همین چند وقت پیش بود که عبدالناصر همتی، رئیس شورای عالی هماهنگی بانکهای دولتی اعلام کرده بود که ۹ هزار میلیارد تومان کالا در انبار تولیدکنندگان باقی مانده است و دولت قصد دارد که به مرور، آنها را به بازار تزریق کرده و برای آن بازاریابی میکند اما شاید نوع بازاریابیاش متفاوتتر از بازاریابی تک تک شرکتهایی باشد که این روزها با رکود مواجه شدهاند. در واقع دولت میگوید که به عنوان کمک برای فروش کالاهای در انبار مانده تولیدکنندگان، میخواهد وام با بهره ۱۲ درصدی بدهد تا بلکه مردم وارد بازار شده و با پولی که از دولت دریافت میکنند، هم نیازشان را برطرف کنند و هم کمکی هم به تولیدکنندگان برای خالی کردن انبارهایشان کنند.
به همین دلیل، قرار است که کارتهای اعتباری خرید کالا که اعتباری بسته به جیب مشتریان دارد، در فاز اول به کارمندان دولت و بازنشستگان حقوق بگیر ارائه شود و در فازهای بعدی، به سایر قشرهای مردم تخصیص یابد. بر همین اساس هم خریدار وارد بازار شده و خرید میکند، اقساط آن را میپردازد و وام را به نوعی بازپرداخت میکند. دولت هم چک و سفتههای لازم را از مردم دریافت میکند.
در این میان اگرچه اجرای طرح خرید اعتباری کالاهای بادوام و نیز خودرو با هم از سوی دولتمردان و البته در قالب بسته رونق اقتصادی رونمایی و اعلام شد اما خودرو یک فاز جلوتر بود و توانست گوی سبقت را در رقابت با فروش تولیدات تولیدکنندگان کالاهای بادوام برباید و در نتیجه، با ثبت نامی بیش از ظرفیت تعیین شده از سوی بانک مرکزی، نه تنها خودروهای در انبار مانده خود را بفروشد، بلکه حداقل تولیدات تا چند ماه آینده خود را نیز بدون هیچ دردسری، پیش فروش کند و دیگر نیازی هم به بازاریابی نداشته باشد.
اما خوب یا بد، اجرای طرح فروش اعتباری خودرو با وام ۲۵ میلیون تومانی به پایان رسید. حال این نوبت تولیدکنندگان لوازم خانگی است که بخت خود را بیازمایند و بدانند که مردم، نسبت به کالاهای آنها چقدر اقبال نشان میدهند. استقبال از طرح خرید خودرو با وام اعتباری شاید بینظیر و خارج از تصور دولتمردان بود اما معلوم نیست که همین سرنوشت، در انتظار تولیدکنندگان لوازم خانگی هم باشد. بنابراین باید منتظر ماند و دید که چه نتیجه ای در این میان حاصل خواهد شد.
«امین حضور» آماده باش خرید اعتباری
در این میان بازار امین حضور هم که به نوعی بورس خرید و فروش کالاهای بادوام به شمار میآید، حال و هوای متفاوتی دارد. این راسته از بازار که بسیاری از نمایندگیهای معتبر لوازم خانگی را در خود جای داده، منتظر است تا دولت به نوعی سوت آغاز اجرای طرح خرید اعتباری کالا را بزند تا مردم وارد بازار شده و کار را به دست بگیرند. اینجا است که دیگر دولت باید به پشت جبهه برود و کار را به مردم بسپارد تا کالاهای در انبار مانده تولیدکنندگان را بخرند و زمینه را برای تولید آینده آنها فراهم کنند.
گشت و گذاری در بازار امین حضور، شاید آرامش پس از طوفان را تداعی کند. البته اخبار ضد و نقیضی هم از موفقیت در اجرای این طرح وجود دارد. آنگونه که برخی فروشندگان میگویند: هنوز طرح اجرا نشده است، برخی از مردم مکرر مراجعه میکنند تا بازار را محکی بزنند و در نهایت وقتی کارت اعتباری خود را تحویل گرفتند، بتوانند خرید خوبی را در اسرع وقت داشته باشند.
یکی از فروشندگان بازار امین حضور میگوید: تا پیش از اینکه دولت اجرای طرح خرید اعتباری کالا را با وام ۱۲ درصدی اعلام کند، برخی از مردم اقدام به خرید کالا میکردند اما از روی که طرح اعلام شده است، کسی دیگر برای خرید مراجعه نمی کند و همه امیدوارند که با این کارت و وام دولتی بتوانند خرید کنند.
وی میافزاید: اکنون اگر کسی هم به بازار مراجعه کند، میخواهد بسنجد که با کارت اعتباری خود چه کالاهایی را می تواند بخرد، البته سئوال غالب مردم این است که آیا امکان دارد که بتوانند کارت را در کارتخوان مغازهها بکشند و پول آن را پس از کسر درصدی از وام، نقدی دریافت کنند در حالی که فروشگاهها مشخص است و مردم باید از آن فروشگاههای خاص خرید کنند که اغلب نمایندگی تولیدکنندگان هم هستند.
به گفته این فروشنده، بازار امین حضور اکنون در آرامش به سر می برد؛ شاید هم بتوان این را آرامش قبل از طوفان نامید، بنابراین ممکن است سرنوشت وام خودرو و متوقف شدن چند روزه طرح، برای لوازم خانگی هم تکرار شود، چراکه مردم خیلی وقت است که کالا نخریده اند.
یکی دیگر از فروشندگان سه راه امین حضور میگوید: فروشندگان چشم انتظار خریداران هستند، آنها می گویند اگر بتوانند فروشهای خوبی در این مقطع داشته باشند که دولت کارت اعتباری داده است، حتما می توانند رونق دیگری را در ایام پایانی سال که به طور معمول با پرداخت عیدی و پاداش پایان سال، مردم وارد بازار می شوند، تجربه کنند.
او معتقد است که طیف کمتری نسبت به خودرو از خرید لوازم خانگی با کارت اعتباری استقبال می کنند و بنابراین به نظر می رسد که دولت حتی طرح را هم تمدید کند. البته باید مردم را هم تشویق کرد که از این فرصت استفاده کنند، چراکه اکنون کمتر فروشنده ای، کالای خود را به صورت قسطی به مردم می فروشد، همه نقد فروش شده اند و برهمین اساس، این یک فرصت برای مردم است که کالا بخرند و چرخ تولید را بچرخانند.
در این میان، مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران گفته است: احتمال توقف یکباره طرح خرید کالای ایرانی همانند طرح تسهیلاتی خودرو وجود دارد. البته او انتقاداتی را هم به این طرح داشت و آن اینکه، قیمت کالاهای عرضه شده در این طرح مشخص نیست و همین امر، زمینه ساز فساد و رد و بدل شدن کارتهای اعتباری میان دلالان و مردم را فراهم می کند.
او همچنین پیش بینی میکند که اجرای طرح خرید لوازم خانگی با کارت اعتباری هم همچون خودرو به یکباره متوقف شود.