وی سابقه سه دوره نمایندگی مجلس در دوره‌های دوم، چهارم و پنجم و همچنین معاونت وزارت خارجه در دولت هاشمی رفسنجانی را دارد و دانش‌آموخته دکترای منطق ریاضی در یکی از بهترین دانشگاه‌های دنیا یعنی "برکلی" است اما این دانش‌آموخته ریاضیات،گرایش منطق، مهمترین نوشته‌ها و مقالات خود را در عرصه سیاست و حکومت نوشته و البته در این راستا، از آموخته خود در دانشگاه‌های شریف و برکلی نیز بهره فراوان برده است.
با محمدجواد لاریجانی درباره انتخابات اسفند 94 به گفت‌وگو نشسته‌ایم که متن کامل آن در ذیل می‌آید:
محمدجواد لاریجانی، تحلیلگر ارشد مسائل سیاسی و رئیس پژوهشگاه بنیادی در پاسخ به سوالی درباره انتخابات اسفندماه سال جاری در کشورمان، با تاکید بر اینکه اصل مسئله انتخابات در جمهوری اسلامی مسئله بسیار مهمی است که پیش و بیش از هر چیز دیگری باید به آن توجه شود، اظهار داشت: انتخابات در جمهوری اسلامی مثل انتخابات در یونان و یوگسلاوی و ایتالیا نیست. برگزاری یک انتخابات خوب در ایران، «کابوس بزرگ» برای غرب است چرا که آنها نمی‌خواهند مفهوم نظام اسلامی با دموکراسی کنار هم قرار گیرد؛ به همین دلیل از داعش با عنوان «حکومت اسلامی» نام می برند تا هیچ وقت اینگونه تصور نشود که غیر از نظام سکولار لیبرال، نظام دیگری می‌تواند «دموکراسی» را حاکم کند.
* برگزاری انتخابات در ایران کابوس بزرگ برای غرب و دولت‌های مرتجع عربی است/ این مهمترین مساله است
وی ادامه داد: بنابراین هر وقت ما در ایران انتخابات داریم این انتخابات برای غرب یک کابوس است و از نظر آنها نباید انتخابات خوبی در ایران برگزار شود. لذا تلاش دارند به هر نحوی یک مسئله‌ای ایجاد کنند و به اصلاح "نقی" بزنند. اگر توانستند آن(انتخابات) را مانند سال 88 با خشونت به چالش بکشند، درباره نتایج آن کودتا کنند و یا رنگی به تن آن بپاشند. بنابراین هر بار برگزاری انتخابات در جمهوری اسلامی ایران یک پیروزی بزرگ برای ماست. مهم نیست نتیجه آن چه شود، بلکه نتیجه در مرحله بعدی اهمیت قرار دارد.
معاون اسبق وزارت خارجه همچنین با تاکید بر اینکه برگزاری انتخابات قانونی و درست در ایران علاوه بر غرب، برای حاکمان کشورهای منطقه و بویژه کشورهای عربی نیز یک کابوس است، تصریح کرد: آنها وقتی اسم انتخابات و دموکراسی را می‌شنوند بدنهایشان می‌لرزد؛ دیدید که وقتی موج انقلابی در کشورهای اسلامی ایجاد شد و حقیقتاً «بیداری اسلامی» بود، از سوی آنها بهار عربی نامیده شد ولی همانها فوراً آن را به «عزای عربی» تبدیل و سرکوبش کردند. آنها نمی‌خواهند یک نظام اسلامی دموکراتیک، موفق، سرزنده، دارای پیشرفت علمی و باثبات -که معادلات غیرعادلانه در جهان را به هم می‌ریزد- پا بگیرد.
محمدجواد لاریجانی افزود: با این توصیفات، کسی که نامزد انتخابات در ایران می‌شود و کسی که رأی می‌دهد باید بداند در چه پروسه‌ای حضور دارد. مثل دوران جنگ تحمیلی که بچه‌های بسیج که از اقصی نقاط کشور می‌آمدند و شاید نمی‌دانستند در چه کار بزرگی شرکت می‌کنند اما همین مجاهدان کاری کردند که نتیجه آن شکست اتحاد غرب و شرق علیه ایران بود. در انتخابات هم فهم این پروسه خیلی مهم و بخشی از بصیرت سیاسی است که ملت و مسئولان ما باید داشته باشند. رسانه‌ها باید روی آن سرمایه‌گذاری کنند؛ این مسئله یک بحث جناحی نیست، بلکه بحثی تحلیلی و سیاسی درباره ماهیت انتخابات در کشور است و همه باید برای فهم و درک آن تلاش کنند.
وی با اشاره به اینکه اولین قدم در انتخابات «مشارکت فعال» است، خاطرنشان کرد: مردم باید مشارکت کنند، ببینند رقابت‌ها و موضوعات چیست و در این پروسه آگاهی کسب کنند، روی افراد دقت و به صورت موضوعی بحث کنند، در نشست‌های خانوادگی با نشاط به بحثهای پیرامون موضوعات انتخابات بپردازند. در مراتب بعدی هم برگزار‌کنندگان انتخابات قرار دارند: وزارت کشور، دولت، شورای نگهبان که باید از امانت مردم نگهبانی کند. سپس کسانی هستند که کاندیدا می‌شوند، نامزدهایی که وارد عرصه انتخابات می شوند باید به این فضا غنا ببخشند نه اینکه صرفاً اقدامات هیجانی انجام دهند و حرفهای تو خالی بزنند.
