به گزارش مشرق ، این روزها موضوع قاچاق برخی کالاها به کشور به ویژه دارو مورد توجه مسئولان و رسانه ها قرار گرفته است؛ گرچه در وهله اول به نظر می رسید که این قاچاق از طریق مبادی غیررسمی صورت می گیرد و بدون کنترل و نظارت ماموران گمرکی و غیره است اما اخیرا برخی اظهارنظرهای مسئولان دستگاه ها این مسئله را مطرح کرده است که بخشی از کالاها بدون نظارت و کنترل لازم از طریق همین مبادی وارد کشور می شود.
انتشار این خبر که روزانه هزاران کانتینر کالا بدون اسکن از بندر شهید رجایی وارد کشور می‌شود، بسیار تکان دهنده بود. پیش از این هیچ کسی تصور نمی کرد که کالاهایی که وارد کشور می شوند، اسکن نشده باشند و یا اینکه به صورت تصادفی اسکن می شوند و با این روند هر کالایی به کشور وارد می شود.
گرچه نمی توان گفت که ورود کالاها از این مبادی قاچاق محسوب می شود، زیرا واردات آنها در گمرکات کشور به ثبت می رسد اما فاقد کنترل های هوشمند و سیستماتیک اعلام شده است. بر اساس آمارهای غیررسمی میزان قاچاق کالا به کشور سالانه بیش از ۲۰ میلیون دلار برآورد شده است که این میزان قاچاق ضربه بزرگی به اقتصاد است. قاچاق لوازم آرایشی حدود یک میلیارد دلار و قاچاق دارو و سوخت ۷ میلیارد دلار اعلام می شود.
به اعتقاد مسعود کرباسیان رئیس کل گمرک ایران هر یک دلار قاچاق کالا به این معنا است که یک شغل در خارج از کشور ایجاد می شود و هر روز تاخیر در ترخیص کالا یک درصد به قیمت تمام شدۀ کالا می افزاید.
البته نمی توان بهبود فرآیندها و استفاده از فناوری های نوین و دستگاه های پیشرفته طی سالهای اخیر در گمرکات سراسر کشور را انکار کرد و کوتاه شدن زمان ترخیص کالاهای وارداتی و صادراتی را نادیده گرفت، اما هنوز هم در برخی از گمرکات کشور، کمبودهایی و کاستی هایی نمایان است. برخی از گمرکات بزرگ کشور همچون گمرک شهیدرجایی که بخش اعظمی از فرآیند صادرات و واردات و تجارت خارجی کشور را انجام می دهند، هنوز هم با صف های کانتینرها برای کنترل مواجهند.
در حال حاضر ۸۸ گمرک و منطقه آزادتجاری که گمرک در آنها مستقر است در کشور فعالیت می کنند که بیشترین حجم تجارت این گمرکات مربوط به گمرک شهید رجایی است به طوریکه در نیمه اول امسال ۳۴.۷۵ درصد از کل حجم تجارت خارجی کشورمان از طریق این گمرک انجام شده است.
اما اخیرا جمشیدی معاون وزیر دادگستری جزئیاتی جدیدی از نحوه ترخیص کالاها از بندر شهید رجایی را پرده برداری کرده و با بیان اینکه یکی از مشکلات تعدد ناظران است، گفت: فقط در حیطه دارو در بندر شهید رجایی در طول شبانه روز حدود ۶ هزار کانتینر وارد یا صادر یا از کشور ترانزیت می شود. فقط یک دستگاه اسکنر در این بندر وجود دارد که می تواند همه کانتینر را اسکن کند که توان اسکن آن روزانه حدود ۱۰۰ تا ۱۷۰ مورد است.
وی ادامه داد: چیزی در حدود چند هزار کانتینر کالا اسکن نمی شود و متأسفانه وقتی اسکن نمی شود هر کالایی به کشور ورود پیدا می کند. رئیس سازمان تعزیرات حکومتی درباره اینکه آیا گمرک مسئول آن است؟ گفت: بر این حجم کالا که وارد کشور می شود کنترل هوشمند و نظارت سیستمی صورت نمی گیرد بنا براین می تواند منشأ بسیاری از قاچاق ها از جمله قاچاق دارو شود.
