سالی که نکوست از بهارش پیداست
افخمی در ابتدای این برنامه با بیان آنکه سالی که نکوست از بهارش پیداست، گفت: وفور عجیبی در همه زمینه ها پیش آمده است. سهمیه 6 ماه آبی را در یک ماه خداوند پرداخت کرده است. در سینما نیز فروش یک ماه اول سال به اندازه 6 ماه سال گذشته بوده است. حتی در فوتبال نیز تماشاگران تصمیم گرفتند در زیر باران به ورزشگاه برگردند.
وی افزود: اما چیزی که این بین در سینما مهم است این است که کسی نمی داند چرا این اتفاق افتاده است! نبض به سینما برگشته و مردم تصمیم گرفته اند دوباره به سینما بروند در حالی که فیلم ها تفاوت آنچنانی با سال گذشته نکرده اند. آنها فی مدت المعلوم تصمیم گرفته اند به سینما بازگردند و باید فرصت را قدر دانست والا همان اتفاق پیشین رخ می دهد.
وی ادامه داد: برخی کارشناسان معتقد بودند این فروش فوق العاده نوروزی تب تندی است که فروکش می کند. اما فروش پس از نوروز نیز همچنان به خوبی ادامه دارد. تاکنون 25 میلیارد تومان سینمای ایران در سال 95 فروش داشته است در حالی که 8 میلیارد آن مربوط به دو هفته اخیر است.
افخمی: فروش خوب سینماها به تبلیغات ماهواره ای مرتبط نیست
وی با اشاره به سخنان اخیر علی سرتیپی، یکی از پخش کننده های فیلم در ایران گفت: وی معتقد است فروش «ابد و یک روز» و «بادیگارد» به عدد 7 میلیارد تومان می رسد. برخی تمام این وفور و رونق را به تبلیغات ماهواره ای نسبت می دهند، که به نظرم اصلا درست نیست. تاثیر خیلی کمی داشته است. فیلمی مثل «بادیگارد» بدون تبلیغ ماهواره ای فروش خوبی داشته است و فیلمی مثل «کفشهایم کو» علی رغم تبلیغات ماهواره ای فروش خوبی نداشته است.
پیش بینی مخاطبان 25 میلیونی برای سینما در سال 95
وی نهایتا پیش بینی کرد: درصورت ادامه این روند در انتهای سال به فروشی بالغ بر 150 میلیارد تومان و مخاطبی به میزان 25 میلیون نفر خواهیم رسید. این یعنی دو برابر سال گذشته!
افخمی در ادامه و در بخش نخست برنامه با حضور علی رضا رضاداد، مشاور حجت الله ایوبی رئیس سازمان سینمایی و شهاب اسفندیاری، کارشناس سینما و استاد دانشگاه به بررسی تولید مشترک در سینمای ایران و جهان پرداخت.
اسفندیاری: تولید مشترک به استراتژی مقاومت در برابر هالیوود تبدیل شده است
شهاب اسفندیاری درباره تولید مشترک سینمایی بیان داشت: در دنیا تولید مشترک به استراتژی مقاومت تبدیل شده است. برای اشتراک مساعی و یک کاسه کردن سرمایه ها برای مقابله با هالیوود تبدیل شده است. در اروپا حتی این مسلئه جنبه سیاسی نیز پیدا کرده است. چون اتحادیه جمعی شکل گرفته است و نیاز است تا کشورها به لحاظ فکری و فرهنگی یکدست و همخوان شوند. به طور مثال چیزی حدود 50 درصد تولیدات فیلم کشور فرانسه تولید مشترک با خود کشورهای اروپا است.
جنبه های مختلف تولید مشترک سینمایی
در ادامه رضاداد در این خصوص بیان داشت: تولید مشترک سینمایی چند جنبه دارد. یک وجه فرهنگی است. در میان کشورهایی که به لحاظ فرهنگی همسو با یکدیگر هستند می تواند مفید باشد. یک وجه اقتصادی نیز دارد که برای پیداکردن سرمایه گذار است. یک وجه فعالیتی هم دارد که به نیروها و افراد برمی گردد و تقویت این مسئله. یک وجه سیاسی نیز دارد که درمورد اتحادیه اروپا صدق می کند.
وی افزود: سینمای ایران در سال های اخیر توانست توجه جهان را به خود برانگیزد. مسئله حضور در جشنواره ها به تولید مشترک باز نمی گردد. در سال های اخیر فیلم هایی بودند که تولید مشترک بودند و اساسا رویکرد حضور در جشنواره های بین المللی را نداشتند. و از سویی فیلم های داخلی بودند که چشم به جشنواره های خارجی داشتند. هرچند در تولید مشترک این مسئله زمینه ساز تر است. اما فکر می کنم این خطر همه سینما را تهدید می کند و برنامه سازمان سینمایی در این زمینه درست است.