"جناح‌های سیاسی هم در مرحله بعد هستند، آنها باید بدانند وارد یک کار ملی می‌شوند. با یک رقابت معقول به فضا غنا ببخشند. نق زدن، حرفهای حاشیه‌ای و بی‌مبنا در این فضا خیلی بد است؛ انتخابات فرصت خوبی است تا جناح‌ها به ملت نشان دهند چه در چنته دارند. این نظر من درباره کل انتخابات است که قطع نظر از گرایش سیاسی است."
این تحلیلگر ارشد مسائل سیاسی در بخش بعدی گفت‌وگوی خود که به وزن‌کشی جناح‌ها و گروهها در فضای سیاسی ایران در برهه انتخابات اختصاص داشت، با این مقدمه که "گرایش سیاسی من کاملاً مشخص است؛ من معتقدم جناح اصولگرا جناحی است که قوّت‌های قابل توجهی دارد" تصریح کرد: جناح اصولگرا اولاً از نظر فکری دارای یک مبنای فکری بسیار روشن و قوی است. این جناح معتقد است تجربه بزرگ ملت که با انقلاب شروع شد، یعنی "بنای یک نظام سیاسی-مدنی بر مبنای عقلانیت اسلامی" مسئله ای اساسی است و همه تلاش های جمعی و فردی باید برای موفق‌تر کردن این تجربه به کار گرفته شود. جناح اصولگرا چون معتقد است اسلام دینی سر زنده(غیرمندرس)، جامع (شامل حوزه عمومی) و برای همه(جهانشمول) است، لذا به این تجربه پایبند بوده و آن را مبنا می‌داند.این مبنا قوت نظری دارد، به همین دلیل شما در جناح اصولگرا علمای بزرگی می‌بینید؛ عمده علمای بزرگ در این جناح هستند. همین مسئله وزن فکری و ایدئولوژیک بالایی به این جناح داده است.
* جناح‌های سیاسی درباره مسائنل مهم و کلیدی صحبت کنند/ نق‌زدن و آه و ناله و مسائل حاشیه‌ای دون شأن فضای انتخاباتی است
محمد جواد لاریجانی با بیان اینکه جناح‌های سیاسی در کشور باید درباره موضوعات مهم بحث کنند، افزود: یک سری مسائل مهم و کلیدی در کشور وجود دارد که باید مورد بحث و گفتگوی جناح‌های سیاسی باشد؛ نق‌زدن و آه و ناله و مظلوم‌نمایی و مسائل حاشیه‌ای که چرا فلانی رد شد و این نشد، دون شأن فضای انتخاباتی است. این حرفها در سطح و طراز انتخاباتی با این عظمت نیست؛ انتخابات پیش‌رو فقط به این درد نمی‌خورد که یک عده مجلس بروند، بلکه همانطور که گفتم این انتخابات‌ها بُعد منطقه‌ای و بین‌المللی دارد. ما با برگزاری انتخابات به غرب می‌گوییم می‌شود بدون سکولاریسم و لیبرالیسم، «دموکراسی» داشت. به جهان اسلام می‌گوییم اگر از دست دیکتاتوری خارج شوید می‌توانید «نظام اسلامی» داشته باشید، لازم نیست داعشی، تکفیری و وهابی باشید، بلکه می‌توانید یک نظام سیاسی بر اساس اسلام اصیل و معقولی داشته باشید. اینها مسائل مهمی است که باید با برگزاری انتخابات مناسب، آن را تبلیغ کرد.
* جناح‌های سیاسی در برهه انتخابات راجع به برجام مباحثه کنند/ جناح اصولگرا رکورد بسیار خوبی درباره ارزیابی برجام دارد
وی در ادامه و در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه از نظر شما کاندیداها و جناح‌های سیاسی باید بر روی کدام بحثهای مهم کشور متمرکز شده و مباحثه کنند؟ اظهار داشت: موضوعات مهمی که همه جناح‌ها و نمایندگان مجلس به جای حرفهای بی‌مزه و بی‌ارزش باید به آن بپردازند و کمک کنند سطح فکر، برداشت و بصیرت مردم بالا برود، چند موضوع کلیدی است؛ موضوع اول درباره «برجام» است که دولت روی آن سرمایه‌گذاری کرده است. در این مسئله جناح اصولگرا رکورد بسیار خوبی دارد و تنها جناحی است که از "ب" بسم الله تا "ت" تمت مذاکرات را تحلیل کرد و نقاط مثبت و منفی‌اش را گفت.
* جناح اصلاح‌طلب درباره برجام صرفاً «لفاظی» کرده است
معاون اسبق وزارت خارجه کشورمان و مسئول مذاکره‌کننده قطعنامه 598 افزود: موضع جناح اصولگرا در این زمینه(برجام) "حمایت از رئیس جمهور با احتیاط و دقت برای کم کردن آسیب‌پذیری‌ها"ست. اما جناح اصلاح‌طلب در مقایسه با جناح اصولگرا در مسئله برجام صرفاً «لفاظی» کرده است. آقای هاشمی رفسنجانی گفت برجام خیلی خوب است و گروه‌های اصلاح‌طلب هم گفتند خیلی خوب است. اما اصولگرایان دل و روده برجام را درآوردند و کاملاً دقیق به آن پرداختند؛ ادبیاتی که درباره برجام در رسانه‌های اصولگرا مطرح شد، ادبیات غنی و دارای جنبه‌های فنی و سیاسی است، البته طبیعتاً هر مشق نوشته شده‌ای غلط هم دارد، اما این حجم از پرداختن به این موضوع نشان می‌دهد این جناح به موضوعاتی که برای منافع ملی اهمیت داشته باشد، با تمام توان به آن توجه نموده و به بررسی آن می‌پردازد و صرفا به تعارف یا ارزیابی‌های "قبه نوری" که نه سیخ بسوزد و نه کباب بسنده نمی‌کند!
