گروه بین‌الملل مشرق - پرواز «پارک گئون های» اولین رئیس‌جمهور زن در تاریخ کره جنوبی 12 اردیبهشت در فرودگاه تهران به زمین خواهد نشست. این را دفتر وی اعلام کرده و نوشته که قرار است روابط پساتحریمی را کلید بزند. از اوایل سال جاری سخن از سفر وی در رسانه‌‌ها پخش شد که حالا به واقعیت تبدیل می‌شود.

مأموریتی که او برای خود تعریف کرده است، تغییر شرایطی است که در سال‌‌های تحریم بر روابط دو کشور سایه افکنده بود، از سردی در روابط سیاسی تا قطع خرید نفت برای کشوری که پنجمین واردکننده بزرگ نفت در جهان است. سال 2007 میلادی آخرین دور از گفتگوهای دو کشور برای تقویت روابط تجاری برگزار شد و پس از آن به دلیل اعمال تحریم‌‌ها شرایط تغییر کرد.

دست‌کم سه موضوع محوری در دستور کار گفتگوهای اقتصادی وی و هیأت همراه با ایران قرار دارد: همکاری‌های مهندسی به ویژه در حوزه کشتی‌سازی و خودروسازی، افزایش تجارت میان دو کشور و نهایتاً واردات نفت که پس از اعلام رسمی رفع تحریم‌ها رشد چشمگیری از سوی کره جنوبی داشته است.

کره جنوبی رقبای رشد اقتصادی خود را در اروپا تعریف کرده است، جایی که هر چند روز یک‌بار یکی از مقامات ارشد را به ایران می‌فرستد از وزرای خارجه انگلیس و فرانسه تا رئیس‌جمهور ایتالیا. پس عجیب نیست که برای گرفتن سهم خود از این بازار جدید یعنی ایران به تکاپو بیافتد.

ورود مجدد ایران به بازار فروش محصولات نفتی به ویژه نفت فوق سبک که برای کره شمالی در اولویت است، شرایط را برای خریداران راحت‌تر می‌کند. اوایل سال جاری میلادی تنها 100‌ هزار بشکه نفت به صورت روزانه برای شبه‌جزیره فرستاده می‌شد، اما به گفته بیژن زنگنه قرار است این میزان تا آخر سال 2016 میلادی به دست‌کم دوبرابر افزایش یابد.

Hyundai و Hanwha از جمله شرکت‌های بزرگی هستند که قرار است نفت سبک ایران را به محصولات پتروشیمی تبدیل کنند. با توجه به افزایش تقاضا برای انرژی در کره شمالی، سیلوهای این کشور به 9 مخزن با مجموع ظرفیت 146 میلیون بشکه ارتقا یافته است.

بنابر این مهمترین دلیل سفر خانم گئون‌های به ایران را باید در عرصه اقتصاد جستجو کرد، اما علاوه بر آن توجه اندکی به جایگاه کره در هندسه سیاست خارجی آسیا و جهان، به ما یادآوری می‌کند کره جنوبی پس از جدایی دو کره،‌ عضو قطعی بلوک غرب در نزدیکی مرزهای شوروی بوده و هنوز نقش ژاندارم منطقه خود را ایفا می‌کند. هنوز حدود 30 هزار سرباز آمریکایی در خاک کره جنوبی زندگی می‌کنند و مردم این کشور نیز به دلیل منازعه با کره شمالی به این مسأله رضایت داده‌اند.

دشمنی‌های دو کره موجب شده که هر مسأله‌ای در این دو کشور به گونه‌ای با توجه به همسایه جنوبی یا شمالی تفسیر شود، از جمله سفر رئیس‌جمهور کره جنوبی به ایران. در همین راستا وال‌استریت ژورنال مطلبی را دو روز پیش با عنوان «کره جنوبی در بازدید از ایران پیگیر نزدیکی به متحد پیونگ‌یانگ است» منتشر کرده و در آن یکی از اهداف احتمالی سفر گئون های به تهران را «بهره‌گیری از پیوندهای کره شمالی با یک متحد قدیمی» دانسته تا شاید تهران بتواند به سهم خود از افزایش خصومت‌ها در شبه‌جزیره جلوگیری کند. این را البته می‌توان از آنچه سخنگوی دولت کره جنوبی در مورد «تبادل نظر پیرامون مسأله هسته‌ای کره شمالی» در صورت دیدار گئون های با رهبر انقلاب مطرح کرده نیز برداشت کرد.

آیا کره از رفع تحریم‌های ایران سود می‌برد؟ اقتصاددان کره‌ای در مصاحبه با Arirang این کشور را به دلیل نیاز صنایع مختلفش به نفت، کارخانه‌ها و بازار ایران یکی از منتفع‌ترین کشورها در پسابرجام می‌داند

ابعاد سیاسی سفر گئون های به آنچه رسانه‌‌ها از روابط موشکی و هسته‌ای ایران و کره شمالی مطرح کرده‌اند، محدود نمی‌شود. کره جنوبی پس از انقلاب اسلامی، مسأله گروگان‌گیری و مشکلاتی که در روابط ایران و آمریکا رخ داد، و سپس به دلیل تعاملات تهران و پیونگ‌یانگ، نمی‌توانست ایران را در اولویت سیاست خارجی خود نسبت به خاورمیانه قرار دهد. حالا در شرایطی رئیس‌جمهور کره جنوبی در تهران پاگشا می‌شود که آمریکا روی کاغذ پس از برجام در پی ارائه چراغ‌سبزهایی به ایران با هدف تقویت جبهه تغییر در عرصه داخلی آن است.

پارک گئون‌ های یکی از این چراغ‌های سبز را در دست دارد. وی که متولد فوریه 1952 میلادی و رئیس‌جمهور کره جنوبی از فوریه 2013 میلادی است، مدرک لیسانس مهندسی برق را از دانشگاه Sogang سئول و چندین دکترای افتخاری در ادبیات و علوم سیاسی از دانشگاه‌های چین و کره جنوبی دریافت کرده است.

گئون های از سال 1974 مدیر بنیاد Yukyoung و از سال 1998 میلادی از سران حزب بزرگ ملی (Grand National Party) به شمار می‌رود. وی از همان سال به نمایندگی مجمع ملی انتخاب شده و در کمیسیون‌های مختلف پارلمان اعم از امور زنان و برابری جنسیتی، صنعت و انرژی، تجارت، علوم و ... فعالانه عضویت داشته است.

شخصیت جامع‌الاطراف وی که از سویی مدرک مهندسی داشته، از سوی دیگر فعالیت سیاسی حزبی انجام داده و از سوی دیگر 7-8 رمان تألیف کرده است، در کنار این واقعیت اثرگذار که او فرزند ارشد «پارک چون هی» رئیس‌جمهور اسبق کره است، وی را حائز شرایط انتخاب برای ریاست‌جمهوری کرد. پارک چون هی علاوه بر ریاست شورای عالی بازسازی کشور، با یک کودتای نظامی سر کار آمد و به مدت 18 سال تا 1979 میلادی یعنی زمان ترورش ریاست‌جمهوری کره جنوبی را برعهده داشت.

منابع: