به گزارش مشرق، این روزها اردوغان شاهد تحقق دو شکست بزرگ در عرصه سیاست خارجی کشورش است. یکی از این شکستها مربوط به بازتاب و انعکاس ماجرای انهدام جنگنده روسی در ناتو و دیگری مربوط به محکومیت تجاوز ترکیه به عراق در شورای امنیت سازمان ملل متحد است. تحقق این دو شکست، آن هم در یک مقطع زمانی یکسان نشان می دهد حتی شرکای ترکیه نیز در صدد مهار رفتارهای غیر قابل توجیه و غیر عقلانی اردوغان بر آمده اند. در این خصوص، رئیس جمهور ترکیه که در چشم انداز ابتدایی خود ( در سالهای گذشته ) حضور در اتحادیه اروپا و تبدیل شدن به عضو موثر ناتو را هدف خود می دانست، امروز به هیچ یک از این دو هدف دست نیافته است.
یکی از تازه ترین اظهاراتی که منجر به ناامیدی توام با خشم اردوغان از ناتو شده است، اظهارات رئیس جمهور جمهوری چک است. "میلوش زمان" تاکید کرده است که ترکیه به جای آنکه متحد ناتو باشد متحد داعش است. این اظهار نظر نشان می دهد پراگ نیز در کنار آتن و پاریس و برلین و برخی دیگر از اعضای ناتو حاضر به پرداخت هزینه های بازی ترکیه در منطقه نیست، حتی اگر ترکیه در ظاهر خود را عضوی از این مجموعه قلمداد کند.گفتار و رفتار مقامات غربی و اعضای ناتو در قبال ماجرای انهدام جنگنده سوخوی روسی توسط ارتش ترکیه منجر به ناامیدی شدید اردوغان شده است. او تصور می کرد ناتو آنکارا را پس از تحویل پایگاه اینجرلیک به عنوان عضوی موثر در این مجموعه مورد شناسایی قرار داده است اما اظهارات سران ناتو پس از وقوع حادثه انهدام جنگنده روسی بسیاری از رویاهای رئیس جمهور ترکیه را نقش بر آب ساخته است.
فراتر از آنچه در ناتو می گذرد، اظهارات رئیس جمهور چک به عنوان یکی از اعضای اتحادیه اروپا نیز باید مدنظر قرار گیرد. در هر حال جمهوری چک یکی از اعضای اتحادیه اروپا و پیمان شنگن محسوب می شود. این کشور باید در خصوص پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا رای مثبت دهد. این در حالیست که رئیس جمهور چک از اصلی ترین مخالفان این روند محسوب می شود. حتی رئیس جمهور جمهوری چک صراحتا عنوان کرده است که نمی توان در قبال کمک آنکارا در بحران پناهندگان، امتیازی مانند پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا را در نظر گرفت. او صراحتا با چنین معامله ای مخالف است. این موضوع نشان می دهد حتی اگر ترکیه بتواند از سد ها و معابر سخت موجود برای پیوستن به اروپای واحد عبور کند، در نهایت با رای منفی برخی اعضای اتحادیه اروپا مانند یونان، قبرس، جمهوری چک و حتی کشور آلمان مواجه خواهد شد.
در کنار این موارد، رای گیری اخیر در شورای امنیت سازمان ملل متحد برای آنکارا بسیار سنگین تمام شده است. کشورهای ایالات متحده آمریکا و انگلیس و فرانسه ناچار شده اند اقدام ترکیه در تجاوز به خاک عراق را محکوم کنند. همین مسئله نشان دهنده نارضایتی واشنگتن از رفتارهای اردوغان در منطقه است. چندی پیش جو بایدن معاون رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا نتوانست خشم خود را از تک نوازی های ترکیه در منطقه (به دور از هماهنگی با آمریکا) کتمان کند و در مقابل دانشجویان آمریکایی اذعان کرد که آنکارا در کنار عربستان سعودی و امارات از داعش و گرههای تروریستی در منطقه حمایت می کنند. این اظهارات بایدن نشان از ایجاد بحران جدیدی در مناسبات ترکیه و آمریکا داشت.به عبارت بهتر، هم اکنون شاهد ایجاد شکاف میان حامیان فرامنطقه ای و منطقه ای تروریسم تکفیری و داعش هستیم. در این معادله ایالات متحده آمریکا و غرب نماد حامیان فرامنطقه ای تروریسم تکفیری و ترکیه و عربستان سعودی و قطر نمادهای اصلی حامیان منطقه ای داعش محسوب می شوند.