لاریجانی ادامه داد: اما اگر از جناح اصلاح‌طلب بپرسید که شما چرا از برجام و مذاکرات حمایت می‌کنید؟ می‌گویند: اولاً آقای جلیلی آدم خوبی نبود(خب باشد)، آقای ظریف خیلی آدم خوبی است(خب باشد)، سد مذاکره با آمریکا شکست (خب اینکه مهم نبود) و دست آخر می‌گویند دلواپس ها خیلی بدند! این چهار استدلال عمده آنها درباره برجام است، من غیر از این موارد چیز دیگری از استدلاهای آنها ندیدم
وی با اشاره به برخی گفته‌های مسئولان درباره قطعنامه‌های صادر شده علیه کشورمان در جریان موضوع هسته‌ای گفت: گاهی مسئولان می‌گویند این همه قطعنامه با بی عقلی علیه کشور صادر می شود اما برداشتن حل آن بسیار مشکل است؛ این دوستان ظاهراً قائل به مفعول و فاعل نیستند. قطعنامه را چه کسی صادر کرد؟ مگر دولت قبل آن را صادر کرد؟ پرونده هسته‌ای علیه ما از زمان آقای خاتمی شروع شد؛ قطعنامه‌ها را دشمن صادر کرده است نه دولت احمدی نژاد و خاتمی. پس چرا مسئولیت کار را عوضی می‌گیریم؟ الان هم معتقد نیستم غربیها حاضرند با ما کار کنند. آنها فکر می‌کنند توفیقات عظیمی در ماجرای برجام پیدا کردند، معتقدند بخش مهمی از توانمندی‌های ما را متوقف کرده و یا از بین بردند. فکر می‌کنند آیا ما دست بردار هستیم؟ اما اینگونه نیست، توانمندی‌های ما شاید توقفی داشته باشد اما آن را بازسازی می‌کنیم ان‌شاءالله.
محمدجواد لاریجانی خاطرنشان کردک "البته همواره می‌توان یک سوال فنی و حرفهای مطرح کرد؛ یعنی پرسید: آیا می‌توانستیم با اتخاذ موضع درست و به کارگیری تکنیک‌های کارآمد از صدور قطعنامه‌های تحریم جلوگیری کنیم؟ پاسخ این سوال روشن نیست، اما همواره باید مسئولان دیپلماسی فرض کنند امکان جلوگیری وجود داشته و در شرایط مشابه، در آینده هم امکان مقابله هست. این یک فرض کاری است، نه فرضیه علمی. دولت روحانی و دولت‌های آینده هم قویا در معرض برخوردهای خصمانه و تحریم‌های نوین خواهند بود. و همواره امکان دارد نتوانیم از صدور قطعنامه و یا اعمال حقیقی تحریم‌ها جلوگیری کنیم."
* موضع اصولگرایان درباره برجام، حمایت توام با احتیاط و دقت از رئیس‌جمهور است
این کارشناس مطرح مسائل سیاسی و سیاست‌خارجی ضمن تاکید مجدد بر موضع جریان اصولگرا در موضوع برجام مبنی بر "حمایت توام با احتیاط و دقت از رئیس‌جمهور" اظهار داشت: دقت و احتیاط در چارچوب برجام بسیار ضروری است و ما هرگز به نتایج آن دل نمی‌بندیم. یعنی ضمن اینکه به نتایج آن امیدوار نیستیم اما از مواضع رئیس جمهورمان در مذاکرات حمایت می‌کنیم.
محمدجواد لاریجانی دومین موضوع بسیار مهم که گروه‌های سیاسی باید بدان بپردازند را "مسئله اقتصاد" عنوان و خاطرنشان کرد: در مسئله اقتصاد، جناح اصولگرا معتقد است نباید تئوری ما این باشد که اقتصادمان با پولهای وارداتی حاصل از فروش نفت رونق یابد. تئوری ما باید «اقتصاد مقاومتی» باشد. اقتصاد مقاومتی یک تز اقتصاد سیاسی(Political Economy) مهم است که ریشه‌های توجیه پذیر دارد؛ لذا معتقدیم در اقتصاد باید از پایین شروع کرد، مردم را پای تولید آورد و مثل نخ تسبیح آنها را به هم متصل کرد.
وی با اشاره به اینکه "اصلاح طلبان معقدند اقتصاد کشور را باید با اندراج در اقتصاد جهانی بیمه کرد و پیش برد" تاکید کرد: این عقیده "زیادی خوب" است و لذا واقعی نیست. باید پرسید چرا غرب حاضر است ما را در خود مندرج کند؟ دلیلی برای این مسئله نمی‌بیند، غرب ما را انقلابی و مخل سیاستهای خود در منطقه می‌داند. برخی از مسئولان گفتند باید به قدری سرمایه‌گذاری غربی در ایران داشته باشم تا ما در اقتصاد جهان مندرج شویم به طوریکه برای غربیها صرف نکند که ما را تحریم کنند! اتفاقاً من می‌خواهم بگویم دقیقاً به همین دلیل ما را در اقتصاد خود مندرج نمی‌کنند. بنابراین اگر ما فکر می‌کنیم با اندراج در اقتصاد جهانی می‌توانیم پیشرفت کنیم، قطعاً درست نیست. این مدل برای کره جنوبی خوب است که پایگاه‌های امریکایی در آنجا هست نه برای ایرانی که شاخ به شاخ مقابل آنها در منطقه و همه جای دنیا ایستاده است. پس این نسخه نسخه کار‌آمدی نیست.
