به گزارش مشرق، وزارت نفت در گزارشی اعلام کرد متوسط غلظت ذرات معلق (ذرات در اندازه ١٠ میکرومتر معادل PM١٠) در مناطق شهری کشورهای عضو اتحادیه اروپا در سال ٢٠١٠ درحالی ١٩ میکرو گرم در مترمکعب بوده که برابر آخرین گزارش منتشر شده توسط بانک جهانی در سال ٢٠١٣، در همین سال غلظت ذرات معلق در مناطق شهری ایران ٥٦ میکروگرم در مترمکعب گزارش شده و ٣ برابر متوسط اتحادیه اروپاست.
برابر آمار منتشره از سوی مرکز مطالعات انرژی آمریکا، متوسط سرانه مصرف بنزین، در سال ٢٠١٠ در ایران با جمعیتی بالغ بر ٧٥,١ میلیون نفر، حدود ٣٠٨ لیتر است. اما متوسط سرانه مصرف بنزین، در مجموع ٢٨ کشور عضو اتحادیه اروپا با جمعیتی حدود ٥٠٧ میلیون نفر، حدود ٢٤٧ لیتر است.
یعنی سرانه مصرف بنزین هر فرد در ایران ٦١ لیتر بیشتر از سرانه مصرف بنزین هر فرد در کشورهای عضو اتحادیه اروپاست.
برخی گزارشها نشان می دهد که مصرف سوخت در ایران ٥ لیتر در روز به‌ازای هر خودرو است که در مقایسه با فرانسه با ١,٩ لیتر، آلمان و ژاپن با ٢.٥ لیتر و انگلستان با ٣.٥ لیتر بسیار بالاست.
همچنین نگاهی به تعداد وسایل نقلیه موتوری به ازای هر یکهزار نفر در ٢٨ کشور عضو اتحادیه اروپا و مقایسه آن با ایران در سال ٢٠١٠ نشان می دهد که اروپاییها چهار برابر ایرانیها از وسایل نقلیه موتوری استفاده می کنند.
در سال ٢٠١٠ متوسط تعداد وسایل نقلیه موتوری به ازای هر یکهزار نفر در اروپا ٥٢٠ دستگاه بوده ولی در ایران ١٢٨ دستگاه گزارش شده است.
این آمار نشان می دهد که اروپاییها با این که چهار برابر ایرانیها از وسایل نقلیه موتوری استفاده می کنند اما خودرو هایشان یک سوم ایرانیها محیط زیست را آلوده می کند و سرانه مصرفشان هم ٦١ لیتر کمتر است!
اما چرا این اختلاف فاحش در بهره وری انرژی و ایجاد آلاینده ها و مصرف سوخت در بین کشورهای اروپایی به عنوان واردکننده انرژی و ایران به عنوان یکی از اعضای قدرتمند صادر کننده نفت اوپک وجود دارد؟
طی سالیان گذشته با بحران سوخت و افزایش هزینه ها و همچنین آلودگیهای زیست محیطی، خودروسازان بین المللی با ارائه تکنولوژیهای جدید سعی در اقتصادی‌تر کردن خودرو با هدف کاهش مصرف سوخت و حفظ محیط زیست کردند و هر سال اعداد و ارقام مصرف سوخت و انتشار آلاینده ها را به سمت بهبود ارتقا دادند.
اما خودروسازان ایرانی چه کردند؟
در ادامه این گزارش آمده است: این خودروسازان بااین که از سال ١٣٤٢ که پا به عرصه حیات گذاشته اند از یارانه سوخت ارزان بهره می برند، همواره فشارهای سهمگینی را در بخش بهداشت و درمان و آلودگی محیط زیست به دولتها وارد کرده اند.
گسترش ناوگان خودروی و مصرف سوخت کشور در این سالها در حالی صورت گرفته که خودروهای فرسوده همچنان در جاده های داخل شهری و بین شهری تردد می کنند و منجر به افزایش شدید آلاینده ها و مصرف سوخت در کشور شده اند.
براساس آخرین اطلاعات حمل و نقل و انرژی ایران، بخش حمل و نقل بیش از ٤٨ درصد مصرف کل فرآورده های نفتی را در کشور مصرف کرده است.
