برنامه این هفته «ثریا» با موضوع آسیب‌شناسی ورود گسترده کالا‌ها و تبلیغات خارجی و با حضور محمد رضا دیانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران و عظیم فضلی‌پور، استاد دانشگاه و متخصص حوزه برند و همچنین می‌ه‌مان تلفنی حسن خلیل‌زاد، به نمایندگی از شرکت سامسونگ، بر روی آنتن شبکه اول سیما رفت.
یکی از نکات مهمی که این برنامه ثریا داشت، نقدی ظریف بر فضای تبلیغات در رسانه ملی بود. شاید برای اولین بار بود که رسانه ملی در یک برنامه زنده، خود نیز مورد نقد صریح قرار می‌گرفت و از این منظر باید این حرکت ثریا و رسانه ملی را به فال نیک گرفت. در ثریا دلایل مدیران بازرگانی رسانه ملی و مسوولان وزارت صنعت برای مجوز تبلیغات برندهای خارجی نظیر سامسونگ، ال جی، سونی و... به عنوان کالای داخلی مطرح شد و سپس این دلایل و توجیهات مورد نقد و واکاوی قرار گرفت و نماینده سامسونگ نیز در این برنامه از استدلال مدیران بازرگانی سیما و وزارت صنعت دفاع کرد.
در حالیکه در این مقطع زمانی کشور درگیر یک جنگ اقتصادی است، کالاهای خارجی به مثابه سربازان جنگی تا حد زیادی فروشگا‌ه‌های کشور ما را فتح کرده‌اند و این درحالی است که نیروی کار داخلی به سبب واردات این کالا‌ها یا بی‌کار هستند یا در بهترین شرایط به مونتاژکاری پرداخته‌اند و تولید داخلی با مشکلات عدیده‌ای مواجه شده است؛ برنامه ثریا در این برهه به این موضوع می‌پردازد که باتوجه به فضای اقتصادی حاکم بر کشور، دولتمردان و مسئولین درخصوص حمایت از تولید داخل چه اقدامات موثری انجام داده‌اند.
در ابتدای این برنامه محسن مقصودی، مجری برنامه خطاب به دیانی گفت: شعار حمایت از تولید داخل مدت‌هاست که مطرح شده و دولت محترم هم می‌گوید که خیلی از کالاهای خارجی را در اولویت قرار داده است و به آن‌ها ارز آزاد داده و تعرفه‌ها را بالا برده اما از طرف دیگر شاهد این هستیم که بازار پر از کالاهای خارجی است و خبرهایی می‌شنویم مبنی بر اینکه تولیدکنندگان لوازم خانگی و پوشاک و غیره مدام ورشکسته می‌شوند؛ به نظر شما اوضاع به چه شکلی است؟
راهکار قانونی کامل و جامعی برای کنترل صحیح واردات نداریم
محمدرضا دیانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران در پاسخ به این سوال مجری گفت: ما با واردات کالا مخالف نیستیم بلکه در یک بازار رقابتی ما حتماً باید اجازه دهیم برند‌ها و کالاهای مختلف حضور داشته باشند تا بتوانیم سلیقه‌های مختلف را پوشش دهیم.
وی اظهار داشت: مسئله‌ای که شما به آن اشاره کردید و مسئله بسیار جان‌سوزی هم است که امروز در اقتصاد کشور ما وجود دارد این است که متأسفانه ما راهکارهای قانونی کامل و جامعی را برای کنترل صحیح واردات و برای اینکه واردات از دریچه قانونی وارد کشور شود نداریم.
دولتی‌هایی فعال در بخش خصوصی، خوب بلدند قانون را دور بزنند!
رئیس انجمن تولید کنندگان لوازم خانگی بیان داشت: متأسفانه یک عده‌ای از افراد دور زدن قانون را خوب بلد هستند بطور مثال در مراکز دولتی هستند و می‌دانند با چه شیوه‌ای می‌توانند قانون‌ها را دور زد و با چه شیوه‌ای می‌توان از امکانات و معافیت‌ها و بسترهای قانونی برای دور زدن قانون استفاده کرد لذا جذب واردکننده‌ها می‌شوند و به واردکننده‌ها خط می‌دهند و با هم یک جریان می‌شوند.
دیانی اظهار کرد: در عرصه لوازم خانگی و خیلی از کالا‌ها دیگر، واردات طبق تعرفه خودش وارد می‌شود؛ دولت محترم کالای لوازم خانگی را در اولویت 10 قرار داده است و در اولویت 10 قرار گرفتن کالا به این معنی است که تعرفه کالا بین 60 تا 80 درصد است اما این تعرفه در گذشته 40 درصد بود و وضعیت خیلی بهتر بود چرا که خیلی از این واردکننده‌ها قانون را دور نمی‌زدند اما از وقتی که دولت تصمیم گرفت این‌ها را محدود کنند یک راه بد‌تر را با راهنمایی بعضی از همان کسانی که اطلاعات کافی دارند و می‌دانند که چه طور باید قانون را دور زد استفاده کردند.
به کام واردات به اسم تولید داخل!
