در حالیکه حدود یک هفته گذشته کاربران در پیج اجتماعی وزیر ارتباطات گلایه کردند و پیش از آن نیز بالغ بر یکی دو هفته میشد که برخی سرویسهای اینترنتی نظیر شبکه اشتراک عکس و فیلم اینستاگرام با اختلالات متعددی نظیر کندی در باز شدن صفحات، از دسترس خارج شدن کلی سرویس و باز نکردن بخش عمدهای از عکسهای بدون مورد اخلاقی مواجه شد بود، اما این رویه همچنان ادامهدار است.
ظاهرا برخی سرویس دهندههای اینترنتی کشور دچار اختلالات مقطعی اما فراگیر در شبکهشان شدهاند که باز همان داستان تکراری مشکل از سمت زیرساخت است را پیش میکشند اما از طرفی، شرکت ارتباطات زیرساخت که انحصار واردات پهنای باند را در دست دارد و همین موضوع عاملی بر گرانی اینترنت در کشور شده است، اختلالات را گردن نمیگیرد.
سیاه بازی طرفین این دعواف سالهای سال است که ادامهدار بوده و کارشناسان معتقدند تا زمانیکه واردات پهنای باند کشور از چنگال انحصار خارج نشود همین رویه باز هم ادامه خواهد داشت زیرا شرکت وارد کننده پهنای باند اگر اختلالات را بپذیرد در واقع رسالت خود را زیر سوال برده و از این رو باید همیشه توپ را در زمین شرکتهای اینترنتی بیندازد؛ هرچند که این به معنای اختلالات همیشگی در شبکه زیرساخت نیست و گاهی هم شبکه سرویس دهندگان داخلی دچار خدشه شده یا شرکتهای فروشنده پهنای باند به این دچار قطعی لینک میشوند.
با این حال هفته گذشته یکی از کاربران شبکههای اجتماعی محمود واعظی، برای او نوشت:
"آقای وزیر ارتباطات الان یک هفتهای میشود که اینترنت مختل شده است؛ چندین بار از شرکتهای وب درباره دلیل چنین موضوعی جویا شدم که فرمودند مشکل از زیرساخت است. آنان معتقدند گیتویهای خروجی کشور مشکل دارند.
آقای وزیر قرار بود آخر این ماه (آذر) پهنای باند دو برابر بشه، این بود وعده شما؟"
وزیر ارتباطات هم در جواب گفت:
"دوست عزیز در روزهای اخیر هیچگونه مشکل یا اختلال سراسری که زمینه پایین آمدن کیفیت اینترنت نسبت به گذشته شود، نداشتیم. در نتیجه این یک بهانه یا توجیه است.
ضمنا شما در صورت داشتن شکایت یا دریافت پاسخهای این چنینی از طرف شرکت ارایه کننده خدمات اینترنتی که دلایل افت کیفیت مجموعه خود را به موضوع پهنای باند نسبت میدهند با سامانه تلفنی 195 تماس گرفته و موضوع را در میان بگذارید.
لطفاٌ به کارشناسان آن سامانه اعلام نمایید که موضوع را در این شبکه اجتماعی و در این صفحه مطرح نموده و برای بررسی و دریافت دلایل واقعی به آن سامانه معرفی شدید. بنده را در جریان پیگیری قرار دهید.
بنده هیچ وقت نگفتم مشکل نداریم و همه چیز عالی و استاندارد است، بنده در پاسخ به کامنتهایی که در آن گفته شد "زیر ساخت باز مختل شده آقای وزیر" و "میگویند گیتویهای خروجی مشکل دارد"
عرض کردم که در حال حاضر اختلالی به بنده گزارش نشده است و از نظر زیرساختی مشکلی وجود ندارد.
وقتی اختلال از حوزه زیرساختی نباشد یا به عبارتی اختلال سراسری یا منطقهای نداشته باشیم پس مشکل احتمالی مربوط به بخش توزیع است. البته هیچ وقت شرکت یا اپراتوری به عمد ایجاد اختلال نخواهد کرد و در حوزه فناوری وقوع اختلالهای موقتی امری کاملا طبیعی است که باید بررسی و رفع گردد.
