به گزارش مشرق، یدالله رهبری‌نژاد قائم مقام دفتر تألیف کتاب‌های درسی ابتدایی و متوسطه نظری، در خصوص جایگاه مفاهیم ایثار و شهادت در کتاب‌های درسی اظهار داشت: برنامه‌ریزی درسی منطبق بر نیازهای اساسی دانش‌آموزان صورت می‌گیرد که در این میان بخشی از مفاهیم اساسی به عنوان مفاهیم مشترک اغلب موضوعات درسی است.
وی ادامه داد: مفاهیم ایثار و شهادت از این نوع مفاهیم است و اعتقاد داریم اگر دانش‌آموزان با مفاهیم ایثار و شهادت آشنا نشوند و وجودشان با این ارزش‌ها عجین نشود، تلخی این ناکامی با هیچ کامیابی دیگری قابل جبران نیست و نباید دل را به کامیابی‌های دیگر خوش کرد.
رهبری‌نژاد با بیان اینکه توجه به این مفاهیم ریشه در مبانی و آموش‌های دینی ما مسلمانان دارد، گفت: با این اعتقاد تقویت فرهنگ ایثار و شهادت متناسب با مقتضیات دانش‌آموزان و ظرفیت کتاب‌های درسی همواره مورد توجه مسئولان و نظام برنامه‌ریزی درسی و مؤلفان کتاب‌ها بوده است.
قائم مقام دفتر تألیف کتاب‌های درسی ابتدایی و متوسطه نظری یادآور شد: یک بررسی اجمالی از کتاب‌های درسی نشان می‌دهد از 47 کتاب درسی در دوره‌های مختلف تحصیلی، 64 درس درباره ایثار و شهادت در این کتاب‌ها ارائه شده است که این درس‌ها علاوه بر مفاهیم و مصادیق ایثار و شهادت متشکل از فعالیت‌های متنوع آموزشی است که به نحوی زمینه‌ساز شکل‌گیری نگرش‌های مثبت دانش‌آموزان در این زمینه است.
این مفاهیم در کتاب‌های درسی به شرح زیر است:
| ردیف | عنوان کتاب درسی | پایه | فصل/ صفحه/ درس | موضوع و نحوه پرداختن به آن |
| 1 | فارسی | اول ابتدایی | درس بیستم | خاطرات انقلاب |
| سوم ابتدایی | فصل‌های ایران من/ اخلاق فردی | درسی با عنوان فداکاران به فرهنگ ایثار و شهادت اشاره دارد | ||
| چهارم ابتدایی | فصل نامآوران دیروز امروز فردا | درس فرمانده دل‌ها | ||
| پنجم ابتدایی | فصل نامآوران دیروز امروز فردا | با عنوان سرای امید و شعرهای ایران و سرود ملی | ||
| ششم ابتدایی | فصل نامآوران دیروز امروز فردا | با عنوان دریاقلی | ||
| 2 | آموزش قرآن | دوم | ص 44 و ص 54 ص 87 و ص 98 |
به وسیله تصاویر، آیات قرآنی و متن |
| سوم | ص 77، ص 117 | |||
| چهارم | ص 36 | |||
| ششم | ص 14، ص 15، ص 35، ص 77، ص 71 | |||
| 3 | مطالعات اجتماعی | ششم ابتدایی | فصل 12، درس 23 آزادی خرمشهر 116-120
فصل 12/ درس 24/ خرمشهر در دامان میهن/ 124- 121 |
موضوع این فصل به آزادی در خرمشهر اختصاص دارد، با عنوان درس «خرمشهر در چنگال دشمن» است. در این درس علل حمله نظامی عراق به ایران، اشغال خرمشهر مورد بررسی قرار گرفته است. در این درس به آزادسازی خرمشهر و هشت سال دفاع مقدس پرداخته شده است.
