گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.

*******

روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات اولین روز هفته را با تمرکز بر تکمیل کرسی‌های دیگر بهارستان و عدم پذیرش قانون در قبال ردصلاحیت مینو خالقی در حوزه انتخابیه اصفهان آغاز کردند.

مهم‌ترین محورهای که امروز روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاحات به آن پرداختند، عبارت‌اند از:

1 . گلایه‌های جدی کارگران از دولت یازدهم؛ حمید حاج اسماعیلی از فعالان کارگری در یادداشت روزنامه فرهیختگان به شدت از نگرش دولت یازدهم نسبت به کارگران انتقاد کرد و در همین راستا نوشت: «دولت در سال اول شروع فعالیت خود برنامه‌های زیادی را برای بهبود معیشت کارگران در اولویت کاری خود قرار داد، اما به دلیل سختی‌ها و مشکلات اقتصادی کشور اجرایی نشد؛ از مهم‌ترین آنها اختصاص بن‌کالاهای اساسی برای این گروه بود، اما در این میان این بن‌ها به جز کارگران در اختیار تمامی گروه‌ها قرار گرفت. علاوه‌براین قرار بود از کارگران در پنج تا 6 نوبت در قالب بسته کالایی حمایت کند که این مورد هم عملیاتی نشد. پایین آمدن قدرت خرید کارگران مشکل دیگری بود که در سال‌های گذشته بیش از پیش مطرح بود»

2. تدبیر تغییر در کابینه پس از سه سال؛ زمزمه‌های جدی تغییرات در کابینه دولت یازدهم به گوش می‌رسد؛ دلیل این تغییرات عدم ارتباط‌گیری مناسب با بدنه مردم متناسب با شعارهای انتخاباتی دولت یازدهم هست. در همین راستا روزنامه ابتکار نوشت: « متاسفانه تعداد زیادی از وزراء و استانداران همسو با دولت و رئیس‌جمهور نیستند و یا حداقل ناتوان از تحقق خواسته‌های مردم و دولت هستند بنابراین دولت باید در جهت تغییر این افراد مطابق با خواسته مردم گام بردارد و علاوه بر اینکه این مشکلات درون‌سازمانی خود را برای مردم بازگو کند به نوسازی و تغییر آنها هم روی بیاورد و بر باقی ماندن برخی عناصر همراه خود که بر مسند قدرت نشسته‌اند، اصرار نداشته باشد.»

3 . حفظ ائتلاف 92 در انتخابات مجلس؛ سردرگمی اصلاح‌طلبان برای چگونگی حضور در رقابت ریاست مجلس همچنان باقی مانده است؛ مازیار خسروی در روزنامه شرق از اولویت حفظ ائتلاف 92 نوشت: « انتخابات و تغییر ترکیب مجلس دهم، صف‌بندی و شکاف‌های موجود در انتخابات ٩٢ را دگرگون نکرده است؛ بنابراین اولویت‌ سیاسی اصلاح‌طلبان برای تصمیم‌گیری درمورد ریاست مجلس آینده، همان اولویت‌هایی است که براساس آن به تصمیم‌گیری شجاعانه منتهی به رخداد خرداد ٩٢ رسیدند. در صورت به فراموشی سپرده‌نشدن این اولویت‌هاست که می‌توان «رئیس» پارلمان آینده ایران را به جایگاه عرفی آن در جهان که همان «سخنگویی» جناح اکثریت است نزدیک کرد.»