نویسنده کتاب "درسهای سیاست خارجی"، سیاستهای ایران در منطقه را یکی دیگر از موضوعات بسیار مهمی دانست که در فرصت انتخابات باید بدان پرداخته شود. محمدجواد لاریجانی در این زمینه گفت: انتخابات فرصت مناسبی است که از جناح و گروهها پرسیده شود که از نظر آنها سیاست ایران در منطقه باید چگونه باشد. در دوران ریاست جمهوری آقای احمدی‌نژاد آنها معتقد بودند جمهوری اسلامی باید برخی مسائل را رها کند؛ حتی علیه دولت سوریه شاهد موضعی از آنها و اصلاح‌طلب‌ها بودیم، اما بعداً مشخص شد مواضعشان نادرست بود. زیرا معلوم شد در سوریه دعوا بر سر دموکراسی و این حرفها نیست. مگر در مصر دعوا بر سر دموکراسی بود؟ همه دعواها بر سر شکستن جبهه مقاومت در برابر اسرائیل است. همین الان هم آمریکایی‌ها اعلام می‌کنند متحد ما عربستان و کشورهای عرب هستند، پس دعوا بر سر مقاومت بود و به همین دلیل موضع نظام جمهوری اسلامی در مسئله سوریه بسیار درست بود.
وی خاطرنشان کرد: اصلاح‌طلبان می‌گویند اگر آقای هاشمی رفسنجانی بود با یک تلفن همه چیز را حل می‌کرد! این تحلیل خیلی «ساده‌انگارانه» است و فرسنگها با فهم سیاسی فاصه دارد. جناح اصولگرا معتقد است عربستان به عنوان بخشی از سیاستهای منطقه‌ای برای آمریکا فعالیت می‌کند و مقابله ما با آن باید جامع باشد.
* روشنفکران لیبرال و سکولار جاده صاف کن استکبار و استبداد هستند
این کارشناس مسائل راهبردی در ادامه مباحث "فرهنگی" را نیز از جمله موضوعاتی توصیف کرد که باید در آستانه انتخابات آتی بدان به جد پرداخته شود. لاریجانی در این زمینه با تاکید بر اینکه بحث فرهنگی بحث بسیار زنده‌ای است، تصریح کرد: ما نسبت به تحرک سکولاریسم و لیبرالیسم باید حساس باشیم. چون این نگاه و جریان جاده صاف کن استکبار و استبداد است. این اولین باری نیست که ملت ما از این مسئله آسیب دیده است. در قیام مشروطه هم همین روشنفکران وابسته به سکولار و غرب‌زده جاده صاف می‌کردند برای تسلط آمریکا، انگلیس و حتی روسیه. علمای ما باید حساس باشند و نباید روابط‌شان را با افراد بر اساس علاقه و دوستی شخصی قرار دهند.
* متاسفانه برخی در لباس روحانیت سکولارها را لانسه می‌کنند
محمدجواد لاریجانی با تاکید بر اینکه علمای ما نسبت به هر کسی که رفتار و فکرش گرایش به سکولاریسم و لیبرالیسم دارد باید زنگ خطر را به صدا دربیاورند، اظهار داشت: لیبرالیسم و سکولاریسم در شرایط فعلی عین مارکسیسم دهه 50، 60 و 70 است؛ آن زمان بزرگانی مانند مرحوم طباطبایی و مطهری قیام کردند، صدها کتاب و مقاله نوشتند و جلوی این انحراف ایستادگی کردند الان هم باید همین طور باشد .من بسیار متاسفم بر خی افراد که در لباس روحانیت هم هستند اصلا نسبت به این قضیه حساسیت ندارند و رسانه هایی که بلندگوی سکولاریسم هستند را «لانسه»(حمایت،هدایت) می‌کنند و می‌گویند این اسلام رحمانی است و آن یکی بهمانی است. اینها کدهای درستی نیست، کد اصلی این است که ببینیم سکولاریسم کجا را دارد می زند و چرا این هژمونی سکولار که در دنیا راه افتاده هم با تفنگ، هم با اقتصاد، هم با رسانه و هم با فیلم غیر اخلاقی کار می‌کند.
* بی‌غیرتی برخی رسانه‌های اصلاح‌طلب خیلی بد است
وی با اشاره به موضع مناسب اصولگرایان در زمینه فرهنگ و داشتن مرزبندی اصولی با سکولاریسم و لیبرالیزم، اظهار داشت: اصلاح‌طلبان متاسفانه در دام گرفتارند. رسانه‌های بسیار متعددشان را ببینید که دم انتخابات رنگ و رویشان را بهتر می‌شود دید، تعدادشان هم زیاد است. همه آنها بلندگوی جریان سکولار هستند، یعنی یک هنرمند سکولار که در بغل ضد انقلاب بوده، وقتی به ایران می‌آید از سوی اینها لانسه می‌شود. من تنگ‌نظر نیستم که بگویم آن را دامپ(Dump)کنید(بیرون ریختن) اما این چه جور رسانه‌ای است که در آن هیچ‌گونه حساسیت و غیرت اسلامی وجود ندارد؟ بی‌غیرتی خیلی بد است. اینها چیزهایی است که باید مورد بحث قرار گیرد. آن نمک‌نشناسی که زمانی یک فرد معمولی بوده و به برکت جمهوری اسلامی معروف شده اما الان از کنار بدن فواحش غربی به خاطر اینکه موسیقی‌اش و صدایش خوب است به داخل کشور می‌آید، حالا آن را این روزنامه‌ها بر سر مردم می‌زنند! خب، این خیلی بی‌حساسیتی است .حالا اگر روحانیتی هم پشت سر این روزنامه‌ها سینه بزند که دیگر واویلاست.