رضاداد: محدودیت های نمایش فیلم در ایران ضرورت تولید مشترک را بیشتر می کند
مشاور رئیس سازمان سینمایی خاطرنشان کرد: ظرفیت تولید سالانه ما بیش از 300 فیلم است، اما ظرفیت اکران ما محدود به نهایتا 100 فیلم است. عدم تناسب میان ظرفیت تولید و ظرفیت نمایش به ما می گوید می توانیم فرصت هایی دیدنی را برای مخاطبان دیگری دورتر از مرزهای بیرون پیدا کنیم و تولید مشترک به این مسئله کمک می کند. از سویی چون سینمای ما سینمای ارزانی است و تهیه کننده ها عموما منابع خود را از فروش در داخل کشور تامین می کنند، هیچگاه به اکران و فروش بین المللی فیلم های خود فکر نمی کنند.
اسفندیاری: در سینمایی که اکران خارجی نداریم، تولید مشترک اولویت اصلی نیست
در ادامه اسفندیاری بیان داشت: ما باید افق و برنامه استراتژیک بلند مدتی در سینما داشته باشیم که نداریم. سوال این است که اساسا سازمان سینمایی که متولی سینمای ایران است آیا چشم اندازی برای سینمای ایران دارد که 20 سال آینده میزان تاثیرگذاری سینمای ایران چه میزان باشد، تولیدات داخلی چه میزان باشد؟ در سینمایی که اکران خارجی نداریم، بحث تولید مشترک اولویت اصلی ما نیست. ما باید بنیه اقتصادی این سینمای داخلی را تقویت کنیم.
افخمی: اساسا تولید مشترک با سینمای اروپا به ضرر ماست
در ادامه افخمی با ارائه گزارشی از پروتکل های کشورهای اروپایی برای تولید مشترک با دیگر کشورها، بیان داشت: اساسا تولید مشترک با سینمای اروپا به ضرر ماست و آنها از این تولید مشترک به دنبال تامین اهداف سیاسی خود هستند. در غیر این صورت به هیچ وجه سرمایه گذاری نخواهند کرد.
اسفندیاری پاسخ داد: فیلم «گذشته» اصغر فرهادی محصول مشترک اتحادیه اروپاست. محصول تصویر تیره و تاری از اروپا ارائه می دهد که بهترین نقش آن ایرانی است. این به شخصیت کارگردان هم بستگی دارد. لذا به نظر من این چنین نیست که تماما به ضرر ما باشد و این بستگی به کشور مشترک و نوع فیلم بستگی دارد.
در ادامه افخمی با نقل خاطره ای از حسین معززی نیا، منتقد سینما گفت: البته معززی نیا برای من تعریف می کرد اصغر فرهادی در گفتگو با وی بیان کرده "در اروپا همه تلویزیون ها در دست اسرائیل است و اجازه نمی دهند کاری که می خواهید را بکنید" که معززی نیا با تعجب گفته "یعنی همه این حرف ها را از قول شما بنویسم؟ این ها همه تیتر روزنامه کیهان می شوند" و فرهادی گفته است "باید برای این مصاحبه کمی فکر کند." لذا این چنین نیست.
رضاداد: برطرف شدن مشکلات اکران «رستاخیز» در آینده ای نزدیک
رضاداد نیز با اشاره به تولید مشترک فیلم «رستاخیز» از برطرف شدن نگرانی ها درخصوص اکران آن در آینده ای زود خبر داد و گفت: نباید نمونه های بد تولید مشترک را مبنای این کار قرار داد. ما می توانیم با کشورهای همسو و همسایه خود این کار را ادامه دهیم. باید به فرصت های جدیدی فکر کرد. ما گاهی تولید به سفارش دیگران و برای دیگران کرده ایم، اما تولید مشترک کم داشته ایم. به طور مثال فیلم «رستاخیز» یک نمونه عالی تولید مشترک است.
افخمی پاسخ داد: تولید مشترک هایی که با اروپا داشته ایم عموما خلاف اهداف و سیاست های ما درآمده است. اما تولید مشترک با کشورهای همسوی خود نظیر عراق را توقیف کرده ایم. مثل همین «رستاخیز». در این صورت انگیزه ای برای این کار نمی ماند.
نهایتا رضاداد خاطرنشان کرد: بله. من اگر تصمیم گیر بودم هرجا که بخش خصوصی زیان نمی کند او را درگیر نمی کردم، چون او به فکر اکران و پخش خوب آن است. ولی درکل این سیاست در سال جدید به طور جد دنبال می شود.