وی ادامه داد: الآن تعرفه واردات به صورت «اسکیدی» (وارد کردن محصولات به صورت مجموعه‌های منفصل) حدود 30 درصد است و تعرفه «سیکیدی» (یعنی وارد کردن قطعات منفصل) کمتر از 7 درصد است هزینه گمرکی واردکنندگان را تقریباً به میزان یک چهارم رسانده‌ایم دولت یک سیاست حمایتی را بر اساس سیاست حمایتی و اقتصاد مقاومتی گذاشته است و خواسته واردات را کنترل کند ولی بر عکس گروهٔ با دور زدن این قانون یک چهارم هزینه گمرکی را پرداخت می‌کنند و بسیاری از فرارهای مالیاتی اعم از پرداخت عوارض ارزش افزوده یا پرداخت مالیات عملکرد و امثال آن، را شاهد هستیم. در حقیقت هجمه واردات تحت پوشش تولید داخل امروز در بازار نفوذ کرده است.
ممنوعیت صریح تبلیغات برندهای خارجی در قوانین
مجری برنامه در این بخش با مرور بندهای «بخشی از دستورالعمل تبلیغات محیطی کالا و خدمات» (مصوب جلسه 571 مورخ 12 اردیبشهت 91، شورای فرهنگ عمومی) به نقل از سایت وزارت ارشاد پرداخت.
ماده 1) تبلیغ کالا و خدمات خارجی که مشابه داخلی دارد، ممنوع می باشد.
ماده 2) تبلیغ کالا و خدمات داخلی که نام خارجی دارد، ممنوع می باشد.
ماده 3) تبلیغ کالا و خدمات داخلی با سرمایه‌گذاری مشترک خارجی باید با نام ایرانی و منطبق بر قانون «ممنوعیت به کارگیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه» و آیین نامه اجرایی آن باشد.
ماده 4) تبلیغ کالا و خدمات خارجی که مشابه داخلی ندارد، با رعایت استفاده از حداکثر 20% کل ظرفیت تبلیغات محیطی و صرفاً با خط فارسی مجاز می باشد.
ماده 5) هر نوع تبلیغات بازرگانی شرکتها، کالا و خدمات خارجی از طریق تابلوهای اختصاصی واحدهای صنفی، توزیعی، فروشگاه‌‌ها و مراکز خرید ممنوع است.
قوانین روی زمین مانده حمایت از تولید داخل چرا اجرا نمی‌شود!
مقصودی اظهار داشت که متاسفانه این قوانین روی زمین مانده و اکنون شاهد تبلیغات گسترده برند‌ها خارجی در سطح شهر و حتی صدا وسیما هستیم همچنین افزود که در قانون برای شورای انقلاب فرهنگی و دیگر نهادهای حاکمیتی نیز در این خصوص وظایفی در نظر گرفته شده است که هیچ کدام در طول بیش از یک سال گذشته حاضر به پاسخ گویی به ما نشدند.
مقصودی در ادامه خطاب به فضلی‌پور با بیان اینکه ما می‌خواهیم این شبهه را باز کنیم که بسیاری از کالاهایی که امروز بازار را پر کرده‌اند و تبلیغات رسانه‌ها را گرفته‌اند ادعایشان این است تولید داخل هستند، آیا کشورهای دیگر هم بدین شکل در مقابل کالاهای خارجی و خصوصاً تبلیغات کالای خارجی فرش قرمز پهن می‌کنند؟ قوانینی که ما در مورد ممنوعیت تبلیغات کالاهای خارجی داریم بسیار سفت و سخت است اما عمل نمی‌شود و واقعاً یک جنگ اقتصادی بسیار عجیبی است.
قوانین جهانی برای استثمار کشورهای درحال توسعه!
عظیم فضلی‌پور، متخصص حوزه برند نیز در پاسخ به این سوال با اشاره به جمله «باستیا» مبنی براینکه اگر کالا‌ها از مرز عبور نکنند، سربازان عبور می‌کنند اظهار داشت: قانون «اسپوت هولی» را کشورهای بزرگ وضع کردند و از آمریکا شروع شد؛ با عنوان سیاست دیوارهای بلند و بعد از آن بحث تئوری لگدزدن و دور افکندن نردبان مطرح شد به این معنا که کشوری که در مسیر توسعه قرار گرفته تعرفه ورود کالای خارجی را آن‌قدر بالا ببرند که برای شرکت خارجی صرف نداشته باشد که کالای خود را وارد کند؛ منتهی پس از آنکه خودشان به قدرت رسیدن پس از آن گفتند در حال حاضر دوره لگدزدن و دور افکندن نردبان است.
وی ادامه داد: بر اساس قوانین جهانی کشورهایی که آن دوره را گذرانده‌اند امروز به ما می‌گویند شما دیگر حق استفاده از آن قوانین را ندارید مثل این است که بگویند یک کت وجود دارد و این کت تک سایز است این کت را شما بپوشید و به قوانینی که ما وضع کرده‌ایم عمل کنید؛ و خودتان حق دوخت ندارید.
چرا ذائقه مردم را با کالاهای خارجی تغییر دادیم؟!
این استاد دانشگاه خطاب به دولت بیان داشت: کشور ما یک دوره ده ساله را به عنوان عضو ناظر W. T گذراند. در این برهه وظیفه دولت کاملاً مشخص بود و سؤال من اینجا از دولتمردان محترم این است که چرا دوره‌ای که ما عضو ناظر بودیم، ذائقه مردم را با کالاهای خارجی در شرایط نظارتی تغییر دادیم؟
فضلی‌پور تاکید کرد: تجربه کشورهایی مانند ترکیه، کره جنوبی، سنگاپور و چین در مقابل ما قرار دارد؛ در دوره‌ای که دوره نظارتی است، دوره‌ای که در حقیقت رشد تولید داخلی است تعرفه‌ها را آن قدر بالا بردند که برند خارجی به خودش اجازه نمی‌داد که وارد آن کشور شود.
در شرایط فعلی سرمایه گذاری خارجی یعنی نابودی تولید داخل!
وی ادامه داد: به همین دلیل ما می‌گوییم مخالف صد درصد سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی هستیم؛ سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی اگر براساس قوانین درست و تحلیل شرایط صورت نگیرد تنها چیزی را که به دنبال خواهد داشت نابودی صد درصد تولید داخلی خواهد بود چون شما در شرایطی اجازه ورود داده‌اید که هنوز تولیدکننده داخلی ما توان رقابت ندارد.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: سؤال ما اینجاست که در دوره‌ای که ما شرایط نظارت را طی می‌کردیم باید آن قدر تعرفه‌ها بالا می‌رفت تا کالای خارجی وارد کشور نشود مانند همان قانون «اسپوت هولی»، این قانون در همه کشورهای دنیا جواب داده پس به چه دلیل در کشور ما جواب نمی‌دهد؟ چطور می‌شود که قوانین خوب دنیا زمانی که به کشور ما ورود می‌کند برعکس جواب می‌دهد؟
چرا در رسانه ملی تبلیغات سامسونگ و ال‌جی و سونی وجود دارد؟
وی عنوان کرد: سال 71 قیمت دلار در کشور کمتر از 7 تومان بود و در سال 73 دلار 170 تومان شد یعنی 27 برابر؛ این یک تئوری است که در حقیقت ما نسبت ارز داخلی را نسبت به دلار بالا ببریم به دلیل اینکه افزایش صادرات و ارزآوری داشته باشیم این تئوری است که در تمام کشورهای دنیا بر اساس تئوری اقتصاد درهای بسته جواب داده است اما در کشور ما چرا جواب نمی‌دهد؟ صادرات ما از 20 میلیارد به 19 میلیارد کاهش پیدا می‌کند؛ یکی از مشکلات اصلی که ما داریم وضع قانون و بعد تحلیل قانون و تحلیل شرایط است.
در ادامه محسن مقصودی بیان داشت: شبهه‌ای که وجود دارد و ما به برخی از مسئولین انتقاد می‌کنیم که چرا تبلیغات سامسونگ و ال‌جی و سونی در رسانه‌هایی مثل رسانه ملی بسیار شفاف وجود دارد؟ زمانی که این سؤال را می‌پرسیم و می‌گوییم که تولید کنندگان گله‌مند هستند، دوستان و مدیرانی که اتفاقا افراد دلسوزی همهستند، یک استدلالی دارند و می‌گویند محصولات تولید داخل شده‌اند و در داخل کشور تولید می‌شوند. برای مثال مدیر بازرگانی رسانه ملی در مصاحبه‌ای بیان داشته‌اند: «کالاهایی مانند ال‌جی، سامسونگ، سونی و.. در ایران و از طریق جذب سرمایه گذاری‌های خارجی تولید می‌شود. این دسته از کالا‌ها با اسامی خارجی جزو کالای خارجی به حساب نمی‌آیند. چون در ایران تولید می‌شوند.»
مقصودی پرسید آیا با وجودی که برند خارجی است می‌توان گفت کالا داخلی است؟ از تجربه‌های کشورهای دنیا چرا استفاده نمی‌کنم! دولت‌ها باید حمایت از تولید داخل را جدی بگیرند!
عظیم فضلی‌پور نیز در پاسخ به اظهارات مقصودی گفت: من یک مثالی از سال 1954 ژاپن بیان می‌کنم؛ بعد از جنگ جهانی دوم که ژاپن تقریباً با خاک یکسان شد تصمیم گرفتند که کاخ امپراتوری ژاپن را از نو بسازند، کاخ به اتمام رسید و یک قطعه برای تکمیل کار کم آوردند و آن قطعه در ژاپن وجود نداشت (شیشه بود) که پنجره‌های کاخ را با آن بپوشانند لذا تصمیم گرفتند که شیشه را از خارج از کشور وارد کنند و دولت ژاپن مخالفت کرد و در نهایت به جای استفاده از شیشه از پلاستیک استفاده کردند و با نایلون پنجره‌ها را پوشاندند تا روزی که ژاپن به خودکفایی در تولید شیشه برسد. یک کمپانی BMWدر هند خط تولید دارد؛ آیا خودروی BMW یک کالای هندی است؟
این استاد دانشگاه اظهار داشت: ما بر اساس تعاریف سازمان تجارت جهانی مدل تولید «تی ان سی» را داریم یعنی شرکتها و برندهایی که در دنیا وجود دارند می‌توانند از ظرفیتی که در مناطق دیگر دنیا وجود دارد به شکل‌های مختلف تولید کنند اما برند، برند محلی به شمار نمی‌آید یا شما نیروی کار ارزان‌قیمت دارید یا فضا برای تولید مناسب است یا دسترسی به منابع تولید بهتر است و همه این‌ها دلایلی است که در کنار یکدیگر جمع می‌شود که ما را به 3 روش تولید در مدل‌های «تی ان سی» منتهی کند اما سؤال من این است اگر دوستان تفسیر می‌کنند که اگر 10 درصد کالایی هم در کشور تولید شود آن برند، برند داخلی محسوب می‌شود، چند راه وجود دارد؛ یک کمپانی BMWدر هند خط تولید دارد آیا ما خودرو BMW را یک کالای هندی می‌دانیم؟ مدل‌هایی که در خانواده کی دی، سی کی دی یا اس کی دی تولید می‌شود در هیچ کجا از دنیا به نام کشوری که در آن تولید انجام می‌شود، نمی‌دانند. گوشی آیفون 33 قطعه اصلی دارد و در 17 کشور دنیا تولید می‌شود؛ آیا می‌توانیم بگوییم اپل برند کره‌ای است؟
فضلی‌پور بیان داشت: برند مادر وجود دارد و این چنین است که مسیری مشخص می‌کند که ما را به برندهای مشهور می‌رساند؛ امروز به دلایل مختلف خیلی از برندهای معروف دنیا دست از تولید برداشتند؛ 687 شرکت برای شرکت نایک تولید می‌کنند و شرکتهای در دنیا مانند منگو، زارا و اپل هم همچنین کاری انجام می‌دهند.