دانش‌آموخته ریاضی از دانشگاه برکلی در کالیفرنیا در ادامه سخنان خود دستاوردهای علمی کشور را نیز از جمله موضوعات مهم توصیف کرد و گفت: مقام معظم رهبری فرمودند قدر چیزهایی را که داریم بدانیم، این نکته مهمی است. الان چقدر قدر افراد، دستاوردها وامکانات‌مان را می‌دانیم؟ مثلاً ما راکتور اتمی اراک را نابود کردیم. یکی از مسئولان محترم می‌گفت این خیلی قدیمی است و چینی‌ها دادند! خب ، جدیدش و نویش کجاست؟ مقام معظم رهبری فرموند قرارداد تاسیس آن باید نهایی شود. اما متاسفانه چیزهایی که توسط مسئولان اجرایی نهایی شد خیلی کلی است. نهایتاً یک شرکت ایرانی مسئول شده آن را بسازد! باید 7 یا 8 سال دیگر زحمت بکشیم. بنده بعید می‌دانم غربیها در این زمنیه ما را کمک کنند؛ تقریبا مطمئن هستم غربیها به ما کمک نمی‌کنند، حالا شاید دوباره چینی‌ها یکبار دیگر کمک کنند، که این بحث دیگری است. به هر صورت اینها همه نسیه است؛ چرا ما قدر دستاوردها و نیروهای خود را نمی‌دانیم؟
محمد جواد لاریجانی ادامه داد: البته من از دولت محترم تشکر می‌کنم که در بودجه سال 95 با توصیه مقام معظم رهبری ردیفی را برای کمک به فناوری گذاشتند که اگر تحقق یابد کمک خوبی است و این اقدام دولت قابل تقدیر است.
* مردم در انتخابات حوصله کسانی که نق می زنند یا شرور هستند را ندارند
وی در ادامه با بازگشت به کلیت موضوع انتخابات و با تاکید بر اینکه "انتخابات آینده بسیار مهم است و رقابت ما باید محتوایی و خوش‌فرم باشد" خاطرنشان کرد: باید از مسائل حاشیه‌ای و نق زدن دست برداریم؛ مردم ما حوصله کسانی که نق می‌زنند یا شرور هستند را ندارند. یعنی حوصله کسی که وقتی رأی نیاورد، در و پنجره می‌شکند را ندارند. باید فرد با کلاسی باشد، رقابت کند اگر رای آورد آورد و اگر نیاورد هم نیاورد دیگر. اما اینکه اگر ردصلاحیت شد زمین و زمان را فحش بدهد و اگر رای نیاورد در خیابان عربده بکشد و جیغ و داد بزند، به نظرم اینها چیزهایی نیست که مردم ما بپسندند. ما انتخابات قشنگ، معقول و تمیز می‌خواهیم؛ این نق‌زدن‌ها، جیغ‌های بنفش و غیر بنفش به نظرم معدّ یک انتخابات خوب نیست.
* جناح اصولگرا اکثریت مجلس آینده را از آن خود می‌کنند
نویسنده کتاب "تدین، حکومت و توسعه" در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه با جمیع جهاتی که فرمودید فکر می‌کنید نهایتاً در این انتخابات اقبال جامعه به چه سمتی باشد و کدام یک از گروه‌های سیاسی پیروز انتخابات شوند؟ اظهار داشت: پیش بینی من این است که جناح اصولگرا در مجلس اکثریت پیدا می‌کند. البته لازم نیست این اکثریت در اشخاص باشد، یعنی عیناً اشخاص سابق باشند؛ چقدر خوب است که افراد جوان و تازه نفس جدید در جناح اصولگرایان به میدان بیایند. شهرستانها و استانها احتیاج به کار خیلی خوب دارد، اینگونه نیست که از جایی سوت بکشند و همه مردم رای دهند. این خودش چیز خوبی است. جناح اصولکرا باید با این امید فعالیت کند. نفس این فعالیت توفیق است .پیش بینی من این است که مجلس آینده با اکثریت اصولگرایی می تواند تشکیل شود.
* اصلاح‌طلبان نامعتدلترین جناح سیاسی در کشور هستند
در ادامه گفت‌وگو، خبرنگار از محمدجواد لاریجانی پرسید: "آقای رئیس جمهور در اظهارات متعددی تاکید کرده‌اند که دوست دارند مجلسی همسو با خود (تحت عنوان مجلس معتدل) تشکیل شود. به نظر شما تشکیل مجلسی که به تعبیری وجهه "وکیل الدوله"ای آن بر وکیل المله بودنش بچربد، به سود کشور است؟" لاریجانی پاسخ داد: همه دولتها دوست داشتند مجلس به آنها نزدیک باشد تا بتوانند راحت‌تر کار کنند؛ در بخشی از نظام‌های دموکراسی اصلاً دولت از مجلس در می‌آید، بنابراین یکی هستند، اما در نظام ما چنین نیست. البته این تقاضای دولت چیز خیلی عجیبی نیست. لفظ اعتدال هم حرف خوبی است اما معنای آن این نیست که حتماً نمایندگان باید جزو اصلاح‌طلبان باشند. اعتدال یعنی بر عِدل حق راه رفتن. یعنی افراد حساب‌گری باشند، منافع ملی را بشناسند و برای آن تلاش کنند. خط اصلی نظام را تشخیص دهند. لذا من در شعار اعتدال اشکالی نمی‌بینم. اما مصادیق مهم است.