وی درباره اینکه تجهیز این دستگاهها با چه کسی است افزود: گمرک می گوید برای تجهیز به اسکنرهای بیشتر شش تا هفت میلیارد تومان نیاز است که اینها باید از بودجه های سازمانی و دولتی تأمین شود. بقیه کانتینرهای وارده کنترل نمی شود. ممکن است به صورت تصادفی اسکن شوند اما این کفایت نمی کند باید گمرک به سیستمهایی مجهز شود که بتواند همه کانتینرهای وارده را اسکن کند.
این در حالی است که پیش از این مسعود کرباسیان رئیس کل گمرک ایران با تاكيد بر اينكه نبايد آدرس اشتباهي به مردم داد، گفت: از مبادي رسمي كالا قاچاق نمي‌شود بلكه بايد جلوي واردات از مسير غيررسمي را گرفت. وی به این نکته که هزینه های خرید دستگاه ها برای گمرکات کشور بالا است، اشاره و بیان کرده است که گمرک دارای ۱۳ دستگاه ایکس‌ری است که در مرزها مستقر کرده و ارزش خرید این دستگاهها ۱۶ میلیارد تومان است که به دلیل هزینه بالا، امکان خرید آن سخت است.
تمامی این مشکلات قاچاق کالا از طریق مبادی رسمی به نحوی است که جمشیدی آن را به جز عدم پرداخت مالیات و عوارض واردکنندگان می داند. وی از تعداد زیاد گمرکات در کشور که کنترل آنها سخت است، انتقاد کرد و گفت: ما باید در بحث قاچاق کالا در دو سه حیطه کار جدی انجام دهیم که یک حیطه نظارت است و باید در این خصوص تجمیع صورت گیرد و بعد نظارت را به یک بخش بسپاریم. باید به جای برخورد با مغازه ها گمرک را اصلاح کنیم و نظام مالیاتی را سفت بگیریم و اگر این اصلاحات صورت گیرد مسلماً از حجم ورود کالاهای قاچاق به کشور کاسته خواهد شد. وی در بیان بعد دوم قاچاق کالا مطرح کرد که چون قاچاق سودآور است، کانون های ثروت و قدرت فشار می آورند.
برخی می گویند که این عدم نظارت‌های دقیق گمرکی به دلیل جلوگیری از ایجاد صف های کانتینرها است، همان اتفاقی که در ابتدای نیمه دوم سال ۹۲ افتاد و بیش از صدها کانتینر در بندر شهیدرجایی دپو شده و در انتظار تخلیه بودند، اما تخلیه ها به چه قیمتی تمام می شود، به قیمت ورود کالاها به کشور به صورت نظاررت نشده.
انتشار این خبر که روزانه هزاران کانتینر کالا بدون اسکن از بندر شهید رجایی وارد کشور می‌شود، بسیار تکان دهنده بود. پیش از این هیچ کسی تصور نمی کرد که کالاهایی که وارد کشور می شوند، اسکن نشده باشند و یا اینکه به صورت تصادفی اسکن می شوند و با این روند هر کالایی به کشور وارد می شود.
گرچه نمی توان گفت که ورود کالاها از این مبادی قاچاق محسوب می شود، زیرا واردات آنها در گمرکات کشور به ثبت می رسد اما فاقد کنترل های هوشمند و سیستماتیک اعلام شده است. بر اساس آمارهای غیررسمی میزان قاچاق کالا به کشور سالانه بیش از ۲۰ میلیون دلار برآورد شده است که این میزان قاچاق ضربه بزرگی به اقتصاد است. قاچاق لوازم آرایشی حدود یک میلیارد دلار و قاچاق دارو و سوخت ۷ میلیارد دلار اعلام می شود.
به اعتقاد مسعود کرباسیان رئیس کل گمرک ایران هر یک دلار قاچاق کالا به این معنا است که یک شغل در خارج از کشور ایجاد می شود و هر روز تاخیر در ترخیص کالا یک درصد به قیمت تمام شدۀ کالا می افزاید.
البته نمی توان بهبود فرآیندها و استفاده از فناوری های نوین و دستگاه های پیشرفته طی سالهای اخیر در گمرکات سراسر کشور را انکار کرد و کوتاه شدن زمان ترخیص کالاهای وارداتی و صادراتی را نادیده گرفت، اما هنوز هم در برخی از گمرکات کشور، کمبودهایی و کاستی هایی نمایان است. برخی از گمرکات بزرگ کشور همچون گمرک شهیدرجایی که بخش اعظمی از فرآیند صادرات و واردات و تجارت خارجی کشور را انجام می دهند، هنوز هم با صف های کانتینرها برای کنترل مواجهند.