4. تمرکز اصلاح‌طلبان بر برنامه ششم توسعه؛ محمدعلی وکیلی از منتخبان مردم تهران در مجلس دهم از نمایندگان دوره نهم درخواست کرد که به بررسی برنامه توسعه ششم ورود پیدا نکنند و در همین راستا نوشت: «نمایندگان دوره دهم در قالب لیست امید برنامه ششم را مورد مطالعه قرار داده اند و منشوری از برنامه توسعه را تدوین کرده اند و آماده‌اند به محض شروع مجلس دهم در قالب تشکیل کارگروه ها برنامه ششم را بررسی و ملاحظات و مطالبات مردم و وعده های خود را در قالب این برنامه به تصویب برسانند. اگر بنا باشد در تصویب برنامه ششم مسدود الیه گردند عملاً در ایفای نقش نمایندگی خویش با اشکال روبرو می‌شوند. به هر روی انتظار این حقیر به عنوان یکی از منتخبان ملت از همکاران حاضر در مجلس نهم این است که به احترام رای مردم و ضرورت ها و الزامات نظام قانون گذاری از ورود به برنامه ششم پرهیز کنند.»

5 . تخلف وزارت کشور؛ شکایت از شورای نگهبان؛ محمد هاشمی استاد دانشگاه در گفت‌وگو با روزنامه شرق معتقد است که رئیس‌جمهوري و مينو خالقي می‌توانند نسبت به نظر شورای نگهبان شکایت کنند و از سوی دیگر او معتقد است که ‌اگر وزارت کشور نظر شورای نگهبان را بپذیرد و اعتبارنامه را صادر نکند؛ تخلف کرده است و در همین راستا اظهار داشت: « به نظر من تخلف است. شورای نگهبان نظر خود را قبلا داده است و اكنون دیگر حق دخالت ندارد. دخالت بعدی شورای نگهبان دخالت در شمارش آراست. اگر شورای نگهبان گفته این آرا درست است، بنابراين دیگر نباید مشکلی باشد و وزارت کشور و دستگاه انتخاباتی بعد از اعلام صلاحيت داوطلبی خانم خالقی، او را در انتخابات شرکت داده است و انتخابات انجام شده و وزارت کشور موظف است اعتبارنامه را صادر کند.»

6. حمایت از رحمانی فضلی پس از ترور شخصیت؛ روزنامه آرمان امروز پس از ماه‌ها فشار به وزارت کشور به دلیل حضور نیروهای دولت قبل در بدنه این وزارت‌خانه به حمایت از وی پرداخت و انتخاب او را ماحصل تدبیر رییس جمهور دانست و در همین راستا نوشت: « رمز موفقيت رحماني فضلي اين بود كه تفاوتي ميان دو جناح كشور قائل نشد و به كارشكني‌ها و شايعات ساخته و پرداخته شده از سوي مخالفان دولت بها نداد بلكه به آنچه عمل كرد كه خواست ملت بود. موضوع ديگري كه سبب شد بر همگان ثابت شود روحاني در انتخاب وزير كشور با تدبير بالايي عمل كرده است به موضوع بررسي صلاحيت‌ها باز مي‌گردد كه رحماني فضلي در دفاع از حقوق كانديداها و منتخبان يك قدم هم عقب‌نشيني نكرد و حاضر نشد از كنار اتفاقات و اعتراضات عبور كند. اكنون عبدالرضا رحماني فضلي از سوي طيف‌های اصلاح‌طلب، اعتدال‌طلب و ميانه‌رو به عنوان وزيري شناخته مي‌شود كه بهترين انتخاب رئيس‌جمهور بوده و طعنه‌هاي تندروها را به جان خريد تا لبخند بر چهره ملت بنشيند.»

7 . برجام مانع از التهاب اجتماعی؛ بارها سویه‌های سیاسی و اقتصادی برجام از سوی تحلیلگران همسو با جریان دولت در نشریات آنان مطرح شده است؛ مهدی مطهرنیا در یادداشتی از فرجام اجتماعی برجام در کشور سخن گفته است و در همین راستا نوشت: «اگر برجام نبود كشور امروز در يك التهاب معنادار وتعريف‌شده درلايه‌هاي گوناگون حيات اجتماعي خود به سر مي‌برد. نگراني درلايه‌هاي گوناگون مردم نهادينه‌شده بود و نشاطي كه هم‌اكنون درجامعه به نمايش گذاشته شد و در ۷ اسفند تبلورپيدا كرد خود را به نمايش نمي‌گذاشت. فراموش نكنيم كه برجام يك انتخاب معنادار وهدفمند در بدترين موقعيت بود. بدترين موقعيتي كه نشان ازتحركات منفعلانه درپرتوي ادبيات تهاجمي‌اي بود كه درارتباط با پرونده هسته‌اي برگزيده‌ شده بود»

