به گزارش مشرق، چک و سفته از جمله راه‌کارهایی هستند که در معاملات مختلف به منظور عدم جا به جایی پول نقد و البته به دلیل بالا بودن ایمنی آن استفاده می‌شود.
با توجه به استفاده زیادی که از این برگه‌های کاغذی می شود گاها خطرناک شده و متاسفانه برخی افراد هنوز خیلی به قوانین آن آشنایی ندارند و بدون آگاهی از عواقب پیش آمده، از دسته چک خود استفاده می‌کنند حال ما در نظر داریم دراین گزارش اطلاعاتی را از چندوچون استفاده از آن را ارائه دهیم.
* انواع چک
مطابق ماده 310 قانون تجارت: چک نوشته‌ای است که به موجب آن صادرکننده وجوهی را که در نزد محال علیه دارد کلا یا بعضا مسترد یا به دیگری واگذار می‌کند.
انواع چک عبارتنداز: 1- چک عادی؛ چکی است که اشخاص نزد بانک‌ها به حساب جاری خود صادر می‌کنند و دارنده آن تضمینی جز اعتبار صادرکننده آن ندارد.
2- چک تایید شده؛ چکی است که اشخاص نزد بانک‌ها به حساب جاری خود صادر و توسط بانک محال علیه پرداخت وجه آن تایید می‌شود.
3- چک تضمین شده؛ چکی است که توسط بانک نزد همان بانک به درخواست مشتری صادر و پرداخت وجه آن توسط بانک تضمین می‌شود.
4- چک مسافرتی؛ چکی است که توسط بانک صادر و وجه آن در هریک از شعب آن بانک توسط نمایندگان و کارگزاران آن پرداخت می‌شود.
صادرکننده چک باید در تاریخ مندرج در آن معادل مبلغ مذکور در بانک محال علیه وجه نقد داشته باشد و نباید تمام یا قیمتی از وجهی را که به اعتبار آن چک صادر کرده به صورتی از بانک خارج کند یا دستور عدم پرداخت وجه چک را بدهد و نیز نباید چک را به صورتی تنظیم کند که بانک به عللی از قبیل عدم مطابقت امضا یا قلم خوردگی در متن چک، یا اختلاف در مندرجات چک و امثال آن از پرداخت وجه چک خودداری کند.
*در صورتی که چک پرداخت نشد بانک چه می‌کند؟
هرگاه وجه چک به علتی از علل فوق پرداخت نشود بانک مکلف است در برگ مخصوصی که مشخصات چک و هویت و نشانی کامل صادرکننده در آن ذکر باشد علت یا علل عدم پرداخت را صریحا قید و آن را امضا و مهر کرده و به دارنده چک تسلیم کند.
دربرگ مذکور باید مطابقت امضا صادرکننده چک با نمونه امضا موجود در بانک و یا عدم مطابقت آن از طرف بانک تصدیق شود.
همچنین بانک مکلف است به منظور اطلاع صادرکننده چک فورا نسخه دوم این برگ را به آخرین نشانی صاحب حساب که در بانک موجود است، ارسال دارد.
*صدور چک بلامحل مجازات قانونی دارد؟
هرکس مرتکب بزه صدور چک بلا محل شود به شرح زیر محکوم خواهد شد:
1- چنانچه مبلغ مندرج در متن چک کمتر از 10 میلیون ریال باشد به حبس تا حداکثر 6 ماه محکوم می‌شود.
2- چنانچه مبلغ مندرج در متن چک از 10 میلیون ریال تا 50 میلیون ریال باشد از 6 ماه تا یک سال حبس محکوم خواهد شد.
3- چنانچه مبلغ مندرج در متن چک از 50میلیون ریال بیشتر باشد به حبس از یک سال تا 2 سال و ممنوعیت از داشتن دسته چک به مدت 2 سال محکوم خواهد شد و در صورتی که صادر کننده چک اقدام به صدور چک‌های بلا محل کرده باشد مجموع مبالغ مندرج در متون چک‌ها ملاک عمل خواهد بود.
تبصره: این مجازات شامل مواردی است که ثابت شود چک‌های بلا محل بابت معاملات نامشروع و یا بهره و ربوبی صادر شده نمی‌شود.
بنابراین در پایان می‌توان بیان کرد، که داشتن اطلاعات کافی، برای تمامی افرادی که دارای دسته چک هستند الزامی است تا در پیچ‌وخم‌های ندانم کاری‌های خود گم نشوند.
با توجه به استفاده زیادی که از این برگه‌های کاغذی می شود گاها خطرناک شده و متاسفانه برخی افراد هنوز خیلی به قوانین آن آشنایی ندارند و بدون آگاهی از عواقب پیش آمده، از دسته چک خود استفاده می‌کنند حال ما در نظر داریم دراین گزارش اطلاعاتی را از چندوچون استفاده از آن را ارائه دهیم.
* انواع چک
مطابق ماده 310 قانون تجارت: چک نوشته‌ای است که به موجب آن صادرکننده وجوهی را که در نزد محال علیه دارد کلا یا بعضا مسترد یا به دیگری واگذار می‌کند.
انواع چک عبارتنداز: 1- چک عادی؛ چکی است که اشخاص نزد بانک‌ها به حساب جاری خود صادر می‌کنند و دارنده آن تضمینی جز اعتبار صادرکننده آن ندارد.
2- چک تایید شده؛ چکی است که اشخاص نزد بانک‌ها به حساب جاری خود صادر و توسط بانک محال علیه پرداخت وجه آن تایید می‌شود.
3- چک تضمین شده؛ چکی است که توسط بانک نزد همان بانک به درخواست مشتری صادر و پرداخت وجه آن توسط بانک تضمین می‌شود.
4- چک مسافرتی؛ چکی است که توسط بانک صادر و وجه آن در هریک از شعب آن بانک توسط نمایندگان و کارگزاران آن پرداخت می‌شود.
صادرکننده چک باید در تاریخ مندرج در آن معادل مبلغ مذکور در بانک محال علیه وجه نقد داشته باشد و نباید تمام یا قیمتی از وجهی را که به اعتبار آن چک صادر کرده به صورتی از بانک خارج کند یا دستور عدم پرداخت وجه چک را بدهد و نیز نباید چک را به صورتی تنظیم کند که بانک به عللی از قبیل عدم مطابقت امضا یا قلم خوردگی در متن چک، یا اختلاف در مندرجات چک و امثال آن از پرداخت وجه چک خودداری کند.
*در صورتی که چک پرداخت نشد بانک چه می‌کند؟
هرگاه وجه چک به علتی از علل فوق پرداخت نشود بانک مکلف است در برگ مخصوصی که مشخصات چک و هویت و نشانی کامل صادرکننده در آن ذکر باشد علت یا علل عدم پرداخت را صریحا قید و آن را امضا و مهر کرده و به دارنده چک تسلیم کند.
دربرگ مذکور باید مطابقت امضا صادرکننده چک با نمونه امضا موجود در بانک و یا عدم مطابقت آن از طرف بانک تصدیق شود.
همچنین بانک مکلف است به منظور اطلاع صادرکننده چک فورا نسخه دوم این برگ را به آخرین نشانی صاحب حساب که در بانک موجود است، ارسال دارد.
*صدور چک بلامحل مجازات قانونی دارد؟
هرکس مرتکب بزه صدور چک بلا محل شود به شرح زیر محکوم خواهد شد:
1- چنانچه مبلغ مندرج در متن چک کمتر از 10 میلیون ریال باشد به حبس تا حداکثر 6 ماه محکوم می‌شود.
2- چنانچه مبلغ مندرج در متن چک از 10 میلیون ریال تا 50 میلیون ریال باشد از 6 ماه تا یک سال حبس محکوم خواهد شد.
3- چنانچه مبلغ مندرج در متن چک از 50میلیون ریال بیشتر باشد به حبس از یک سال تا 2 سال و ممنوعیت از داشتن دسته چک به مدت 2 سال محکوم خواهد شد و در صورتی که صادر کننده چک اقدام به صدور چک‌های بلا محل کرده باشد مجموع مبالغ مندرج در متون چک‌ها ملاک عمل خواهد بود.
تبصره: این مجازات شامل مواردی است که ثابت شود چک‌های بلا محل بابت معاملات نامشروع و یا بهره و ربوبی صادر شده نمی‌شود.
بنابراین در پایان می‌توان بیان کرد، که داشتن اطلاعات کافی، برای تمامی افرادی که دارای دسته چک هستند الزامی است تا در پیچ‌وخم‌های ندانم کاری‌های خود گم نشوند.