ترکیه در یک دهه گذشته بیشترین منبع در آمد خود را از راه ورود گردش‌گران خارجی تامین می‌کند و از نظر سیاست خارجی و همچنین درگیری داخلی به کشوری آرام و امن معروف بود که این روند اخیرا تغییر کرده است.

بمب‌گذاری‌های متعدد و «پ‌ک‌ک»، دو عامل ناامنی

انفجارهای اخیر موجب کاهش ضریب امنیت مسافران در ترکیه شده که دلیل اصلی آن را می‌توان در ماجراجویی‌های اردوغان و همراهانش در دولت ترکیه دانست. در چند ماه اخیر چند انفجار در شهر‌های مختلف ترکیه به‌ویژه استانبول رخ داده که در آخرین نمونه دست کم 10 گردش‌گر آلمانی کشته و 15 نفر دیگر نیز مجروح شدند.

مهم نیست که منشأ این حملات تروریستی، گروه‌های نظیر داعش باشد یا آنکه دولت ترکیه در پشت پرده این انفجارها قرار داشته باشد، مهم نتیجه این اقدامات است که چیزی جز ناامنی برای شهروندان ترکیه و به ویژه گردش‌گران خارجی در بر ندارد.

به غیر از ارتباط دولت ترکیه با تروریست‌های در حال جنگ با مردم و نظام سوریه که موجب وقوع اقدامات ضدامنیتی در این کشور شده است، دولت اردوغان با حزب کارگران کردستان (به کردی: Partiya Karkerên Kurdistanê) یا همان «پ‌ک‌ک» نیز وارد جنگ داخلی شده که این امر نیز موجب کاهش امنیت مسافران شده است.

«پ‌ک‌ک» تا کنون حملات و بمب‌گذاری‌های متعددی را در مناطق مختلف ترکیه علیه دولت اردوغان انجام داده که این اقدامات نیز سایه ناامنی بر فراز بسیاری از شهرهای ترکیه انداخته است.

درست است که بیشتر گردش‌گران ایرانی به شهر جنوبی آنتالیا در ترکیه می‌روند، اما هیچ تضمینی وجود ندارد که این بمب‌گذاری‌ها و حملات انتحاری به آنتالیا نرسد تا جان گردش‌گران خارجی به‌ویژه ایرانیان را به خطر بیاندازد.

حمله به اتوبوس گردشگران ایرانی

اواسط تابستان امسال خبرگزاری رسمی دولت ترکیه اعلام کرد در جریان حمله تروریستی به یک اتوبوس حامل مسافران ایرانی یک شهروند کشورمان جان خود را از دست داد و سه شهروند دیگر ایرانی نیز در این حمله زخمی شده‌اند. خبرگزاری آناتولی اعلام کرد تروریست‌ها در مسیر «دوغوبایزید»به «وان»، با مسدود کردن جاده چندین خودرو را به آتش کشیدند و به سوی آنها از جمله اتوبوس حامل گردش‌گران ایرانی آتش گشودند.

به کشورهای حامی تروریسم سفر نکنیم

بیش از 4 سال از آغاز درگیری‌های خونین در منطقه غرب آسیا (خاورمیانه) می‌گذرد که مهم‌ترین بخش این درگیری‌ها در کشور سوریه و تا حدودی عراق در جریان است و گروه‌های تروریستی از اقصی نقاط جهان در این دو کشور دست به جنایت‌های گسترده‌ای زدند. چند کشور منطقه نیز شامل عربستان، قطر، ترکیه و اردن دست به حمایت‌های مالی، اطلاعاتی، تسلیحاتی، لجستیکی و آموزشی از این گروه‌های تروریستی می‌زنند و اجازه بقاء به این تروریست‌ها در سوریه و عراق می‌دهند.

با وجود چنین دشمنی‌هایی که ترکیه در این چند سال اخیر در حق مردم منطقه می‌کند، اما همچنان سفرهای توریستی و گردشگری ایرانیان به این کشور در این سال‌ها برقرار بوده است. البته ترکیه نزدیک به دو ماه پیش با هدف قرار دادن جنگنده روسیه و کشتن خلبان آن که برای مبارزه با تروریست‌ها بر فراز آسمان سوریه به پرواز درآمده بود، حمایت خود را به‌صورت عملی از تروریست‌ها نشان داد که این امر موجب شد روسیه روابط خود را با ترکیه قطع و این کشور را تحریم کند؛ این تحریم‌ها شامل گردش‌گری نیز می‌شد و ترکیه از حضور بیش از 3 میلیون گردش‌گر روسی محروم گردید.