وی تاکید کرد: گوشی آیفون 33 قطعه اصلی دارد و در 17 کشور دنیا تولید می‌شود؛ آیا می‌توانیم بگوییم اپل برند کره‌ای است؟ همین امروز نظرسنجی کنید اگر برندی در کشوری غیر از مبدا مادر تولید شود آیا می‌توانیم بگوییم آن برند برای آن کشور است؟ برند اپل که اصلا کارخانه ندارد اما پایه آن در آمریکاست، می‌توانیم بگوییم برند کره‌ای است یا چینی است؟ خیر، این موضوع براساس تعاریف هیچ کدام از ادبیات تجاری و ادبیات تولید سازگار نیست.
مونتاژکاری صنعت نیست! هرچند ظاهرش صنعتی است!
در ادامه مقصودی خطاب به دیانی گفت: شما از نظر خودتان به عنوان انجمن تولید لوازم خانگی چه تولیدی را تولید داخل می‌دانید و چه تولیدی را تولید داخل نمی‌دانید؟
دیانی نیز در پاسخ بیان داشت: ما در دوران مدرسه هم در کتاب‌ها می‌خواندیم که یکی از ضعف‌های حکومت طاغوت این بود که وقتی صنعت داشت، صنعتش مونتاژکاری بود و صنعت عمیقی نبود بلکه ظاهری از صنعت را برای ایران درست کرده بودند.
صنعتی داخلی است که فناوری‌اش بومی شده باشد
وی تاکید کرد: ما صنعت داخلی را صنعتی می‌دانیم که فناوری‌اش بومی شده باشد و وقتی کسی فناوری بومی نداشته باشد این را صنعت داخلی نمی‌گوییم بلکه به صنعتی داخلی می‌گوییم که قطعات و تامین کنندگان آن داخل کشور وجود داشته باشند که زنجیره فناوری داخل کشور باشد. به صنعتی تولید داخلی می‌گوییم که حتما برنامه ریزی کرده باشد که بتواند زنجیره فناوری و تولید را در یک مجموعه طی کند.
لزوم تعریف پروسه تولید داخل
رئیس انجمن تولید کنندگان داخلی اضافه کرد: سال گذشته به خاطر همین شبهه، انجمن تولید کنندگان لوازم خانگی پروسه‌های تولید را تدوین کرد و پروسه‌های استانداردی وجود دارد که این پروسه‌ها اگر در مجموعه‌ای باشد تولید داخل است.
برندهای خارجی فقط اجازه مونتاژ می‌دهند نه انتقال فناوری می‌دهند و نه حتی اجازه صادرات!
وی ادامه داد: متاسفانه امروز یک بحث دیگری که مطرح است آقایان شعار سرمایه‌گذار خارجی می‌دهند و ما نیز استقبال می‌کنیم؛ معتقدم اگر همین برندهای کره‌ای یا ژاپنی تصمیم بگیرند در ایران سرمایه گذاری کنند اکثر تولید کنندگان داخلی با آن‌ها همکاری کنند، اشکالی ندارد ولی به شرط اینکه برای صادرات سرمایه گذاری کنند.
محمدرضا دیانی تاکید کرد: 25 سال است که برخی از رانت مونتاژ در کشور استفاده می‌کنند و اگر از این‌ها بپرسید که برند بین المللی چند تولید را از مجموعه شما صادر کرده پاسخ خواهند داد که «صادراتی نداشتند» و البته نخواهند داشت استراتژی برند‌ها این نیست که تکنولوژیشان را در ایران بومی کنند.
وی خطاب به مقصودی گفت: دو ماه پیش یک پمپ از کره جنوبی خریدیم (ما فعالیت‌های زیادی با کره جنوبی داریم) به خاطر این پمپی که خریدم تشخیص دادند این پمپ در صنایع پتروشیمی ایران استفاده می‌شود و چون درصنایع پتروشیمی استفاده می‌شود پول آن حواله‌ای که برای فروشنده زدیم را بلوکه کردند و اسم ما را در بلک لیست تحریم بردند؛ کشوری که اجازه صادرات یک پمپ فنی به ایران را نمی‌دهد چگونه در ایران دفتر می‌زند؟
لزوم تعریف سرفصل گمرکی در لوازم خانگی
رئیس انجمن تولید کنندگان لوازم خانگی اظهار داشت: ده‌ها کره‌ای در بازار ایران راحت مجوز فعالیت گرفته‌اند و کار و فعالیت دارند و برنامه ریزی گسترده می‌کنند پس تولید داخلی ما مشخص است! تولید خودرو چون برای خود دولت است، دولت در تعرفه‌های گمرکی یک سرفصل تعریف کرده و گفته صنعت خودرو اگر فلان قطعات را ساخت به آن تولید داخل می‌گوییم و کاملا دقیق دسته بندی کرده است اما در لوازم خانگی چون عرصه خیلی باز است باید بیش از پیش دقت داشت.