|
| سوم ابتدایی | فصل 2/ از بزرگترها قدردانی کنیم/ صفحه 18 | تصویر پدربزرگی است که جانباز جنگی است و پاهای او به خاطر دفاع از کشور آسیب‌دیده و حال اعضای خانواده به او کمک می‌کنند. | ||
| 4 | هدیه‌های آسمان | چهارم ابتدایی | درس 15 ص 93 | یک ماجرای زیبا |
| ششم ابتدایی | درس 15 ص 58
|
رهبر کوچک |
گزارش دفتر تألیف کتاب‌های درسی متوسطه نظری در خصوص فرهنگ ایثار و شهادت در کتاب‌های درسی دوره اول متوسطه
| ردیف | عنوان کتاب درسی | پایه تحصیلی | فصل/ صفحه/ درس | موضوع و نحوه پرداختن به آن |
| 1 | عربی | هفتم | صفحه 11 | دو تصویر از رزمندگان دفاع مقدس |
| صفحه 17 | تصویر رزمنده ایرانی در سال‌های دفاع مقدس در حال نماز | |||
| صفحه 21 | تصویر نماد پایداری بانوان ایرانی در دفاع مقدس (بانو فرنگیس حیدرپور، بانوی تبر به دست گیلانغرب) | |||
| صفحه 22 | تصویر سیده اعظم حسینی نویسنده کتاب دا (کتاب پرفروش دفاع مقدس) | |||
| صفحه 35 | تصویر رزمنده در سنگر در حال قرآن خواندن | |||
| صفحه 7 | تصویر یادگاری هشت رزمنده از فیروزآباد استان فارس که همگی شهید شده‌اند. | |||
| صفحه 7 | تصویر چهار شهید هسته‌ای | |||
| 8 | هشتم | صفحه 48 | تصویر پدر شهید/ تصویر مادر شهید در قطعه شهدا | |
| صفحه 70 | تصویر رزمندگان اسلام | |||
| صفحه 80 | تصویر رزمندگان اسلام در حالی که پرچم ایران را در دست دارند. | |||
| صفحه 94 | دو تصویر دفاع مقدس | |||
| صفحه 105 | دو تصویر راهیان نور | |||
| 9 | آمادگی دفاعی | نهم | صفحه 77 | رزمندگان در نماز |
| صفحه 98 | تصویر دو فرمانده شهید دفاع مقدس | |||
| اکثر مطالب کتاب | در درس‌های پدافند عامل و غیرعامل، بسیج، امداد و نجات، مصادیق عینی ایثار و شهادت وجود دارد | |||
| 10 | تفکر و سبک زندگی | هفتم | صفحه 15 | با عنوان بزرگ‌مردان کوچک |
| هشتم | بخش دوم صفحه 32 |
با عنوان مهارت‌های زندگی موفق | ||
| 11 | پیام‌های آسمان | هفتم | فصل سوم درس هفتم و هشتم | با عنوان راهنماشناسی/ بر بال فرشتگان و برترین بانو |
| هشتم | دروس ششم و چهاردهم | با عنوان ما مسلمانان | ||
| 12 | نهم | فصل اخلاق درس دوازدهم، چهاردهم | با عنوان جهاد | |
| 13 | هفتم | فصل دوم | با عنوان شکفتن در دروس نسل آینده‌ساز/ قلب کوچکم را به چه کسی هدیه بدهم | |
| هشتم | فصل دوم | با عنوان شکفتن در دروس ارمغان ایران/ پرچمداران | ||
| 14 | فارسی | فصل نام‌ها و یادها، اسلام و انقلاب اسلام | با عنوان ادبیات انقلاب/ یاد حسین/ شوق آموختن | |
| نهم | درس هشتم | با عنوان همزیستی با مام میهن | ||
| دروس دهم و دوازدهم | با عنوان نام‌ها و یادها | |||
| 15 | آموزش قرآن | هفتم | ص 103 و ص 107 | با عنوان قرآن در جبهه |
| نهم | ص 99 تا ص 101 ص 119 تا ص 121 |
با عنوان هیهات مناالذله و من زنده‌ام | ||
| 16 | کتاب دانش‌آموز | هفتم | ص 51 | تصویر عکس رزمنده |
| 17 | کتاب کار PROSPECT 1 | هفتم | ص 7 | تصویر شهید همت |
| ص 9 | سالروز آزادی خرمشهر آغاز هفته دفاع مقدس |
|||
