سیمور هرش در مقاله ای که در تازه ترین شماره مجله «مرور کتاب لندن» منتشر شده، این موضوع را به نقل از یکی از مشاوران سابق رییس ستاد ارتش امریکا فاش کرده است.

ترجمه کامل این مقاله به سبب اهمیت آن منتشر می شود.

***

پافشاری مکرر باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا بر لزوم کنار رفتن بشار اسد رئیس جمهور سوریه از قدرت و بیان اینکه گروه های تروریستی «معتدل» در سوریه وجود دارند که قادر به شکست دادن او هستند، طی چند سال اخیر مخالفت های بی سر و صدا و حتی گاهی مخالفت های آشکار درپی داشته است. برخی از افسران ارشد ستاد مشترک ارتش آمریکا در میان این مخالفان بوده اند.

انتقاد آنها بر چیزی متمرکز بوده است که دل مشغولی دولت به متحد اصلی اسد یعنی ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه می دانند. از دیدگاه آنها اوباما درمورد روسیه و چین گرفتار تفکر جنگ سرد است و موضع خود را در مورد سوریه بر این واقعیت استوار نمی سازد که هر دو کشور (چین و روسیه) با نگرانی آمریکا در مورد گسترش تروریسم در داخل سوریه و فراتر از آن سهیم هستند و آنها نیز مانند واشنگتن معتقدند گروه دولت اسلامی (گروه تکفیری صهیونیستی داعش) باید از بین برود.

این مقاومت ارتش به تابستان سال دو هزار و سیزده باز می گردد یعنی زمانی که یک ارزیابی بسیار محرمانه توسط دستگاه اطلاعات دفاعی و ستاد مشترک ارتش آمریکا که در آن زمان ژنرال مارتین دمپسی ریاست آن را بر عهده داشت پیش بینی کرد سرنگونی اسد منجر به هرج و مرج در سوریه می شود و ممکن است باعث شود افراطیون جهادی کنترل این کشور را به دست بگیرند که متعاقب آن وضعی مانند لیبی بوجود خواهد آمد. یکی از مشاوران ارشد سابق ستاد مشترک ارتش آمریکا به من گفت این سند باعث شد پافشاری دولت اوباما بر ادامه کمک مالی و تسلیحاتی به آنچه وی گروه های تروریستی به اصطلاح میانه رو می نامید با واکنشی منفی روبرو شود.

تا آن زمان، سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا ( سیا ) بیش از یک سال بود که به همراه متحدان خود در انگلیس، عربستان سعودی و قطر درحال توطئه چینی به منظور ارسال تسلیحات و تجهیزات مورد نیاز برای سرنگون کردن اسد از لیبی و از طریق ترکیه به سوریه بود. در ارزیابی اطلاعاتی جدید، ترکیه به عنوان مانعی مهم برسر راه سیاست اوباما در قبال سوریه توصیف شده است.

این مشاور ارشد سابق ستاد مشترک ارتش آمریکا افزود این سند نشان داد آنچه با عنوان برنامه مخفی آمریکا برای کمک تسلیحاتی و حمایت از تروریست های به اصطلاح میانه رو درحال جنگ علیه اسد آغاز شده بود با اقدامات ترکیه به برنامه ای علنی برای کمک فنی، تسلیحاتی و لجستیکی به همه گروه های تروریستی ازجمله داعش و جبهه النصره (شاخه القاعده در سوریه) تبدیل شد. تروریست های به اصطلاح میانه رو ارتش آزاد سوریه را تشکیل دادند و یک پایگاه هوایی در ترکیه به مقر اصلی آنها تبدیل شد. این ارزیابی مایوس کننده بود: در عمل هیچ گروه تروریستی میانه رو برای مقابله با اسد وجود نداشت و آمریکا در حال کمک تسلیحاتی به افراطیون بود.

ژنرال مایکل فلین (Michael Flynn) مدیر دستگاه اطلاعات دفاعی ارتش آمریکا بین سال 2012 تا سال 2014 تایید کرد تشکیلات تحت امر وی هشدارهای محرمانه ای را به مقامات غیرنظامی آمریکا درمورد پیامدهای شدید سرنگون شدن اسد ارسال کرده بود.

