این خبر در رسانهها به نقل از پیونگیانگ مخابره نشد بلکه ژاپن و کره جنوبی با توجه به اعلام کره شمالی چند روز پیش از آن مبنی بر اینکه به زودی آزمایش جدیدی انجام خواهد داد، همه چیز را برای یک واکنش فوری علیه اقدام احتمالی کره جنوبی آماده کرده بودند و با نگرانی به مخابره این خبر پرداختند. طبیعی بود که نخستوزیر ژاپن و رئیسجمهور کره جنوبی از اولین مقاماتی باشند که در برابر همسایه خود موضع بگیرند و بر انجام هر اقدامی در جهت حفظ امنیت خود تأکید کنند. اما بلافاصله موضوع به واشنگتن نیز منتقل شد، دولتی که هم بیش از هر دولت دیگر از «دوربرد» بودن این موشک در هراس افتاده است و هم اقمار سیاسی خود یعنی ژاپن و کره جنوبی را در خطر میبیند.
رهبر کرهشمالی با تکیه بر بازدارندگی هستهای کشورش، با خیال راحت نظارهگر آزمایشهای هستهای و غیرهستهای این کشور است.
به گفته وزارت دفاع کره جنوبی، آزمایش پرتاب ماهوارهای که همسایه شمالی انجام داد نشاندهنده برخورداری این کشور از موشکهایی با برد 12 هزار کیلومتری است اما هنوز مشخص نیست که آیا دولت پیونگ یانگ توانایی ساخت موشکهای دوربردی را دارد که توانایی ورود مجدد به جو زمین را داشته باشند یا خیر و همین میتواند قابلیت تسلیحاتی آنها را به چالش بکشد.
جان کری وزیر خارجه آمریکا بلافصله بیانیهای صادر کرد و در آن از لزوم اقدام فوری شورای امنیت سازمان ملل جهت مسئولیتپذیری کره شمالی و همکاری کامل آمریکا در این زمینه گفت. وی بر لزوم پایبندی کره شمالی به قطعنامههای سازمان ملل و تعهد آمریکا در دفاع از ژاپن و کره جنوبی تاکید کرد. بانکیمون نیز در اولین ساعات، اقدام کره شمالی را با وجود مخالفتهای یکپارچه جامعه جهانی محکوم کرد.
سپس نوبت به فرانسه و انگلستان رسید. الیزه با انتشار بیانیهای علاوه بر محکومکردن نقض قطعنامههای شورای امنیت توسط پیونگیانگ، به نکتهای اشاره کرده که قطعاً بیش از هر کس برای مراکز امنیتی آمریکا قابل تأمل است. فرانسه اگر چه تلاشهای اخیر کره شمالی در عرصه نظامی را تحریکآمیز و بیمعنی توصیف کرده اما مدعی شده ارتباط روشنی میان پرتاب این موشک دوربرد با آزمایش اخیر بمب هیدروژنی توسط دولت کره شمالی وجود دارد. آیا ممکن است این دو اقدام در قالب یک طرح مشترک برای حمله هیدروژنی به نقاط دور باشد؟
پاسخ انگلستان به اقدامات کره شمالی اما لحنی متفاوت داشت. لندن علاوه بر منزویترشدن پیونگیانگ در صورت تداوم رویکرد فعلی و بیتوجهی به نگرانیهای امنیتی همسایگان خود و قدرتهای جهانی، از «پاسخسخت» انگلستان و متحدانش خبر داد.
یکی از رخدادهای کمسابقه در آزمایش اخیر کره شمالی، محکومیت آن از سوی روسیه است. البته اولاً دولت روسیه برخلاف سایر کشورها تصمیم گرفت این کار را نه در سطح رئیسجمهور یا نخستوزیر بلکه وزارت خارجه انجام دهد تا نشان دهد به اندازه غربیها از اقدامات کره شمالی نگران نیست. ثانیاً لحن بیانیه وزارت خارجه روسیه بسیار ملایمتر از سایر کشورها است تا نشان از آرامش و اقتدار این کشور با توجه به جایگاهش در جبهه شرق باشد. در این بیانیه آمده که «چنین اقداماتی به دشوار شدن شرایط در شبه جزیره کره و شمال شرق آسیا میانجامد».
برخلاف تصور، اقدام اخیر کره شمالی بیش از هر دولت دیگری به ضرر چین است. این دولت هماکنون در یک دوراهی دشوار قرار گرفته است که در یکسو تداوم روابط سیاسی و اقتصادی (به عنوان تنها شریک تجاری این کشور) با کره شمالی برای حفظ امنیت خود و سودآوریِ تجارت میان دو کشور قرار دارد و از سوی دیگر با احتمال واکنش طرفهای غربی بویژه آمریکا برای پذیرش استقرار سامانه آمریکایی ضدموشکی THAAD در شرق آسیا مواجه است؛ اقدامی که چین همواره نسبت به آن هشدار داده است.
گرچه تحلیلگران انتظار واکنشی همانند روسیه را از چین میکشند اما پکن با قطعنامه شورای امنیت در محکومیت آزمایش کره شمالی مخالفت کرد و همانند گذشته در آزمایشهای هستهای و هیدروژنی پیونگ یانگ، از مهمترین اهرم فشار خود بر آمریکا و متحدانش در شرق، همچنان حمایت میکند.
پنتاگون نیز اعلام کرده با توجه به اقدام کره شمالی، رایزنیهای رسمی با مقامات کره جنوبی درباره ارتقاء سامانههای دفاع موشکی را آغاز خواهد کرد. سخنگوی وزارت دفاع آمریکا در ادامه گفت که مایل است این اقدام هر چه سریعتر انجام شود و در روزهای آتی فرایند رایزنی با طرف کره جنوبی را آغاز خواهد کرد. اگر آمریکا واکنش قاطعی در برابر کره شمالی نشان نمیدهد، یکی از دلایلش همین پولی است که در نتیجه هراس از کره شمالی، از جیب کره جنوبیها و ژاپنیها به جیب پنتاگون میرود.
سامانه THAAD، همانی است که کشورهای حاشیه خلیجفارس پس از افزایش ایرانهراسی بواسطه حاکمیت رسانههای آمریکایی بر فضای ذهنی سیاستمداران عرب، به خرید آن از ایالات متحده روی آوردند. اصلاً شباهت سیاست آمریکا در قبال برنامه موشکی ایران و کره شمالی تا حدی رسیده که یک روزنامه ژاپنی به نقل از یک منبع نظامی در آمریکا مدعی شده کره شمالی برخی موشکهای خود را در خاک ایران آزمایش میکند!
حالا در بیانیه شورای امنیت آمده که «اعضای شورا مجدداً نیت خود را برای افزایش اهرمهای فشار در یک قطعنامه جدید بیان کردند». هر قطعنامه جدید، فشاری جدید بر چین است، کشوری که میخواسته با سیاست تنشزدایی با خیال راحت در مسیر توسعه گام بردارد اما به تدریج مجبور میشود وارد بازیهای بینالمللی شود و علیه این جبهه یا جبهه مقابل موضع گرفته و در نتیجه از بخشی از منافع اقتصادی و تجاری خود بگذرد.
منابع:
http://www.farsnews.com/13941118000825
http://www.farsnews.com/13941118000767
http://www.asriran.com/fa/news/449393
http://aftabnews.ir/vdci5uaq.t1azv2bcct.html
http://edition.cnn.com/2016/02/06/asia/north-korea-rocket-launch-window