در برخی موارد محققان با تلاشهای فراوان موفق به کشف برخی خودرو ها با گرید d و E و F و G در ایران شده اند ولی شامل بیشتر خودروهای تولیدی با تیراژ بالا نمی شود!
در بخش استاندارد آلایندگی نیز بیشتر خودروهای پر تیراژ داخلی یا در حد دریافت استاندارد Euro نبوده اند یا این که اگر موفق به کسب درجه یورو شده اند، به جز برخی استثناها بقیه در حد یورو ٢ و یورو ٣ متوقف شده اند!
در بخش استانداردهای مصرف سوخت ترکیبی هم کلا خودروهای پر تیراژ داخل ایران خیلی بیشتر از ٦,٥ لیتر و در محدوده ٨ تا ١٢ لیتر در هر ١٠٠ کیلومتر قرار دارند.
این در حالی است که بهره وری و راندمان سوخت و اقتصادی بودن خودروها در حال حاضر بیش از هر زمان در جهان مطرح است و خودروهای کنونی در جهان بهترین راندمان و مصرف سوخت را دارند.
در این زمینه، آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا میزان استاندارد مصرف سوخت برای خودروها را تا سال ٢٠١٦ معادل ٣٥,٥ مایل بر گالن (٥.١ لیتر در هر کیلومتر) تعیین کرده و اروپاییها هم استانداردی مشابه را برای خودروهای خود وضع کرده اند.
اما چطور صنعت خودرو آمریکا و اروپا اینگونه از ما پیشی گرفته است؟
در کنار اهرم قیمت سوخت و جریمه های سنگین برای آلوده کردن محیط زیست که تولیدکنندگان و مصرف کنندگان خودرو را ترغیب به تولید و استفاده از خودروهای کم مصرف تر و با استانداردهای زیست محیطی بالاتر می کند، دلایل مختلف دیگری هم وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از:
- خودروسازان بین المللی با ارائه تکنولوژیهای جدید حجم موتور و مصرف آن را با حفظ و حتی افزایش قدرت افزایش داده اند. به گونه ای که می توان موتورهای ٤ و ٦ سیلندری را امروز پیدا کرد که معادل یک موتور ٨ سیلندر دهه گذشته قدرت و گشتاور دارند.
- ارائه تکنولوژی بالا در موتورها و سیستمهای انتقال قدرت مانند سیستم تزریق سوخت مستقیم، سیستمهای انتقال قدرت ٧ سرعته و ٨ سرعته اتوماتیک و هوشمند و سیستمهای ترکیبی هیبریدی که به طور قابل ملاحظه ای مصرف سوخت را در خودروهاهدفمند کرده، باعث افزایش راندمان سوخت می شوند.
- استفاده از سیستمهایی نظیر سیستم غیرفعال کردن موتور در حالت توقف که در رانندگیهای شهری و ترافیکهای طولانی و ممتد این سیستم از درجا کار کردن موتور و اتلاف انرژی جلوگیری می کند، به هنگام توقف موتور را کاملأ خاموش می کند.
- استفاده از مواد کامپوزیتی و فیبرکربنی سبک وزن در سازه خودروها و قطعات داخلی آنها که با کاهش وزن، مصرف سوخت را نیز کاهش می دهد.
- بهره گیری بیشتر از طراحی آیرودینامیکی بدنه خودروها به منظور کاهش نیروی پسار (درگ) ناشی از جریان باد که این نیروی جریان باد عاملی مزاحم در حرکت رو به جلو خودرو بوده و باعث افزایش مصرف سوخت می شود.
- بهره گیری از انرژی اتلافی خودرو در سیستمهای هیبریدی، مانند انرژی حاصل از ترمز و شتاب گیری خودرو که با ارائه تکنولوژیهای جدید می توان از این انرژیها در جهت تولید نیرو در خودروها استفاده کرد.
