گروه بین‌الملل مشرق- اداره بازرسی آمریکا برای بازسازی افغانستان در گزارش تازه خود اعلام کرد دولت افغانستان تنها بر 71% از خاک کشورش تسلط دارد که از زمان سقوط حاکمیت طالبان در سال 2001 میلادی بی‌سابقه است.

به گزارش بی‌بی‌سی اداره بازرسی آمریکا برای بازسازی افغانستان موسوم به سیگار در سیزدهمین گزارش سه ماهه خود که روز 29 ژانویه منتشر شده است،‌ اعلام کرده تقریبا 71.7 درصد از مناطق افغانستان در کنترل یا زیر نفوذ دولت این کشور است و نبود امنیت سبب شده تا بسیاری از آمریکایی‌ها و حتی مقام‌های افغان، نتوانند برای بازرسی از پروژه‌های بازسازی که به وسیله آمریکا پشتیبانی مالی می‌شوند، به مناطق مختلف افغانستان سفر کنند.

کنگره آمریکا در جهت نظارت مستقل و عینی بر پروژه‌های بازسازی افغانستان بندی را ذیل قانون بودجه دفاعی سال مالی 2008 قرار داد که بر مبنای آن، اداره بازرسی کل ویژه برای بازسازی افغانستان (Special Inspector General for Afghanistan Reconstruction) تأسیس شد. این اداره علاوه بر نظارت بر کارآمدی قراردادها و پروژه‌‌ها، از هدررفتن،‌ کلاهبرداری و سوءاستفاده احتمالی پیش‌گیری کرده و در صورت بروز، آن را به اطلاع کنگره می‌رساند. دولت آمریکا تا مارس 2015 میلادی، حداکثر 110 میلیارد دلار برای تقویت نیروهای امنیتی، ارگان‌های دولتی، توسعه، مبارزه با مواد مخدر و فساد مالی در افغانستان خرج کرده است. اما شرایط فعلی افغانستان نسبت به یک دهه قبل نشان می‌دهد تولید مواد مخدر، فساد سیستمی رشد چشمگیری داشته است و توسعه این کشور نیز با کمترین سرعت ممکن در جریان است که این گزارش در ادامه به آن اشاره کرده است.

در گزارش اخیر، سیگار هدررفتن میلیون‌‌ها دلار در این پروژه‌‌ها به ویژه در مورد ساخت مدارس را از آثار منفی عدم حاکمیت دولت افغانستان بر خاک خود دانسته است. پیش‌تر نیز سیگار از اداره توسعه بین‌المللی آمریکا (USAID) خواسته بود در مورد درستی آماری که کمک‌های آمریکا به وزارت معارف در افغانستان متکی بر آن است، توضیح دهد.

اقتصاد افغانستان،‌ بخش دیگری از گزارش سیگار را به خود اختصاص داده است. سیگار مدعی شده به رغم بیش از یک دهه تلاش برای بازسازی و توسعه، وضعیت اقتصادی افغانستان همچنان شکننده باقی مانده است. دلایل این وضعیت از نگاه اداره بازرسی آمریکا برای بازسازی افغانستان این‌گونه عنوان شده است:‌ مقاومت شورشیان، کاهش شمار نظامیان خارجی، ادامه روند خروج مردم و سرمایه از کشور و روند کند رشد اقتصاد جهانی.

این گزارش خواستار تداوم کمک‌های مالی آمریکا به افغانستان شده چرا که کسری بودجه کلان و عدم توازن در  واردات و صادرات چشم‌انداز تاریکی از اقتصاد افغانستان به نمایش گذاشته است.

پس از انتشار این گزارش،‌ دولت افغانستان بلافاصله واکنش نشان داده و آمار ارائه‌شده توسط سیگار را اشتباه خواند. ظفر هاشمی، سرپرست دفتر سخنگوی ریاست جمهوری افغانستان، در این رابطه به بی‌بی‌سی گفته که تحرکات مخالفان مسلح در مناطق مختلف افغانستان که بیشتر به شکل جنگ و گریز بوده، در سال گذشته رشد بی‌سابقه‌ای داشت اما این به معنی افزایش مناطق تحت کنترل یا نفوذ آنها نیست.

هاشمی در ادامه، نقشه طالبان را ایجاد دو جغرافیای سیاسی متفاوت در افغانستان عنوان کرده است که به گفته او با مقاومت به‌موقع نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان مواجه شده‌اند.

 پیش‌تر نیز برخی گزارش‌های اداره بازرسی آمریکا برای بازسازی افغانستان با مخالفت ارگان‌‌های افغانی و حتی آمریکایی روبرو شده بود. به گزارش روزنامه افغانستان در آبان 1391 شمسی، سیگار در گزارشی مدعی شده بود کنگره آمريکا (تا آن زمان) بيشتر از 52 ميليارد دلار جهت آموزش، تجهیز و ساخت تاسيسات نظامی براي نيروهای امنيتی افغانستان اختصاص داده که از اين رقم نزديک به 12 ميليارد دلار آن تنها در ساخت تاسيسات نظامي مصرف شده است. این در حالی است که نبود کادر کافي در ارتش و پليس افغانستان، احتمالاً باعث خواهد شد اين تاسيسات از کار بيفتند و حتی از سال 2014 میلادی به بعد، این‌نیروها نمی‌توانند از تأسیسات خود محافظت کنند.

سیگار با توجه به یافته‌های آن گزارش پیشنهاد داده بود در مورد قراردادهای جدید در ساخت تأسیسات نظامی تجدیدنظر شود اما وزارت دفاع افغانستان نسبت به گزارش اداره بازرسی آمریکا برای بازسازی افغانستان واکنش نشان داده و یافته‌های آن را نادرست خوانده بود.

همچنین به گزارش پایگاه خبری طلوع‌نیوز افغانستان، تیرماه سال جاری شرکت برشنا علیه یکی از گزارش‌های اداره سیگار موضع گرفته است. سیگار پیشتر گفته بود نیروگاه تره‌خیل که با هزینۀ 335 میلیون دلار ساخته شده است، هم اکنون بی‌استفاده مانده است اما شرکت برشنا اعلام کرد که از این نیروگاه در حالت‌های فوری، قطع برق وارداتی، مشکلات فنی و سرمای زمستان استفاده می‌شود.

میرویس عالمی رییس تجارتی شرکت برشنا استفاده از این نیروگاه در حالت‌های فوق‌العاده را هزینه‌بردار بودنِ برق تولیدی در آن نسبت به برق وارداتی اعلام کرده است. خواجه مظفر صدیقی مدیر دستگاه تولید برق حرارتی تره‌خیل نیز به قطع برق در سالنگ اشاره کرد که در آن زمان  نیروگاه فعال شده و برق مورد نیاز را تولید کرده است.


منابع: