منتقدان با برشمردن ضعف‌های برجام بیان می‌داشتند که باید این توافق را واقع‌بینانه دید نه به گونه‌ای که روزنامه‌های زنجیره‌ای با تصویرسازی ظریف در هیبت «امیرکبیر» و «آرش کمانگیر» نشان دادند و باعث بالا رفتن انتظارات شدند.

گروه سیاسی مشرق - رسانه‌های مکتوب همواره نقش عمده‌ای در هدایت افکار عمومی و جریان‌سازی رسانه‌ای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامه‌ها، جایگاه ویژه‌ای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامه‌های متعلق به جریان اصلاح‌طلب می‌پردازد.

*******

1 - رقابتی با لاریجانی ندارم؛ از میان همه سخنان دیروز محمدرضا عارف کاندیدای اول تهران و گزینه مطرح اصلاح‌طلبان برای ریاست مجلس، روزنامه‌های زنجیره‌ای این جریان این تیتر را انتخاب کرده‌اند. در اخبار و جراید موضوع انصراف عارف از سوی اصلاح‌طلب‌ها مطرح می‌شد اما پرداختن و پررنگ کردن این موضوع توسط روزنامه‌های اصلاح‌طلب خود نشان می‌دهد که این جریان چقدر برای این موضوع اهتمام دارد.

2- نقاد را نباید به زندان انداخت؛ رئیس‌جمهور در آیین افتتاح نمایشگاه کتاب تهران این جمله را بر زبان راند تا روزنامه‌های اصلاح‌طلب مانور رسانه‌ای خود را بر این جمله متمرکز سازند. اما نکته جالب توجه و معترضه در سخنان حسن روحانی تفکیک میان منتقد واقعی و منتقد دروغین است که گاهی به شکل جاسوس از دل جریان‌های خاص بیرون می‌زند. دستگیری چند روزنامه‌نگار که در پوشش رسانه‌ای و ژورنالیستی اصلاح‌طلب اقدام به ارتباط با بیگانگان کرده و اخبار و اطلاعاتی را در اختیار آنان قرار داده‌اند از این نوع موارد است. بازداشت افرادی چون جیسون رضائیان که برای آمریکایی‌ها آن‌قدر مهم بود که مالک واشنگتن‌تایمز با هواپیمای شخصی به دنبال وی آمد از جمله موارد نفوذی است که شناسایی و خنثی‌شده است.

3 - آمارسازی‌های اصلاح‌طلبان هنوز ادامه دارد؛ اینکه اصلاح‌طلبان چه تعداد نماینده را روانه مجلس دهم کرده‌اند از آن سؤالاتی است که به جهت شیوه تبلیغاتی رسانه‌های زنجیره‌ای نمی‌توان در این جراید پاسخ آن را یافت. این رسانه‌ها با جمع بستن اعتدالیون با اصلاح‌طلبان بیان می‌کنند که این جریان 121 نماینده در مجلس دارد اما در برخی موارد این آمارسازی‌ها فراتر از این موارد نیز عنوان می‌شود.

به‌عنوان مثال علی صوفی، عضو شورای عالی انتخابات اصلاح‌طلبان در گفتگو با یکی از رسانه‌های این جریان گفت:‌ «تاکنون حدود ۱۶۹ کرسی مجلس را در اختیار داریم. البته امروز در جلسه‌ای که با کارگروه استان‌ها داشتیم آن‌ها برآوردی روی ۱۷۷ نفر داشتند که می‌شود روی آن حساب کرد. در شرایط فعلی و با این حساب اکثریت مطلق دست ما است. ما این‌ها را با اسم و با عدد و رقم داریم و این ارزیابی ما مشخص، حساب‌شده و دقیق است. بنابراین با این حساب تکلیف کاملاً روشن است. طی روزهای گذشته حسین مرعشی، نیز عدد به دست آمده برای کرسی‌های پارلمان از سوی اصلاح‌طلبان را ۱۶۶ کرسی اعلام کرده بود.»

این درحالی است که اغلب اصلاح‌طلبان از اکثریت نسبی در بهارستان صحبت می‌کنند نه اکثریت مطلق و بی‌بی‌سی فارسی که حامی این جریان است نیز در ابتدا با تیتر اکثریت مطلق به استقبال نتایج انتخابات مجلس دهم رفت اما سپس این موضوع را تصحیح و اکثریت نسبی را جایگزین اکثریت مطلق کرد. همه این موارد در حالی است که قبل از برگزاری انتخابات افرادی همچون مرعشی که حال ادعا می‌کند 166 نماینده در مجلس دارند بیان کرده بودند که ردصلاحیت‌های شورای نگهبان سبب شده که اصلاح‌طلبان 30 کاندیدا هم در مجلس نداشته باشند.

4- مینو خالقی و بازی رسانه‌ای اصلاح‌طلب با آبروی وی؛ اصرار جراید اصلاح‌طلب بر موضوع مینو خالقی نماینده ردصلاحیت شده اصفهان برای گرفتن ماهی خود از این آب گل‌آلود هر چه جلوتر می‌رود بیشتر باعث افشاگری درباره این پرونده می‌شود. رسانه‌های اصلاح‌طلب در حالی خود را در موضع مظلوم‌نمایی قرار داده و بیان می‌کنند که با آبروی یک بانو بازی شده است که خود می‌دانند که یاران حزبی خالقی در افشاگری‌های در مورد وی دست داشته و موضوع را به شورای نگهبان اطلاع داده‌اند و مشخص‌شده است که عکس‌های خالقی عمدتاً مربوط به شبکه‌های اجتماعی شخصی اوست که نشان می‌دهد برای وی اهمیتی نداشته است که عموم از آن‌ها مطلع شوند. اما رسانه‌های اصلاح‌طلب بدون اشاره به این حقایق سعی در بازی در این عرصه دارند که هر چه جلوتر می‌رود وضعیت را برای کاندیدای این جریان وخیم‌تر می‌کند و حقایق بیشتری را برای افکار عمومی روشن می‌سازد.

5. برنامه‌ریزی اصلاحات برای کمیسیون امنیت ملی؛ روزنامه شرق در گزارشی منتخبان اصلاح‌طلب مجلس شورای اسلامی را به حضور در کمیسیون امنیت ملی ترغیب کرد و از آنان خواست سیاست داخلی را اصلی ترین اولویت کاری این کمیسیون قرار بدهند؛ این روزنامه نوشت: « مجلس دهم در شرایطی آغاز به کار خواهد کرد که ١٢٦ کرسی آن در اختیار اصلاح‌طلبان و حامیان دولت قرار دارد. از آنجا که دولت همچنان با موضوع برجام درگیر است و از طرفی برخی از شعارهای رئیس‌جمهوری در زمینه سیاست داخلی فرصتی برای ارائه و بررسی نیافته است، برخی از نمایندگان فعلی و ادوار مجلس بر این باور هستند که کمیسیون امنیت در دوره جدید می‌تواند توجه بیشتری به موضوعات سیاست داخلی از جمله آزادی مطبوعات، احزاب و تشکل‌ها داشته باشد. اگرچه وظیفه‌اش مبنی بر نظارت بر چگونگی اجرای برجام بیشتر خواهد شد.»

وقتی قهرمان‌بازی با برجام انتظارات را بالا برد / ظریف در هیبت امیرکبیر و آرش کمانگیر

«از برجام به اندازه برجام انتظار داشته باشیم»؛ این نکته ظریف سخنان محمدباقر نوبخت، معاون روحانی است. بیش از 100 روز از اجرای برجام گذشته و غبار هیجانات نیز از اطراف توافق صورت گرفته کنار رفته است.

حال دولتی‌ها بیان می‌کنند که بایستی به برجام نگاه واقع‌بینانه داشت نه نگاه آرمانی و انتظارات را باید کم کرد. البته این تاج آرمانی را قطعاً جراید و طرفداران برجام بر سر این توافق گذاشته‌اند نه منتقدان.

منتقدان گرچه با اصل برجام و ایجاد توافق مخالف نبوده‌اند بلکه با شرط و شروط آن را پذیرفتند و بسیاری از نقدها به همین موضوع بازمی‌گردد که برجام را باید به‌طور واقع‌بینانه دید؛ نه به‌گونه‌ای که جراید اصلاح‌طلب با قهرمان‌سازی و قهرمان‌بازی و نشان دادن اعضای تیم هسته‌ای کشورمان در هیبت «امیرکبیر»‌ و «آرش کمانگیر» و نشاندن ظریف در جایگاه دکتر مصدق به تصویرسازی کردند و مردم را به ورود به میادین و خیابان‌ها برای شادی بر سر موضوعی که هنوز مشخص نیست چه سرنوشتی دارند برای آن رقم می‌خورد، تشویق کردند.

موضوعی که از افرادی چون بهنوش بختیاری بازیگر سینما و تلویزیون که انتقادی نمکین از شادی‌های خیابانی کرد و مورد هتک حرمت طرفداران دولت و برجام قرار گرفت تا کارشناسی همچون پیروز مجتهدزاده بدان پرداخته‌اند.

مجتهدزاده در این باره به‌طور صریح مطرح می‌کند: «نباید دنبال قهرمان‌سازی در سیاست خارجه‌مان باشیم زیرا نتیجه برجام نشان می‌دهد در برخی موارد کوتاهی شده است و هنوز تکلیف ما در قبال بانک‌ها روشن نیست.»

همین‌جاست که محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت با تشریح دستاوردهای برجام،‌ بیان می‌دارد: «درست است تا زمانی که بتوانیم از ثمرات برجام به‌خوبی استفاده کنیم فاصله داریم اما گام به گام از ثمرات آن بهره برده‌ایم. محمدباقر نوبخت به انتقادات درباره دستاوردهای برجام پاسخ داد و گفت: باید از برجام به‌اندازه برجام انتظار داشته باشیم.»

به هر جهت آنچه نشان می‌دهد این حامیان دولت بودند که با بزرگنمایی خواسته‌ها و انتظارات مردم از برجام را بالا بردند و دید قهرمانانه به نتیجه کار تیم هسته‌ای کشورمان بخشیدند که این موضوع سبب شد تا حالا دولت بدون اشاره به کسانی که به این شیوه اقدام کردند، از مردم بخواهد که انتظارات‌شان از برجام را بکاهند. این درحالی است که رئیس‌جمهور اخیرا مطرح کرده که زیبایی‌های تازه‌ای از برجام مشاهده می‌کند.