| 18 | کتاب PROSPECT 3 | نهم | ص 113 | تصویر رزمنده |
| 19 | کتاب کار | نهم | ص 10 | تصویر رزمنده |
| نهم | ص 16 | تصویر رزمنده | ||
| 20 | مطالعات اجتماعی | نهم | فصل 8/ سقوط حکومت شاهنشاهی و شکل‌گیری نظام جمهوری اسلامی ایران درس 16/ ص 110 | در این درس به اقدامات نظامی بعد از پیروزی انقلاب پرداخته شده که بعد از حمله نظامی به طبس، مسئله جنگ تحمیلی عراق و هشت سال دفاع و پایداری ملت و ایثار رزمندگان مطرح شده است |
| 21 | هشتم | فصل 2/ درس 4/ وظایف دولت/ ص 19 | تصویر رئیس جمهور در یک روز کاری نشان داده شده است. یکی از کارهای رئیس جمهور، دیدار ایشان با جانباز جنگ تحمیلی است. |
گزارش دفتر تألیف کتاب‌های درسی دوره ابتدایی و متوسطه نظری در خصوص مطالب مربوط به فرهنگ ایثار و شهادت در کتاب‌های درسی دوره دوم متوسطه
| ردیف | عنوان کتاب درسی | پایه تحصیلی | فصل/ صفحه/ درس | موضوع و نحوه پرداختن به آن |
| 1 | آمادگی دفاعی | دوم متوسطه | قسمت‌های مختلف کتاب | با استفاده از تصویر و متن به حماسه‌های رزمندگان در دفاع مقدس می‌پردازد |
| 2 | جامعه‌شناسی 2 | سوم متوسطه | صفحه 71 پاراگراف اول | با عنوان هویت ایرانی و 41 تصویر از شهدای دفاع مقدس |
| 3 | علوم اجتماعی | پیش‌دانشگاهی | صفحه 123 | با عنوان بیداری اسلامی |
| صفحات 132 تا 135 | وحدت بلوک شرق و غرب جهت مقابله با انقلاب اسلامی | |||
| 4 | 31 جلد کتاب استان‌شناسی | دوم متوسطه | در فصل چهارم و درس 11 | در درس چهارده تمامی این کتاب‌ها راجع به دفاع مقدس مطالبی نوشته شده است. |
| 5 | ادبیات فارسی | دوم/ سوم/ پیش‌دانشگاهی | فصول ایران من/ یادها و نام‌ها | در این فصول به شهدا و دفاع مقدس پرداخته شده است. |
| 6 | سوم متوسطه علوم انسانی | فصل ادبیات انقلاب اسلامی | به موضوع ایثار و شهادت اشاره شده است. | |
| پیش‌دانشگاهی | فصل ششم دروس 12 و 13 | به عظمت، ایثارها و شور رزمندگان اسلام پرداخته است. | ||
| 7 | عربی | دوم ریاضی تجربی | متن درس پنجم صفحه 58 تا 62 | داستان دختر شهید |
| 8 | دین و زندگی | پیش‌دانشگاهی | درس نهم | با عنوان برنامه‌ای برای فردا |
| 9 | فلسفه | سوم متوسطه | صفحه 28 | با عنوان شهید راه حکمت |
| پیش‌دانشگاهی | صفحه 144 | با عنوان آشنایی با تبار اسلام و معرفی استاد شهید مطهری | ||
| 10 | تاریخ معاصر ایران | سوم متوسطه | درس‌های: 18، 15، 13، 9، 7، 6، 26، 24، 23، 22، 21، 20، 19 | این کتاب با معرفی تحولات ایران قبل و بعد از تبعید امام خمینی (ره) و همچنین با پرداختن به جنگ تحمیلی رژیم بعثی عراق علیه ایران به موضوع ایثار و شهادت پرداخته است. |
| 11 | تاریخ ایران و جهان 1 | دوم متوسطه | بخش سوم دروس: 14، 13، 12، 11، 10 | با عنوان ظهور اسلام، حرکتی تازه در تاریخ |
| 12 | تاریخ ایران و جهان 2 | سوم متوسطه | بخش دوم دروس: 26، 25، 24، 23، 22، 21، 20، 18 | با عنوان تاریخ ایران در قرون جدید و معاصر |
| 13 | تاریخ اسلام 2 | سوم متوسطه | بخش 2 دروس 9، 7، 6 | با عنوان امامان شیعه و تشیع در عصر مروانیان و عباسیان |