيني راه جديد ابريشم اهميت دارد.
در مجموع برخي کارشناسان معتقدند که سفر کري به آسياي ميانه و ديدار فشرده او از پنج کشور حوزه سي.آي.اس، دور تازه اي از استراتژي نفوذ آمريکا به حياط خلوت روس ها در آشفته بازار خاورميانه و منازعات امنيتي و ژئو استراتژيکي مسکو و غرب است.
به گفته شهرت قادروف پژوهشگر ارشد انستيتوي خاورشناسي آکادمي علوم روسيه، مرحله طراحي راهبرد آمريکايي آسياي ميانه بزرگ خاتمه مي يابد و حالا مرحله بعدي تحت عنوان ده سال در آسياي ميانهشروع مي شود.
براين اساس تصور روس ها بر اين است که در اين مرحله ايالات متحده در منطقه آسياي ميانه نفوذ کرده و سعي خواهند کرد سياستمداران مطمئن و علاقه مند به سياست چند جهتي را پيدا کند.
آنچه اين سفر را بيش از هرچيز حائز اهميت مي کند نزديکي پيراموني اين کشورها به حوزه و حريم امنيتي و سياسي روسيه است. کشورهاي قرقيزستان، ازبکستان، تاجيکستان، ترکمنستان و قزاقستان جمهوريهاي جداشده از شوروي سابق همگي به نوعي حياط خلوت روسيه شهرت دارند و مسکو تمامي تحولات اين منطقه را بشدت زير نظر دارد.
نکته حائز اهميت ديگر در اين سفر زمان آن است. کري در حالي به حياط خلوت روسيه پاي گذاشته است که منطقه و جهان شاهد تحولات چشمگيري از جمله توافق هسته اي شش قدرت بزرگ جهان با ايران، شدت گرفتن اختلافات ناتو و روسيه در خصوص بحران اوکراين و اقدام نظامي مسکو عليه مخالفان اسد در سوريه و افزايش بيش از پيش خطر افراط گرايي براي منطقه و دنيا است.
روس ها همانگونه که در ابتدا گفته شد هرگونه تحرک بيگانه در سرزمين هاي پيراموني خود يا منطقه سي.آي.اس را به خوبي زير نظر دارند و با نگراني و جديت تحولات مرتبط با اين کشورها را رصد مي کنند.
جان کري طي سه روز و به صورت فشرده از پنج کشور بازديد کرد و در سمرقند، چارچوب جديد همکاري براي مذاکرات سياسي منظم به نام «С5+1» را بنا گذاشت.
چنين سفر فشرده و پرتحرکي که در آن چارچوب جديد همکاري براي مذاکرات سياسي منظم پايه گذاي مي شود قطعا روس ها را وا مي دارد تا اين فرايند را از زاويه رقابت آمريکا با خود بر سر آسياي ميانه مورد تجزيه و تحليل قرار دهند.
برنامه جديد مساعدت ايالات متحده به کشورهاي آسياي ميانه با هدف بالا بردن سطح رقابتي اقتصاد کشورهاي منطقه، جلب سرمايه و اجراي برنامه هاي جديد از جمله در زمينه آب و آبياري و نيز برنامه هاي فرهنگي و آموزشي، دنبال مي شود.
تا اينجا و ماداميکه اهداف اقتصادي در محور کار است، روس ها، پيشگيري از گسترش اتحاديه اقتصادي اورآسيايي در سمت جنوب را اصلي ترين هدف آمريکا قلمداد مي کنند که تا اندازه زيادي مي تواند ادعايي درست باشد.
اما کري در ملاقات با آتامبايف رئيس جمهور قرقيزستان پيشنهاد کرد دو کشور موافقتنامه نظامي جديدي منعقد کنند. در اينجا بحث تازه اي مطرح است که روس ها حساسيت بيشتري به آن نشان خواهند داد. اين پيشنهاد مي تواند به معني راه اندازي مجددا پايگاه هوايي و نظامي ماناس آمريکا باشد که دولت قرقيزستان در سال 2013 دستور برچيده شدن آن را به آمريکايي ها ابلاغ کرد.
براساس اين تصميم دولت قرقيزستان، حضور نيروهاي نظامي ايالات متحده در پايگاه «ماناس» در 14 جولاي 2014 پايان يافت و قرقيزستان پس از 13 سال سايه حضور نظاميان آمريکايي را از خود دور کرد. اما حالا زمزمه هاي بازنگري در اين دستور شنيده مي شود و آمريکايي ها اميد دارند مجددا اين پايگاه هوايي با ارزش را به چنگ بياورند.
از سوي ديگر خبرگزاري اسپوتنيک به نقل از شربت الله صادقوف کارشناس مرکز مطالعات نظامي و سياسي دانشگاه دولتي روابط بين الملل مسکو نوشته است که واشنگتن و تاشکند امکان استقرار نيروهاي آمريکايي در خاک ازبکستان را بررسي مي کنند. به گفته اين کارشناس، ازبکستان براي آمريکا به عنوان تکيه گاه نظارت بر چين و مقابله با طرح چيني راه جديد ابريشم اهميت دارد.
در مجموع برخي کارشناسان معتقدند که سفر کري به آسياي ميانه و ديدار فشرده او از پنج کشور حوزه سي.آي.اس، دور تازه اي از استراتژي نفوذ آمريکا به حياط خلوت روس ها در آشفته بازار خاورميانه و منازعات امنيتي و ژئو استراتژيکي مسکو و غرب است.
به گفته شهرت قادروف پژوهشگر ارشد انستيتوي خاورشناسي آکادمي علوم روسيه، مرحله طراحي راهبرد آمريکايي آسياي ميانه بزرگ خاتمه مي يابد و حالا مرحله بعدي تحت عنوان ده سال در آسياي ميانهشروع مي شود.
براين اساس تصور روس ها بر اين است که در اين مرحله ايالات متحده در منطقه آسياي ميانه نفوذ کرده و سعي خواهند کرد سياستمداران مطمئن و علاقه مند به سياست چند جهتي را پيدا کند.