در نهایت اینکه اردوغان و داوود اوغلو در حوزه سیاست خارجی خود همچنان مرتکب خطاهایی سخت و غیر قابل جبران می شوند.خطاهایی که روز به روز بر شدت و حدت آنها افزوده می شود و هزینه های زیادی را بر پیکره ملت ترکیه تحمیل می کند. در این میان، حتی حامیان غربی آنکارا نیز در حال فاصله گیری و در مواردی اعلام برائت از ترکیه هستند. در چنین شرایطی نه فرضه عمق استراتژیک احمد داوود اوغلو و نه دیگر فرضیات علمی وی هیچ یک نمی تواند به کمک دستگاههای سیاست خارجی و امنیتی ترکیه بیاید. موضوعی که شاید اردوغان آن را بسیار دیر درک کند.
یکی از تازه ترین اظهاراتی که منجر به ناامیدی توام با خشم اردوغان از ناتو شده است، اظهارات رئیس جمهور جمهوری چک است. "میلوش زمان" تاکید کرده است که ترکیه به جای آنکه متحد ناتو باشد متحد داعش است. این اظهار نظر نشان می دهد پراگ نیز در کنار آتن و پاریس و برلین و برخی دیگر از اعضای ناتو حاضر به پرداخت هزینه های بازی ترکیه در منطقه نیست، حتی اگر ترکیه در ظاهر خود را عضوی از این مجموعه قلمداد کند.گفتار و رفتار مقامات غربی و اعضای ناتو در قبال ماجرای انهدام جنگنده سوخوی روسی توسط ارتش ترکیه منجر به ناامیدی شدید اردوغان شده است. او تصور می کرد ناتو آنکارا را پس از تحویل پایگاه اینجرلیک به عنوان عضوی موثر در این مجموعه مورد شناسایی قرار داده است اما اظهارات سران ناتو پس از وقوع حادثه انهدام جنگنده روسی بسیاری از رویاهای رئیس جمهور ترکیه را نقش بر آب ساخته است.
فراتر از آنچه در ناتو می گذرد، اظهارات رئیس جمهور چک به عنوان یکی از اعضای اتحادیه اروپا نیز باید مدنظر قرار گیرد. در هر حال جمهوری چک یکی از اعضای اتحادیه اروپا و پیمان شنگن محسوب می شود. این کشور باید در خصوص پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا رای مثبت دهد. این در حالیست که رئیس جمهور چک از اصلی ترین مخالفان این روند محسوب می شود. حتی رئیس جمهور جمهوری چک صراحتا عنوان کرده است که نمی توان در قبال کمک آنکارا در بحران پناهندگان، امتیازی مانند پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا را در نظر گرفت. او صراحتا با چنین معامله ای مخالف است. این موضوع نشان می دهد حتی اگر ترکیه بتواند از سد ها و معابر سخت موجود برای پیوستن به اروپای واحد عبور کند، در نهایت با رای منفی برخی اعضای اتحادیه اروپا مانند یونان، قبرس، جمهوری چک و حتی کشور آلمان مواجه خواهد شد.
در کنار این موارد، رای گیری اخیر در شورای امنیت سازمان ملل متحد برای آنکارا بسیار سنگین تمام شده است. کشورهای ایالات متحده آمریکا و انگلیس و فرانسه ناچار شده اند اقدام ترکیه در تجاوز به خاک عراق را محکوم کنند. همین مسئله نشان دهنده نارضایتی واشنگتن از رفتارهای اردوغان در منطقه است. چندی پیش جو بایدن معاون رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا نتوانست خشم خود را از تک نوازی های ترکیه در منطقه (به دور از هماهنگی با آمریکا) کتمان کند و در مقابل دانشجویان آمریکایی اذعان کرد که آنکارا در کنار عربستان سعودی و امارات از داعش و گرههای تروریستی در منطقه حمایت می کنند. این اظهارات بایدن نشان از ایجاد بحران جدیدی در مناسبات ترکیه و آمریکا داشت.به عبارت بهتر، هم اکنون شاهد ایجاد شکاف میان حامیان فرامنطقه ای و منطقه ای تروریسم تکفیری و داعش هستیم. در این معادله ایالات متحده آمریکا و غرب نماد حامیان فرامنطقه ای تروریسم تکفیری و ترکیه و عربستان سعودی و قطر نمادهای اصلی حامیان منطقه ای داعش محسوب می شوند.
در نهایت اینکه اردوغان و داوود اوغلو در حوزه سیاست خارجی خود همچنان مرتکب خطاهایی سخت و غیر قابل جبران می شوند.خطاهایی که روز به روز بر شدت و حدت آنها افزوده می شود و هزینه های زیادی را بر پیکره ملت ترکیه تحمیل می کند. در این میان، حتی حامیان غربی آنکارا نیز در حال فاصله گیری و در مواردی اعلام برائت از ترکیه هستند. در چنین شرایطی نه فرضه عمق استراتژیک احمد داوود اوغلو و نه دیگر فرضیات علمی وی هیچ یک نمی تواند به کمک دستگاههای سیاست خارجی و امنیتی ترکیه بیاید. موضوعی که شاید اردوغان آن را بسیار دیر درک کند.