به گزارش مشرق، درباره فضیلت ماه ربیع‌الاول که نامش بهار ماه‌های دوازده‌گانه است، را می‌توان در ولادت برترین انسان کره خاکی حضرت محمد مصطفی(ص) در این ماه جستجو کرد، همچنین در این ماه رخدادهایی نظیر شهادت امام حسن عسکری(ع)، هجرت پیامبر از مدینه به مکه، لیلة‌المبیت و سالروز آغاز امامت حضرت حجت(عج) که به عنوان روز بیعت با امام مهربانی‌ها نامیده می‌شود، قرار دارد، درباره اعمال نخستین شب و روز بهار ماه‌ها آمده است:
*اعمال روز شب و روز ربیع الاول
این شب به نام «لیلة المَبیت» مزین است، در این شب یک حادثه مهم تاریخى واقع شد و آن اینکه در سال سیزدهم بعثت، رسول خدا(ص) از مکه به قصد هجرت به سوى مدینه، از شهر خارج شد و در «غار ثور» پنهان شد و امیر مۆمنان على(ع) براى اغفال دشمنان، فداکارانه در بستر رسول خدا(ص) خوابید، آیه شریفه «وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَشْرِى نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللّهِ وَ اللّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبادِ»؛ بعضى از مردم(با ایمان و فداکار) جان خود را در برابر خشنودى خدا مى‌فروشند و خداوند نسبت به بندگان مهربان است، در حق آن حضرت نازل شد.
در این روز روزه گرفتن به شکرانه سلامتی پیامبر(ص) و امیرمۆمنان(ع) از گزند کفار و مشرکان، سیّد در کتاب «اقبال» براى این روز دعایى روایت کرده، همچنین خواندن زیارت پیامبر(ص) و علی(ع) توصیه شده است.
*«دق‌الباب مساجد» مستند یا خرافه
با این وجود در این شب دیده می‌شود عده‌ای از مردم پس از پایان صفر و قبل از اذان صبح به هفت مسجد رفته، در می‌زنند و شمع روشن می‌کنند تا به خیال خود خبر آغاز ماه ربیع را به پیامبر(ص) رسانده و مژدگانی بگیرند! آن‌ها در استدلال این کار خویش به روایتی از رسول خدا(ص) اشاره کرده که می‌فرماید: «فَمَنْ بَشَّرَنِی بِخُرُوجِ آذَارَ فَلَهُ الْجَنَّة»؛ هر کسی مرا به خروج ماه صفر بشارت دهد، من او را به بهشت بشارت می‌دهم. برای بررسی این موضوع پای صحبت کارشناسان دینی نشستیم تا صحت یا سقم آن مشخص شود.
*دق‌الباب مساجد فاقد سندیت دینی است
حجت‌الاسلام علی مخدوم رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی ابراز می‌دارد: متأسفانه این رسمی که در برخی از مناطق جا افتاده است که با رفتن به در مساجد تا قبل از اذان صبح در اولین روز ماه ربیع الأول ادامه دارد، فاقد هر گونه مبنای دینی، عقلانی و روایی است.
وی با اشاره به اینکه هیچ روایتی در این باره از اولیاء و ائمه اطهار(ع) وارد نشده است، ادامه می‌دهد: در احکام الهی، مواردی که بر آموزه‌های قرآنی و نبوی منطبق نباشد، چنین امری را روا نمی‌دانیم و به اصطلاح در دین ما «بدعت» شمرده می‌شود.
*ماجرای بشارت به پایان صفر توسط ابوذر مربوط به جریان دیگری است
حجت‌الاسلام محسن جنتی‌منش درباره روایت «فَمَنْ بَشَّرَنِی بِخُرُوجِ آذَارَ فَلَهُ الْجَنَّة» چنین اظهار می‌دارد: به اعتقاد ما این روایت از سندیت متقنی برخوردار نیست و به احتمال فراوان در مورد ابوذر غفاری بیان شده است، اما عده‌ای این روایت را دال بر این گرفته‌اند که بشارت دادن پیامبر به اتمام ماه صفر، ثواب و پاداش دارد.
این کارشناس مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی با تاکید بر اینکه دق‌الباب کردن مساجد سند تاریخی ندارد و از سیره علما نبوده است، یادآور می‌شود: اگر عملی در دین وارد نشده باشد و با عنوان دین انجام شود، علاوه بر اینکه ثوابی ندارد، بلکه گناه نیز محسوب می‌شود، چرا که بدعت در دین نهی شده است.
*دق‌الباب مساجد در سیره علما نبوده است
حجت‌الاسلام حسین هاشمی از محققان حوزه علمیه قم درباره سندیت کوبیدن درب مساجد و روشن کردن شمع مقابل مسجد در پایان ماه صفر می‌گوید: اعمالی پس از پایان ماه صفر که میان مردم رایج است از نظر تاریخی هیچ گونه سندیتی نداشته و از سیره بزرگان و علما نیست.
وی با اشاره به اینکه این کار از پیشینه روایی برخوردار نیست، می‌افزاید: بیشتر آداب و رسومی قومی و بومی است، به عنوان مثال در برخی مناطق استان بوشهر نیز دیده شده است که مردم به نشانه پایان نحسی ماه صفر، قلیان‌ها را می‌‌شکنند.
*نظر رهبر انقلاب درباره دق‌الباب مساجد
مقام معظم رهبری در استفتائی درباره برخی اعمال خرافی منتهی به اولین روز ماه ربیع‌الاول و دق‌الباب هفت مسجد می‌فرمایند: عمل مذکور مستند روایى ندارد و شیوه‌اى قابل تأیید نیست. اگر چه اصل اذکار و ادعیه و طلب حاجات از خداوند متعال عمل پسندیده‌اى است، لکن اشکال در شیوه عمل به نحو یاد شده است، آقایان علماى اعلام (دامت افاضاتهم) و مؤمنین (ایدهم الله تعالى) با پند و اندرز و موعظه و نصیحت از رواج چنین رفتارهایى که چه بسا ممکن است منتهى به وَهْن مذهب گردد، جلوگیرى نمایند.