نویسنده کتاب "نقد دینداری و مدرنیسم" با تاکید بر اینکه "اصلاح‌طلبان نامعتدلترین جناح سیاسی کشور هستند"، خاطرنشان کرد: اینها یک وقت در زمان امام(ره) ولایت مطلقه را پرچم کرده بودند و اگر کسی می‌گفت "امکان دارد در جاهایی که رهبر ارشاد می‌کنند در آن زمینه با وی اختلاف نظر وجود داشته باشد ولی جایی که امر می‌کنند باید پذیرفت" اینها می‌گفتند چنین نگاهی "ضد ولایت فقیه" است و علیه گوینده هم تظاهرات می‌کردند. اما وقتی حضرت امام فوت کردند همین‌ها کلاً ولایت فقیه را رها کردند. گفتیم چرا رها کردید؟ می‌گفتند علقه ما به امام "کاریزماتیک" بود. در منطق شیعه "کاریزما" شرک است، یعنی حب و بغض باید برای خدا باشد؛ ائمه ما خیلی زیبا بودند، امام حسن خیلی زیبا بود، ولی ما به خاطر زیبایی آنها را دوست نداریم، البته خوشمان می‌آید که ائمه ما زیبا هستند اما علقه ما به آنها کاریزماتیک نیست بلکه علقه ما برای این است که آنها حق‌اند. علقه ما به امام(ره) هم همین طور است، امام یک فقیه بزرگ، عالم متقی و شجاع در خط ائمه بود البته چهره اش هم بسیار نافذ بود. آ‌نهایی که می‌گویند علقه ما به امام کاریزماتیک بود این علقه‌شان خلاف منطق اهل بیت است. البته همین سوپر رادیکال ها، بعدا سوپر‌لیبرال شدند و سابقه‌های جرزنی بدی دارند. هم در جریان دوم خرداد و هم در انتخابات 88 و... اینها را نشان دادند.
* بعضی اصلاح‌طلبان آدم‌های خشن و خطرناکی هستند/جناح اصلاحات جناح زوار در رفته ای است که کنترلی روی انحراف تئوری و عملیاتی خود ندارد
محمدجواد لاریجانی با تاکید بر اینکه بعضی اصلاح‌طلبان خیلی آدم‌های خشن و خطرناکی هستند، افزود: اینها وقتی نتیجه انتخابات مطابق میلشان نشد باید مغازه آتش بزنند، بانک آتش بزنند و به خیابان بریزند. جناح "زوار در رفته" اصلاحات نه کنترلی روی انحراف تئوریک بخشی از خود دارد و نه کنترلی بر انحرافات عملیاتی آنها. پس این چه جور جناحی است؟ اینها یک کلوپ و باند هستند. اینگونه رفتارها خیلی بد است. این رفتارها از نظر سیاسی مورد سوال است، اینها معتدل نیستند. اینکه شعار اعتدال داشته باشیم به این معنی که "یا مثل ما باش یا معتدل نیستی"، این اعتدال نیست بلکه نهایت بی‌اعتدالی است.
خبرنگار در بخش دیگری از این گفت‌وگو با اشاره به اظهارات و مواضع آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، پرسیدیکی از کسانی که به نظر می‌رسد تعمداً مسیر رادیکالی را در پیش گرفته و بنا دارد فضا را به سمت و سوی غیرآرامی سوق دهد، آقای هاشمی رفسنجانی است. به نظر شما چرا ایشان این روش را پیش گرفته و مواضعی را اتخاذ می‌کنند که مورد اجماع ضدانقلاب است؟
* خیلی‌ها در حال سوءاستفاده از هاشمی هستند
لاریجانی در این باره گفت: پاسخ این سوال می‌تواند لایه‌های مختلفی داشته باشد؛ به هر صورت آقای هاشمی یک سابقه بسیار مهم و گران سنگی در تاریخ انقلاب ما دارد و هیچ وقت انقلاب چنین سابقه‌ای را فراموش نمی‌کند؛ ایشان شخصیت برجسته نظام و انقلاب بودند؛ شاید بعد از اینکه ریاست جمهوری دومشان تمام شد بهترین کار -همانطور که در آمریکا رسم است - این بود که که چنین شخصیت‌هایی در فضایی کمی دورتر از اجرا نقش اعتدال را بازی کند. یعنی در مناقشات وارد نشود و گروههایی که با هم مناقشه دارند را به هم نزدیک کنند، بدون اینکه طرفی داشته باشند؛ اما انتخاب ایشان مسیر دیگری بود. ایشان دو سه بار تصمیم گرفت وارد حوزه اجرایی شود چه در مجلس زمان دوم خرداد و پس از آن ریاست جمهوری، به نظرم این مسائل کام ایشان را خیلی تلخ کرده است.
این کارشناس ارشد مسائل سیاسی و سیاست خارجی در پاسخ به این سوال که آیا تلخ کامی های آقای هاشمی به خاطر شکست‌های پی درپی از مردم در انتخابات‌ها بوده است؟ گفت:بله. از سوی دیگر انتظار نداشت که برخی حرفها در باره ایشان در رقابت‌ها زده شود. برخی از حرفها هم که درمورد ایشان زده شد خوب نبود. ممکن است ما مواضع آقای هاشمی را نقد کنیم اما دلیلی ندارد به ایشان توهین کنیم. به نظرم وی به این نتیجه رسیده که حالا که وضعیت اینجوری علیه من است، پس معلوم است فساد بسیار عظیمی در حکومت پیدا شده است. از این روحیه خیلی‌ها دارند سوءاستفاده می کنند به خصوص جناح اصلاحات.