در اینجا سیستم حمل و نقل عمومی نیز بی تاثیر نبوده، زیرا با افزایش هزینه نگهداری خودرو در مقابل افزایش کیفیت و گستردگی سیستم حمل و نقل عمومی، افراد به استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی بیشتر علاقه نشان می دهند که خود عاملی مهم در کاهش استفاده شخصی از خودروها می شود و به تبع آن سرانه مصرف سوخت در خودروهای شخصی کاهش پیدا می کند.
برابر آمار منتشره از سوی مرکز مطالعات انرژی آمریکا، متوسط سرانه مصرف بنزین، در سال ٢٠١٠ در ایران با جمعیتی بالغ بر ٧٥,١ میلیون نفر، حدود ٣٠٨ لیتر است. اما متوسط سرانه مصرف بنزین، در مجموع ٢٨ کشور عضو اتحادیه اروپا با جمعیتی حدود ٥٠٧ میلیون نفر، حدود ٢٤٧ لیتر است.
یعنی سرانه مصرف بنزین هر فرد در ایران ٦١ لیتر بیشتر از سرانه مصرف بنزین هر فرد در کشورهای عضو اتحادیه اروپاست.
برخی گزارشها نشان می دهد که مصرف سوخت در ایران ٥ لیتر در روز به‌ازای هر خودرو است که در مقایسه با فرانسه با ١,٩ لیتر، آلمان و ژاپن با ٢.٥ لیتر و انگلستان با ٣.٥ لیتر بسیار بالاست.
همچنین نگاهی به تعداد وسایل نقلیه موتوری به ازای هر یکهزار نفر در ٢٨ کشور عضو اتحادیه اروپا و مقایسه آن با ایران در سال ٢٠١٠ نشان می دهد که اروپاییها چهار برابر ایرانیها از وسایل نقلیه موتوری استفاده می کنند.
در سال ٢٠١٠ متوسط تعداد وسایل نقلیه موتوری به ازای هر یکهزار نفر در اروپا ٥٢٠ دستگاه بوده ولی در ایران ١٢٨ دستگاه گزارش شده است.
این آمار نشان می دهد که اروپاییها با این که چهار برابر ایرانیها از وسایل نقلیه موتوری استفاده می کنند اما خودرو هایشان یک سوم ایرانیها محیط زیست را آلوده می کند و سرانه مصرفشان هم ٦١ لیتر کمتر است!
اما چرا این اختلاف فاحش در بهره وری انرژی و ایجاد آلاینده ها و مصرف سوخت در بین کشورهای اروپایی به عنوان واردکننده انرژی و ایران به عنوان یکی از اعضای قدرتمند صادر کننده نفت اوپک وجود دارد؟
طی سالیان گذشته با بحران سوخت و افزایش هزینه ها و همچنین آلودگیهای زیست محیطی، خودروسازان بین المللی با ارائه تکنولوژیهای جدید سعی در اقتصادی‌تر کردن خودرو با هدف کاهش مصرف سوخت و حفظ محیط زیست کردند و هر سال اعداد و ارقام مصرف سوخت و انتشار آلاینده ها را به سمت بهبود ارتقا دادند.
اما خودروسازان ایرانی چه کردند؟
در ادامه این گزارش آمده است: این خودروسازان بااین که از سال ١٣٤٢ که پا به عرصه حیات گذاشته اند از یارانه سوخت ارزان بهره می برند، همواره فشارهای سهمگینی را در بخش بهداشت و درمان و آلودگی محیط زیست به دولتها وارد کرده اند.
گسترش ناوگان خودروی و مصرف سوخت کشور در این سالها در حالی صورت گرفته که خودروهای فرسوده همچنان در جاده های داخل شهری و بین شهری تردد می کنند و منجر به افزایش شدید آلاینده ها و مصرف سوخت در کشور شده اند.
براساس آخرین اطلاعات حمل و نقل و انرژی ایران، بخش حمل و نقل بیش از ٤٨ درصد مصرف کل فرآورده های نفتی را در کشور مصرف کرده است.
در برخی موارد محققان با تلاشهای فراوان موفق به کشف برخی خودرو ها با گرید d و E و F و G در ایران شده اند ولی شامل بیشتر خودروهای تولیدی با تیراژ بالا نمی شود!
در بخش استاندارد آلایندگی نیز بیشتر خودروهای پر تیراژ داخلی یا در حد دریافت استاندارد Euro نبوده اند یا این که اگر موفق به کسب درجه یورو شده اند، به جز برخی استثناها بقیه در حد یورو ٢ و یورو ٣ متوقف شده اند!
در بخش استانداردهای مصرف سوخت ترکیبی هم کلا خودروهای پر تیراژ داخل ایران خیلی بیشتر از ٦,٥ لیتر و در محدوده ٨ تا ١٢ لیتر در هر ١٠٠ کیلومتر قرار دارند.
این در حالی است که بهره وری و راندمان سوخت و اقتصادی بودن خودروها در حال حاضر بیش از هر زمان در جهان مطرح است و خودروهای کنونی در جهان بهترین راندمان و مصرف سوخت را دارند.
در این زمینه، آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا میزان استاندارد مصرف سوخت برای خودروها را تا سال ٢٠١٦ معادل ٣٥,٥ مایل بر گالن (٥.١ لیتر در هر کیلومتر) تعیین کرده و اروپاییها هم استانداردی مشابه را برای خودروهای خود وضع کرده اند.
اما چطور صنعت خودرو آمریکا و اروپا اینگونه از ما پیشی گرفته است؟
در کنار اهرم قیمت سوخت و جریمه های سنگین برای آلوده کردن محیط زیست که تولیدکنندگان و مصرف کنندگان خودرو را ترغیب به تولید و استفاده از خودروهای کم مصرف تر و با استانداردهای زیست محیطی بالاتر می کند، دلایل مختلف دیگری هم وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از:
- خودروسازان بین المللی با ارائه تکنولوژیهای جدید حجم موتور و مصرف آن را با حفظ و حتی افزایش قدرت افزایش داده اند. به گونه ای که می توان موتورهای ٤ و ٦ سیلندری را امروز پیدا کرد که معادل یک موتور ٨ سیلندر دهه گذشته قدرت و گشتاور دارند.
- ارائه تکنولوژی بالا در موتورها و سیستمهای انتقال قدرت مانند سیستم تزریق سوخت مستقیم، سیستمهای انتقال قدرت ٧ سرعته و ٨ سرعته اتوماتیک و هوشمند و سیستمهای ترکیبی هیبریدی که به طور قابل ملاحظه ای مصرف سوخت را در خودروهاهدفمند کرده، باعث افزایش راندمان سوخت می شوند.
- استفاده از سیستمهایی نظیر سیستم غیرفعال کردن موتور در حالت توقف که در رانندگیهای شهری و ترافیکهای طولانی و ممتد این سیستم از درجا کار کردن موتور و اتلاف انرژی جلوگیری می کند، به هنگام توقف موتور را کاملأ خاموش می کند.
- استفاده از مواد کامپوزیتی و فیبرکربنی سبک وزن در سازه خودروها و قطعات داخلی آنها که با کاهش وزن، مصرف سوخت را نیز کاهش می دهد.
- بهره گیری بیشتر از طراحی آیرودینامیکی بدنه خودروها به منظور کاهش نیروی پسار (درگ) ناشی از جریان باد که این نیروی جریان باد عاملی مزاحم در حرکت رو به جلو خودرو بوده و باعث افزایش مصرف سوخت می شود.
- بهره گیری از انرژی اتلافی خودرو در سیستمهای هیبریدی، مانند انرژی حاصل از ترمز و شتاب گیری خودرو که با ارائه تکنولوژیهای جدید می توان از این انرژیها در جهت تولید نیرو در خودروها استفاده کرد.
در اینجا سیستم حمل و نقل عمومی نیز بی تاثیر نبوده، زیرا با افزایش هزینه نگهداری خودرو در مقابل افزایش کیفیت و گستردگی سیستم حمل و نقل عمومی، افراد به استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی بیشتر علاقه نشان می دهند که خود عاملی مهم در کاهش استفاده شخصی از خودروها می شود و به تبع آن سرانه مصرف سوخت در خودروهای شخصی کاهش پیدا می کند.