وی افزود جهادی ها کنترل مخالفان را در اختیار داشتند و ترکیه نیز اقدامات کافی برای جلوگیری از عبور تسلیحات از مرز این کشور و قرار گرفتن چنین تسلیحاتی در دست جنگجویان خارجی انجام نداد.

فلین تصریح کرد ما به راهبرد طولانی مدت داعش و برنامه های عملیاتی این گروه تروریستی پی بردیم و درمورد این حقیقت نیز گفتگو کردیم که ترکیه در بحث ظهور داعش در سوریه، به دنبال چیز دیگری است. دولت اوباما به گزارش دستگاه اطلاعات دفاعی آمریکا در این باره توجه نکرد و من احساس کردم که آنها نمی خواهند واقعیت را بشنوند. سیاست ما در زمینه مسلح کردن ترویست های مخالف اسد نه تنها ناموفق ماند بلکه تاثیر منفی نیز داشت.

وی گفت ستاد مشترک ارتش آمریکا به این نتیجه رسید که اسد نباید جای خود را به بنیادگراها بدهد اما سیاست دولت اوباما در تضاد با این واقعیت بود. آنها می خواستند اسد از قدرت کنار برود اما این افراطیون بودند که بر تروریست های مخالف اسد تسلط یافته بودند و ممکن بود پس از کنار رفتن اسد از قدرت، کنترل سوریه را به دست بگیرند. با توجه به چنین شرایطی، هیچکس بهتر از اسد برای اداره سوریه نیست. احساس ستاد مشترک ارتش آمریکا این بود که شانس موفقیت مخالفت مستقیم با این سیاست اوباما صفر است. بر این اساس آنها پاییز سال 2013 تصمیم گرفتند از طریق تبادل اطلاعات آمریکا با ارتش های دیگر کشورها، اقداماتی را علیه افراطیون انجام دهند تا از این اطلاعات علیه جبهه النصره و داعش که دشمن مشترک به شمار می روند استفاده شود.

آلمان، اسرائیل و روسیه با ارتش سوریه در تماس بودند و موفق شدند تا حدودی بر تصمیمات اسد تاثیرگذار باشند. اطلاعات آمریکا نیز از طریق آنها در اختیار دیگر کشورها قرار می گرفت. هر کدام از آنها دلایلی برای همکاری با اسد داشتند: آلمان نگران بود با گسترش داعش، جمعیت مسلمان شش میلیون نفری این کشور نیز تحت تاثیر قرار گیرد و این کشور با مشکلاتی روبرو شود؛ اسرائیل نگران امنیت مرزی خود بود؛ روسیه نیز از ائتلافی دیرینه با سوریه برخوردار بود و نگران به خطر افتادن تنها پایگاه دریایی خود در مدیترانه (در طرطوس) بود.

این مشاور ارشد سابق ستاد مشترک ارتش آمریکا تصریح کرد ما قصد نداشتیم از سیاست های اعلام شده اوباما منحرف شویم. اما تبادل ارزیابی های ما از طریق روابط ارتش با ارتش با دیگر کشورها می توانست مفید باشد. روشن بود که اسد نیازمند اطلاعات تاکتیکی و مشاوره عملیاتی بهتر است. ستاد مشترک ارتش آمریکا به این نتیجه رسید که اگر این نیازها برآورده شود، جنگ کلی علیه تروریسم اسلامگرا تقویت خواهد شد.

زمانی که جریان اطلاعات آمریکا آغاز شد آلمان، اسرائیل و روسیه تبادل اطلاعات درباره محل گروه های تروریستی و اهداف آنها علیه ارتش سوریه را آغاز کردند. در ازای آن ارتش سوریه نیز اطلاعاتی را درباره توانمندی ها و اهداف خود ارائه کرد.

این مشاور سابق آمریکایی گفت هیچ تماس مستقیم بین ارتش آمریکا و ارتش سوریه وجود نداشت. ما امیدوار بودیم این اقدام سودمند باشد. این اقدامات ستاد مشترک ارتش آمریکا نوعی توطئه علیه اوباما و حمایت از اسد نبود. این اقدامات بسیار هوشمندانه تر از آن بود که به نظر می رسید. اگر اسد بر سر قدرت بماند، به خاطر اقداماتی نخواهد بود که ما انجام دادیم بلکه به این علت بوده که او به قدر کافی باهوش بوده و توانسته است از اطلاعاتی که ما در اختیار وی قرار داده ایم به خوبی استفاده کند.

