به گزارش گروه دفاع و امنیت مشرق به نقل از فارس، در ماه ژوئن گذشته، درست در زماني كه ناتو همواره از تعهد خود مبني بر حضور در ليبي خبر مي داد، مذاكرات ميان نمايندگان حكومت قذافي و نمايندگان گروههاي انقلابي در نروژ در حال برگزاري بود.
شبكه تلويزوني "ان.آر.كي " نروژ تاكيد كرد كه "الس بوتانگن " سخنگوي مطبوعاتي وزارت امور خارجه نروژ در آن زمان اطلاعاتي در اين خصوص ارائه نداد و به عبارتي بهتر سعي كرد كليت و محتواي مذاكرات را محرمانه نگاه دارد.
نكته قابل توجه اينكه مذاكرات دو طرف با حضور مستقيم مقامات وزارت امور خارجه نروژ برگزار شد.
"خالد القائم "، معاون وزير امور خارجه ليبي در تازه ترين اظهارات خود از اين مذاكرات پرده برداشته است. اما سوال اصلي اينجاست كه چرا اعضاي ناتو و در راس آنها دولت نروژ اطلاعات مربوط به اين مذاكرات را علني نكرده‌اند؟
*بمباران در كنار مذاكره
درست در زماني كه نيروهاي نروژي در ليبي مشغول بمباران هوايي بودند، مذاكرات گروههاي ليبيايي به دور از حضور خبرنگاران و هر گونه اطلاع رساني عمومي در اسلو در جريان بوده است. شايد به همين دليل بوده است كه نيروهاي ناتو چندين بار به صورت تصادفي مواضع انقلابيون را بمباران كرده اند. حال مي‌توان حدس زد كه چرا بنابر اذعان انقلابيون ليبي در بسياري موارد نيروهاي ناتو به درخواست آنها مبني بر بمباران مواضع قذافي ترتيب اثري نداده اند. مذاكرات مخفيانه اسلو كليد حل معماي حضور كم تاثير نيروهاي ناتو در ليبي و رفتارهاي متناقض آنها در اين كشور است. البته هنوز اطلاعاتي در خصوص محتواي اين مذاكرات فاش نشده است. اما كليت برگزاري اين مذاكرات نشان مي‌دهد كه ناتو سعي داشته است ابتكار عمل سياسي در ليبي را نيز خود در دست گرفته و معادلات سياسي طرابلس را بر اساس خواسته هاي خود هدايت كند.
خالد القائم، معاون وزير امور خارجه دولت معمر قذافي نيز تاكيد كرده است كه گفت‌وگوهاي مذكور در اسلو برگزار شده است. نكته جالب توجه اينكه وزارت امور خارجه نروژ و ساير وزراي امور خارجه كشورهاي عضو ناتو در اين خصوص همچنان سكوت كرده‌اند.
هم اكنون ناتو بايد به دو سوال پاسخ دهد، نخست اينكه تاكتيك مذاكره در كنار بمباران چگونه از سوي اين مجموعه توجيه پذير است و ثانيا اينكه چرا مذاكرات گروههاي ليبيايي با دخالت ناتو از افكار عمومي دنيا مخفي نگاه داشته شده است؟
*ناتو و نفت ليبي
ناتو طي هفته هاي اخير به صورتي صريح از قذافي فاصله گرفته و به شناسايي شوراي انتقالي ملي در ليبي روي آورده است. اگر چه بسياري از كشورهاي دنيا و مخصوصا ملتهاي مسلمان خاورميانه خواستار سقوط حكومت قذافي و روي كارآمدن حكومتي مردمي در ليبي هستند، اما شناسايي ائتلاف مخالفان قذافي از سوي دولتهاي اروپايي در راستاي حمايت از حركت انقلابي ملت ليبي نيست. ناتو در اين خصوص مقاصدي خاصي را دنبال مي كند كه مهم ترين آنها تسلط بر نفت ليبي است.
هم اكنون كشور نروژ مذاكرات گسترده اي را در راستاي از سرگيري فعاليتهاي نفتي در ليبي آغاز كرده است و دانمارك نيز با شناسايي شوراي انتقالي ملي سعي دارد از اكنون آينده سياسي و اقتصادي خود را در طرابلس تضمين كند. البته شوراي انتقال ملي در ليبي متشكل از همه گروههاي انقلابي در اين كشور نيست. آنچه مسلم است اينكه ملت ليبي ناتو و قذافي را به طور همزمان دشمن خود مي داند. از اين رو در صورت سقوط قذافي ملت ليبي ديگر حضور ناتو در كشور خود را نمي پذيرد زيرا تجربه اشغال عراق نيز در اين خصوص وجود دارد.
*هزينه‌هاي رفتار دوگانه ناتو در ليبي
افشاي مذاكرات نمايندگان حكومت قذافي و مخالفان در اسلو نشان مي دهد كه ناتو با هدف سرنگوني حكومت قذافي و كمك به انقلابيون به ليبي لشكركشي نكرده است. به عبارت ديگر، ناتو در ابتدا به دنبال ايجاد ثبات سياسي در طرابلس با هدف حفظ منافع اقتصادي خود در ليبي بوده است. ناتو اين مدل را به صورتي جدي امتحان كرده است. بر اين اساس ناتو در صدد بوده است تا با درخواست مشترك طرفداران قذافي و گروههاي انقلابي در طرابلس مستقر شود و معادلات سياسي و در حقيقت اقتصادي ليبي را به دست خود هدايت كند. اما اصرار ملت ليبي بر سرنگوني قذافي و ادامه جنايات وي معادلات ناتو را در طرابلس بر هم ريخته است.در چنين شرايطي ناتو سعي كرده است بازي دوگانه ماههاي اول خود در ليبي را كنار گذاشته و علي الظاهر خود را به عنوان حامي اصلي مخالفان قذافي معرفي كند.
بنابر اين انگيزه هاي اقتصادي و سياسي در رويكرد اخير ناتو بسيار موثر بوده است. فراموش نكنيم كه دولتهاي انگليس و ايتاليا در هفته هاي نخست درگيرهاي خونين ليبي جنايات قذافي را محكوم نكرده و به حمايت تلويحي خود از ديكتاتور طرابلس ادامه دادند. برلوسكني و كامرون اميدوار بودند كه رژيم قذافي بتواند قدرت را حفظ كند تا معاملات نفتي آنها با طرابلس خدشه دار نشود. برخي اعضاي ناتو سرمايه هاي هنگفتي را در ليبي به گردش درآورده اند و نامشخص بودن معادلات ليبي سبب سردرگمي و ايجاد وقفه در فعاليتهاي تجاري آنها شده است. از اين رو اعضاي ناتو ثبات سياسي در طرابلس را در راستاي نفع اقتصادي خود تعريف مي كنند. پنهان كاريهاي ناتو در خصوص ليبي نيز دقيقا در همين چارچوب صورت مي گيرد.
طي ماههاي اخير بارها رويكرد و چرايي ماموريت ناتو در ليبي مورد انتقاد رسانه‌هاي مختلف در جهان قرار گرفته است؛ در اين ميان اطلاعاتي افشا شده است كه مي‌تواند كليد حل اين معما باشد.