به گزارش مشرق، پس از سقوط يک فروند هواپيماي روسي در مصر برخي به احتمال سقوط کردن اين هواپيماي روسي براثر بمب گذاري اشاره کردند. همچنين يک گروه وابسته به گروه دولت اسلامي (گروه تکفيري صهيونيستي داعش) مسئوليت سقوط هواپيماي ايرباس اي-۳۲۱ روسي را در شبه جزيره سيناي مصر به عهده گرفته است. حضور نظامي و هوايي روسيه در مناطق سوري اين احتمالات را به وجود آورده است که عمليات خرابکارانه توسط تروريست هاي داعش عليه شهروندان اين کشور افزايش يابد. اين موضوع مي تواند در معدلات تحول ايجاد کند. گفتگوي زير به بررسي احتمالات و پيامدهاي مختلف در اين حوزه توجه کرده است. گفتگوي رصد با حسن هاني زاده، کارشناس ارشد مسايل جهان عرب را در ادامه مي خوانيد.
اگر بخواهيم نگاهي به موضوع سقوط هواپيماهاي روسي داشته باشيم، اصولا چند دسته تحليل مي توان در مورد علل سقوط آن ها مدنظر قرار داد؟
چندين نظريه در مورد سقوط هواپيماي روسيه در شرم الشيخ وجود دارد، نخستين نظريه که مورد تاکيد مقامات مصري است، اين است که وجود يک نقص فني باعث سقوط هواپيما شده است. اين نظريه کاملا مردود است. مصري ها تلاش مي کنند به گونه اي وانمود کنند که کشورشان از امنيت کامل برخوردار است و بيشتر موضوع را به اين سمت هدايت مي کنند که نقص فني باعث سقوط هواپيما شده است. اما احتمالات و فرضيه هاي ديگري نيز وجود دارد، مانند انتقام گيري داعش از روسيه مطرح است. در واقع وضعيت امنيتي مصر کاملا غير پايدار است و داعش توانسته با استفاده از اين خلا امنيتي بمبي را به هواپيما وارد کند و موجب انهدام هواپبما شود.
فرضيه ديگري اين است که رژيم اسرائيل با کمک آمريکا يک نوع اسلحه ليزر را براي نخستين بار در شرم الشيخ عليه هواپيماي روسي مورد آزمايش قرار داد. اين مسئله در صورتي که در تعاملات بين المللي ثابت شود، خطر جدي امنيت جهاني را تهديد مي کند. بنابراين گفته مي شود که رژيم صهيونستي با استفاده از موشک هاي هدايت شونده، از آن جايي که اين احتمال وجود دارد که رژيم صهيونيستي براي حفظ تاسيسات اتمي ديمونا اين موشک را براي نخستين بار در کنار تاسيسات ديمونا قرار داده است. بنابراين فرضيه هاي زيادي وجود دارد، اما فرضيه نفوذ داعش در شرم الشيخ و در نهادهاي امنيتي مصر بسيار بالاست.
تا چه حدي احتمال دارد که هواپيما بمب گذاري شده باشد؟
به نظر مي آيد که بمب گذاري کاملا به واقعيت نزديک تر است و فرضيه بمب گذاري در کالاي مسافران بسيار بالاست و اين فرضيه در حال تقويت شدن است. همچنين داعش با صدور بيانيه اي مسئوليت سقوط هواپيما را به عهده گرفت. اين موضوع نشان دهنده اين است که داعش در مصر نفوذ بسيار بالايي داشته است.
اگر بخواهيم به ادعاي داعش در مورد هدف قرار دادن اين هواپيما توجه کنيم، چه الزاماتي نيازمند است که داعش بتواند اين هواپيما را مورد هدف قرار دهد؟
با توجه به اين که روسيه در عرضه نظامي سوريه حضور جدي داشته است و تاکنون ۸۰۰ نفر از نيروهاي زبده داعش در سوريه به وسيله بمباران هوايي ارتش روسيه کشته شدند، لذا داعش در صدد انتقام گيري از روسيه برآمده و تلاش مي کند تا به نوعي از اين کشور در هر جا و در هر مکاني انتقام بگيرد. بنابراين به نظر مي آيد که اين تفسير به واقعيت ها نزديک تر باشد.