لوازم خانگی، سطان واردات!
وی ادامه داد: سلطان واردات در لوازم خانگی است که در لوازم خانگی بالغ بر 4 میلیارد دلار (حدود 13هزار میلیاردتومان) واردات داریم؛ در حالی که دو برند کره‌ای فقط 11 هزار میلیارد تومان (حدود3. 5 میلیارد دلار) فروش داشته‌اند. حدود 6 ماه قبل، از طرف انجمن به وزیر صنعت نامه نوشتم که یک سرفصل اختصاصی برای لوازم خانگی تعریف کنید چراکه با این سرفصل اختصاصی راحت می‌توان کار‌شناسی کرد.
مقصودی هم گفت: همانطو رکه در مستند تسخیر جمهوری دیدیم نماینده وزارت صنعت می‌گوید تولیدات مختلف سامسونگ در ایران بین 10 درصد تا 30 درصد تولید داخل شده‌اند اما با این حال وزرات صنعت عمق ساخت داخل 10 درصد را هم تولید داخل محسوب می‌کند!
نماینده سامسونگ: محصولات سامسونگ و تولیداتش را کاملا داخلی می‌دانیم!!
حسن خلیل‌زاد، نماینده شرکت سامسونگ که به صورت تلفنی می‌ه‌مان این هفته برنامه بود در ابتدا با گلایه از ثریا گفت، خوب بود که شرکت سامسونگ هم به صورت حضوری در برنامه حاضر می‌شد تا فرصت کافی برای بیان نظرات خود می‌داشت! مقصودی هم در پاسخ گفت: ما برای همین شما را دعوت کرده‌ایم تا پاسخ سوالات را بدهید، البته شما فرصت تبلیغاتی به اندازه کافی در رسانه داشته‌اید و خواهید داشت اجازه بدهید این یک ساعت ثریا بیشتر در اختیار تولید کنندگان داخلی باشد!
خلیل زاد در پاسخ به این سوال مجری برنامه که سامسونگ را تولید ایران می‌دانید اظهار داشت: محصولات سامسونگ و تولیداتش را کاملا تولید داخل می‌دانم.
وی ادامه داد: به این ماجرا اشاره خوبی داشتید که بین محصول و برند فاصله است؛ یک کشوری مانند هند اصولا استراتژی توسعه صنعتیش را برمبنای تولید قرار داده و الان هم تبلیغ می‌کند و روی این ماجرا کار می‌کند و در ذهن سرمایه گذار جهان این را به عنوان یک استراتژی گذاشته است.
خط مونتاژ خوبی وارد کرده‌ایم!
نماینده شرکت سامسونگ در ادامه بیان داشت: بنده متخصص اقتصاد و توسعه صنعتی نیستم که بخواهم نظر دهم که این استراتژی درست یا غلط است ولی به هر حال بین تولید محصول و برند فاصله است؛ ما محصولی را که تولید می‌کنیم مطمئن هستیم که تولید داخل است و معتقدیم این محصول با کیفیت‌ها و استانداردهای جهانی تولید می‌شود و دقیقا از نظر کیفیت همان محصولی است که در سراسر دنیا مصرف می‌شود و ما معتقدیم مصرف کننده ایرانی حق انتخاب به معنی واقعی دارد که بتواند کیفیت و قیمت مناسب را انتخاب کند.
تاکنون هیچ فناوری منتقل نشده ولی به به فکرش هستیم!
وی عنوان کرد: محل نزاع اینجاست که ما تعیین کنیم راجع به چه چیزی صحبت کنیم؛ اگر راجع به محصول صحبت می‌کنیم بله حتما محصول ما تولید داخل است و خیلی خوشحالیم که در ایران یک خط بسیار پیشرفته یخچال را در شش ماه آینده راه اندازی می‌کنیم و مدام این تکنولوژی را پیش خواهیم برد. یک اختلاف دیدگاهی بین ما و دوستان شاید باشد و من فکر می‌کنم انتقال تکنولوژی موضوع بسیار مهمی است و باید گام به گام انجام شود دوستان هم کم و بیش این کار را کرده‌اند.
خلیل‌زاد گفت: در بین تولید کننده‌های ایرانی کمتر تولید کننده‌ای را پیدا می‌کنید که همه قطعات مورد نیاز را خودش تولید کند؛ گاهی دوستان یک خط دسته دوم را خریداری می‌کنند و در ایران شروع به تولید می‌کنند. وی اضافه کرد: ما در لوازم خانگی سابقه داریم و دیروز و امروز وارد این بازار نشده‌ایم؛ ما نام‌های بزرگی مانند ارج و آزمایش داشتیم که متاسفانه سومدیریت باعث شد این واحدهای تولیدی امروز نتوانند در جایگاهی که درشان کشور ایران باشند قرار بگیرند.
دولت سیاست خاصی در میزبانی از برندهای خارجی ندارد!