در حال حاضر ۸۸ گمرک و منطقه آزادتجاری که گمرک در آنها مستقر است در کشور فعالیت می کنند که بیشترین حجم تجارت این گمرکات مربوط به گمرک شهید رجایی است به طوریکه در نیمه اول امسال ۳۴.۷۵ درصد از کل حجم تجارت خارجی کشورمان از طریق این گمرک انجام شده است.
اما اخیرا جمشیدی معاون وزیر دادگستری جزئیاتی جدیدی از نحوه ترخیص کالاها از بندر شهید رجایی را پرده برداری کرده و با بیان اینکه یکی از مشکلات تعدد ناظران است، گفت: فقط در حیطه دارو در بندر شهید رجایی در طول شبانه روز حدود ۶ هزار کانتینر وارد یا صادر یا از کشور ترانزیت می شود. فقط یک دستگاه اسکنر در این بندر وجود دارد که می تواند همه کانتینر را اسکن کند که توان اسکن آن روزانه حدود ۱۰۰ تا ۱۷۰ مورد است.
وی ادامه داد: چیزی در حدود چند هزار کانتینر کالا اسکن نمی شود و متأسفانه وقتی اسکن نمی شود هر کالایی به کشور ورود پیدا می کند. رئیس سازمان تعزیرات حکومتی درباره اینکه آیا گمرک مسئول آن است؟ گفت: بر این حجم کالا که وارد کشور می شود کنترل هوشمند و نظارت سیستمی صورت نمی گیرد بنا براین می تواند منشأ بسیاری از قاچاق ها از جمله قاچاق دارو شود.
وی درباره اینکه تجهیز این دستگاهها با چه کسی است افزود: گمرک می گوید برای تجهیز به اسکنرهای بیشتر شش تا هفت میلیارد تومان نیاز است که اینها باید از بودجه های سازمانی و دولتی تأمین شود. بقیه کانتینرهای وارده کنترل نمی شود. ممکن است به صورت تصادفی اسکن شوند اما این کفایت نمی کند باید گمرک به سیستمهایی مجهز شود که بتواند همه کانتینرهای وارده را اسکن کند.
این در حالی است که پیش از این مسعود کرباسیان رئیس کل گمرک ایران با تاكيد بر اينكه نبايد آدرس اشتباهي به مردم داد، گفت: از مبادي رسمي كالا قاچاق نمي‌شود بلكه بايد جلوي واردات از مسير غيررسمي را گرفت. وی به این نکته که هزینه های خرید دستگاه ها برای گمرکات کشور بالا است، اشاره و بیان کرده است که گمرک دارای ۱۳ دستگاه ایکس‌ری است که در مرزها مستقر کرده و ارزش خرید این دستگاهها ۱۶ میلیارد تومان است که به دلیل هزینه بالا، امکان خرید آن سخت است.
تمامی این مشکلات قاچاق کالا از طریق مبادی رسمی به نحوی است که جمشیدی آن را به جز عدم پرداخت مالیات و عوارض واردکنندگان می داند. وی از تعداد زیاد گمرکات در کشور که کنترل آنها سخت است، انتقاد کرد و گفت: ما باید در بحث قاچاق کالا در دو سه حیطه کار جدی انجام دهیم که یک حیطه نظارت است و باید در این خصوص تجمیع صورت گیرد و بعد نظارت را به یک بخش بسپاریم. باید به جای برخورد با مغازه ها گمرک را اصلاح کنیم و نظام مالیاتی را سفت بگیریم و اگر این اصلاحات صورت گیرد مسلماً از حجم ورود کالاهای قاچاق به کشور کاسته خواهد شد. وی در بیان بعد دوم قاچاق کالا مطرح کرد که چون قاچاق سودآور است، کانون های ثروت و قدرت فشار می آورند.
برخی می گویند که این عدم نظارت‌های دقیق گمرکی به دلیل جلوگیری از ایجاد صف های کانتینرها است، همان اتفاقی که در ابتدای نیمه دوم سال ۹۲ افتاد و بیش از صدها کانتینر در بندر شهیدرجایی دپو شده و در انتظار تخلیه بودند، اما تخلیه ها به چه قیمتی تمام می شود، به قیمت ورود کالاها به کشور به صورت نظاررت نشده.