تاثير اين احتمال در آينده تحولات منطقه اي چيست؟
در حقيقت اگر واقعيت مشخص کند که داعش در سرنگوني اين هواپيما نقش داشته است، خطري جدي جامعه جهاني را تهديد مي کند و ممکن است داعش در آينده دست به چنين عملياتي در مورد هواپيماي ساير کشورها بزند. با توجه به اين که داعش دست پرورده عربستان است، عربستان بايد پاسخگوي اعمال خود نسبت به جامعه جهاني باشد. از آن جايي که داعش ارتباط بسيار تنگاتنگي با رژيم عربستان دارد، يعني در حال حاضر عربستان مسئوليت رفتار داعش را به عهده دارد و بايد پاسخگوي افکار عمومي باشد.
در نگاهي به وضعيت کنوني، نوع واکنش هاي احتمالي روسيه نسبت به روند سقوط هواپيما در آينده چگونه مي تواند باشد؟
دولت آقاي پوتين سعي خواهد کرد که با جديت بيشتري در سرکوب گروهک هاي تروريستي از جمله داعش اقدام کند. بنابراين اگر مشخص شود که داعش پشت سرنگوني اين هواپيما بوده است، دولت روسيه با جديت و توان بيشتري در سوريه حضور پيدا خواهد کرد و به سرکوب شديد داعش و گروهک هاي تروريستي اقدام خواهد کرد.
تاثير سقوط هواپيماي روسي بر امنيت ملي مصر و جايگاه مصر در وضعيت سياسي چيست؟
در حال حاضر بخش هاي وسيعي از سينا و قسمتي از شرم الشيخ در اختيار گروهک هاي تروريستي است. از آن جايي که اخوان المسلمين در مصر به خاطر کودتاي نظاميان در حال مبارزه با رژيم جديد مصر هستند، سعي مي کنند ارتباط خود را به نوعي با داعش حفظ کنند و از داعش به عنوان ابزاري عليه رژيم مصر استفاده کنند.
همچنين در حال حاضر بسياري از شرکت هاي هواپيمايي جهان، پروازهاي خودشان را به شرم الشيخ متوقف کرده اند و از آن جايي که بيشترين تکيه اقتصادي مصر بر گردشگري است، به نظر مي آيد که تلاش ها بر اين استوار است تا مصر را به نوعي ناامن کنند تا ضربه اي به صنعت گردشگري مصر وارد شود.
اگر واقعيت مشخص کند که داعش در سرنگوني اين هواپيما نقش داشته است، خطري جدي جامعه جهاني را تهديد مي کند و ممکن است داعش در آينده دست به چنين عملياتي در مورد هواپيماي ساير کشورها بزند.
سقوط اين هواپيما چه تاثيرات ديگري در حوزه بين الملل مي تواند داشته باشد؟
در واقع سقوط اين هواپيما مي تواند ناامني ها و نگراني ها را در سطح جامعه جهاني تشديد کند. بسياري از شرکت هاي هواپيمايي در حال حاضر نگران اين هستند که مبادا دچار چنين وضعيتي شوند. به همين دليل انگليس، فرانسه، آلمان و… پروازهاي خودشان را به شرم الشيخ متوقف کردند. اين مسئله نشان دهنده اين است که جامعه جهاني به شدت نسبت به گسترش نا امني ها در منطقه، دچار نگراني شده است.
آيا سقوط اين هواپيما مي تواند موجب همکاري و همراهي بيشتر کشورهاي منطقه و بين الملل ضد داعش در کنار دولت سوريه شود؟
بله، طبيعتا در حال حاضر دو عامل باعث شده است که جامعه جهاني درصدد سرنگوني گروهک هاي تروريستي بر بيايد. نخست مهاجرت آوارگان سوري به سمت اتحاديه اروپا و موضوع ديگر نا امن شدن منطقه و همچنين نا امني براي پروازهاي خارجي در منطقه غرب آسيا است. به نظر مي آيد منطقه شاهد سرنگوني هواپيماهاي ديگري باشد. اين مسئله نا امني ها را تشديد مي کند. بنابراين اگر جامعه جهاني نگران گسترش نا امني ها در منطقه است، بايد در کنار روسيه، ايران و سوريه قرار بگيرد تا بتوانند گروهک هاي تروريستي را سرکوب کنند.
اين احتمال هم وجود دارد که در آينده از اين نوع حوادث در غرب آسيا و حتي در قسمت هاي شرقي رخ دهد. احتمال اين مسئله زياد است و داعش در همه جاي منطقه عوامل نفوذي دارد و در حقيقت مي تواند به صنعت هواپيمايي و صنعت گردشگري آسيب برساند.