دکتر فضلی‌پور ادامه داد: زمانی که شرکت نیسان به کشور انگلستان برای تولید ورود کرد، قوانین انگلستان شرکت نیسان ژاپن را موظف کرد تا 60 درصد ارزش اضافیش را باید از داخل کشور تامین کند و طی یک برنامه زمان بندی شده طی دو سال این ارزش را از 60 درصد به 80 درصد برساند؛ همان سیاست‌های «تی ان سی» که برندهای بزرگ دنیا امروز به خاطر پایین آوردن هزینه تولید از آن روش استفاده می‌کنند و دقیقا مبتنی بر همین روش‌هاست، یعنی کشوری که میزبان برند خارجی است سیاست‌هایش را برای تولید محصول مشخص می‌کند که تا چند درصد باید ارزش اضافی‌اش را از داخل کشور تامین کند.
جذب سرمایه گذار خارجی به بهای نابودی تولید داخل!
این متخصص حوزه برند تاکید کرد: در فضای تجارت آزادی که ما امروز در آن قرار داریم همه برند‌ها می‌توانند در کشور حضور داشته باشند اما سیاست‌های دولت است که باید مشخص کند که سرمایه گذاری که برند خارجی در کشور انجام می‌دهد در نهایت به نابودی تولید داخل منتهی نشود؛ آیا این سرمایه‌گذاری فضا را برای یک رقابت سالم فراهم می‌کند یا خیر؟
وی ادامه داد: در سال 1997 یک تئوری سرمایه گذاری سوخته بوجود آمد، زمانی که قرار شد شرکت دوو به دلایل متعدد واگذار شود بخش خودرو را به جنرال موتورز آمریکا واگذار کردند که امروز با برند دوو خودرو و یا GM تولید می‌کند و حتی بخشی از آن را به ایران وارد کردند و لایسنس تولید می‌شود؛ این‌ها سیاست‌هایی است که کشور پذیرنده در قبال برند مادر لحاظ می‌کند.
فضلی‌پور تاکید کرد: این ایراد به برند خارجی وارد نیست که براساس چه فرمولی انجام می‌شود؟ در داخل کشور است که باید سیاست‌هایی را مشخص کنیم وقتی که برند خارجی ورود می‌کند تا محصولش را در اینجا تولید کند، براساس چه ضوابطی، چند درصد آن باید در داخل کشور باشد.
در حالی که برندهای خارجی حقوق مصرف کننده را رعایت نمی‌کنند تولید داخل متهم به بی‌کیفیتی است!
محمدرضا دیانی در میان اظهارات فضلی‌پور تاکید کرد: ما بحثمان این است که متاسفانه تولید داخل متهم به بی‌کیفیتی می‌شود؛ آمار را از سازمان حمایت از مصرف کننده بگیرید و ببینید چقدر علیه همین برندهای معروف خارجی شکایت داریم که حقوق مصرف کننده را رعایت نکرده‌اند و چقدر مردم از خدمات این برند‌ها شاکی هستند که شما اگر آمار بگیرد مطمئن باشید که بعضی از همین برندهای خارجی از رعایت حقوق مصرف کننده شکایت‌های سنگینی دارند؛ در بررسی‌ها مشخص شد یکی از برندهای خارجی گرید انرژیa را تقلبی درج کرده بود!
رقابت ناسالم کمر تولید داخل را شکسته نه کم کیفیتی!
وی بیان داشت: ما راجع به واردات هیچ بحثی نداریم، راجع به رقابت هم بحث نداریم چراکه توان رقابتی در صنعت لوازم خانگی به شدت و با قوت و به طور کامل وجود دارد بلکه آن چیزی که وجود دارد رقابت ناسالم و نابرابر است؛ برندهای خارجی را مشخص کنید، اگر توانستید مشخص کنید واردات این برند‌ها در سال گذشته به چه میزان بوده و به چه میزان مالیات پرداخت کرده‌اند.
چرا عملکرد این برندهای خارجی شفاف نیست!
رئیس انجمن تولید کنندگان لوازم خانگی ادامه داد: آیا زمانی که یک کاری هزار میلیارد هزینه داشت نباید شفافیت در آن وجود داشته باشد؟ ما معتقدیم باید واردات شفاف شود؛ ما می‌گوییم از رانت‌های قانونی استفاده نکنیم، ما می‌گوییم براساس قانون، واردات انجام شود و قانون رقابت وجود داشته باشد؛ اینکه در شرایط تحریم و در شرایط نابرابری اقتصاد دستمان را بسته‌اند، قطعا نمی‌توانیم رقابت کنیم و رقابت در این عرصه سخت است.
وی ادامه داد: نرخ پول در کشور کره جنوبی 3 درصد است و نمایندگی‌اش در ایران 300 میلیون دلار اعتبار با نرخ بهره دو، سه درصد می‌دهد اما من تولید کننده ایرانی باید با بهره 28درصد از بانک بگیریم که این بستر نابرابر است.
بودجه صداوسیما در مقابل بودجه شرکتهای خارجی، هیچ است! صدا و سیما در تسخیر برندهای خارجی است!
دیانی تاکید کرد: صدا و سیمای ما خیلی راحت با نرخ ارز 3 هزار و 700 تومان تبلیغات را در اختیار آن‌ها قرار داده و این برای این برندهای خارجی پولی نیست، حتی آقایان کل بودجه صدا و سیما را بخواهند بدهند در مقابل فروشی که انجام می‌دهند هیچ است و به نظر من کلا قرارداد ببندند با صدا و سیما که کاملا در اختیار آقایان گذاشته شود که وقت کافی برای تبلیغات داشته باشند.
وی اضافه کرد: مسئله نابرابری بستر یک چیز است و ما بر روی بستر بحثی نداریم ولی آیا واقعا روی همین بستر‌ها و قوانین موجودی که امروز وجود دارد و براساس همین قوانین موجود، رقابت واقعی و قانونی انجام می‌شود یا خیر؟
فضلی‌پور در میان اظهارات دیانی گفت: زمانی که هنوز آمریکا مستعمره انگلستان بود انگلستان به آمریکا اجازه نداد که کارخانه تولید و برش فولاد را راه اندازی کند چراکه نمی‌خواست این دانش فنی به آمریکایی‌ها برسد تمام تلاشش این بود که آمریکایی‌ها صرفا چدن و می‌لگرد را تولید کنند و هیچ وقت به تولید ورقه فولاد نرسند؛ این سیاست‌هایی است که کشور مادر برای خودش به وجود می‌آورد که آیا فضایی را باید به وجود بیاورد که تولید کننده داخلی خودش رشد کند یا خیر؟
محسن مقصودی خطاب به خلیلی‌زاد تصریح کرد: بسیاری معتقدند تا زمانی که برند یک محصول ایرانی نباشد ما نمی‌توانیم بگوییم که این محصول ایرانی است و امکان صادرات هم وجود ندارد؛ سوالم این است که سامسونگ الان در ایران امکان صادرات دارد؟
خلیل‌زاد در پاسخ به این سوال بیان داشت: ما راجع به این ماجرا عملا همه توافق داریم که محصول تولید داخل است و در واقع محصول ایرانی است.
مونتاژ کاری، تولید داخل نیست!
دیانی نیز در میان اظهارات خلیل‌زاد تصریح کرد: ما اصلا چنین چیزی را قبول نداریم و کار‌شناسی شده عرض می‌کنیم که این حرف صددرصد دروغ است و به مونتاژ، تولید داخل نمی‌گویند.
خلیل‌زاد گفت: ما در شرکتمان 2 هزار و 500 نفر شاغل داریم که به صورت مستقیم در این مجموعه کار می‌کنند و در تولید در ایران شریک هستند که اگر کل این شبکه را بررسی کنیم 30 هزار نفر به صورت مستقیم وغیرمستقیم در این مجموعه فعال هستند.
سامسونگ با این همه فروش فقط 2500 نفر اشتغال مستقیم ایجاد کرده؟
خلیل زاد در خصوص سوال مقصودی مبنی بر اینکه آیا می‌توانید لیست بیمه این 30هزار نفر را در اختیار ما بگذارید گفت: ما برای 2500 نفر بیمه داریم و مابقی افراد بصورت غیر مستقیم فعالیت دارند. مجری هم گفت: پس با این حساب اشتغال آن‌ها وابسته به سامسونگ نیست هر شرکت دیگری هم که کالا بفروشد آن‌ها شاغل خواهند بود!
مقصودی سوال کرد، با توجه به اینکه سامسونگ کره بخش بزرگی از بازار لوزام خانگی ایران شامل، تلویزیون، یخچال و فریزر، اجاق گاز، کولر گازی و همچنین بخش وسیعی از بازار موبایل ایران را در اختیار دارد، آیا برای همه این محصولات در داخل خط تولید و مونتاژ دارید؟
مجموعه‌های مختلف تولیدی متفاوت است. بحث موبایل بحث متفاوتی است و لذا اجازه دهید فعلا به آن ورود نکنیم!
مقصودی هم گفت: به نظر می‌رسد شما فقط چند محصول را در داخل مونتاژ می‌کنید که عمق تولید داخل هم در این چند محصول بنابر گفته وزارت صنعت بین 10 درصد تا 30 درصد است. نماینده شرکت سامسونگ در پاسخ به مجری در خصوص نظر وزرات صنعت، که می‌گوید عمق ساخت داخل سامسونگ آنهم در محصولاتی که در ایران تولید می‌شود، بین 10 الی 30 درصد بیشتر نیست، گفت: عمق تولید ما در محصولات مختلف فرق می‌کند برای نمونه تلویزیون را کاملا در داخل تولید می‌کنیم و درخصوص اینکه قطعاتی وجود دارد که وارد می‌کنیم، بحثی نداریم ولی جالب این است که برخی از تولیدکنندگان داخلی حتی فومی که کارتون را می‌پیچند از خارج وارد می‌کنند.
وی گفت: همانطور که شما دغدغه مملکت را دارید و همانطور که شما می‌خواهید همزمان با اینکه یک فعالیت اقتصادی انجام می‌شود در کنارش اشتغال تولید کنید و مشکلات مملکت را حل کنید، ما هم همین فکر را می‌کنیم.
نماینده شرکت سامسونگ تاکید کرد: یک گروه ایرانی تشکیل شده که گام به گام تلاش در جهت انتقال تکنولوژی دارند و ما معتقدیم به نسبت 5 سال قبل به مراتب عمق تولید داخلی و دانش فنیمان بیشتر شده است.
فرار رو به جلوی نماینده سامسونگ!! مخالفت نماینده سامسونگ از لزوم داشتن طراحی داخلی کالا‌ها؟
خلیل‌زاد در پاسخ به این سوال مقصودی مبنی براینکه طراحی ایرانی در کدام یک از محصولات وجود دارد، تصریح کرد: ما در طراحی‌ها هم همکاری می‌کنیم! محصولاتی که می‌گویید داخلی هستند حتی قالبشان را از چین می‌آورند ولی شما از ما سوال می‌کنید که آیا طراحیتان ایرانی است؟
مقصودی با بیان اینکه ما در ثریا برنامه انتقادی نسبت به این شرکتها هم رفته‌ایم، گفت: وقتی یک محصولی با برند ایرانی شروع می‌کند و حتی در ابتدای کار فناوری را منتقل می‌کند، می‌توان امیدوار بود که با سیاست‌های دولت حمایت شود و بعد از یکی دو سال فناوری را به صورت کامل منتقل کند و کم کم عمق تولید داخلی‌اش بیشتر شود. اما زمانی که شما با برند خارجی و فناوری خارجی اینجا مونتاژ و یا تولید می‌کنید تا ده سال آینده هم همه بازار در خدمت سامسونگ و ال جی به عنوان برندهای خارجی است و با این روش بازار بزرگ ایران تا ابد در اختیاز شرکتهای خارجی است. لذا این دو روش با هم خیلی فرق دارند.