بهتر است نگاهمان به مسایل اطراف منصافانهتر باشد و همواره جنبههای مثبت یک ماجرا را ببینیم."
تمام این توضیحات به یک طرف و گلایه مدیر فناوری اطلاعات دانشگاه تبریز در سومین نشست هماندیشی وزارت ارتباطات با فعالان بخش خصوصی فاوا، به طرف دیگر.
وی صراحتا اعلام کرد که دانشگاه تبریز لینک 250 مگابیت بر ثانیهای دارد که فقط قادر اینترانت ارائه میدهد؛ دلیل را هم از مخابرات جویا شدیم که مشکل را از طرف شرکت ارتباطات زیرساخت دانستند.
این مدیر فناوری اطلاعات، اینترنت را بستری حیاتی برای دانشگاهیان جهت تحقیقات علمی و فعالیتهای پژوهشی دانست و گفت: ما در دانشگاه تبریز به اینترنت دسترسی نداریم هر چند گفته میشود این مشکل در کل دانشگاههای کشور وجود دارد. در حالی به ما اینترنت نمیدهند که سرعت ADSL خانگی همان منطقه بسیار خوب است.
این چهره دانشگاهی با طرح سوالی مبنی بر اینکه دانشگاهی مثل ما برای تأمین پهنای باند اینترنت باید چه کاری انجام دهد؟، میکروفون را به محمود خسروی –مدیر عامل شرکت ارتباطات زیرساخت- واگذار کرد.
خسروی در پاسخ گفت: ابتدای کار دولت ظرفیت IP داخل کشور 350 گیگابیت بر ثانیه بود که الان به چهار ترابیت بر ثانیه رسیده است؛ این توسعه لازم بود زیرا اگر نمیشد کار قطعا همین جا قفل شده بود.
وی عنوان کرد: در ابتدای کارمان دو تا سه میلیون کاربر ADSL داشتیم اما اکنون به 10 میلیون رسیده است.
او با بیان اینکه خودمان هم از وضعیت موجود راضی نیستیم و وزیر ارتباطات 100 برابر ما راضی نیست، گفت: بخاطر همین عدم رضایت آقای وزیر ما را تحت فشار کاری قرار دادهاند و به عنوان مثال شب یلدا که همه دور خانوادهشان جمع بودند ما مشغول کار بودیم.
معاون وزیر ارتباطات درباره اختلالات و کاستیهای مربوط به کمبود پهنای باند تصریح کرد: پهنای باندی که شرکت زیرساخت در اختیار اپراتورها میگذارد کاملا شفاف (transparent) است و هر میزان که تا گیتوی بینالملل دریافت میکنیم، همان را کاملا در اختیار اپراتورها قرار میدهیم پس هیچ اشکالی از طرف زیرساخت نمیتواند باشد.
وی با بیان اینکه یکسری طرحها داریم تا وضعیت اینترنت در کشور بهبود یابد، گفت: دانشگاههایی همچون تبریز که با چنین معضلی روبرو هستند و میزان تقاضای آنها بیش از یک STM1 است، میتوانند لینک ارتباطی خود را مستقیما از شرکت زیرساخت دریافت کنند و دیگر سراغ شرکتهای اینترنتی نروند.
این موضوع نشان میدهد که اختلالات اینترنت در سطح کشور به شکلی فراگیر است و علیرغم تمامی افزایش ظرفیتها در زمینه پهنای باند، ظاهرا مردم و کاربران تغییر محسوسی را شاهد نیستند.
از طرفی عدم وجود سازمان یا نهادی که ادعای اپراتورهای اینترنتی یا شرکت زیرساخت در زمان بروز اختلالات و بحران را بررسی کند، نیز جالب توجه است. چندین و چند سال است که در زمان وقوع اختلال در شبکه اینترنت، هیچ کس پاسخگو نیست و هر کسی کس دیگر را نشان میدهد.