در ادامه پشت صحنه تولید فیلم سینمایی «مرداد» به کارگردانی بهمن کامیار در برنامه «هفت» پخش شد.
از اهداف جشنواره «روحانی و سینما» تا طرح دوباره «مارمولک»
در بخش دوم برنامه «هفت» رسول صدرعاملی در گفتگو با حجت الاسلام علی سرلک، دبیر جشنواره «روحانی و سینما» به بررسی این رویداد سینمایی پرداخت.
وی با طرح این سوال از سرلک که چطور می شود فیلمی مثل مارمولک 12-13 سال نمایش داده نمی شود، اما به ناگهان مطرح می شود و نامزد این جشنواره می شود، بیان داشت: فیلم خوب قائل به فرد است. یک نفر به نام نویسنده یا کارگردان تصمیم به تولید فیلمی می گیرد که فوق العاده می شود. آیا این تمایز کردن درست است؟
صدرعاملی: سینما نیز از روحانیت ضربه خورده است
وی افزود: شما در مصاحبه ای گفته اید روحانیت از سینما ضربه خورده است، من به شما می گویم در سه دهه گذشته سینما هم از روحانیت ضربه خورده است و ما رنجی را کشیده ایم که نپرس! تا بپذیرند این سینما را.
صدرعاملی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه شما امسال تمام فیلم هایی که تاکنون در این زمینه تولید شد را بررسی کردید، اگر تا سال آینده فیلمی در این حوزه ساخته نشود، شما در این جشنواره چه می کنید؟ من به دنبال هدف و افق این جشنواره هستم. یعنی دقیقا شما به دنبال چه هدفی هستید؟ با تعریف شما می توان در آینده جشنواره های «مهندسان و سینما»، «پزشکان و سینما» و «تکنسین ها و سینما» را نیز راه اندازی کرد.
سرلک بیان داشت: نقش مهم و تاثیرگذار روحانی در زندگی مردم قابل مقایسه با قشرهای دیگر نیست. این جشنواره به دنبال تبیین جایگاه روحانیت در جامعه و میان مردم است. ما یک فرصت گفتگو و میزی برای حرف زدن و مکسی برای شنیدن و گفتن ایجاد کرده ایم. به همین اندازه هم که حرکت کردیم در این فضا اتفاقات خوبی رخ داده است.
سرلک: کمال تبریزی به من گفت اشتباه کردم!
دبیر جشنواره روحانی و سینما افزود: اگر با فیلمی مثل «مارمولک» برخوردی هم می شود در زمان حل می شود. هرچند ممکن است ما به لحاظ محتوا به این فیلم انتقاداتی داشته باشیم. خود کمال تبریزی در دوره قبل این جشنواره به من گفت "من اشتباه کردم این اسم را برای این فیلم انتخاب کردم." لذا به هر فیلمی نقد وارد است. این چنین نیست که بی نقد باشد.
صدرعاملی پاسخ داد: اما اگر تجربه منوچهر محمدی در آن فیلم نبود قطعا فیلم هایی مثل «طلا و مس» و«فرشته با هم می آیند» ساخته نمی شد.
سرلک نهایتا خاطر نشان کرد: معنای این حرف این نیست که ما به هر سوژه ای نزدیک می شویم نیازی نیست سواد کافی از آن داشته باشیم! جشنواره در همین دو سال خود توانسته ارتباط خوبی با سینماگران برقرار کند. اما نیاز داریم که آنها خود را طالب مشورت گرفتن و نشستن با روحانیت بدانند. فیلمی مثل «زیر نور ماه» میرکریمی حاصل همین معاشرت و همنشینی وی با کسی مثل حجت الاسلام صفایی بود.
در ادامه گزارشی از اکران خصوصی فیلم سینمایی «یتیم خانه ایران» پخش شد. ابوالقاسم طالبی در گفتگو با «هفت» درخصوص حضور سردار رادان در این اکران گفت: من و سردار رادان در سال های جنگ در کردستان دوست و همرزم و هردو بسیجی بودیم. او امروز سردار شد، من همچنان سرباز مانده ام.
در بخش انتهایی برنامه و در میز نقد مسعود فراستی در حضور هاتف علیمردانی به نقد و بررسی فیلم سینمایی «کوچه بی نام» پرداخت. وی در ابتدا گفت: فیلمنامه سر دارد اما اصلا ته ندارد. خانه در فیلم خوب معرفی شده است و در آمده است. جزئیاتی در فیلمنامه وجود دارد اما فیلم اصلا چیزی به اسم ته ندارد.