پر کردن خلأ گردش‌گران آلمانی و روس، با گردش‌گران ایرانی

در حالی که به دلیل تحریم های روسیه و انفجارهای استانبول سفر گردش‌گران خارجی به ترکیه به شدت کاهش یافته است، این کشور تلاش گسترده‌ای را برای جذب گردش‌گران بیشتر از ایران و پر کردن خلا گردش‌گران روسی و آلمانی را آغاز کرده است.

چند روز پیش پایگاه خبری  «حریت دیلی نیوز» ترکیه گزارش داد که اتحادیه هتل‌های توریستی و سرمایه‌گذاران ترکیه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که یک برنامه ترویجی گسترده را برای جذب بیشتر گردش‌گران ایرانی به این کشور طراحی کرده‌اند. بر اساس این بیانیه، بخش گردش‌گری ترکیه در ماه‌های اخیر و به دنبال کاهش شدید تعداد گردش‌گران روسی و افزایش نگرانی‌های امنیتی به دلیل حمله تروریستی در استانبول که منجر به مرگ 10 آلمانی شد، شاهد افت قابل توجهی بوده است.

بازیگران صنعت گردش‌گری ترکیه اکنون در تلاش‌اند تا منابع جذب گردش‌گر خود را برای کاهش زیان‌ها در این بخش تنوع ببخشند و در این میان ایران کشوری کلیدی است که می‌توان روی آن تمرکز کرد. در مرحله اول، اتحادیه هتل‌های توریستی و سرمایه‌گذاران ترکیه، میزبان 50 آژانس مسافرتی و متصدیان تورهای گردش‌گری از 7 شهر مختلف ایران از جمله تهران، اصفهان و تبریز خواهد بود. در این برنامه، تعدادی از مناطق دیدنی گردش‌گری استانبول به میهمانان ایرانی معرفی خواهد شد.

ترکیه در سال 2010، میزبان حدود 1.9 میلیون گردش‌گر ایرانی بود، اما این رقم در سال 2012 به 1.1 میلیون نفر کاهش یافت. در سال‌های 2013 و 2014 نیز به ترتیب 1.2 میلیون نفر و 1.6 میلیون ایرانی از ترکیه دیدن کردند. بر اساس این گزارش در 11 ماهه سال 2015 سفر گردش‌گران ایرانی به ترکیه با رشد 6.3 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه شده و به 1.6 میلیون نفر رسیده است.

سفر به کشورهایی مانند یونان، قبرس و روسیه به جای ترکیه

با توجه به دلایلی که ذکر شد، گردش‌گران ایرانی می‌توانند کشورهای دیگری را به جای ترکیه برای سفر انتخاب کنند. به عنوان نمونه کشور یونان و یا قبرس با توجه به وضعیت اقتصادی، جاذبه‌های توریستی و فاصله نه چندان دور از ایران یکی از جایگزین‌ها می‌تواند باشد. همچنین کشور روسیه که دارای جاذبه‌های توریستی فراوانی است، بزودی روادید ایرانی‌ها را برای ورود به این کشور لغو خواهد کرد که در کنار کاهش ارزش "روبل" (واحد پولی روسیه)، یکی از مقاصد مقرون به‌صرفه به جای ترکیه برای گردش‌گری ایرانیان محسوب خواهد شد.

در هر صورت به غیر از دلیل حمایت دولت ترکیه از تروریست‌ها که ایرانیان در یک اقدام مردمی می‌توانند از سرازیر شدن دلارهای کشورمان به این کشور جلوگیری کنند تا تاثیر منفی بر اقتصاد این کشور بگذارند، به‌دلیل نبود امنیت جانی سفر ایرانیان به ترکیه با بیم و امید همراه و مقرون به صرفه نخواهد بود که گردش‌گران ایرانی می‌توانند با رفتن به کشورهای دیگری به غیر از ترکیه، با آرامش بیشتری به گردش‌گری و سفر به دیگر نقاط جهان بپردازند.