لاریجانی همچنین با اشاره به کاندیداتوری حجت‌الاسلام سیدحسن خمینی در انتخابات خبرگان و حواشی این مساله، خاطرنشان کرد: طبیعتاً همه ما آرزویمان این است که از دودمان امام، علمای بزرگ و رجال سیاسی پدید آیند. چه چیزی شیرین‌تر از این است که آقای سید حسن خمینی عالم درجه یکی مانند علامه حلی با صدها کتاب، رساله‌های نو آورانه و با دانش آموختگان فراوان و تحصیلات عظیم باشد؟ این که آرزوی همه است. هرکسی اسلام و انقلاب و امام را دوست دارد از این اتفاق لذت می‌برد. چه بهتر از اینکه از این دودمان چنین افرادی بلند شوند. مگر اینکه کسی از نظر روانی مریض باشد که از این چنین روندی نارحت شود.
* سیدحسن خمینی زود وارد عرصه شد/ با پمپاژ و رپرتاژ نمی‌شود فضل و علم فردی را اثبات کرد؛ اینکارهای بعضی اطرافیان، دون شأن سیدحسن است
وی ادامه داد: شاید اگر ایشان از من درباره حضور در انتخابات خبرگان سوال می‌کردند می‌گفتم الان وارد این صحنه شدن یک مقدار زود است. ایشان فرد با استعدادی است، من از افراد مختلف سوال کردم، دارای زمینه‌های خوب استعدادی و تلاش‌های خوب علمی هستند؛ سید حسن آقا فرد فاضلی است. اما هر چیزی یک زمانی دارد؛ شاید فضل ایشان 5 سال دیگر روشن‌تر باشد. با پمپاژ و رپرتاژ نمی‌شود. این دون شأن است، برای ایشان هم دون شأن است؛ ایشان نیاز ندارد که افراد در موردشان اینگونه صحبت کنند. عالم بزرگ خودش می‌درخشد، ده تا کتاب مهم و رساله دارد، کلی طلبه دارد. مرحوم پدر ما 70 سال فقه و اصول در قم و نجف تدریس می‌کرد، حدوداً شش هزار طلبه و 160 مجتهد زیر دستش تربیت شدند؛ لازم نبود کسی برایشان تبلیغ کند. بعضی چیزها صبر لازم دارد.
* شیوه کاندیداتوری سیدحسن خمینی نوعی خشونت و تخاصم را دامن زد
این تحلیلگر مسائل راهبردی با بیان اینکه شیوه‌ای که در زمینه کاندیداتوری آقای سیدحسن خمینی پیش رفت «antagonistic» بود و به شکلی خشونت و تخاصم را دامن زد، تصریح کرد: چه نحوه حمایت از ایشان و چه نحوه انتقاد از ایشان این فضا را رقم زد. اینکه بخواهیم با فشار چیزی را انجام دهیم دون شان ایشان است؛ من اگر جای ایشان بودم حتما 5 سال دیگر صبر می‌کردم تا 5رساله دیگر داشته باشم. در این صورت علمای شورای نگهبان بیشتر مطمئن می‌شدند؛ آنها که با کسی خرده حساب ندارند، نوع مشی‌ای که در پیش گرفته شد هم از طرف اصلاح طلبان و هم از سوی کسانی که پشت‌سر آقای هاشمی پنهان می‌شوند با مشی معمولی تفاوت دارد. یک جور انتاگونیزم(تخاصم و خشونت) را دامن می زند که به مصلحت این مملکت نیست . این همان چیزی است که آقای روحانی باید آن را ضداعتدال بداند. این ضد اعتدال است. اعتدال این است که ما امور را در موضع خودش و در مدار عدل حق با مرآب خودش پیش ببریم، نه تندتر و نه کندتر.
در بخش دیگری از این گفت‌وگو خبرنگار با اشاره به بیانات محمدجواد لاریجانی درباره سوءاستفاده اصلاح طلبان از روحیه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی گفت: نظری وجود دارد مبنی بر اینکه آقای هاشمی اساساً شخصیت خود را مرکز عالم می‌پندارد و هیچگاه تصور نکرده و نمی‌کند که ممکن است در انتخاباتی بازنده شود. همین روحیه وی را بر آن می دارد که اگر زمانی با اقبال عمومی مواجه نشد و یا در انتخاباتی اکثریت آرا را کسب نکرد، گمان ببرد که توطئه‌های هولناکی در جریان بوده تا وی را منزوی کند. گفته می‌شود همین روحیه به فاکتور مهمی در تقلیل آقای هاشمی به یک شخصیت "مستعد اداره شدن" تبدیل شده است. آیا شما هم آقای هاشمی را شخصیتی قابل اداره شدن می‌دانید؟
محمدجواد لاریجانی پاسخ داد: به هر صورت سو استفاده از ایشان در جریان هست. آقای هاشمی مورد احترام و محبت است ولی لازمه اینکه مردم کسی را دوست داشته باشند این نیست که به ریاست جمهوری اش رای دهند. ما این دو تا معادله را باید جدا در نظر بگیریم. مردم ممکن است بسیاری از افراد را بپسندند و به آنها احترام بگذارند به حرفهایشان گوش دهند اما اگر برای برخی مناصب رای‌گیری شود شاید به او رای ندهند.
وی خاطرنشان کرد: نباید احساس کنیم اگر به ما رای ندادند گناه کبیره ای مرتکب شده‌اند. البته برخی از رقابت‌هایی که انجام شد یک مقدار ایشان را دلتنگ کرد. رقابت‌های انتخاباتی بالاخره همین‌طور است و گاهی نمی‌شود آن را بدون جراحت به پایان برد. رقیبی حرف تندی می‌زند طرف دیگر عصبانی می‌شود ،دیگری حرف تندتری می‌زند هواداران و علاقه‌مندان حرفهای تندی می‌زنند. به همین دلیل می‌گویم ای کاش ایشان نمی‌آمد، چون رقابت در یک سطحی به بعد یکسری چیزهایی دارد که شاید در یک سنی و حالتی دیگر انسان آنها را نپسندند.
*بعضی برداشت‌های هاشمی واقع‌گرایانه نیست/ هاشمی به سونامی علاقه دارد ولی سونامی یک بلای طبیعی است
این تحلیلگر مطرح جناح اصولگرا همچنین با تاکید بر اینکه "بعضی از برداشت‌های آقای هاشمی واقع‌گرایانه نیست" تصریح کرد: مثلاً ایشان معتقد است انتخاب اقای روحانی در سال 92 یک نوع "سونامی" بود؛ این روحیه سونامی ناشی از یک روحیه داخلی است، یعنی انسان منتظر یک طوفانی است که بیاید و تغییراتی ایجاد کند. اتفاقاً انتخاب آقای روحانی یک انتخاب معمولی بود. جمعیت زیادی آمدند رای داند، از قضا رای موافق و مخالف هم به هم خیلی نزدیک بود. سونامی علی الاصول این ویژگی‌ها را ندارد. انتخابات خیلی قانونی و آرام و معقول بود، هیچ شباهتی به سونامی نداشت. شاید ایشان به سونامی علاقه دارد و می‌خواهد یک سونامی دیگری راه بیندازد. اصلاً سونامی چیز جالبی نیست. یک بلای طبیعی است؛ ما همیشه نباید دنبال سونامی باشیم باید دنبال یک انتخاب قانونی، معقول با فضای بسیار غنی برای مباحث و با مشارکت زیبا و آرام باشیم.
* تشکیل ائتلاف اصولگرایان، اقدامی بسیار خوب بود/ ضعیف جریان اصولگرایی آنجاست که سازماندهی متحرک ندارد
محمدجواد لاریجانی در بخش دیگری از این گفت‌وگو که به اصولگرایان و نقاط قوت و ضعف تشکیلاتی آنها اشاره داشت، خاطرنشان کرد: من در ابتدای بحث، قوت جبهه اصولگرایی را بیان کردم. اینکه از نظر تئوریک و نظری عالمان بزرگی در آن هستند و به آن کمک می‌کنند. از نظر مواضع هم گفتم که درباره مسائل کشور مواضع آنها عمدتاً مواضع معقولی است، اما ضعف این جریان آن است که یک سازماندهی متحرک در جناح اصولگرایی نداریم. البته بنده یک سازمان دهی سنترال(مرکزپایه) و آهنین را هم قبول ندارم. اما اینکه یک تشکل دینامیک که بتواند خود را به راحتی با شرایط مهم عملیاتی وفق دهد، بتواند نیروهای مختلفی را جذب کند، پوست بیندازد و نیروهای جوان تری را بالا بیاورد در حال حاضر در این جناح نیست.البته این نقطه ضعف جناح اصلاح‌طلب هم هست و فقط برای ما نیست.
وی تشکیل ائتلاف اصولگرایان در انتخابات کنونی را اقدامی بسیار خوب توصیف کرد و افزود: این کار خیلی خوبی است که گروه‌های مختلف با وجود گرایش‌ها و شدت و قوت‌های مختلف در مورد مسائل مختلف در مبانی مشترک گرد هم آمدند. هر چقدر این ائتلاف وسیع‌تر و غنی‌تر شود و سایر گروهها را در خود جای دهد خوب است اما این یک کار دو طرفه است. هم ائتلاف باید حساسیت‌های خود را روی مسائل اصلی تمرکز دهد و درباره نقاط فرعی انعطاف داشته باشد و هم گروه‌های اصولگرا که در داخل آن هستند.
* نگران نیستم که برخی اصولگراها به طور رسمی در ائتلاف حضور ندارند
این کارشناس مسائل راهبردی همچنین با بیان اینکه من نگران این نیستم که همه اصولگراها زیر این پرچم ائتلاف نیایند، اظهار داشت: مثلاً بعضی افراد ممکن است از این ائتلاف حمایت کنند اما داخل آن نباشند، لذا درباره آنها هم باید انعطاف وجود داشته باشد. منتها هر چقدر بهم نزدیک شوند بهتر است. برخی اصولگرایان به خصوص در شهرها تک کار می‌کنند ولی باید تلاش کنند در شهرها و استانها بهم نزدیک شوند، خود این روند یک توانمندی است. ترابط بین نیروها یک تمرین می‌خواهد، من فکر می‌کنم این نقطه ضعف ما است. البته عرض کردم من نگرانی ندارم از اینکه برخی اصولگراها به طور رسمی در این ائتلاف نباشند به هر صورت ائتلاف در جاهای مختلف لیستی خواهد داد که اگر 70درصد آن هم بین نیروهای اصولگرا مشترک باشد کافی است. باید اجازه دهیم سلیقه‌های مختلف هم در اصولگرایی نابود نشوند.
* نیروهای جوان اصولگرا به صحنه بیایند
لاریجانی که پیش از این در چند گفت‌وگوی خود بر ضرورت ورود هرچه بیشتر جوانان اصولگرا به صحنه تاکید کرده بود، در پایان این گفت‌وگو نیز تاکید کرد: من طرفدار این هستم که نیروهای جوان‌تر را چه در ائتلاف و چه در غیر‌ائتلاف مطرح کنیم تا یک پوست اندازی خوبی در جناح اصولگرا اتفاق بیفتد. این همه نیروهای جوان و خوبی که در جناح اصولگرا هستند به مراتب از ما بهترند. افراد باهوش، با استعداد و با انرژی هستند و می‌توانند کارهای خوبی کنند. خیلی خوب است کسانی که مثل من سن‌شان بالا رفته است یک قدم عقب‌تر بیایند و زمینه برای فعالیت جوانان در میدان آماده شود.