نماینده شرکت سامسونگ اظهار داشت: تفاوت من با یک شرکت ده نفره که جنس را وارد می‌کند و در ایران می‌فروشد این است که در شرکت ما برای 2500 نفر اشتغال ایجاد شده؛ من با شما مخالف هستم.
مدیر شرکت ایرانی سامسونگ از توان داخل شوکه شد!
دیانی در میان اظهارات خلیل‌زاد، تاکید کرد: در برنامه پایش با آقای برخوردار که مدیر عامل بخش تولید بودند، مناظره کردیم؛ همان جملاتی که ایشان می‌گوید که کالاهای ایرانی از خارج وارد می‌شود را مطرح کردند و با من تماس گرفتند که اگر راست می‌گویید من صبح زود بازدیدی از کارخانه شما داشته باشم؛ صبح ایشان را به کارخانه دعوت کردم و گفتم نه تنها کارخانه من، در مشهد و تبریز و تهران سه چهار کارخانه دیگر وجود دارد که می‌توانید بازدید داشته باشید؛ ایشان فردای آن روز به کارخانه ما آمدند و یک بازدیدی که فکر نمی‌کردند من اجازه دهم، انجام شد؛ ایشان همانروز بعد از بازدید گفتند که من واقعا فکر نمی‌کردم صنعت ما اینقدر بومی سازی شده باشد.
صدا وسیما برای فهمیدن تولید داخلی بودن گروه حقیقت یاب تشکیل دهد!
دیانی به عنوان یک راهکار برای رفع این شبهه اعلام کرد، بهتر است یک کاگروه تخصصی از انجمن تولیدکنندگان، شورای رقابت و صدا و سیما تشکیل شود و شما در سامسونگ دعوت کنید تا کارخانه شما را ببینند و نظر کار‌شناسی ارائه بدهیم و یک ماه بعد در ثریا دوستان برنامه بگذارند تا نتیجه مشخص شود که آیا محصولات امثال سامسونگ ایرانی است یا خیر؟
وی ادامه داد: آقای پورمحمدی که در صدا و سیما زحمت می‌کشند، همانطور که رسانه را در اختیار آقایان قرار داده‌اند، به ما هم دو، سه ساعت وقت بدهند تا با فیلم و گزارش متقن با آقایان مناظره کنیم.
رئیس انجمن تولید کنندگان لوازم خانگی در پایان خاطر نشان کرد: در‌‌نهایت باید بگویم که برای این کار باید یک راهکار کار‌شناسی متقنی تعریف شود، وزارت صنعت و حتی خود صدا و سیما کار‌شناسی کند و یک کار متقن محکم داشته باشیم.
نقش دولت کره در تبدیل سامسونگ از فروشندگی سبزی و ماهی به یک برندملی!
مقصودی از فضلی‌پور سوال کرد، آیا نمی‌شود به برندهای خارجی نظیر سامسونگ پیشنهاد داد که یک برند داخلی در ایران ثبت کنند و با نام برند داخلی تولید کنند تا تولید داخل تقویت شود؟
فضلی‌پور در پاسخ گفت: سامسونگ یک برند خوب جهانی است و سال قبل با ارزش 45 میلیارد دلار هفتمین برند خوب دنیا شده است؛ سامسونگ از 1938 با کار صادرات میوه و سبزیجات تازه و ماهی شروع کرد و بعد وارد تجارت شکر و پارچه شد و بعد شرکت نیمه رسانای کره را خرید و وارد این عرصه شد؛ این سیر نشان می‌دهد که اراده یک دولت پشتش بود که یک برند ملی شود و انتقاد من بیشتر به سیستم خودمان است که ما این کار را نکردیم و در هیچ زمینه‌ای در یکی از حوزه‌ها هم برند ملی نداریم و باید از این درس بگیریم.
مقصودی نیز خاطر نشان کرد: اگر انتقادی هست به سامسونگ و امثال آن نیست؛ انتقادی است که به مسئولین دولتی و رسانه‌ای خودمان داریم و این است که چرا از تولید داخل حمایت نمی‌کنند. و چرا برندهای خارجی امکان تبلیغات گسترده در ایران دارند در خالی که این خلاف قانون است.
مخالفت نماینده سامسونگ از بازدید تخصصی از کارخانه‌اش
در ادامه خلیل‌زاد در خصوص پیشنهاد بازدید کمیته تخصصی از کارخانه‌اش برای مشخص شدن میزان عمفق تولید داخلی محصولاتش گفت: در خصوص بازدید باید بگویم که ما چون دانش فنی داریم، یک محدودیت‌هایی در باز کردن اسرارمان داریم و شاید دانش فنی دوستان اینقدر نیست که نگران باشند اما ما یک دانش بومی داریم که در ایران نمی‌توانیم این کار را انجام دهیم!