علیمردانی: پایان فیلم هایم امضای کارهای من است
علیمردانی پاسخ داد: تمام شخصیت های قصه من در جامعه وجود دارند. من سعی کردم برای تک تک آنها مابه ازای خارجی پیدا کنم. من سلیقه و نظر شما را محترم می دانم اما فکر می کنم فیلم خط روایی و پی رنگ کلاسیک دارد. اینکه پایان ندارد موافق نیستم. پایان دارد. سلیقه ای است و این شیوه پایان، به نوعی امضای کارهای من است.
پایان «هفت ماهگی» در نسخه اکران آن تغییر می کند
کارگردان فیلم سینمایی «هفت ماهگی» ادامه داد: البته نقدهایی که به این شیوه پایان بندی های من شده را تا حدودی می پذیرم. همین انتقادات هایم سبب شده که احتمالا انتهای فیلم «هفت ماهگی» در نسخه اکران آن حذف خواهد شد. شاید اگر «کوچه بی نام» را نیز دوباره بسازم دیگر به این شیوه پایان بندی نسازم.
در ادامه فراستی با اشاره به نقش فرهاد در فیلم گفت: نقش او خیلی درست است و به خوبی درآمده است. به گونه ای که آدم ها به خوبی باورپذیرند و به یاد مخاطب می ماند. شخصیت های داخل خانه به خوبی به یاد مخاطب می مانند. چون خانه به خوبی معرفی شده است. اما امیر آقایی اصلا در فیلم درنیامده است. باران کوثری هم جای بیشتری برای پرداخت داشت. پشت بام خانه خیلی خوب است. اساسا خانه و به خصوص پشت بام در فیلم شخصیت است. اما نامه نگاری دختر در فیلم خوب نیست. یک عشق مبهم است و این نامه خوب کار نشده است. آن چاه و کودکی هم که در آن می افتد بیمعنی است.
علیمردانی پاسخ داد: البته آن چاه، یک تعبیر معنایی دارد. چاه رابطه افراد خانواده است که هیچگاه تا انتهای فیلم هم پر نمی شود. چون اساسا در فیلم های من همه چیز خوب است و در 3-4 روزی یکهو همه چیز خراب می شود و این سر مگو پس از چندین سال لو می رود و ... . این چاه زمینه این بهم ریختگی را در این خانواده ی آرام ایجاد کرده است.
فراستی بیان داشت: خواهشا هیچ چیز تمثیلی در فیلمت نگذار! مثل همان پایان بندی فیلم. درباره این چاه هم بهتر بود که قبل از وقوع این حادثه برای کودک چند نما از آن می دیدیم.
علیمردانی ادامه داد: من همواره در فیلم هایم با بازی گران خوب بازی می کنم. چون در فیلم های من که لوکیشن های جذاب و چشم نوازی وجود ندارد، لذا بازی بازیگران خیلی مهم است و بر آن مبتنی است. لذا بازی ها هم خوب دیده می شود.
علیمردانی: از چرخه سالم سینما ارتزاق می کنم
کارگردان «کوچه بی نام» بیان داشت: جنبه تجاری فیلم های من خیلی مهمتر از جنبه های دیگر آن است. چون من سعی کردم همیشه از چرخه سالم سینما ارتزاق کنیم و فروش آنها برای من خیلی مهم بوده است. 90 درصد مواقع من با پول جیبی خودم فیلم ساخته ام. لذا تلاش کرده ام همیشه شخصیت ها فیلم را جلو ببرم نه حوادث.
علیمردانی: آقای سرافراز! من فیلمساز ایرانم! باید تیزر فیلم هایم از رسانه ملی پخش شود نه هیج جای دیگر!
در انتهای برنامه هاتف علیمردانی با انتقاد از عدم پخش تیزرهای فیلم «کوچه بی نام» از صداوسیما خطاب به سرافزار، رئیس رسانه ملی گفت: آقای سرافراز! امسال سال فوق العاده ای برای سینمای ایران است و فیلم ها خوب می فروشند. من فیلمساز ایرانم و در ایران فیلم می سازم. اما تیزرهای «کوچه بی نام» هیچ کدام از تلویزیون پخش نشد. کاش می شد ما با آقای سرافراز بنشینیم و سلیقه هایمان را یکی کنیم. تیزر فیلم ما باید از صداوسیما پخش شود، نه هیچ جای دیگر!
برنامه سینمایی «هفت» با اجرا، سردبیری و تهیه کنندگی بهروز افخمی هر هفته جمعه شب ها روی آنتن شبکه سه سیما می رود.