8. شرق علیه کیهان؛ احمد غلامی سردبیر روزنامه شرق در واکنش به اظهارات حسن شایان‌فر مبنی بر تقسیم جناح‌های سیاسی کشور به پلیس بد و پلیس خوب؛ این تقسیم بندی را به نفع «نظام» ندانست و در همین راستا نوشت: «بی‌تردید حضور منتقدانه اصلاح‌طلبان به نفع نظام است و تقلیل این حضور به پلیس خوب، نه برای نظام مفید است و نه برای اصولگرایان. تشبیه طیف‌بندی نیروهای سیاسی داخل نظام به بازی «پلیس بد و پلیس خوب» ناشی از مسلم‌انگاشتن مفروضاتی است که برازنده آرمان‌های انقلاب ٥٧ نیست. البته در میان اصلاح‌طلبان آن‌قدر تضارب آرا وجود دارد که نمی‌توان آنها را در جناحی منسجم دسته‌بندی کرد و نام پلیس خوب روی آنها گذشت.»

• تقابل یا تعامل؛ فرجام بهارستان

محمدرضا عارف در دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی با سفرهای استانی، «یارگیری» از نامزدهای شهرستان‌های مختلف کشور را آغاز کرد؛ هرچند رقیب وی علی لاریجانی «سکوت» را بر «حضور» میدانی ترجیح داد چون میدان عمل او چانه‌زنی در سطح سیاستمداران است.

برآورد نتایج انتخابات 10 اردیبهشت نمایان‌گر پیروزی نسبی اصلاح‌طلبان و حضور اصولگرایان ناهمسو با علی لاریجانی است و محمدرضا عارف اولین گام پیروزی در مقابل علی لاریجانی را برداشته است ولی اعضای حزب کارگزاران سازندگی مخالفان جدی نامزد انصرافی انتخابات خرداد 92 هستند و امید آنان پیروزی «چانه زنی» و «توافق» هست و در همین راستا روزنامه آرمان امروز نوشت: « طرف ديگر دعواي رياست بر مجلس دهم، گرچه سكوت اختيار كرده، اما سكوت او سرشار از ناگفته‌هاست! علي‌لاريجاني، رئيس مجلس نهم، با كارنامه‌اي روشن، متقن و قابل دفاع، بلاترديد نامزد ديگر رياست بر مجلس دهم خواهد بود.

لاريجاني كه در پي اختلاف با اصولگرايان‌افراطي، تاكنون رغبتي به حضور در فراكسيوني شبيه به فراكسيون‌رهروان نشان نداده است، بيكار نخواهد نشست و او نيز با اصلاح‌طلبان كه كرسي‌هاي زيادي در مجلس دهم به دست آورده‌اند، رايزني خواهد كرد. اما اين سياست و منش لاريجاني است كه همواره در خفا و البته با هوشمندي، برنامه‌هاي خود را به پيش مي‌برد.»

هرچند برخی از اصلاح‌طلبان بر «تعامل» پافشاری می‌کنند اما با پیروزی نسبی لیست امید در دور دوم وزن سیاسی فراکسیون امید در بهارستان افزایش یافته است و آنان «رقابت» را ترجیح می‌دهند؛ مرتضی حاجی از نزدیکان رییس دولت یازدهم اظهار داشت « لاریجانی زحمت زیادی کشید و باید از وی قدردانی شود اما عارف در مسئله ریاست مجلس بر لاریجانی اولویت دارد و البته این به معنای نفی لاریجانی نیست.»