خانه جديد مبارك است؟!
با تصويب شوراي سياستگذاري بيست و نهمين نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران، شهر آفتاب به عنوان ميزبان قطعي اين نمايشگاه انتخاب شد. در اين جلسه همچنين درباره دغدغههاي ناشران صحبت شد و قرار بر اين شد كه نگرانيهاي آنها رفع شود.
اما شهرآفتاب سومين ميزبان نمايشگاه كتاب تهران بعد از محل دائمي نمايشگاههاي بينالمللي و مصلاي تهران است. مجموعه شهر آفتاب را شهرداري تهران براي ميزاني نمايشگاههاي تخصصي ساخته است. اين مجموعه جايگزيني جهت محل دائمي نمايشگاههاي بينالمللي به شمار ميآيد. در اواخر دهه 30 زماني كه شركت نمايشگاههاي بينالمللي ايران تأسيس شد، محل برگزاري نمايشگاهها نيز در همان حاشيه اتوبان چمران انتخاب شد. آن زمان نمايشگاه در حاشيه تهران قرار داشت و فاصله زيادي نيز با مركز شهر داشت، اما در طول دهه 40 و 50 نمايشگاه كمكم به محل شناخته شده براي تهرانيها تبديل شد. اكنون نيز در دهه 90 محلي كه بيرون از شهر بود توسط تهران بلعيده شده است.
شايد يكي از دلايلي كه شهرداري تهران تأكيد زيادي روي راهاندازي سريعتر شهر آفتاب دارد، اين است كه فرايند بلعيده شدن شهر آفتاب توسط تهران سرعت بگيرد و از طريق واگذاري زمينها و ارائه خدمات شهر آفتاب به سوددهي برسد. از اين رو برگزاري هر نمايشگاهي در شهر آفتاب از نظر شهرداري امري كاملاً قابل انجام است. تنها كاري كه فعلاً شهرداري روي آن تمركز كرده، راهاندازي سريع تر ايستگاه مترو است تا از طريق خط يك متروي تهران امكان دسترسي به شهرآفتاب فراهم شود.
نظر مثبت شهرداري و ارشاد
همانطور كه شهرداري ميتواند از رونق شهر آفتاب متنفع شود، وزارت ارشاد نيز چندان از اين مسئله ناراضي نيست. ارشاد هر ساله هزينه بالايي براي برگزاري نمايشگاه كتاب در مصلاي تهران متقبل ميشود. طبق اعلام رسمي در دوره بيست و هشتم نمايشگاه، مصلاي تهران بيش از 3 ميليارد و 600 ميليون تومان صرفاً جهت اجاره محل نمايشگاه از ارشاد گرفته است. ارشاد در اين دوره از نمايشگاه 12 ميليارد و 500 ميليون تومان در مجموع، هزينه برگزاري نمايشگاه كرده است. اين رقم با هزينههاي ديگري كه توسط شهرداري، ناشران و ساير نهادها انجام ميدهند به حدود 60 ميليارد تومان ميرسد. حال در اين شرايط كه هزينههاي بالاي اجاره بهاي مصلاي تهران از جيب ارشاد پرداخت ميشد، پيشنهاد واگذاري رايگان نمايشگاه آن هم به مدت 10 سال كه شهرداري آن را اعلام كرده، پيشنهاد اغواكنندهاي به نظر ميرسد.
ترديدهاي ناشران
شهرداري تهران و وزارت ارشاد هر دو از برگزاري نمايشگاه در شهر آفتاب نفع مالي ميبرند، اما در اين بين نگرانيهايي كه ناشران درباره شهر آفتاب دارند هنوز پا برجا است. شهرداري قول داده است كه مترو را تا شهر آفتاب ادامه دهد. خط يك مترو در زمان برگزاري نمايشگاه كتاب در مصلاي تهران در دو ايستگاه شهيد بهشتي و مصلاي امام خميني، به مراجعين به نمايشگاه خدمات ارائه ميكرد، ولي دركنار مترو به دليل مركزيت مصلي ديگر وسايط حمل و نقل از اتوبوسراني گرفته تا تاكسي و مسافركشهاي شخصي همگي به كمك جابهجايي علاقهمندان به نمايشگاه كتاب ميآمدند در صورتي كه شهر آفتاب تنها يك ايستگاه مترو خواهد داشت. دور بودن از مركز شهر، ناشران را نگران كرده و آنها از استقبال نكردن مردم و پايين آمدن ميزان فروش كتاب نگران هستند. طبق اعلام مسئولان برگزاري نمايشگاه كتاب در دوره بيست و هشتم 70 ميليارد تومان فروش كتاب صورت گرفته است. اين ميزان فروش با حضور تقريبي روزانه 300 هزار نفر در نمايشگاه رقم خورده است.
سؤال اساسي اينجا است كه آيا مترو توانايي جابهجايي روزانه اين حجم از بازيدكننده را در خط يك دارا است؟ تا امروز اظهارنظر اكثر ناشراني كه درباره شهر آفتاب سخن گفتهاند، حكايت از ترس شكستهاي مالي به خاطر برگزاري نمايشگاه در شهر آفتاب است. فروش نرفتن كتابها در نمايشگاه كتاب به منزله از دست دادن بخش عمدهاي از فروش سالانه ناشران است. اين موضوع براي ناشران بخش خصوصي حكم مرگ و زندگي را نيز پيدا ميكند. در شرايطي كه وزارت ارشاد و شهرداري تهران قول مساعد رفع نگرانيهاي اهالي نشر را دادهاند، به نظر ميرسد نزديكترين راهحل، بستههاي تشويقي مالي براي ناشراني است كه ريسك حضور در نمايشگاهي دور از شهر را به جان ميخرند.
منبع : روزنامه جوان