تاریخچه آشکار روابط بین آمریکا و سوریه طی چند دهه گذشته همراه با خصومت بوده است. اسد حملات یازده سپتامبر سال 2001 علیه آمریکا را محکوم اما درعین حال با جنگ عراق مخالفت کرد. جرج دبلیو بوش رئیس جمهور سابق آمریکا در دوره ریاست جمهوری خود بارها سوریه را با سه عضو «محور شرارت» یعنی عراق، ایران و کره شمالی مرتبط دانست. تلکس های وزارت امور خارجه آمریکا که پایگاه اینترنتی ویکیلیکس آنها را فاش کرد نشان می دهد دولت بوش در تلاش برای ایجاد بی ثباتی در سوریه بوده و این تلاش ها در سال های ریاست جمهوری اوباما نیز ادامه یافته است.

ویلیام روباک مسئول سفارت آمریکا در دمشق دسامبر سال 2009 تحلیلی را درباره آسیب پذیری های دولت اسد و چگونگی استفاده از این نقاط آسیب برای ایجاد بی ثباتی در سوریه ارائه کرد.

وی توصیه کرد آمریکا برای افزایش تنش های قومی در سوریه با عربستان سعودی و مصر همکاری کند و تبلیغاتی را علیه تلاش های سوریه علیه گروه های افراطی، کردهای مخالف و احزاب سنی تندرو به راه اندازد.

در ارزیابی ستاد مشترک ارتش آمریکا آمده است واشنگتن باید بر چهار چیز تمرکز کند: اسد باید مانع از حملات حزب الله به اسرائیل شود، او باید مذاکرات به بن بست رسیده با اسرائیل را به منظور دستیابی به توافق درباره بلندی های جولان ازسر گیرد، اسد باید با پذیرش مستشاران نظامی روسی و دیگر مستشاران نظامی موافقت کند و همچنین پس از پایان جنگ با گروه های مختلف، انتخاباتی آزاد برگزار کند.

این مشاور سابق ستاد مشترک ارتش آمریکا تصریح کرد ما با واکنش های مثبتی از سوی اسرائیلی ها و موافقت آنها با این پیشنهادها روبرو شدیم اما واکنش ایران و سوریه نیز مهم بود. سوری ها به ما گفتند اسد به طور یکجانبه تصمیم گیری نخواهد کرد، او نیازمند حمایت ارتش و متحدان علوی خود است.

یکی از مشاوران کرملین در امور خاورمیانه به من گفت اسد اواخر سال 2012 از طریق تماسی در مسکو به اسرائیل نزدیک شد و ازسرگیری مذاکرات درباره بلندیهای جولان را پیشنهاد داد. اما اسرائیلی ها این پیشنهاد را رد کردند و گفتند کار اسد پایان یافته است. اواسط سال 2013، سوری ها گفتند چیزی بدتر در پس این پیشنهاد وجود دارد و خواستار تضمین هایی از سوی آمریکایی ها و دیگران درمورد جدیت آنها درخصوص کمک به سوریه هستند. در مراحل اولیه مذاکرات، ستاد مشترک ارتش آمریکا تلاش کرد به نشانه حسن نیت آنچه را که اسد نیاز دارد در اختیار وی قرار دهد.

این مشاور ارشد سابق ستاد مشترک ارتش آمریکا افزود تلاش های سیا برای آموزش تروریست های به اصطلاح معتدل نیز به شدت با شکست روبرو شد. اردوگاه آموزشی سیا در اردن بود. جان برنن مدیر سیا ژانویه سال 2014 روسای دستگاه اطلاعاتی آمریکا و کشورهای عرب سنی را در سراسر خاورمیانه فراخواند تا نشستی محرمانه را در واشنگتن برگزار کنند. هدف از این نشست متقاعد کردن عربستان سعودی به توقف حمایت از جنگجویان افراطی در سوریه بود. پیام برنن این بود که اگر همه به حمایت از جبهه النصره و داعش پایان دهند، مهمات و تسلیحات آنها پایان خواهد یافت و میانه روها قادر خواهند بود پیروز شوند. اما سعودی ها این پیام برنن را نادیده گرفتند و تلاش هایشان را در حمایت از افراطیون افزایش دادند.

منبع: ایران هسته ای